Alu i mataupu o loo iai

Alu i le lisi o mataupu

“O Ai se Isi o Outou ua Poto ma ua Malamalama?”

“O Ai se Isi o Outou ua Poto ma ua Malamalama?”

“O Ai se Isi o Outou ua Poto ma ua Malamalama?”

“O ai se isi o outou ua poto ma ua malamalama? Inā faailoa maia e ia lana amiolelei i ana lava galuega, i le agamalu e maua mai i le poto.”—IAKO. 3:13.

1, 2. E faapefea ona faamatalaina le toʻatele o ē ua manatu i ai e popoto?

O AI se tasi e te manatu i ai e poto moni lava? Atonu o ou mātua, o se tagata matua, po o se polōfesa? Atonu e aafia ou manatu e uiga i se tasi e poto, ona o lou talaaga ma lou tulaga. Peitaʻi, o loo fia iloa e auauna a le Atua po o le ā lona finagalo.

2 E lē o tagata uma ia e manatu i ai le lalolagi e popoto, e popoto moni i le silafaga a le Atua. O se faaaʻoaʻoga, na talanoa Iopu e faatatau i tagata sa manatu iā i latou lava o loo tautatala i upu poto, ae na ia fai mai: “Ou te lē iloa lava se tagata poto iā te outou.” (Iopu 17:10) Na tusi le aposetolo o Paulo e faatatau i nisi sa teena le poto o le Atua: “Ua vālea i latou e ui ina manatu ua popoto i latou.” (Roma 1:22) Na fetalai Ieova e ala mai i le perofeta o Isaia: “Oi talofa i ē ua popoto i o latou lava manatu.”—Isa. 5:21.

3, 4. O le ā le mea e manaʻomia ina ia poto moni ai lava se tasi?

3 E manino mai, e manaʻomia ona tatou tilofaʻia po o le ā e mafai ai ona poto moni lava se tasi, ma maua ai le finagalo malie o le Atua. Ua taʻu mai e le Faataoto 9:10 lenei malamalamaga: “O le mataʻu iā Ieova, o le amataga o le poto lea; ia iloa foʻi le Paia, o le atamai lava lea.” E ao i le tagata e poto ona iai se mataʻu tatau i le Atua ma faaaloalo i ana faatulagaga. Ae e sili atu nisi mea e manaʻomia nai lo le tau ina iloa o loo soifua le Atua, ma e iai foʻi ni ana faatulagaga. Ua faalaeiauina i tatou i lenei mea e le soo o Iakopo. (Faitau le Iakopo 3:13.) Mātau le faamatalaga: “Inā faailoa maia e ia lana amiolelei i ana lava galuega.” E iloa le poto moni i lau amio ma mea e te tautala ai i aso uma.

4 E aofia i le poto moni le faia o faaiʻuga lelei ma le faatatauina o le poto ma le malamalama i se auala e taulau manuia. O ā gaoioiga e faaalia ai ua iā i tatou lea poto? Na lisi mai e Iakopo ni mea e iloa ai, e ala i gaoioiga a ē popoto. * O le ā le mea na ia taʻua e fesoasoani iā i tatou e maua ai ni faiā lelei ma uso talitonu, atoa foʻi ma tagata i fafo o le faapotopotoga?

Gaoioiga e Iloa ai le Poto Moni

5. E faapefea ona amioaʻi se tagata e poto moni lava?

5 Na faafesootaʻi e Iakopo le poto i le amiolelei. Talu ai o le mataʻu iā Ieova o le amataga lea o le poto, e taumafai malosi la le tagata poto e amioaʻi e ōgatusa ma ala ma faatulagaga a le Atua. E tatou te leʻi fananau mai ua tatou maua le poto i le Atua. Ae e mafai ona maua lea poto i le suʻesuʻe e lē aunoa o le Tusi Paia ma mafaufau loloto i ai. E fesoasoani ai iā i tatou e faia le mea ua taʻua i le Efeso 5:1: “Ia faaaʻoaʻo i le Atua.” O le tele e tatou te amioaʻi ai e ōgatusa ma uiga o Ieova, o le tele foʻi lea e tatou te faaalia ai le poto i a tatou gaoioiga. E matuā sili mamao atu ala o Ieova nai lo o tagata. (Isa. 55:8, 9) A o tatou faaaʻoaʻo la i ala o Ieova i le faia o mea, o le a iloa ai e tagata i fafo atu o le faapotopotoga, e iai se mea e ese ai i tatou.

