Alu i mataupu o loo iai

Alu i le lisi o mataupu

Ua Ou Iloa Ona Faatuatua iā Ieova ma le Loto Atoa

Ua Ou Iloa Ona Faatuatua iā Ieova ma le Loto Atoa

Talaaga o le Soifuaga

Ua Ou Iloa Ona Faatuatua iā Ieova ma le Loto Atoa

Faamatalaina e Aubrey Baxter

I le afiafi o se tasi Aso Toonai i le tausaga e 1940, na osofaʻia ai aʻu e ni tamāloloa se toʻalua, ma ou paʻū ai. Na tutū latalata ane ni leoleo, ae na i lo le fesoasoani mai, sa la fai mai ni upu leaga iā te aʻu, ae viiviia tamāloloa sa faaoolima mai. Pe tusa ma le lima tausaga muamua atu a o oʻu galue i se nofoaga e ʻeli ai le koale (coal), o mea na tutupu i inā e māfua mai ai nei faiga lē alofa. Seʻi oʻu faamatala atu.

O AʻU e lona tolu i lo matou ʻauuso tama e toʻafā. Na ou fanau i le tausaga e 1913 i Swansea, o se aai i le talafatai o New South Wales, i Ausetalia. E lima oʻu tausaga, ae aafia loa lo matou aiga uma i le faamaʻi mataʻutia o le fulū Sepania, lea na maliliu ai le faitau miliona o tagata i le lalolagi aoao. E lagona le loto faafetai, ona na sao uma mai le matou aiga. Ae pagā lea, i le 1933 na faanoanoa ai i matou ina ua maliu si o matou tinā ae faatoʻā 47 ona tausaga. O se tinā e malosi lona faatuatua. Sa ia maua tusi e lua e taʻua o le Light, o ni lomiga faale-Tusi Paia sa tufatufa e Molimau a Ieova e faaaogā mo le suʻesuʻeina o le Tusi Paia.

O le taimi lenā sa ou galue ai i le mea e ʻeli ai le koale. O taimi lē pisi na faitau ai aʻu tusi sa ou alu ma ave, e faaaogā ai sina malamalama mai le molī lea e pipii i luma o loʻu pulou malō. E leʻi umi ae ou iloa o le upu moni lenei. Sa amata foʻi ona ou faalogologo i lauga faale-Tusi Paia sa faasalalau e Molimau i le leitiō. Na atili loʻu olioli, ina ua amata ona fiafia loʻu tamā ma oʻu uso i le upu moni o le Tusi Paia.

Ae na toe faanoanoa i matou i le tausaga e 1935, ina ua aafia si oʻu uso laʻitiiti o Billy i le niumonia ma oti ai, i le na o le 16 o ona tausaga. Ae i le taimi lea, na faamāfanafanaina lo matou aiga i le faamoemoe o le toe tū. (Galuega 24:15) Mulimuli ane, na oo ina avea si oʻu tamā, o oʻu uso matutua o Verner ma Harold, ma a la avā, ma auauna a le Atua. I le taimi nei, e toe lava o aʻu le tagata o lo matou aiga patino lea e ola mai, seʻi vaganā ai Marjorie le avā lona lua a Verner, ma Elizabeth le avā a Harold, lea foʻi o loo soifua pea ma malolosi i le auaunaga iā Ieova.

Ua Aʻoaʻoina le Faatuatua iā Ieova

O le uluaʻi taimi na ou talanoa ai i Molimau a Ieova, o le tausaga e 1935, ina ua afea lo matou fale e se tinā Ukraine na vilivili atu i lana uila. O le Aso Sa na sosoo ai, o laʻu uluaʻi sauniga lea na ou auai i ai, ma i le vaiaso na sosoo atu ai, na ou auai loa i le talaʻiga. Na tuu mai e lē na taʻitaʻia le galuega talaʻi ni tamaʻitusi iā te aʻu, ma na ou teʻi ina ua ia faapea mai, o le a ou galue na o aʻu e leai saʻu paga. I le fale muamua, sa matuā tetete loʻu tino i loʻu popole; na pau lagona na oo mai, o loʻu fia sola ese i se mea mamao! Peitaʻi sa fiafia le tagata o le aiga, ma ia taliaina ai aʻu lomiga.

