Pe a Lē Taulau Faamoemoega

SO O se faaipoipoga lava e ono suia le tulaga fiafia, e tusa pe na foliga mai e fetaui lelei se alii ma se tamaʻitaʻi i le taimi na feoaʻi ai. Ae faapefea i ni tagata se toʻalua na sologa lelei mea uma a o leʻi faaipoipo ona foliga mai e matuā eseese o la uiga mulimuli ane?

O loo faapea mai le Tusi Paia o i latou ua faaipoipo o le a oo i ai le “tigā ma faanoanoaga.” (1 Korinito 7:28, The New English Bible) E masani lava, o se vaega o nei faafitauli e māfua mai i le tino lē lelei atoatoa faaletagata. (Roma 3:23) E lē gata i lea, atonu o nisi taimi ona o le tasi o le paaga po o i laʻua uma e lē o faatatauina taʻiala a le Tusi Paia. (Isaia 48:17, 18) O nisi foʻi taimi e faaipoipo ai se alii po o se tamaʻitaʻi ma ni faamoemoega lē talafeagai. Pe a tupu lenei mea, o le lē femalamalamaaʻi o le a iʻu ai i ni faafitauli matuiā.

Faamoemoega Lē Talafeagai

E tusa lava po o oe o se tane po o se avā, atonu e tele ni ou faamoemoega na iai i le taimi na faaipoipo ai. Seʻi tomānatu i le ituaiga o olaga na e manaʻo i ai. Po ua lē taulau ea mea na e faamoemoe i ai? Afai o le tulaga lea ua tupu, aua le faapea ua lē mafai ona foʻia lenā faafitauli. O le faatatauina o taʻiala a le Tusi Paia e mafai ona fesoasoani iā te oe e faasaʻo ai mea. * (2 Timoteo 3:16) Atonu e aogā le toe iloiloina o ou faamoemoega sa iai i lau faaipoipoga.

Mo se faataʻitaʻiga, ua manatu nisi o le a faatumulia o latou olaga faaipoipo i le alofa ma lagona māfana, e pei ona faamatalaina i fagogo. Pe atonu foʻi sa e manatu o le a faaalu le tele o lua taimi faatasi ma lau paaga, ma o le a mafai ona foʻia feeseeseaʻiga uma i se auala filemu ma faaleuō. Na manatu nisi o le faaipoipoga o le a foʻia ai le manaʻoga o le pulea totino i faanaunauga tau feusuaʻiga. Ae ona o nei faamoemoega taatele uma ua lē talafeagai po ua soonafai naʻuā, e mautinoa la le oo ai i faanoanoaga.—Kenese 3:16.

O se isi faamoemoega lē talafeagai o le faapea lea o le faaipoipo o le a maua ai le fiafia e se tagata. E mautinoa o le iai o se paaga e mafai ona avea ma puna o le fiafia. (Faataoto 18:22; 31:10; Failauga 4:9) Peitaʻi, pe mafai ona faatalitalia le faaipoipoga o se vaifofō faavavega mo feeseeseaʻiga uma? O i latou e manatu faapena, e masani ona faateʻia ma mapuna aʻe ai uiga lē fiafia!

Faamoemoega e Lē o Faailoaina Atu

E lē o faamoemoega uma e lē talafeagai. E iai nisi faanaunauga e talafeagai. E ono aliaʻe ni faafitauli, ona o nisi o faamoemoega. Fai mai se faamatalaga a se tasi o faufautua o faaipoipoga: “Ou te vaai e tele ina iai feeseeseaʻiga i ulugalii ona o loo faatalitalia e le isi o le paaga  le taimi e faataunuu ai se faanaunauga, peitaʻi e lē o malamalama le isi o le paaga i lenā faanaunauga.” Ina ia tatou malamalama pe faapefea ona tupu lenei mea, seʻi manatu i le tulaga lenei.

Na faaipoipo Sina iā Simi, e nofo i le selau o maila mai le mea e nofo ai Sina. A o leʻi faaipoipo, na iloa e Sina o le siitia atu e nofo i se nofoaga fou o le a aumaia ai ni luʻi—aemaise lava ona o ia e iai lava ona uiga matamuli. Peitaʻi, sa ia mautinoa o le a fesoasoani Simi iā te ia e faamasani i lona siʻomaga fou. Mo se faaaʻoaʻoga, na faamoemoe Sina o le a la mafuta pea ma Simi ma o le a fesoasoani atu iā te ia e faamasani i ana uō. Peitaʻi, e lē o le mea lenei na tupu. Ua amata ona uaʻi atu Simi i a latou talanoaga ma ana uō—ae tuua ai na o Sina, lea e fou atu. Ua lagona e Sina le lē alofagia o ia, ma e foliga mai ua tuulafoaʻia. Ua ia manatunatu e faapea, ‘Pe faapefea ona lē manatu mamafa mai Simi i oʻu faalogona?’

