Alu i mataupu o loo iai

Alu i le lisi o mataupu

Auauna iā Ieova—O se Faaeaga e Lē Mafaatusalia

Auauna iā Ieova—O se Faaeaga e Lē Mafaatusalia

Talaaga o le Soifuaga

Auauna iā Ieova—O se Faaeaga e Lē Mafaatusalia

Faamatalaina e Zerah Stigers

Na maliu laʻu tane i le 1938, o lē na avea ma aʻu paga faamaoni i le faiva faataimi atoa. Ona ou tausia toʻatasi ai lea o laʻu pepe ma le isi aʻu tama tama e sefulu tausaga le matua. E ui sa ou naunau e faaauau ona avea aʻu ma faifeʻau faataimi atoa, ae faamata e mafai? Seʻi taʻu atu muamua loʻu olaga, a o leʻi faamatala atu pe na mafai faapefea ona faaauau laʻu faiva faataimi atoa.

SA OU fanau mai iā Iulai 27, 1907, i Alabama i le Iunaite Setete o Amerika, ma e leʻi leva ona ou fanau ae siitia loa oʻu mātua i Georgia ma aʻu ma oʻu tuagane e toʻalua ma loʻu uso. Mulimuli ane na matou toe siitia i Tennessee ma matou ō atu i se aai e lata ane i Tampa i Florida. A o matou i inā i le 1916, na ou matamata ai i le ata e iai le leo o le “Photo-Drama of Creation” (Ata o le Tala o le Foafoaga). Faatoʻā amatamata le pisinisi fai ata tifaga, ma na fiafia tagata uma na maimoa i lenei ata!

E naunau oʻu mātua e faitau Le Olomatamata ma isi lomiga faale-Tusi Paia. E ui e fiafia loʻu tamā e faitau nei lomiga, ae na te leʻi auaufaatasi ma Tagata Aʻoga o le Tusi Paia, lea ua taʻua nei o Molimau a Ieova. Peitaʻi na alu loʻu tinā i sauniga ma ave lana fanau. E leʻi leva ona matou siitia i Niles i Michigan, ae amata loa ona matou faimalaga soo i le silia i le sefulu maila i le nofoaafi i saute o Bend i Indiana, ina ia matou auai i sauniga.

Na ou papatiso iā Iulai 22, 1924, e faailoga ai loʻu tuuina atu iā Ieova. Mulimuli ane, na faia e loʻu tinā ana faasologa ina ia mafai ona avea o ia ma faifeʻau faataimi atoa a Molimau a Ieova. O ana faaaʻoaʻoga lelei faapea ai foʻi ma faaaʻoaʻoga a isi faifeʻau faataimi atoa, na uunaʻia ai aʻu e aapa atu i lenei faaeaga.

Suʻeina o Saʻu Paga

A o oʻu auai i se tauaofiaga tele i Indianapolis i Indiana i le 1925, na ou feiloaʻi ai iā James Stigers lea na malaga mai Chicago. Na vave ona ou tosina i ona uiga tausaafia i le avea o ia o se auauna a Ieova. Sa ou nofo pe ā ma le 100 maila mai Chicago, ma e leʻi faigofie ai ona ma feasiasiaʻi. I lenā vaitau sa na o le tasi le faapotopotoga i lenā aai telē, ma sa faia sauniga i le fogāfale i luga o se fale mautotogi. E masani ona ou maua ni faalaeiauga faaleagaga mai tusi a James. Sa ma faaipoipo iā Tesema 1926, mulimuli ane i le mavae o se tausaga, na maua ai se ma tama tama o Eti.

Mulimuli ane, na amata le ma paeonia faatasi ma James. Na ma galulue i ni setete e valu—Michigan, Louisiana, Mississippi, Dakota i Saute, Iowa, Nebraska, Kalifonia, ma Illinois—i taimi o le tumutumuga o fiafiaga i le ma mafutaga. Seʻia oo i le taimi na maʻi ai James ma faapuupuu ai nei taimi fiafia.