O mau sa sili ona tāua iā te aʻu, o le Failauga 12:1 ma le Mataio 28:19, 20. Na ou manaʻo ai ou te fia paeonia, po o se tagata talaʻi faataimi atoa. Sa fiafia loʻu tamā i laʻu faaiʻuga. Ou te leʻi papatiso i lenā taimi, ae na ou faatulaga iā Iulai 15, 1936, o le aso lea e amata ai loʻu sini. I lenā aso, sa ou alu i le ofisa o le lālā o Molimau a Ieova i Sini, ma valaaulia ai loa aʻu matou te galulue ma isi paeonia e toʻa 12 i Dulwich Hill, o se vaipanoa mai le taulaga o Sini. Sa latou faasino mai le auala e faaaogā ai se masini e vili i lima lea e faamalū ai saito. Sa faaaogā e paeonia lenei masini e gaosi ai le falaoamata, ma sefe ai le tupe.

Paeonia i Nuu Maotua

Ina ua uma loʻu papatisoga i lenā tausaga, sa tofia matou ma isi paeonia e toʻalua, o Aubrey Wills ma Clive Shade, e matou te galulue i vaipanoa tutotonu o Kuiniselani. Sa matou faaaogā le veni a Aubrey, o ni uila vilivae, o se fonokalafi sa mafai ona feaveaʻi solo e tā ai lauga faale-Tusi Paia, o se faleʻie na avea ma o matou fale mo le tolu tausaga na sosoo ai, o moega e tolu, se laulau, ma se ulo uʻamea e fai ai a matou meaʻai. I se tasi afiafi ina ua oo iā te aʻu le faasologa o le kuka, sa ou manatu o le a ou saunia se taumafataga faapitoa o fualaau ʻaina ma le polesi. Peitaʻi e leai se isi o i matou na mafai ona ʻaia. E oo lava i le solofanua na latalata ane, sa ou tuu i ai le meaʻai, ae na o le sogisogi lava i ai, lūlū mai le ulu ma toe savali ese! Na ou lē toe kukaina lava se meaʻai fou talu mai lenā taimi.

Sa matou filifili e faavave le galueaʻiina o la matou oganuu e ala i le vaevae i vaega e tolu, ona tofu lea o le tagata ma lana vaega e galueaʻiina. I nisi taimi, e uma ane le aso, ua matuā mamao ese se mea ua ou oo i ai, ona ou moe lea i tuā i se aiga sa agalelei ane. I se tasi pō, o le manaia ia o le moega na ou moe ai i se potu talimālō o se nofoaga e tausi ai povi. Ae i le pō na sosoo ai, na ou moe i luga o le fola palapalā o le fale lauvao o se tagata e tuli tagalū (kangaroo), o loo tumu solo i faaputuga o paʻumanu ua manogi leaga. E masani foʻi ona ou moe i le togāvao. I se tasi taimi na ou faalogoina ai le ou leotele o taʻifau o le togāvao (dingo), e faataamilo e lē mamao ma le mea sa ou iai. E ao lenā pō e lē maua saʻu moe, ae na faatoʻā ou iloa, e lē o aʻu lea na taulaʻi mai i ai, ae o toega o se manu na fasi ma tiaʻi e lata ane i le mea na ou moe ai.