Pe e lē talafeagai le faanaunauga o Sina? E leai. E pau lava le mea o loo ia manaʻo ai i lana tane, ia fesoasoani atu iā te ia e faamasani i lona siʻomaga fou. E matamuli Sina, ma e lagona lona atuatuvale i le feiloaʻi i tagata fou se toʻatele. O le mea moni, e leʻi faailoa atu e Sina ona faalogona iā Simi. E lē o iloa foʻi e Simi le mea lea e tupu iā Sina. O le ā le mea e tupu pe a faaauau pea lea tulaga? O le a oso aʻe le ita o Sina, ma atonu o le a ia manatu e matuā lē popole lava lana tane i ona faalogona.

Atonu na e lagona foʻi le lē fiafia ma le fiu ina ua foliga mai ua lē talilelei mai lau paaga i ou manaʻoga. Afai o le tulaga lenā o loo tupu, o le ā e te ono fai?

 Ia Talanoaina le Faafitauli

O faamoemoega ua lē taunuu e mafai ona avea ma mafatiaga. (Faataoto 13:12) Ae o loo iai lava le mea e mafai ona e faia i lea tulaga. Ua taʻua i se faataoto o le Tusi Paia: “E mafai ona e faatauanauina isi pe a e poto ma faautauta i lau tautala.” (Faataoto 16:23, Contemporary English Version) O lea la, afai e te lagona e iai sou faamoemoega tāua e lē o taulau, ia talanoaina faatasi ma lau paaga.

Taumafai e filifili se taimi talafeagai, se tulaga tatau, ma upu talafeagai e faailoa atu ai ou popolega. (Faataoto 25:11) Ia tautala i se auala filemu ma faaaloalo. Ia manatua o lou sini—e lē ina ia faitio ae ia faailoa atu i lau paaga ou faamoemoega ma ou faalogona.—Faataoto 15:1.

Aiseā e ao ai ona e faia nei mea uma? Pe e lē tatau ea i se paaga magafagafa ona iloa ou manaʻoga? Atonu e ese foʻi se manatu o lau paaga i mataupu, ae o le a fiafia lava e iloilo lou manatu pe afai e te faamatala atu iā te ia. E lē o se faailoga o se faaipoipoga lē taulau le faailoa atu o mea e te manaʻo i ai pe moomia, po o se faamaoniga foʻi o se paaga lē alofa.

O lea la, aua le faatalatū e talanoa faatasi ma lau paaga i ia mataupu. Mo se faaaʻoaʻoga, i le tala lea na faamatala muamua, sa ono mafai ona faapea atu Sina iā Simi: “Ou te taʻu saʻo atu, o se luʻi iā te aʻu le feiloaʻi atu i ni tagata fou se toʻatele. Pe mafai ona e fesoasoani mai iā te aʻu ina ia ou faamasani i tagata uma, seʻia oo ina ou masani lelei iā i latou?”

 “Ia Faataalise Ona Faalogologo”

Seʻi vaai i le faafitauli mai se isi itu. Seʻi faapea ua talanoa atu lau paaga iā te oe, ma ua faapea atu ua ia lagona le lē fiafia ona e te lē o faataunuuina se faamoemoega tāua. Pe a tupu lea mea, ia faalogo i lau paaga! Taumafai e aua neʻi e faasalavei atu ma taumafai e puipui oe. Na i lo lea, “ia . . . faataalise ona faalogologo, ia faagesegese ona tautala atu, ia faagesegese ona ita.” (Iakopo 1:19; Faataoto 18:13) Na timaʻi e Paulo Kerisiano ina ia: “Aua le saʻili se tasi i lona lava lelei, a ia taʻitasi ma saʻili i le lelei o le isi.”—1 Korinito 10:24.

E mafai ona e faia lenei mea pe a e tuu oe i le tulaga o lau paaga. Ua faapea mai le Tusi Paia: “Ia faapea outou tane, ia fai le aiga ma le poto,” ia pe e pei ona faamatalaina i le faaliliuga o le J.B.Philips , “o outou tane, e ao ona outou malamalama i a outou avā o loo outou nonofo faatasi.” (1 Peteru 3:7) O le mea moni, e tatau foʻi i avā ona taumafai e faia foʻi faapea i a latou tane.

