O Loo Ola le Afioga a Ieova

Manatu Tāua Mai le Tusi o Isaia—II

NA FAATAUNUU ma le faamaoni e Isaia lona tofiga o se perofeta. Na faataunuuina faasalaga na ia taʻua e faatatau i le malo o ituaiga e sefulu o Isaraelu. I le taimi nei e iai nisi ana valoaga mo le lumanaʻi o Ierusalema.

O le a faatafunaina Ierusalema, ma o le a ave faatagataotaua ona tagata. Peitaʻi, e lē faatafunaina ai pea e faavavau Ierusalema. A mavae se vaitaimi o le a toe faafoʻisia le tapuaʻiga moni. O le feʻau autū lea o loo i le Isaia e 36:1–66:24. * E tatou te maua aogā mai le iloiloina o nei mataupu o le Isaia, ona o le tele o valoaga i lea vaega o le tusi, o loo faagasolo lo latou faataunuuga tele i o tatou aso, ia pe o le a faataunuu foʻi i le lumanaʻi lata mai. O loo iai foʻi ni valoaga e faatatau i le Mesia i lea vaega o le tusi o Isaia.

“FAAUTA, E OO MAI ONA ASO”

(Isaia 36:1–39:8)

I lona 14 o tausaga o le nofoaiga a le tupu o Esekia (732 T.L.M.), na osofaʻia ai Iuta e Asuria. Na folafola e Ieova na te laveaʻi iā Ierusalema. Na uma le faamataʻu o le osofaʻiga ina ua fasiotia e se agelu e toʻatasi a Ieova ʻautau e 185,000 a Asuria.

Na maʻi Esekia. Na talia e Ieova lana tatalo ma iʻu ina toe malosi, ma faaopoopo isi tausaga e 15 i lona soifua. Ina ua auina mai e le tupu o Papelonia ni sui e faamanuia iā te ia, sa leʻi faaalia e Esekia le faautauta ma ua ia faaali atu uma ana oloa iā i latou. Na faaoo mai e Isaia le feʻau a Ieova iā Esekia e faapea: “Faauta, e oo mai ona aso e aveina atu ai i Papelonia o mea uma o i lou fale, atoa ma mea ua faaputuina e ou tamā ua oo mai i le aso nei; e lē toe ai se mea e tasi.” (Isaia 39:5, 6) Na faataunuuina lea valoaga i le silia ma le 100 tausaga mulimuli ane ai.

Taliina o Fesili Faale-Tusi Paia:

38:8—O ā “vaega” ia na toe faafoʻi i ai le ata? Ona o le upu i le gagana Eperu lea e faaliliu o le vaega, o lona uiga moni e faasino atu i faasitepu, e ono faasino atu la i se faasitepu i totonu o le maota o le tupu. Atonu o se pou i autafa o le faasitepu, lea e faasolosolo ai ona lafoia le paolo i sitepu taʻitasi, ma o inā sa faaaogā e iloa ai le taimi.

Lesona mo i Tatou:

36:2, 3, 22. E ui na aveesea Sevena mai lona tofiga o se auauna pule, na faatagaina o ia e galue pea mo le tupu e avea o se tusiupu i lē na suitulaga iā te ia. (Isaia 22:15, 19) Po o le ā lava se māfuaaga e ono aveesea ai i tatou  mai se tulaga aloaʻia i le faalapotopotoga a Ieova, pe lē tatau ea ona tatou faaauau pea ona auauna i le Atua i so o se tulaga ua ia faataga maia?

37:1, 14, 15; 38:1, 2. I taimi o mafatiaga, o se gaoioiga atamai le tatalo ma faatuatua atoatoa iā Ieova.

37:15-20; 38:2, 3. A o faamataʻu ane Asuria iā Ierusalema, o le mea sa sili ona popole i ai Esekia, o le a faalumaina ai le suafa o Ieova pe a faatoʻilaloina Ierusalema. Ina ua ia iloa e lē toe foʻi i se lelei lona maʻi, na iai isi mea e sili atu na popole i ai Esekia na i lo lona lava lelei. Sa sili ona mamafa i lona manatu lona maliu ae leʻi iai sona suli, ma aafiaga o le a oo ai i le gafa tautupu o Tavita. Na ia popole foʻi po o ai o le a taʻitaʻia le taua faasaga iā Asuria. I le pei o Esekia, ia sili atu ona tāua iā i tatou le faapaiaina o le suafa o Ieova ma le faataunuuga o ana fuafuaga, na i lo o lo tatou faaolataga.