Talaʻiga i se Taavale e Faaaogā ai Mea Faaleotele Leo

Na matou faaaogā se taavale e iai mea faaleotele leo e faasilasila atu ai le Malo o le Atua. I le aai o Townsville i Kuiniselani i mātū, sa faataga i matou e leoleo e faatū la matou taavale i totonu o le aai. Peitaʻi, na maʻemaʻeā mai nisi o le Salvation Army ina ua tātā la matou lauga faale-Tusi Paia, ma faatonu mai ia ō ese. Ae matou te leʻi ō ese, ona ō mai lea o nisi o i latou ma taumafai e felueaʻi solo la matou veni. Sa ou i totonu o le taavale i le taimi lenā, o loo tāina mai le laau. Na matou iloa e lē atamai pe a tausisi pea i la matou aiā tatau. Ina ua ō ese tamāloloa, ona matou tuua loa lea o le nofoaga.

I le taulaga o Bundaberg na aumai ai e se tamāloa sa fiafia i la matou feʻau, lona vaa matou te ō ai i le vaitafe o Burnett, e tātā mai i inā lauga ma folau faasolosolo mai ai i totonu o le taulaga. Sa ō loa Aubrey ma Clive i le vaa ma ave le laau e tātā, ae ou faatali atu i le fale lea sa matou totogia. I lenā pō, sa matuā laulogo uma i totonu o Bundaberg le siʻufofoga malosi sa puʻeina o le uso o Joseph F. Rutherford, o ia o se sui mai le ofisa autū a Molimau a Ieova, a o folafola atu le feʻau malosi a le Tusi Paia. O taimi na sa matou manaʻomia ai le loto tele ma le faatuatua.

Ua Tele Isi Luʻi Ona o le Taua

E leʻi leva talu ona amata le Taua Lona Lua a le Lalolagi iā Setema o le 1939, ae talanoaina loa i le Watchtower o Novema 1 le tulaga solitū e tatau ona iai Kerisiano i mea faapolotiki ma taua. Na ou iloa mulimuli ane le aogā o loʻu suʻesuʻeina o lenā mataupu na maua mai i se taimi talafeagai. I lenā taimi, ina ua mavae le tolu tausaga sa matou galulue faatasi ai ma Aubrey ma Clive, sa tofia loa i matou i ni tofiga fou ma na matou valavala ai. Sa tofia aʻu e avea ma ovasia femalagaaʻi i Kuiniselani i mātū, o le tofiga lenā sa tele ina tofotofoina ai loʻu faatuatua iā Ieova.

Iā Aokuso 1940, sa ou galue i le faapotopotoga i Townsville, lea sa iai paeonia e toʻafā: o le ulugalii o Percy ma Ilma Iszlaub * ma le uso o Norman ma lona tuafafine o Beatrice Bellotti. I le ono tausaga mulimuli ane, sa avea ai Beatrice ma aʻu avā. O le māeʻa ai o la matou talaʻiga i alatetele i le afiafi o se Aso Toonai, na tupu ai le osofaʻiga lea na ou taʻua i le amataga o laʻu tala. Ae ui i lea, na avea lenā faiga lē tonu ma itu na toe faamalosia atili ai laʻu auaunaga iā Ieova.

Na galulue maelega ni tuafāfine paeonia o Una ma Merle Kilpatrick, i le itu i mātū. Sa manaia la matou talaʻiga i se tasi aso, ma la talosaga mai ai pe mafai ona ou momolia i laʻua i le isi itu o le vaitafe, i se aiga sa fai sa latou talanoaga faale-Tusi Paia. O lona uiga, sa tatau ona ou aau i le itu lea na taula ai le vaa, ina ia alo mai e avatu ai tuafāfine ma matou toe agaʻi atu i le isi itu o le vaitafe. Ae pagā lea, ou te oo atu i le vaa, ua leai ni foe! Na matou iloa mulimuli ane sa nanā e se tagata na tetee i la matou galuega. Peitaʻi matou te leʻi foʻi ai, auā sa tele ni tausaga na ou galue ai o se tagata aau faapitoa e puipuia ola o tagata i le sami, ma o lea sa lelei pea laʻu aau. O lea, na ou nonoa ai le maea sa taula ai le vaa i loʻu manava, ma toso mai i le itu na iai tuafāfine, ona toe toso lea i le itu sa fia ō i ai. Na faamanuia e Ieova a matou taumafaiga, auā na avea mulimuli ane lenei aiga fiafia ma Molimau a Ieova.