Manatua, e tusa lava po o le ā le fetaui lelei o oe ma lau paaga, ae e lē tutusa ai lua vaaiga i mataupu uma. (Tagaʻi i le pusa “E Tasi le Laufanua, ae Eseese Vaaiga.”) O le mea moni, o se faamanuiaga lenei mea, auā e aogā pe a iloilo mataupu mai le manatu o le isi. Sa oulua taufai aumai ma lau paaga ni faamoemoega mataʻina e faavae i mea e pei o talaaga o aiga ma aganuu i le taimi na lua faaipoipo ai. O le iʻuga, e te matuā alofa loloto i lau paaga, ae e eseese lua faamoemoega i nisi o mea.

Mo se faaaʻoaʻoga, ua masani paaga Kerisiano i le taʻiala a le Tusi Paia i le tulaga ulu. (Efeso 5:22, 23) Peitaʻi, o le a faapefea ona faatino le tulaga ulu i totonu o lou aiga, ma o le a faapefea ona faaalia le gauaʻi? Po o taʻitaʻiina oulua i lenei taʻiala a le Tusi Paia, ma po o lua faia taumafaiga i le mea e mafai ai ina ia mulimuli i lenei taʻiala?

Atonu e ese foʻi lau vaaiga i mataupu masani o le olaga. O ai o le a faia nisi o feʻau i le fale? O le ā le taimi e faatasitasi ai ma tauaiga, ma o le ā le umi? O le a faapefea ona faaalia e paaga Kerisiano o loo latou faamuamua manaʻoga o le Malo i o latou olaga? (Mataio 6:33) Pe a oo i mea tau tupe, e faigofie ona nofo aitalafu, ma e tāua ai ona avea ma sē e faasoasoa lelei tupe ma faafaigofie le olaga. O le ā le uiga o le faasoasoa lelei ma le faafaigofie o le olaga? E tele aogā pe afai e soālaupule nei mataupu i se auala faaaloalo.

E mafai e nei talanoaga ona faatuputeleina le filemu i le faaipoipoga, e tusa lava pe iai ni faamoemoega lē taulau. Ma le mautinoa, o le a faigofie ona e faatatauina le fautuaga a Paulo: “Ia fefaapalepaleaʻi, ma ia fefaamagaloaʻi outou, pe afai ua agaleagaina se tasi e se tasi.”—Kolose 3:13.

[Faamatalaga pito i lalo]

[Pusa/Ata i le itulau 10]

E TASI LE LAUFANUA, AE ESEESE VAAIGA

‘Seʻi vaai faalemafaufau i le anoanoaʻi o ni tagata tafafao maimoa o loo matamata i se laufanua matagofie. E ui o loo vaaia e le ʻau tafafao maimoa le vaaiga lava lea e tasi, ae e eseese vaaiga a tagata taʻitoʻatasi. Aiseā? Auā e tofu le tagata ma lona manatu i le mea o ia vaai i ai. E lē o tutū faatasi ni tagata se toʻalua i se tulaga e tasi. E lē gata i lea, e lē o tagata uma foʻi o taulaʻi atu la latou vaai i se mea e tasi. E tofu lava le tagata ma le vala e fiafia faapitoa i ai. O le tulaga moni lenā i le faaipoipoga. E tusa po o le ā le tele o lo la vaaiga tutusa i mea, ae leai ni tagata se toʻalua e malilie atoatoa i se mea e tasi. O fesootaʻiga, e aofia ai se taumafaiga ina ia tuufaatasia eseesega i se faiā faaletino e tasi. E manaʻomia ai e lenei mea se taimi e talanoa ai.’—Le Olomatamata, Aokuso 1, 1993, itulau 4.

[Pusa i le itulau 11]

LE MEA E MAFAI ONA E FAIA I LE TAIMI NEI

• Ia toe iloilo ou faamoemoega. Po o talafeagai? Po o sili atu mea o loo e faatalitalia mai lau paaga na i lo mea e talafeagai ona iai?—Filipi 2:4; 4:5.

• Taumafai e toe fetuutuunaʻi so o se faamoemoega lē talafeagai. Mo se faaaʻoaʻoga, na i lo le faapea atu, “E lē mafai ona ta lē malilie i se mea,” ae ia taumafai e foʻia ni eseesega i se auala filemu.—Efeso 4:32.

• Ia talanoaina ou faamoemoega. O le talanoaina o ni mataupu, o le laasaga autū lenā e te lua aʻoaʻoina ai le auala e faaalia ai le alofa ma le faaaloalo o le tasi i le isi.—Efeso 5:33.

[Ata i le itulau 9]

Ia “faataalise ona faalogologo” i popolega o lau paaga