Alu i mataupu o loo iai

Alu i le lisi o mataupu

Fesili Mai le ‘Aufaitau

Fesili Mai le ‘Aufaitau

Fesili Mai le ʻAufaitau

Pe ao i se Kerisiano ona ʻalofia meainu ma meaʻai o loo iai le caffeine?

E lē o faasāina i le Tusi Paia se Kerisiano e taumafa se kofe, ti, sukalati, ma meainu aava lea o loo maua ai le vailaau o le caffeine. Peitaʻi, o loo maua i le Tusi Paia ni taʻiala e fesoasoani iā i tatou e faia ai ni faaiʻuga atamai. Seʻi o tatou vaai i le māfuaaga e ʻalofia ai e nisi tagata ia meainu ma meaʻai e iai le caffeine.

O se tasi o māfuaaga autū ona faapea o le caffeine o loo iai se vailaau e suia ai uiga o se tagata. E mafai foʻi ona ola faalagolago i ai. Ua faapea mai se tusi taʻiala mo ē saunia vailaau: “O le taumafa po o le inumia mo se taimi umi o mea o loo tele ai le caffeine e ono lē toe ila ai le tino i ni vailaau, e masani ai le tino ma faalagolago loa i ai. E iai ni aafiaga lē lelei e pei o le tigā o le ulu, itaitagofie, popole vale, lē toʻa, ma le niniva pe a faamuta faafuaseʻi le faaaogāina o le caffeine.” O āuga o le lē toe faalagolago i le caffeine atonu o le a faaaofia i le tusi Diagnostic and Statistical Manual of Mental Disorders lea e aofia ai ma isi vailaau. E manino le māfuaaga e ʻalofia ai e nisi Kerisiano le caffeine ona e lē fia ola faalagolago i ai ma e mananaʻo e faaalia le pulea totino.—Kalatia 5:23.

E talitonu isi e mafai ona aafia ai le soifua mālōlōina o se tasi faapea foʻi le ola o se pepe e leʻi fanau mai. E tatau i Kerisiano ona alolofa i le Atua ‘ma le agaga atoa,’ ma latou te lē faia ni gaoioiga e lamatia ai o latou ola. Ma o loo faatonuina foʻi i latou ia alolofa i o latou tuaoi, ma e latou te ʻalofia mea e ono aafia ai se pepe e leʻi fanau mai.—Luka 10:25-27.

Pe faamaonia ea nei manatu? E ui ina manatu nisi e faapea o le caffeine e ono tutupu ai nisi faamaʻi, ae lē o tagata uma e ioe i ai. Ua fai mai nisi tagata suʻesuʻe e aogā le kofe mo le soifua mālōlōina. I le 2006, na lipotia mai ai i le mekasini o le Time e faapea: “E mafai ona maua tagata i le kanesa o le tagāmimi (seʻi tulou), toto maualuga ma isi faamaʻi i le faaaogā o le caffeine. O le tele o nisi o suʻesuʻega talu ai nei na faalēaogāina ai nei lipoti, ae faapea mai e tele ni aogā o le faaaogā o le caffeine. Atonu e iai puipuiga o le caffeine i tagata mai le faaleagaina o le ate, le maʻi o le Parkinson, maʻi suka, Alzheimer, maa i le ʻauʻona, loto mafatia ma isi ituaiga o kanesa.” Na faapea mai se mekasini e faatatau i le caffeine: “O le mea moni o le ki—ia pulea lelei.”

E tatau lava ona fai e Kerisiano taʻitoʻatasi lana lava faaiʻuga, e tusa ma lona malamalamaaga e faatatau i le caffeine ma taʻiala a le Tusi Paia lea e foliga mai e aafia ai. Mo se faaaʻoaʻoga, afai o loo maʻitaga se tinā Kerisiano ma e na te iloa e ono aafia ai lana pepe, o le a ia filifili la e tatau ona taumamao mai le faaaogā o le caffeine. Afai foʻi e maitaitagofie po ua maʻi ai se Kerisiano pe afai ua taofia le caffeine, o se gaoioiga poto la le ʻalofia o le caffeine mo se taimi puupuu. (2 Peteru 1:5, 6) Ma e tatau i isi Kerisiano ona faaaloalogia lenā faaiʻuga e taumamao mai le caffeine na i lo le faaali i ai o o latou lava manatu.

Po o le ā lava lau filifiliga e fai e tusa ai ma meainu ma meaʻai e iai le caffeine, ia manatua le fautuaga a Paulo: “Pe tou te aai, pe tou te inu, po o se tasi mea tou te faia, ia outou faia mea uma lava ia viia ai le Atua.”—1 Korinito 10:31.