I le Puipuiga a Ieova

Sa faatulaga e le ʻaufitafita se poloka mo taavale feoaʻi, e lē mamao ese mai le taulaga o Innisfail ona o ni māfuaaga tau i le saogalemu. Talu ai sa ou nofo ai i le vaipanoa lea sa puipuia, na mafai ai ona ou maua le faatagaga e ulu atu ai. Na aogā tele lea aemaise pe a asiasi atu ni sui o le ofisa o le lālā o Molimau a Ieova. Sa ou masani ona ou faalafiina i latou i se vaega lilo lea sa i lalo ifo o le nofoa i tua o laʻu taavale, ina ia latou sopoʻia le poloka a fitafita.

O le taimi lenā o le utiuti o le penisini, ma o le tele o taavale sa faaaogā le kesi po o le ea lea e maua pe a faamumū aasa malala. Pe a ou faimalaga i le pō, e matuā fuʻe faatele aʻu taga malala e faotuʻi i le vaega o loo faalafi ai se uso. Pe a oo atu laʻu taavale i le mea o fai ai le poloka, ona ou faatagā faaolaola tetele lea o le afi o le taavale ma faamautinoa ua matuā aasa le vaega lea e mumū ai malala. Ona ou valaau lea i leoleo: “E lē mafai ona tapē laʻu taavale, ina neʻi lē lelei ai le mauaina mai o le kesi ma faigatā ai ona toe faaola.” O le feitai o leoleo i le paʻō, le vevela o le afi, ma le asu uliuli lea ua amata ona palapalā ai, e na ona latou siaki faatopetope ai o laʻu taavale ma faapea mai loa ou te alu ese.

I na aso, sa tofia aʻu e faamaopoopo se tauaofiaga mo Molimau a Ieova i Townsville. Sa tau faasoasoa taumafa, ma e tatau ona matou maua se faatagaga mai le faamasino o le aai pe a fia maua se mea. O le taimi lenā o loo falepuipui ai o matou uso ona o lo latou solitū. Ina ua ou talosagaina se avanoa ou te fia feiloaʻi ai i le faamasino, sa ou mafaufau ifo, ‘Po o atamai ea laʻu mea lenei ua fai, po o lea ua ou lagalaga maa ai?’ Ae na ou faamalosi lava e fai mea uma.

Se laulau inā telē o loo saofaʻi mai ai le faamasino! Ina ua ou taʻu atu i ai le uiga o laʻu savali, e leʻi iai sana tala ae na o le faataupupula mai lava iā te aʻu. Ona toe suia lea o foliga paū ma faapea mai, “O le ā se tele o meaʻai e te manaʻomia?” Na ou tuu atu i ai se lisi o nai mea sa manaʻomia. Na ia tilotilo i ai ona toe faapea mai lea: “Ailoga e lava nei mea. E sili pe a toe faaluaina le aofaʻi o lau lisi.” Ina ua ou alu ese mai le ofisa o le tamāloa, sa ou matuā faafetai iā Ieova, ona o lea foʻi ua ia toe aʻoaʻoina mai iā te aʻu ia faatuatua atu iā te ia.

