E Mafai Ona E Maua se Olaga Faamalieina!

E FAAMUAMUA e le toʻatele o tagata le saʻilia o tupe i o latou olaga. O nisi e fia taʻutaʻua i le lalolagi. O isi e mananaʻo e faaleleia atili o latou taleni po o tomai. E iai foʻi i latou e naunau e fia fesoasoani i isi. Ae o le toʻatele o i latou e lē iloa le māfuaaga e ola ai, ma e leai so latou lumanaʻi.

Ae ā oe? Pe sa e tomānatu i le māfuaaga o loo e ola ai? E lelei ona iloiloina nisi o mea o loo faatāua e isi, ma vaai pe aumaia e na mea le taulau manuia ma le faamalieina. E faapefea ona e maua se olaga faamalieina?

Pe Aogā Tupe ma Faafiafiaga i le Olaga?

O loo taʻua i le Tusi Paia i le Failauga 7:12 e faapea: “Ua fai le poto ma mamalu, ua fai foʻi tupe ma mamalu; a o le aogā lenei o le poto ua maua, e ola ai ē ua i ai.” Ioe, e iai le aogā o tupe. E manaʻomia tupe e ola ai, aemaise lava pe a iā te oe le tiute tauave o le tausia o le aiga.—1 Timoteo 5:8.

O le ā sou manatu, e faapeʻī lou olaga pe a leai se tupe e faafiafia ai oe? E ui lava sa leʻi iai se mea na moe ai Iesu, o Lē na faavaeina le Faa-Kerisiano, ae na ia fiafia i nisi faafiafiaga e iai meaʻai ma uaina lelei. E lē gata i lea,  sa ia laʻei foʻi i ofu taugatā.—Mataio 8:20; Ioane 2:1-11; 19:23, 24.

Peitaʻi, e leʻi faatāua e Iesu le saʻilia o mea faafiafia. Sa ia faatāua mea e ao ona faamuamua. Na fetalai Iesu: “E lē ola se tasi i le tele o ana mea ua iā te ia.” Ona ia faamatala lea o le faataoto i se tamāloa mauʻoa o lē sa fua tele lana faatoʻaga saito, ma o lē sa faapea mai: “Se ā se mea ou te faia, auā e leai saʻu mea e faaputu ai aʻu fua? . . . O lenei le mea ou te faia; ou te saʻena oʻu fale saito, a e faia ia tele; ou te faaputu i ai aʻu fua ma aʻu mea lelei uma.” Aiseā na sesē ai le manatu o lenei tamāloa? Na faaauau le faataoto: “A ua fetalai atu le Atua [i le tamāloa mauʻoa], O oe na le vale, e aamiina atu lou agaga nai iā te oe i le pō nanei; a e fai ma ai mea ia ua e saunia?” E ui sa faaputu e lenei tamāloa le tele o saito, ae pe a oti e lē toe maua e ia mea na ia faaputuina. I ana upu faaiʻu, na momoli atu e Iesu se lesona i lana ʻaufaalogologo i le faapea atu: “O loo faapea foʻi lē faaputu ʻoa iā te ia, a e lē mauʻoa i le Atua.”—Luka 12:13-21.

Ioe, e iai sina aogā o tupe ma faafiafiaga i o tatou olaga. Peitaʻi, e lē tāua tele na mea i le olaga. O le mauʻoa i le Atua, o lona uiga ia ola i se olaga e finagalo i ai le Atua, ua na o le pau lea o le olaga e lelei pe a tatou faamuamuaina.

Pe e Tāua le Taʻuleleia?

E mananaʻo le toʻatele e taʻutaʻua i latou e isi. O lenei faanaunauga o le fia taʻuleleia e isi, e lē o se mea leaga. O loo taʻua i le Tusi Paia, “E sili ona lelei o le taʻuleleia i le suāuu lelei; ma le aso e oti ai e sili i le aso e fanau mai ai.”—Failauga 7:1.

Pe a oti le tagata, e peiseaʻī ua faamaumau uma mea na ia faia i lona olaga. Afai na iai sona talaaga lelei, e sili atu la le taimi e oti ai na i lo le taimi e fanau mai ai auā e matuā leai sona talaaga sa faamauina i lenā taimi.

