“Ia Laulau Tutū ma Vāai Atu i le Olataga Mai iā Ieova”

“O loo iā te aʻu Ieova; ou te lē fefe; se ā se mea e faia e tagata iā te aʻu?”—SALAMO 118:6.

1. O ā mea mataʻutia o le a tutupu i le lumanaʻi e fesagaʻi ma tagata?

UA TOE nei o se aga ona fesagaʻi lea o tagata ma mea tutupu pito i sili ona leaga, e leʻi tutupu i se isi taimi muamua. I le valoiaina o lenei tulaga e faatatau i o tatou aso, na lapataʻi atu ai Iesu i ona soo e faapea: “O ia ona pō e oo ai le puapuaga tele, e leai sona tusa talu le amataga o le lalolagi, ua oo lava i ona pō nei; e lē toe faapea foʻi amulī. A lē faapuupuuina foʻi ia aso, e lē faaolaina se tasi; a e faapuupuuina ia aso ona o ē ua filifilia.”—Mataio 24:21, 22.

2. Aiseā ua taofiofia ai le vave oo mai o le puapuaga tele?

² O loo taofiofia e agelu e toʻafā lenā puapuaga tele, e ui e lē o vaaia e mata o tagata. Na maua e le aposetolo o Ioane le faaeaga e vaai ai i le pogai o lenei taofiofiga, e ala i se faaaliga na tuuina atu e Iesu iā te ia. O le auala lenei na faamatala ai e le aposetolo matua le faaaliga: “Ona aʻu iloa ai lea o agelu e toʻafā o tutū mai i itu e fā o le lalolagi, o taofi matagi e fā o le lalolagi . . . Ua aʻu iloa foʻi le tasi agelu ua ui aʻe i le mea e alu aʻe ai le lā, ua iā te ia le faamaufaailoga a le Atua soifua; ua alaga ia ma le leotele i agelu e toʻafā . . . ‘Aua tou te faaleaga i le fanua, po o le sami, po o laau, seʻia matou faamaufaailogaina auauna a lo tatou Atua i o latou muaulu.’”—Faaaliga 7:1-3.

3. O le ā le vala muamua o le puapuaga tele?

³ Ua toeitiiti nei ona māeʻa lea o le faamaufaailogaina faaiʻu o “auauna a lo tatou Atua.” Ua nofosauni agelu e toʻafā e tatala mai na matagi malolosi. Pe a latou faia, o le ā o le a tupu muamua? Ua tali e se agelu lenā fesili: “E faapea ona lafotuina o Papelonia le aai tele, e lē toe iloa lava.” (Faaaliga 18:21) O le a matuā olioli le lagi pe a tupu lenei mea, pe a faaumatia le emepaea o lotu sesē a le lalolagi.—Faaaliga 19:1, 2.

4. O ā mea tutupu o loo fotuaʻi mai i le lumanaʻi?

⁴ O le a tutū faatasi atunuu uma o le lalolagi e tetee atu i tagata o Ieova. Pe e mafai e atunuu ona tafiesea na Kerisiano faamaoni? E foliga mai e pei o le a latou taulau. Ae seʻi vaai foʻi! O le a vāai atu ʻau o loo mulimuli iā Iesu, ua faaumatia nei ʻau faaletagata. (Faaaliga 19:19-21) Mulimuli ane o le a lafo le Tiapolo ma ana agelu i se tō e lē gata faafaatusa, o le a lē mafai ai ona latou toe gaoioi. O le a lē toe mafai ona latou faasesēina tagata, auā o le a saisaitia i latou mo le afe tausaga. Maʻeu se mapusaga o le a oo i ai le motu o tagata e toʻatele, o ē o le a faasaoina!—Faaaliga 7:9, 10, 14; 20:1-3.

5. O ā mea o le a olioli ai i latou o loo tutumau i le faamaoni iā Ieova?

⁵ Ua toeitiiti ona tatou olioli lea i nei mea matagofie ma ofoofogia o le a tutupu. O na mea uma e fesootaʻi atu i le faasilisilia o le tonu o le pule silisili ese a Ieova. Ma seʻi manatu i lenei mea: Afai tatou te tutumau i le faamaoni iā Ieova ma lana pule silisili ese, o le a maua so tatou avanoa e fai ai se vaega i le faapaiaina o le suafa o Ieova ma le faataunuuina o lana fuafuaga. E uigaese le olioli o le a iai!