Iā Ianuari 1941 na faasā ai le galuega a Molimau a Ieova i Ausetalia. E toʻatele tagata na masalosalo iā i matou; na oo lava foʻi ina tuuaʻia i matou fai mai o loo matou sipai mo ʻautau a Iapani. I se tasi aso, na faafuaseʻi ona osofaʻi e ni taavale se lua e tumu i leoleo ma fitafita, le nofoaga sa taʻua o le Faatoʻaga a le Malo, o le fasi fanua na faatau e le ofisa o le lālā e totō ai faatoʻaga mo meataumafa. Sa latou saʻili mo se molī lea na latou faapea sa matou faaaogā e fai ma molī faailoilo i le fili. Na latou faia foʻi ni tuuaʻiga fai mai, sa totō a matou togāsana i ni laina e pei o ni faailoga e mafai ai ona faitau mai i luga i le ea. Ae na faaalialia uma le sesē o nei tuuaʻiga.

Ona o lea faasāsāga, sa tatau ai ona matou faaeteete, ae ia atamai i le auala e tufa atu ai lomiga. O se faaaʻoaʻoga, ina ua tatala le tusi o le Children, sa ou mauaina se pusa tusi i Brisbane, ona ou malaga lea i le itu i mātū i se nofoaafi, ma tuu ni tusi i nofoaga sa tū ai le nofoaafi, lea sa iai faapotopotoga. Sa ou faia se gaoioiga ina ia augatā ai leoleo ma fitafita e tatala le pusa. Sa ou alu ma ave se matāʻili lapotopoto ona faataatia lea i luga o le pusa ae saisai a o leʻi tuua le nofoaafi. E ui o se togafiti faigofie, ae na aogā lava. Maʻeu le fiafia o tagata o Ieova, ina ua fai le faaiʻuga a le faamasinoga e faapea, e lē o fetaui le faasāsāga ma le tulafono, e fai faatopelau, ma e fai faamalosi, ma na toe soloia iā Iuni 1943.

Valaauina mo le Vaegaʻau

I le tausaga na muamua atu, na valaauina ai i matou ma Aubrey Wills, Norman Bellotti, mo le vaegaʻau. E tasi le vaiaso talu ona molia Aubrey ma Norman, ae molia loa aʻu ma aumai ai loʻu faasalaga e ono masina i le falepuipui. O le taimi lenā ua taofia ai e le falemeli mekasini o le Watchtower sa faatuatusi atu i Molimau a Ieova na latou iloa, vaganā ai mekasini mo isi na fai a latou tusiga. Sa matou taumafai e saʻili tagata nei ina ia toe fai ni kopi o a latou mekasini, ma tufa atu ai i isi Molimau a Ieova. O le auala lenā sa matou maua ai pea taumafa faaleagaga.

Ina ua lata ona lau mai loʻu faasalaga faafalepuipui e ono masina, sa vave ona ou toe apili e pei ona faatonuina ai aʻu e le ofisa o le lālā i Sini. O le fuafuaga ina ia faatuai ai pea ona amata tuli loʻu faasalaga, seʻi maua mai se isi tagata e faaauauina laʻu galuega. O nai avanoa na sa mafai ai ona ou asiasi atu i nisi Molimau a Ieova e toʻa 21 sa falepuipuiina i Kuiniselani i mātū. O le toʻatele o i latou sa iai uma i se falepuipui e tasi, ae o le ita ia o le tamāloa na vaaia lenā falepuipui iā i matou. Ina ua ou faamanatu iā te ia, o la e mafai e faifeʻau o isi lotu ona asiasi mai i o latou tagata, sa matuā ita le tamāloa ma ee mai iā te aʻu: “Ana iā te aʻu le pule, ua ou tafanaina uma Molimau a Ieova!” Na vave ona ō mai leoleo ma toe taʻitaʻi aʻu i fafo.

Ina ua oo i le aso e valaau ai laʻu apili, sa tofi mai e le malo se lōia e tū mo aʻu. Ae o le tulaga moni lava ia, sa ou tū lava aʻu mo aʻu, o le uiga o laʻu tala, sa ou matuā faalagolago atu iā Ieova. Na te leʻi tuulafoaʻia foʻi aʻu. (Luka 12:11, 12; Filipi 4:6, 7) O se tulaga na maofa ai, ona sa talia le apili, auā na iloa ane sa iai ni mea sesē e leʻi saʻo ona fai i le pepa lea sa tusia ai loʻu moliaga.