38:9-20. O le pese lenei a Esekia e aʻoaʻoina ai i tatou, e leai se mea e aupito sili ona tāua i le olaga na i lo le vivii iā Ieova.

“E FAIA LAVA OE”

(Isaia 40:1–59:21)

Na sosoo lava le valoia o le faatafunaina o Ierusalema ma lona ave faatagataotauaina i Papelonia, ma le valoia e Isaia o le faafoʻisiaga. (Isaia 40:1, 2) Ua faapea mai le Isaia e 44:28: “E faia lava oe [Ierusalema].” O tupua o atua o Papelonia o le a aveesea e pei o “avega ua faaeetia ia.” (Isaia 46:1) O le a faaumatia Papelonia. Na taunuu uma ia valoaga ina ua mavae senituri e lua.

O le a avatu e Ieova lana auauna “e fai ma malamalama o nuu ese.” (Isaia 49:6) O “lagi” o Papelonia, po o le vaega sa pulea le malo, o le a ‘mavae e pei o le asu,’ ma ‘o le a feoti’ foʻi tagata o ē nonofo ai; ae o ‘le tama fafine a Siona sa faatāfea, o le a tatala noanoaga o lona ua.’ (Isaia 51:6; 52:2) Ua fetalai atu Ieova iā i latou o ē ō mai ma faalogologo iā te ia: “Ou te osia foʻi le feagaiga e faavavau ma outou, o mea alofa ia na folafolaina iā Tavita.” (Isaia 55:3) O le ola e ōgatusa ma tapulaa amiotonu a le Atua e oo atu ai i le ‘fiafia iā Ieova.’ (Isaia 58:14) Ae i le isi itu, o agasala a tagata, ‘ua fai ma pupuni i le va o i latou ma lo latou Atua.’—Isaia 59:2.

Taliina o Fesili Faale-Tusi Paia:

40:27, 28—Aiseā na faapea mai ai Isaraelu: “Ua lilo loʻu ala iā Ieova, ua tuua foʻi loʻu faamasinoga e loʻu Atua”? Atonu sa manatu nisi Iutaia sa i Papelonia, e lē o silafia mai e Ieova faiga lē tonu na oo iā i latou. Ae sa toe faamanatu atu i ai, e lē o lilo Papelonia i le silafaga a Lē na Foafoaina le lalolagi ma e lē vaivai o ia, e lē tigāina foʻi.

43:18-21—Aiseā na fai atu ai i ē na toe faafoʻisia e ‘aua le toe manatuaina mea anamua’? E lē faapea sa tatau ona latou faagalo le laveaʻiina na faia e Ieova i le taimi ua mavae. Peitaʻi na finagalo Ieova e vivii atu tagata iā te ia ona o se isi “mea e faatoʻā iloa” po o se mea fou o le a oo iā i latou, e pei o le latou malaga saogalemu i Ierusalema, atonu i le uia o se auala saʻo i le toafa. O le “motu o tagata e toʻatele” o ē ō mai nai “le puapuaga tele” o le a iai ni mea fou ma ni māfuaaga a le tagata lava ia e faamamaluina ai Ieova.—Faaaliga 7:9, 14.

49:6—Ua faapefea ona avea le Mesia “ma malamalama o nuu ese,” e ui o lana talaʻiga i le lalolagi, na gata i tagata Isaraelu? E māfua lea tulaga ona o mea na tutupu ina ua mavae le maliu o Iesu. O loo faasino atu e le Tusi Paia le Isaia e 49:6 i soo o Iesu. (Galuega 13:46, 47) I aso nei, o Kerisiano faauuina faatasi ma le fesoasoani a le motu o tagata e toʻatele, o loo fai “ma malamalama o nuu ese,” e faamalamalama ai tagata “e oo i tuluʻiga o le lalolagi.”—Mataio 24:14; 28:19, 20.