6. Pe a fua i mea mataʻina o loo faaloloʻi mai, o le ā o le a tatou iloiloina?

⁶ Po ua tatou nofosauni mo na mea mataʻina  o le a tutupu? Po o tatou faatuatua i le mana laveaʻi o Ieova? Po o tatou mautinoa o le a ia fesoasoani mai iā i tatou i le taimi tatau, ma i le auala aupito sili ona aogā? I le taliina o na fesili, e tatou te manatua ai le manatu na taʻu atu e le aposetolo o Paulo i ona uso Kerisiano i Roma: “O mea uma foʻi na tusia anamua, na tusia ia e aʻoaʻo mai ai iā te i tatou; ina ia tatou maua le faamoemoe e tupu mai i le onosai, ma le faamāfanafana mai o Tusi.” (Roma 15:4) O se tasi o mea na tusia ina ia aʻoaʻo ai i tatou ma aumaia ai faamāfanafanaga ma le faamoemoe, o le tala i le taimi na laveaʻi ai e Ieova tagata Isaraelu mai le pule sauā o Aikupito. O se iloiloga totoʻa o na mea mataʻina na tutupu, ina ua laveaʻiina e Ieova le fanauga a Isaraelu, e ao ona avea ma faalaeiauga sili mo i tatou a o taulaʻi atu i le puapuaga tele ua matuā lalata mai lava.

E Laveaʻi e Ieova Ona Tagata

7. O le ā le tulaga faigatā na tupu i Aikupito i le 1513 T.L.M.?

⁷ I le 1513 T.L.M., na taia ai e Ieova tagata Aikupito i mala e iva. Ina ua uma le mala mulimuli o na mala e iva, sa vave loa ona tuu atu e Farao Mose e alu, ma faapea atu iā te ia: “Alu ese ia oe iā te aʻu, ia oe lava, neʻi ta toe feiloaʻi ma oe; auā o le aso ta te toe feiloaʻi ai ma oe, e te oti ai lava.” Na tali atu Mose e faapea: “E moni lava lau fetalaiga, ta te lē toe feiloaʻi ma oe.”—Esoto 10:28, 29.

8. O ā faatonuga na avatu i tagata Isaraelu ina ia faasaoina ai, ma o le ā le iʻuga?

⁸ Na faailoa atu e Ieova iā Mose e toe tasi le mala faasaga iā Farao ma tagata uma o Aikupito, ma o le mala mulimuli lea. I le aso 14 o Apipa (Nisani), o le a fasiotia ai ulumatua a tagata uma o Aikupito ma manu. Peitaʻi na mafai ona faasaoina aiga o Isaraelu e ala i le mulimuli i faatonuga a le Atua na tuuina atu iā Mose. Sa tatau ona latou avatu nisi toto o se tamaʻi mamoe poʻa e nini ai pou e lua o le faitotoʻa ma ona faalava i luga o latou fale, ma ia nonofo i totonu o latou fale. O le ā na tupu i lenā pō? Tatou te faitau i le faamatalaga a Mose e faapea: “Ua oo i le tulua o pō ma ao, ona fasi ai lea e Ieova o ulumatua uma lava i le nuu o Aikupito.” Na vave ona tali atu Farao. Na ia aami iā Mose ma Arona, ma faapea atu iā i laʻua: “Inā tutū ia, ō ese atu ia i loʻu nuu, . . .ō atu ia outou, ma auauna iā Ieova, faapei ona oulua fai mai na.” Ona vave ō ese ai lea o tagata Isaraelu, pe ā ma le tolu miliona o i latou, faatasi ma “tagata ese e toʻatele” e lē mafaitaulia o ē e lē o ni Isaraelu.—Esoto 12:1-7, 29, 31, 37, 38.

9. O le ā le ala na taʻitaʻi ai e le Atua Isaraelu e ō ese mai Aikupito, ma aiseā?

⁹ O le ala latalata mo Isaraelu e ui ai, e lata i le Sami Metitirani ma agaʻi atu i le laueleele o Filisitia. Peitaʻi, o lenā nuu o se fili sa faasagatau ane. O lea la, ina ia laveaʻi  ona tagata mai le auai i taua, na taʻitaʻi e Ieova i latou e ui i le vaomatua i le Sami Ulaula. E ui lava e faitau miliona tagata na iai i le savaliga, ae leʻi faapea na lē maopoopo ai lenei motu o tagata. Ua faapea mai le Tusi Paia: “Na ō aʻe foʻi le fanauga a Isaraelu nai le nuu o Aikupito faaʻau o taua.”—Esoto 13:17, 18.