I le 1944, sa tofia ai aʻu i se oganuu telē e aofia uma ai le itu i Saute o Ausetalia, o le itu i mātū o Vitoria, ma le aai o Sini, o New South Wales. I le tausaga na sosoo ai, sa amata ai se tauiviga i le lalolagi aoao mo ni lauga i le lautele, ma sa tatau i failauga taʻitasi ona sauniuni lana ia lava lauga, e faavae mai se auivi e tasi le itulau sa saunia atu. O se luʻi fou lea ua iai, o le faia o ni lauga e taʻi itula le uumi, ae na matou faatino lava ma le faatuatua iā Ieova, ma sa ia faamanuia mai i a matou taumafaiga.

Faaipoipo ma Isi Tiute Tauave

Iā Iulai 1946, na ou faaipoipo atu ai iā Beatrice Bellotti, ona fai faatasi ai lea o la ma paeonia. Sa ma nonofo i se kalaveni po o se taavale toso. E toʻatasi lava si a ma tama teine o Jannyce (Jann), lea na fanau iā Tesema 1950. E tele vaipanoa na matou paeonia ai, e aofia ai ma le taulaga o Kempsey, i New South Wales, ma e na o i matou lava o ni Molimau a Ieova i lenā vaipanoa. O Aso Sa uma matou te ō ai i se fale tele o le aai, ona ou saunia lea o se lauga lautele lea sa matou faasalalauina i ni pepa na tufatufa i tagata. E tele taimi sa na o Beatrice lava ma si ana tama o Jann le aofia. Peitaʻi, e leʻi umi, ae amata ona gasolosolo taʻi tasitasi mai. I aso nei, e lua ni faapotopotoga olaola o loo iai i Kempsey.

Ina ua lua tausaga o Jann, sa matou nonofo mau loa i Brisbane. Ae ina ua māeʻa aʻoaʻoga a Jann, sa fai faatasi loa la matou paeonia mo le fā tausaga i New South Wales, i le taulaga o Cessnock. Ae ina ua maʻi le tinā o Beatrice, na matou toe foʻi loa i Brisbane e tausi o ia. I aso nei, o loo oʻu auauna ai o se toeaina i le faapotopotoga a Chermside.

E ma te faafetai ma Beatrice iā Ieova, ona o le lasi o ana faamanuiaga, e aofia ai le faaeaga na ma fesoasoani ai i ni tagata e 32 ina ia latou tapuaʻi iā te ia. Ae iā te aʻu lava ia, ou te faafetai iā Ieova ona o si aʻu avā pele. O ia o se avā e agamalu ma uiga tauagafau, ae sa avea foʻi o sē na lē fefe e tū malosi mo le upu moni. O lona alofa mo le Atua, o lona faatuatua iā te ia, ma le faafaigofie o lona olaga, na avea moni ai o ia ma avā ma se tinā lelei. (Mataio 6:22, 23; Faataoto 12:4) E mafai ona ma faapea atu ma le loto atoa: “Amuia le tagata o lē faatuatua iā Ieova.”—Ieremia 17:7.

[Faaopoopoga i lalo]

^ pala. 19 O loo iai le talaaga o le soifuaga o Percy Iszlaub i le lomiga faa-Peretania o lenei mekasini, o Me 15, 1981.

[Ata i le itulau 9]

Na matou faaaogā le taavale lea e iai le mea faaleotele leo, e talaʻi ai i Kuiniselani i mātū

[Ata i le itulau 10]

Fesoasoani iā Una ma Merle i le tuleiina o le la taavale i se tau timuga i Kuiniselani i mātū

[Ata i le itulau 12]

Le aso o le ma faaipoipoga