53:10—O le ā le uiga o le faaupuga e finagalo pe e fiafia Ieova i le tuʻimomomoina o  lona Alo? E mautinoa na matuā mafatia le finagalo o Ieova, le Atua alofa mutimutivale ma tigā alofa, i le tagaʻi mai i lona Alo o mafatia. E ui lava i lea, na fiafia Lona finagalo iā Iesu ona o le usiusitai, atoa ai ma mea uma o le a mafai ona faataunuu ona o ona mafatiaga ma lona maliu.—Faataoto 27:11; Isaia 63:9.

53:11—O le ā le malamalamaga lea ua ‘taʻuamiotonuina ai e le Mesia tagata e toʻatele’? O lea malamalama na maua e Iesu ina ua afio mai i le lalolagi, avea o se tagata, ma mafatia i ni faiga lē tonu ma oo ai ina maliu. (Eperu 4:15) O lea na ia saunia ai le taulaga togiola, sa manaʻomia e Kerisiano faauuina ma le motu o tagata e toʻatele, ina ia taʻuamiotonuina ai e le Atua.—Roma 5:19; Iakopo 2:23, 25.

56:6—O ai “tagata ese,” ma e faapefea ona latou ‘taofi mau i le feagaiga a Ieova’? O “tagata ese” o “isi mamoe” ia a Iesu. (Ioane 10:16) E latou te taofi mau i lenā feagaiga fou pe a latou usitaia tulafono e fesootaʻi atu i lenā feagaiga, e lagolagosua atoatoa i ona faatulagaga. E tutusa foʻi taumafa faaleagaga latou te taumamafa ai ma Kerisiano faauuina, ma lagolago iā i latou i le talaʻia o le tala lelei o le Malo ma le galuega o le faia o soo.

Lesona mo i Tatou:

40:10-14, 26, 28. E malosi ma agamalu Ieova, e ou le malosi uma ma le atamai, ma e lē masuʻesuʻeina lona finagalo e lē mafai ona tatou malamalama atoatoa i ai.

40:17, 23; 41:29; 44:9; 59:4. O faiga faapolotiki ma tupua o “mea faatauvaa.” E leai se aogā o le faatuatua i ai.

42:18, 19; 43:8. O lo tatou lē amanaʻiaina o le Afioga tusia a le Atua ma lē faalogo i ana fautuaga e ala mai i “le auauna faamaoni ma le mafaufau,” e tusa ua tatou tauaso ma tutuli faaleagaga.—Mataio 24:45.

43:25. E soloiesea e Ieova a tatou solitulafono ona o ia lava. E tāua le tuusaʻolotoina o i tatou mai le agasala ma le oti ma le mauaina o le ola e faavavau. Peitaʻi e sili atu ai ona tāua le faamamaluina o le suafa o Ieova.

44:8. O loo iā i tatou le lagolagosua malosi a Ieova, o lē e mautū ma tumau e pei o se papa. E lē tatau ona tatou fefefe e molimau atu o ia lava o le Atua!—2 Samuelu 22:31, 32.

44:18-20. O le ifo i tupua o se faailoga o le leaga o le loto. E lē tatau ona suia e se isi mea Ieova i o tatou loto.

46:10, 11. O le tomai lea e mafai ona ‘tū ai lana pule,’ o lona uiga ia faataunuuina lona finagalo, e matuā faamautinoa mai ai o Ieova o le Atua moni lea.

48:17, 18; 57:19-21. Pe a tatou faamoemoe atu iā Ieova mo le faaolataga, faalatalata atu iā te ia, ma uaʻi atu i ana tulafono, o le a tele lo tatou filemu e pei o se vaitafe ma la tatou amiotonu e tele e pei o peau o le sami. O i latou e lē uaʻi i le Afioga a le Atua ua pei o “le sami ua sousou.” E leai so latou filemu.

52:5, 6. Sa sesē le faaiʻuga a Papelonia e faapea e vaivai le Atua moni. E latou te lē iloa o le māfuaaga na nofo pologa ai Isaraelu ona o le lē fiafia o Ieova i ona tagata. Pe a oo mafatiaga i isi, o se uiga poto le aua tatou te faia se faaiʻuga i le māfuaaga ua tutupu ai.