Ona o le taugatā o le tausiga o le maʻi o James na matou toe foʻi ai i Chicago i le 1936, e nonofo faatasi ma le tinā o James o se Molimau foʻi. I le vaitaimi faaiʻuiʻu o le maʻi o James a o oʻu maʻitaga i le ma tama lona lua, sa ou faigaluega ai i se faleʻaiga mo le $1 i le aso. Sa faamautinoa e si tinā agaalofa o James o loo lava a matou meaʻai, ma e na te lē taliaina se tupe e taui ai lona agaalofa. Na ia tausia i matou ma lona loto atoa.

Na maliu James i le pe ā ma le lua tausaga o maʻi i le encephalitis, po o le fiva ʻafuʻafu o le faiʻai. O Iulai 1938 na tupu ai lenā mea. A o maʻi James, na lē mafai ona ia aveina se taavale pe auai i le galuega i lea fale i lea fale, ae sa ia faaaogā avanoa uma e molimau ai i isi. Ina ia fesoasoani i le tausiga o le aiga, sa lē toe faaauau ai laʻu auaunaga faataimi atoa. Sa mafai ona ou maua ni galuega mo se taimi lē tumau.

Na fanau le ma tama lona lua o Papu iā Iulai 30, 1938, i le mavae o aso e valu talu ona maliu lona tamā. Peitaʻi, na lē manaʻo le tinā o James ou te alu i se falemaʻi taugofie. Na i lo lea, na ia auina atu aʻu i se falemaʻi taugatā i lalo o le vaaiga a lana fomaʻi. E lē gata i lea na ia totogia le pili o le falemaʻi, ma na ou matuā talisapaia lenei uiga alofa faa-Kerisiano.

Toe Faaauau le Auaunaga Faa-Taimi Atoa

Sa matou nonofo pea ma le tinā o si aʻu tane seʻia oo i le taimi ua 2 ai tausaga o Papu ae 12 tausaga o Eti. E ui e tatau ona ou faamasani i oʻu tulaga fou, ae sa malosi pea oʻu faanaunauga mo le auaunaga faataimi atoa iā Ieova. I le tauaofiaga i Detroit i Michigan i le 1940, sa ou feiloaʻi ai i se ulugalii paeonia ma na la faalaeiau iā te aʻu ou te alu atu e paeonia i Carolina i Saute. O lea na ou faatauina ai laʻu taavale o le ituaiga o le Pontiac, o le 1935 le tausaga mo le $150, ma sauniuni e ō atu i inā. I le 1941, o le tausaga lea na ulu atu ai Amerika i le Tāua Lona Lua a le lalolagi, sa matou malaga ai ma laʻu fanau tama i le itu i saute ma toe faaauau ai laʻu auaunaga faataimi atoa.

Ina ua matou taunuu i Carolina i Saute, na matou ō muamua i le aai o Camden, ona toe ō lea i le taulaga o Little River, ma oo atu i le taulaga o Conway. Sa ou maua se taavale toso (trailer) i Conway. Na agalelei ane le pule o se pamu penisini ma faataga ai e paka laʻu taavale toso i tafatafa o lana pamu, ma faaaogā lana kesi ma le eletise e faaola ai loʻu fale ma toe faaaogā le faleese. A o faagasolo le Taua Lona Lua a le Lalolagi, na tau faasoasoa ai le penisini ma na lē maua ai saʻu penisini. Ona ou faatau ai lea o se uila. Ma ina ua oo i le 1943, ua foliga lava ua lē mafai ona faaauau ona ou toe paeonia ona ua leai sa matou tupe, ae valaaulia loa aʻu ou te paeonia faapito, ma ou maua ai sina tupe i masina taʻitasi e fesoasoani i a matou tupe faaalu. Ua telē le fesoasoani a Ieova iā te aʻu a o faagasolo tausaga.