Na tusia le tusi o le Tusi Paia o le Failauga, e le tupu o Solomona. Sa manaʻo Apisaloma le uso matua o Solomona, e taʻuleleia o ia. Ae na feoti ona atalii e toʻatolu a o laiti, o lea, sa lē mafai ai ona faaauau pea lona igoa i le isi tupulaga. O le ā le mea sa faia e Apisaloma? Ua faapea mai le Tusi Paia: “Sa ave ma faatū e Apisaloma . . . le faailoga, o loo i le vanu o le tupu, auā sa faapea o ia, E leai soʻu atalii e faamanatuina aʻi loʻu igoa; na ia faaigoa le faailoga i lona lava igoa, ua igoa aʻi.” (2 Samuelu 14:27; 18:18) Ua lē o toe iai lenā faailoga i aso nei. Ae iloa e ē fiafia e faitau le Tusi Paia, o Apisaloma, o se tagata fouvale o lē sa fia manaʻo i le nofoaiga tupu a lona tamā o Tavita, ona o le fia tupu.

Ua fia taʻutaʻua le toʻatele o tagata ona o mea e latou te faia. Ua latou saʻili le viiga mai tagata ia e fesuisuiaʻi o latou manatu i taimi uma. Ae o le ā le mea e masani ona tupu i lenā tulaga? I le tusi o le The Culture of Narcissism, na tusia ai e Christopher Lasch e faapea: “I aso nei, e masani ona taulau manuia se tasi pe a ese mai i isi, ma i ona foliga talavou ma le lalelei, o le taʻuleleia o se mea e lē tumau, ma o i latou o ē fia lauiloa  e masani ona soona popole neʻi lē toe taʻutaʻua i latou e tagata.” O le iʻuga, ua tagofia e le toʻatele o tagata taʻutaʻua fualaau faasāina ma ua inu tele, ma e masani ona puupuu ai le soifua. O lea la, e lē aogā le fia taʻutaʻua.

O ai e mafai ona ia aumaia iā i tatou se igoa lelei? Sa fetalai mai Ieova e faatatau iā i latou o ē na tausi i ana Tulafono, na ia fetalai e ala atu i lana perofeta o Isaia: “Ou te avatu iā te i latou lava i loʻu fale ma totonu o oʻu pa, o le faailoga ma le igoa. . . . ou te avatu iā te ia le igoa e faavavau e lē aveeseina lava.” (Isaia 56:4, 5) O ē e taliaina e le Atua, o le a maua se “faailoga ma le igoa” lelei ona o lo latou usiusitaʻi iā te Ia. O le a manatua e le Atua o latou igoa “e faavavau” ma o le a lē aveeseina lava. O le igoa lenā o loo faalaeiauina i tatou e le Tusi Paia e tatou te faia, o se igoa lelei i le silafaga a Ieova, o Lē na faia i tatou.

Na valoia e le perofeta o Isaia le taimi o le a maua ai e tagata faatuatua le ola e faavavau i le Parataiso i le lalolagi. O le “ola faavavau” i lenā parataiso o le “ola moni,” o lona uiga, o le olaga na finagalo le Atua e maua e tagata ina ua foafoaina i latou. (1 Timoteo 6:12, 19) E faalaeiauina i tatou e saʻili atu i le ola e faavavau na i lo le saʻili atu i le olaga puupuu ma lē faamalieina.

E Lē Faamalieina Oe i le Faaleleia o Taleni

E faanaunau le toʻatele e faaleleia a latou taleni ina ia lelei atoatoa a latou tomai. E lē mafai ona maua lenā tulaga pe a fua atu i le puupuu o lenei olaga. Ina ua 90 tausaga o Hideo, le tusiata na taʻua i le mataupu muamua, sa ia galue ina ia faaleleia lona tomai i le tusiata. E ui ua maua le mea sa ia manaʻo i ai i lana galuega, ae ua lē o toe mafai ona ia tusia ni ata se tele pe a faatusatusa atu i le taimi o lona talavou. Ae ā pe ana faapea o loo ia maua le ola e faavavau? Seʻi manatu i mea e mafai ona ia faia ina ia faaleleia atili ai lana tusiata!

Ae ā le Fesoasoani i Isi?

Pe e faamalieina se tasi i le fia fesoasoani i isi? O se mea lelei i se tagata ona manatu i ē matitiva, ma faaaogā ana ʻoa e fesoasoani ai iā i latou. Ua taʻua i le Tusi Paia: “E sili le manuia o lē na te foaʻi atu, i lo lē na te talia mai.” (Galuega 20:35) E ono faamalieina se tasi i lona manatu mo le lelei o isi. Ae o le ā le tele o mea e faia e se tagata, e ui lava ina faaaogā lona olaga atoa e fesoasoani atu ai isi? E lē lava mea e faia e tagata ina ia foʻia ai faafitauli o isi tagata. Peitaʻi e iai le faanaunauga a tagata e lē faamalieina e le foaʻi atu i isi, ma e masani ona lē amanaʻia ai e le toʻatele. O le ā lenei faanaunauga?