52:7-9; 55:12, 13. E tolu māfuaaga e tatou te olioli ai i le faia o se sao i le talaʻia o le tala lelei o le Malo ma le faia o soo. O o tatou vae e matuā matagofie i ē loto maulalo o loo matelāina faaleagaga. E matuā “faafesagaʻi lava” o tatou mata ma fofoga o Ieova, o lona uiga, ua iai sa tatou faiā vavalalata ma ia. E tatou te maua foʻi le tamaoaiga faaleagaga.

52:11, 12. Ina ia agavaa e tauave “ipu a Ieova,” po o ana faatulagaga mo le auaunaga paia, e tatau ona tatou mamā faaleagaga ma tau amio.

 58:1-14. E lē aogā le amiotonu ma le faamaoni e faatagā fai. O tagata tapuaʻi moni e faamaoni lo latou faaalia o le amio Atua ma le alofa i uso.—Ioane 13:35; 2 Peteru 3:11.

59:15e-19. E silafia e Ieova mea uma e faia e tagata ma e faalaa mai i lana lava taimi.

E ‘FAI O IA MA PALE MATAGOFIE’

(Isaia 60:1–66:24)

I le faasino atu i le toe atiina aʻe o le tapuaʻiga moni i aso anamua faapea foʻi i o tatou aso, ua faapea mai le Isaia 60:1: “Tulaʻi ia, inā malamalama ia, auā ua oo mai lou malamalama; ua alu aʻe foʻi le pupula o Ieova i ou luga.” Sa tatau iā Siona ona ‘fai o ia ma pale matagofie i le aao o Ieova.’—Isaia 62:3.

Na tatalo Isaia iā Ieova mo tagata o lona nuu o le a salamō i le taimi o lo latou faaaunuua ai i Papelonia. (Isaia 63:15–64:12) Ina ua uma ona faailoa le eseesega o auauna moni mai auauna pepelo, ona faalauiloa mai lea e le perofeta le auala o le a faamanuia ai e Ieova ē e auauna iā te Ia.—Isaia 65:1–66:24.

Taliina o Fesili Faale-Tusi Paia:

61:8, 9—O le ā le “feagaiga e faavavau,” ma o ai le “fanau”? O le feagaiga fou lenei na osia e Ieova ma Kerisiano faauuina. O le “fanau” o “isi mamoe”—le faitau miliona o tagata ua taliaina le latou feʻau.—Ioane 10:16.

63:5—Na faapefea i le ita o le Atua ona lagomia pe lagolagoina o ia? O le ita o le Atua o se lagona e mafai ona ia pulea—o lona toʻasā amiotonu. O lona ita la po o lona toʻasā e lagolagoina ma uunaʻia ai o ia e faataunuu ana faasalaga faafaamasinoga amiotonu.

Lesona mo i Tatou:

64:6. E lē mafai e tagata lē lelei atoatoa ona laveaʻi iā i latou lava. E pei o ofu masaesae a latou gaoioiga amiotonu pe a faia se latou taulaga togiola mo agasala.—Roma 3:23, 24.

65:13, 14. E faamanuia e Ieova ana auauna faamaoni, i le matuā faamalieina o o latou manaʻoga faaleagaga.

66:3-5. E ʻinoʻino Ieova i uiga pepelo.

“Ia Outou Olioli”

Maʻeu le faamāfanafana loto sa tatau ona iai valoaga o le atinaʻeina o le tapuaʻiga moni, i tagata Iutaia faamaoni na faaaunuua i Papelonia! Na fetalai atu Ieova: “Ia outou olioli ma fiafia e faavavau i le mea ou te faia; auā faauta, ou te faia Ierusalema ma faafiafia, ou te faia foʻi lona nuu ma faaolioli.”—Isaia 65:18.

O loo tatou ola foʻi i se taimi o loo ufitia ai le lalolagi e le pōuliuli ma ufitia nuu i le pogisa. (Isaia 60:2) Ua tatou ola nei i “aso e gata ai e oo mai ai aso faigatā.” (2 Timoteo 3:1) E matuā faalaeiauina lava la i tatou i le feʻau o le faaolataga a Ieova o loo i le tusi o Isaia.—Eperu 4:12.

[Faamatalaga pito i lalo]

[Ata i le itulau 8]

Pe e te iloa le māfuaaga autū na tatalo ai Esekia ina ia laveaʻiina mai iā Asuria?

[Ata i le itulau 11]

“E matuā matagofie i luga o mauga o vae o lē ua fai mai le tala lelei”