Sa leai ni Molimau na nonofo i Conway i lenā taimi, ma na faigatā mo aʻu ma si aʻu fanau ona matou ō i le auaunaga na o i matou. Ona ou tusi lea ma talosaga mo saʻu paga paeonia faapito, ma i le 1944, na faamanuiaina aʻu ina ua tofia mai le tuafafine o Edith Walker e avea ma aʻu paga. Sa ma galulue faatasi i ni tofiga eseese mo le 16 tausaga. Ae o se mea e faanoanoa ai, sa tatau ona toe foʻi o ia i Ohio ona ua faalētonu lona soifua mālōlōina.

Faamanuiaga Faagalogatā

E tele ni mea fiafia ou te manatua i na tausaga, peitaʻi e lē galo iā te aʻu ia Albertha, o se teine e 13 ona tausaga, sa nofo i Conway e tausi le tinā o lona tinā ma ona tuagane laiti e toʻalua. Sa ia fiafia i upu moni mai le Tusi Paia na ou faaali iā te ia, ma manaʻo e tufa atu i isi. Sa iai foʻi ni ona faanaunauga loloto mo le auaunaga paeonia, ma na amata ona ia paeonia ina ua ia faauu mai aʻoaʻoga maualuluga i le 1950. Ua sili atu nei i le 57 tausaga o loo ia faaauau lava i le auaunaga faataimi atoa!

I le 1951, na tofia ai maʻua ma Edith e galulue mo se taimi lē tumau i Rock Hill i Carolina i Saute, auā e toʻalaiti Molimau e nonofo i inā. Ona ma siitia atu lea i Elberton, i Georgia mo le tolu tausaga. Ona toe foʻi lea i Carolina i Saute, ma o inā na ou nofo ai loa mai le 1954 e oo i le 1962. I le taulaga o Walhalla, na ou feiloaʻi ai i se tinā matua e faalētonu lana faalogo e igoa iā Nettie, sa nofo na o ia i se nuu maotua. Pe a fai le ma suʻesuʻega faale-Tusi Paia, na te faitauina le palakalafa i le lomiga, ona faasino lea o loʻu lima i le fesili mo lenā palakalafa, ae faasino mai foʻi e ia lona lima i le tali mai le palakalafa.

Afai e lē malamalama i se mataupu, na te tusi i se pepa lana fesili ona ou tusi foʻi lea o le tali mo ia. Na faasolosolo ina talisapaia e Nettie upu moni mai le Tusi Paia, ma amata ona ia auai i sauniga ma talaʻiga a le faapotopotoga. Sa mafai ona talaʻi na o ia, ae sa ou lē mamao ese neʻi teʻi ua ia manaʻomia se fesoasoani.

A o oʻu iai i Walhalla na lē toe mafai ona toe faaola laʻu taavale. Sa iai se taavale e $100 lona tau, a o le faafitauli e leai saʻu tupe. Sa ou faafesootaʻia se Molimau faipisinisi ma nonō mai ai le $100. E leʻi leva ae ou maua loa se tusi mai loʻu uso, lea na faapea mai ua faatoʻā latou iloa ma o ma tuagane, na tuuina e lo matou tamā ua maliu se tupe i le faletupe. Ma na latou malilie uma e lafo mai le tupe mo aʻu. E $100 le aofaʻi o le tupe!

Paeonia Faatasi ma Laʻu Fanau Tama

A o laiti Eti ma Papu, na ou alu ma ave i le talaʻiga mai lea fale i lea fale i taimi uma. I na vaitau e leʻi iai ni faafitauli i fualaau faasāina, ae e leʻi malolosi tele foʻi faatosinaga tau feusuaʻiga. I le faafaigofie ma taulaʻi atu o matou olaga i le galuega talaʻi, na fesoasoani lea iā te aʻu e ʻalofia le tele o faafitauli o loo fesagaʻia e mātua i aso nei i le aʻoaʻoina o le fanau e auauna iā Ieova.