Ia “Vāai Atu i le Olataga Mai iā Ieova”

10. Aiseā na fetalai atu ai Ieova iā Isaraelu ia to lauapi e feagai ma Peairota?

¹⁰ Ona sosoo ai lea ma le tutupu o ni mea mataʻina. Na fetalai atu Ieova iā Mose: “Ia e fai atu i le fanauga a Isaraelu, ia latou liliu ane ma to lauapi e feagai ma Peairota, i le va o Mekatala ma le sami, e feagai ma Paalasefona.” A o latou faia faapea, na siʻomia lenei motu o tagata e toʻatele i le va o mauga ma se vaifagaloa. Na foliga mai e pei ua leai so latou faamoemoe. Peitaʻi, na silafia e Ieova le mea e fai. Na ia fetalai atu iā Mose: “Ou te faamaaa le loto o Farao, na te tuliloa mai ai iā i latou, e fai ai soʻu viiga iā Farao atoa ma lana itu taua uma lava; ona iloa ai lea e Aikupito, o aʻu nei lava o Ieova.”—Esoto 14:1-4.

11. (a) O le ā na fai e Farao, ma o le ā le tali atu a tagata Isaraelu? (e) Na faapefea ona tali atu Mose i faitioga a Isaraelu?

¹¹ Na lagona e Farao ua sesē o ia i le faataga o tagata Isaraelu e tuua Aikupito, o lea na toe fai ai se fuafuaga e toe tuliloa i latou i kariota o taua e 600. Ina ua iloa atu ʻautau a Aikupito, na matataʻu tagata Isaraelu ma alalaga atu iā Mose e faapea: “Ona ua leai ea ni tuugamau i Aikupito, na e aumai ai i matou ina ia matou oti i le vao?” Ona sa ia mautinoa i le olataga mai iā Ieova, na tali atu ai Mose e faapea: “Aua tou te fefefe, a ia outou laulau tutū ma vāai atu i le olataga mai iā Ieova, o le a faia e ia mo outou i le aso nei. . . . O le a tau Ieova mo outou, a e faalologo outou.”—Esoto 14:5-14.

12. Na faapefea ona laveaʻi e Ieova ona tagata?

¹² Na taunuu upu a Mose, auā na tau Ieova mo tagata Isaraelu ma faalaa ane e ala i ana agelu. Na faavavega ona ave e le agelu a Ieova le ao faaniutū lea sa taʻitaʻi ai ʻau a Isaraelu ma tuu i o latou tua. Na pogisa ai le itu a Aikupito ae na matuā malamalama le itu a tagata Isaraelu. (Esoto 13:21, 22; 14:19, 20) Ona o le usiusitai i le faatonuga a le Atua, o lea na faaloaloa atu ai loa e Mose lona lima. Ua faaauau mai le tala e faapea: “Ona faatafeeseina lea e Ieova o le sami i le matagi tele mai sasaʻe i lea pō atoa . . . Ona ui atu lea o le fanauga a Isaraelu i totonu o le iliti tai mātūtū; ua fai foʻi le sami ma aupā iā te i latou i lo latou itu taumatau, ma lo latou itu tauagavale.” Sa faaauau pea ona tuli mai i latou e ʻau a Aikupito, peitaʻi sa faatasi pea Ieova ma ona tagata. Na ia faaatuatuvaleina ʻau a Aikupito, ona ia fetalai atu lea iā Mose: “Inā faaloaloa ia lou lima i luga o le sami, e foʻi atu ai lona suāsami i luga o Aikupito, i luga o ona kariota, ma ana ʻau e tiʻetiʻe i solofanua.” Na matuā faaumatia atoatoa ʻautau a Farao, auā e leai se fitafita e tasi na faasaoina!—Esoto 14:21-28; Salamo 136:15.

Aʻoaʻoga Mai le Faasaoina o Isaraelu

13. Na faapefea ona tali atu le fanauga a Isaraelu i lo latou laveaʻiga?

¹³ O le ā se aogā o lenei laveaʻiga faavavega i tagata na faasaoina? Na uunaʻia Mose ma le fanauga a Isaraelu e vivii iā Ieova e ala i pesega e faapea: “Ou te pese iā Ieova, auā ua matuā manumalo o ia. . . . E fai Ieova ma tupu e faavavau, faavavau lava.” (Esoto 15: 1, 18) Ioe, o lo latou lagona muamua, ia vivii i le Atua. I lenā tulaga, na faaalia ai le pule silisili ese a Ieova.