Faamalieina o se Faanaunauga Tāua

Na taʻua e Iesu i lana lauga i le mauga se faanaunauga tāua, i lona faapea atu: “E fiafia o ē naunau i mea faaleagaga, auā e fai mo i latou le malo o le lagi.” (Mataio 5:3, NW) O lea la, pe a fua i le Tusi Paia, e lē aumaia e le tamaoaiga, le taʻutaʻua, le faaleleia o taleni, po o le fesoasoani i isi, le fiafia moni. Ae e maua le fiafia pe a faamalieina o tatou faanaunauga e tapuaʻi i le Atua.

Sa faalaeiauina e le aposetolo o Paulo i latou o ē lē iloa Lē na foafoaina mea ina ia saʻili iā te ia. Na taʻua e Paulo: “Ua faia foʻi e [le Atua] nuu uma o tagata i le toto e tasi, ia nonofo i le fogāeleele uma lava, ua na tuu foʻi tausaga na tofia anamua, ma tuaoi o mea latou te nonofo ai; ina ia latou saʻili i le Alii, pe mafai ona latou tautagotago ma latou iloa o ia; a e peitaʻi e lē mamao o ia ma i tatou taʻitoʻatasi. Auā o ia o loo ola ai i tatou, ma gaoioi ai, o loo i ai foʻi i tatou ona o ia.”—Galuega 17:26-28.

O le faamalieina o le manaʻoga e tapuaʻi i le Atua moni, o le auala sili lea e maua ai le fiafia moni i le olaga. O le faatāuaina o lo tatou  itu faaleagaga, e aumaia ai foʻi le auala e maua ai le “ola moni.” O se faaaʻoaʻoga o Teresa, o lē sa lauiloa i le televise i lona atunuu o se tagata Aferika muamua, ua avea ma teine autū i lana ata faasolo e tasi le itula. Ae na ia lafoaʻi uma na mea. Aiseā? Na ia faapea mai: “Ua ou mautinoa o le utagia o fautuaga mai le Afioga a le Atua, o le auala sili lea e ola ai.” E leʻi manaʻo Teresa e afāina la laʻua faiā ma le Atua, e ala i le fai o sana vaega i ata faasolo e faaalialia ai faiga lē mama ma faiga sauā. E leʻi toe taʻutaʻua o ia ae ua tofo i se olaga faamalieina moni, ona o lona auauna o se tagata talaʻi faataimi atoa i le faalauiloa o le Malo o le Atua, ma fesoasoani i isi ina ia maua se faiā lelei ma le Atua.

E tusa ai ma le faaiʻuga a Teresa e lē toe fai ata tifaga, na faapea mai ai se tasi o ana uō muamua: “Na ou lē fiafia i loʻu vaai atu ua ia lafoaʻi mea sa ou manatu i ai o se galuega taulau manuia. Ae e foliga mai ua ia maua se isi mea e sili atu ona tāua ma lelei.” Na oo ina oti Teresa i se faalavelave faafuaseʻi. Peitaʻi, ina ua oti o ia, na toe faapea mai lana uō: “Sa fiafia o ia, ma e na o le pau lea o le mea tāua tatou te manaʻomia i le olaga. O ai se tasi e na te mafai ona faapea mai e fiafia?” O i latou na faamuamua la latou faiā ma le Atua ae ua maliliu, o loo iai se faamoemoe matagofie o le toe tū mo i latou i le pulega o le Malo o le Atua.—Ioane 5:28, 29.

O loo iai le finagalo a le Atua mo le lalolagi ma tagata. E na te manaʻo iā te oe ia e malamalama i ai, ma ola fiafia i se Parataiso i le lalolagi. (Salamo 37:10, 11, 29) O le taimi lenei e aʻoaʻoina ai loa e faatatau iā Ieova, o Lē na foafoaina le lagi ma le lalolagi, ma vaai po o le ā lona finagalo mo oe. E fiafia Molimau a Ieova i la outou vaipanoa e fesoasoani iā te oe e maua lenā malamalamaaga. Faamolemole, faafesootaʻi i latou pe e te tusi atu iā i latou na lolomia lenei mekasini.

[Ata i le itulau 5]

Aiseā na sesē ai le manatu o le tamāloa mauʻoa i le faataoto a Iesu?

[Ata i le itulau 7]

Pe e te fiafia e ola e faavavau i se lalolagi Parataiso?