Na aʻoga Eti i Camden seʻia oo i le vasega valu, ma ia manaʻo loa e ma te paeonia faatasi. Sa ma olioli faatasi i le auaunaga paeonia mo ni tausaga. Ona ia toe manaʻo lea e galue i le ofisaulu a Molimau a Ieova i Brooklyn i Niu Ioka, lea sa ia galue ai mai le 1947 i le 1957. I le 1958 na faaipoipo atu ai Eti iā Albertha lea sa ou faia lana suʻesuʻega, ma fai ai loa le la paeonia. O se fiafiaga mo i matou uma e toʻatolu i le 2004, le auai faatasi i le Aʻoga mo le Auaunaga Paeonia!

Ou te manatua se tasi aso ua leva, na ou lagona atu ai le tatalo a Papu iā Ieova a o laʻitiiti lava, e fesoasoani mai ia lava se penisini o laʻu taavale e faaauau ai aʻu fuafuaga mo suʻesuʻega faale-Tusi Paia. Na faaalia i le olaga o Papu lona naunau i lana auaunaga, ma ia olioli i le auaunaga paeonia mo ni tausaga. Ae faanoanoa lava, ona sa ufitia foʻi le aiga o Papu i puapuaga. I le 1970 na maliu ai si ana avā lea faatoʻā 22 masina talu ona la faaipoipo, atoa ai ma si a la masaga i le taimi na fananau ai. Sa ma nonofo felataʻi lava ma si aʻu tama o Papu i taimi uma, ma sa māfana tele le ma mafutaga.

Faaauau Pea Ona Paeonia!

I le 1962, na tofia mai ai aʻu i le faapotopotoga lea ua ou iai i le taimi nei, i Lumberton i Carolina i Mātū, ma ua 45 nei tausaga o loo oʻu iai pea i inei. Sa faaauau pea ona ou ave taavale seʻia oo mai lava i le 84 o oʻu tausaga. E iai se tasi o aiga Molimau e nonofo latalata mai iā te aʻu, o lea ua latou aveina nei aʻu i sauniga ma le talaʻiga.

E iai laʻu nofoa e pipii i ai pe a savali, ma le nofoa faataavalevale, ae lē manaʻomia ona faaaogā ona o lea e mafai lava ona ou savali e aunoa ma se fesoasoani. Ou te faafetaia Ieova ona o le umi o oʻu maua pea le soifua mālōlōina, seʻi vaganā e leʻi leva atu nei, talu ona tau faalētonu mai laʻu vaai. E lē taitai ou misia ni sauniga a le faapotopotoga, vaganā ai ua ou maʻi, ma o loo faaauau pea laʻu auaunaga o se paeonia sauatoa ae ua faaitiitia itula.

I le galue fiafia o se paeonia mo le silia i le 70 tausaga, ua mafai ai ona ou faapea atu ma le faamaoni, sa fesoasoani mai lava Ieova i le faagasologa atoa o laʻu auaunaga. * Ou te iloa e lē o aʻu o se tagata poto pe vave foʻi laʻu galue, ae o loo silafia lelei mai e Ieova mea ou te mafaia ma mea e gata ai loʻu mafai. Ou te talisapaia lona silafia o aʻu taumafaiga ma lona faaaogāina o aʻu.

Ou te lagona le tāua o le auauna iā Ieova i le mea e gata ai lo tatou mafai, auā tatou te nofo aitalafu iā te ia i mea uma lava. Pe a lava pea loʻu malosi, ou te fia galue pea o se paeonia. E mataʻina tele lenei faaeaga ua ou maua! O laʻu tatalo ia faaaogāina aʻu e Ieova e faavavau.

[Faamatalaga pito i lalo]

^ pala. 30 Na muta le soifuaga i le lalolagi a le tuafafine o Stigers iā Aperila 20, 2007, ma ua toe tolu tausaga atoa lona 100 tausaga. E faalaeiauina i tatou i le tele o tausaga o lana auaunaga faamaoni ma tatou olioli i lona mauaina o le faaeaga i le lagi.

[Ata i le itulau 13]

O le ma taavale lenei na faaaogā ma si aʻu tane i le galuega talaʻi

[Ata i le itulau 14]

Ma laʻu fanau tama i le 1941

[Ata i le itulau 15]

O matou ma Eti ma Papu talu ai nei