14. (a) O le ā tatou te aʻoaʻoina mai le mea na tupu iā Isaraelu? (e) O le ā le mau o le tausaga mo le 2008?

¹⁴ O le ā se aʻoaʻoga, se faamāfanafanaga, ma se faamoemoe tatou te maua mai nei vavega mataʻina? E mautinoa e tatou te iloa mai ai, e nofosauni Ieova mo so o se faigatā e feagai ma ona tagata. E nofosauni foʻi e foʻia so o se tulaga e fesagaʻi ma i latou. Sa leʻi avea le Sami Ulaula ma pa pupuni iā Isaraelu, ina ua faaagi mai e Ieova le matagi malosi mai sasaʻe. Sa ia faia foʻi le Sami Ulaula e avea ma tuugamau o ʻautau a Farao. O le manatunatu i lenei mea, e tatou te faia ai foʻi upu a le faisalamo: “O loo iā te aʻu Ieova; ou te lē fefe; se ā se mea e faia e tagata iā te aʻu?” (Salamo 118:6) E tatou te maua foʻi faamāfanafanaga i upu a Paulo o loo i le Roma 8:31: “Afai ua ʻau ma i tatou le Atua, o ai sē faasagatau mai iā i tatou?” Maʻeu se mautinoa tatou te maua mai i nei faamatalaga faagaeeina! E faatoʻafilemu ai so o se popolega ma ni faalētonu o loo iā i tatou, ma aumaia ai le faamoemoe. Ua talafeagai ai le tatou mau o le tausaga mo le 2008 e faapea: “Ia outou laulau tutū ma vāai atu i le olataga mai iā Ieova”!—Esoto 14:13.

15. Na faapefea ona tāua le usitai i le laveaʻiga o Isaraelu mai Aikupito, ma e faapefea ona tāua foʻi i aso nei?

¹⁵ O le ā se isi mea tatou te aʻoaʻoina mai le tuua e Isaraelu o Aikupito? E ao ona tatou usiusitai iā Ieova i mea uma e finagalo o ia tatou te faia. Sa usiusitai tagata Isaraelu i le faia o faatonuga uma e sauni ai mo le Paseka. Sa latou usiusitai foʻi e nonofo i totonu o o latou fale i le pō o Nisani 14. Ina ua mulimuli ane latou tuua Aikupito, sa tatau ona latou ō aʻe “faaʻau o taua.” (Esoto 13:18) I aso nei, e matuā tāua foʻi ona tatou mulimuli i le taʻitaʻiga lea tatou te maua mai le “auauna faamaoni ma le mafaufau”! (Mataio 24:45) E ao ona tatou faalogo lelei i le fetalaiga a le Atua o loo i o tatou tua, o loo faapea mai: “Pe a outou afe ane i le itu taumatau pe afe ane i le itu tauagavale, e faapea mai, ‘O le ala lava lenei, ia outou savavali ai.’” (Isaia 30:21) A o tatou lalata atu i le amataga o le puapuaga tele, e mafai ona faapea atu o le a tatou maua nisi o faatonuga auʻiliʻili. O le a faalagolago lo tatou faasaoina mai na aso sili ona mataʻutia i lo tatou autasi ma isi auauna faamaoni a Ieova.

16. O le ā tatou te aʻoaʻoina mai le auala na faafoe ai e Ieova mea i le laveaʻiga o tagata Isaraelu?

¹⁶ Ia aua foʻi neʻi galo, na liliu e Ieova tagata Isaraelu i se tulaga na atagia mai ai ua  latou poloka i le va o mauga i le tasi itu, ma le Sami Ulaula i le isi itu. Na pei e foliga mai ua lē saʻo lea gaoioiga. Peitaʻi na faatonutonu e Ieova mea uma, ma na taunuu mea uma mo lona viiga ma le laveaʻiina o ona tagata. Atonu tatou te lē o manino i aso nei pe aiseā na taulima ai nisi o mataupu tau i le faalapotopotoga i se auala patino. Peitaʻi, e mafai ona tatou matuā faatuatuaina le taʻitaʻiga a Ieova, e ala mai i lana auala o loo ala mai ai meaʻai faaleagaga. E iai nisi taimi e foliga mai ai ua taulau o tatou fili. Ona o le lē atoatoa o mea tatou te iloa, e tatou te lē iloa ai vala uma e aofia i le mataupu. Peitaʻi, e mafai e Ieova ona faafoe mea i le taimi tatau, e pei ona sa ia faia i tuā i le fanauga a Isaraelu.—Faataoto 3:5.

Ia Matuā Mautinoa iā Ieova

17. Aiseā e tatou te mautinoa ai, i le taʻitaʻiga a le Atua?

¹⁷ Pe mafai ona e faaata i lou mafaufau lagona o le mautinoa sa iai i tagata Isaraelu a o latou toe tomānatu i lenā ao faaniutū i le ao ma le afi faaniutū i le pō? O se faamaoniga lea, na taʻitaʻia e le “agelu a le Atua” la latou malaga. (Esoto 13:21, 22; 14:19) I aso nei, e mafai ona tatou mautinoa o loo faatasi Ieova ma ona tagata ina ia taʻitaʻi, puipui, ma laveaʻi i latou. E tatou te manatua foʻi le folafolaga lenei: ‘e lē tuua foʻi e [Ieova] ona tagata amio atua; e leoleoina i latou e faavavau.’ (Salamo 37:28) Seʻi aua lava neʻi galo iā i tatou na ʻautau malolosi o agelu, ia o loo fesoasoani i auauna a le Atua i aso nei. Ona o la latou fesoasoani, o le a mafai ai ona tatou “laulau tutū ma vāai atu i le olataga mai iā Ieova.”—Esoto 14:13.

18. Aiseā e manaʻomia ai ona tatou ‘oofu i ofutau atoatoa mai le Atua’?

¹⁸ O le ā o le a fesoasoani iā i tatou uma e tutumau ai i le ala o le upu moni? E ala i le ofuina o le ofutau faaleagaga lea na faamatala e Paulo i lana tusi i Kerisiano i Efeso. Ia mātau, ua fautua mai Paulo iā i tatou ina ia ‘oofu i ofutau atoatoa mai le Atua.’ Po o tatou ofuina vaega uma o lenei ofutau faaleagaga? I le tausaga fou, o se mea lelei mo tagata taʻitoʻatasi ona iloilo ifo ia lava ina ia faamautinoa po o atoatoa ona ia ofuina le ofutau, ma o loo fetaui lelei vaega uma o le ofutau. E iloa lelei e lo tatou fili, o Satani le Tiapolo, o tatou vaivaiga, ma e taumafai o ia e mailei ma osofaʻi i tatou i mea tatou te vaivai ai. O loo tatou “tau” foʻi ma agaga leaga. Peitaʻi, e mafai ona tatou manumalo ma taulau manuia i le faamaoni ona o le malosi o Ieova!—Efeso 6:11-18; Faataoto 27:11.

19. O le ā le faaeaga atonu o le a tatou maua pe afai tatou te onosai?

¹⁹ Na fetalai atu Iesu i ona soo e faapea: “O lo outou onosai tou te maua ai lo outou ola.” (Luka 21:19) Tau ina ia tatou iai faatasi ma i latou o ē tutumau ma le faamaoni i so o se faigatā o loo latou fesagaʻia, ma maua ai le faaeaga e ala i le agalelei faifua o le Atua, e “laulau tutū ma vāai atu i le olataga mai iā Ieova.”

O le a Faapefea Ona E Tali?

• O ā ni mea mataʻina ua toeitiiti tutupu?

• Na faaalia faapefea e Ieova lona mana laveaʻi i le 1513 T.L.M.?

• O le ā ua e filifili maumaututū e fai i le lumanaʻi?

[Fesili mo le Suʻesuʻega]

[Faamatalaga faaopoopo i le itulau 20]

O le mau o le tausaga 2008: “Ia outou laulau tutū ma vāai atu i le olataga mai iā Ieova.”—Esoto 14:13.

[Ata i le itulau 17]

“O mea uma foʻi na tusia anamua, na tusia ia e aʻoaʻo mai ai iā te i tatou”

[Ata i le itulau 18]

O le loto maaa o Farao na oo ai mala iā Aikupito

[Ata i le itulau 19]

Na faasaoina Isaraelu ina ua latou faia mea uma na poloaʻia e Ieova