6. Aiseā ua avea ai le agamalu ma faamaoniga o loo tatou faataʻitaʻi i le Atua, ma o le ā e aofia ai i lenei uiga?

6 Ua taʻua e Iakopo o le isi auala e pei ai o Ieova, o le iai lea o le “agamalu e maua mai i le poto.” E ui e aofia i le agamalu le agamaulalo, ae i le taimi e tasi, e iai i se Kerisiano le malosi e tusa ai o faatulagaga ma taʻiala a le Tusi Paia, lea e fesoasoani iā te ia e gaoioi ai i se auala paleni. E ui e lē gata mai le malosi o le Atua, ae e agamalu o ia ma e tatou te lē fefefe e faalatalata atu iā te ia. Na matuā faaalia e le Alo o le Atua le uiga lava lea o lona Tamā o le agamalu, lea na ia fetalai i ai: “Ia outou ō mai iā te aʻu o outou uma ua tigāina ma mafatia, o aʻu foʻi e mālōlō ai outou. Ia outou ave laʻu amo ma faaaʻoaʻo mai iā te aʻu, auā o aʻu o lē e agamalu ma lotomaulalo, ona outou mālōlō ai lea.”—Mata. 11:28, 29; Fili. 2:5-8.

7. Aiseā e tatou te manatu ai iā Mose o se faaaʻoaʻoga lelei o le agamalu?

7 Ua taʻua i le Tusi Paia nisi o ē na matilatila lo latou agamalu. O se tasi o i latou o Mose. Na iā te ia se tiute tauave tāua, ae ua faamatalaina o ia ‘⁠na matuā agamalu lava e sili lava i tagata uma o i le lalolagi.’ (Nu. 11:29; 12:3) Seʻi tomānatu foʻi, na tuuina atu e Ieova iā Mose le lototele e faia ai Lona finagalo. E fiafia tele Ieova e faaaogā ē agamalu e faataunuuina lona finagalo.

8. E mafai faapefea e tagata lē lelei atoatoa ona faaalia le “agamalu e maua mai i le poto”?

8 E manino mai, e mafai e tagata lē lelei atoatoa ona faaalia le “agamalu e maua mai i le poto.” E faapefea i tatou? E faapefea ona faaleleia lo tatou faaalia o lenei uiga? O le agamalu o se vaega o fua o le agaga paia o Ieova. (Kala. 5:22, 23) E tatou te tatalo mo le agaga o le Atua ma faia ni taumafaiga faapitoa e faaalia ona fua, i le talitonu o le a ia fesoasoani mai e faaleleia atili i le faaalia o le agamalu. Ua uunaʻia malosi i tatou e faia faapea i le faamautinoaga a le faisalamo: “Na te [Atua] aʻoaʻo mai foʻi i ē agamalu i lona ala.”—Sala. 25:9.

9, 10. O le ā se taumafaiga e tatou te manaʻomia e faaalia ai le agamalu, ma aiseā?

9 E manaʻomia se taumafaiga maumauaʻi ina ia faaleleia ai i lenei vala. E faafaigatā i nisi ona agamalu ona o le siʻomaga na tatou ola aʻe ai. E ono uunaʻia foʻi i tatou e tagata o loo tatou ola faatasi ina ia aua neʻi agamalu, ae ia faafetaui uiga fia malosi o isi. Ae po se mea poto ea lenei tulaga? Afai e sasao aʻe se afi i lou fale, po o le a e tapēina i le sasaa i ai o le suāuu po o ni vai? O le sasaa i ai o le suāuu, o le a atili sasao aʻe ai le afi, ae afai e sasaa i ai ni vai, o le a vave lava ona pē. I se tulaga tutusa, ua faalaeiauina i tatou e le Tusi Paia e faapea: “O le tali filemu e liliueseina ai le ita; a o le upu faatigā e tupu ai le ita.” (Faata. 15:1, 18) Pe a toe tulaʻi ni feeseeseaʻiga pe i totonu po o fafo o le faapotopotoga, e faaalia ua iā i tatou le poto moni lava, pe afai e tali atu i se auala agamalu.—2 Timo. 2:24.

10 E pei ona taʻua muamua, o le toʻatele o tagata ua aafia i le agaga o le lalolagi, e lē agamalu, filemu, ma toʻafimālie. Nai lo lea, e toʻatele i latou e sauā ma faasausili. Na iloa e Iakopo lenei mea, ma na ia aumaia ni lapataʻiga ina ia ʻalofia ai le aafia o tagata i le faapotopotoga i lea agaga. O ā nisi mea e tatou te aʻoaʻoina mai le fautuaga na ia aumaia?

Uiga o Ē e Lē Popoto

11. O ā uiga e feteenaʻi ma le poto mai le Atua?

11 Na tusi ma le faamaoni Iakopo e faatatau i uiga e matuā feteenaʻi ma le poto mai le Atua. (Faitau le Iakopo 3:14.) O le lotoleaga ma le misa, o uiga faaletino ia ae lē o ni uiga faaleagaga. Seʻi tomānatu i le mea e tupu pe a iai ni mafaufauga faaletino. E ono ni vaega e “faapea mai o ni faa-Kerisiano,” na pulea le falesā e taʻua o le Holy Sepulchre i Ierusalema, lea e faapea na fausia i le mea na maliu ai Iesu ma tanu ai. Sa iai pea ni fefinauaʻiga i lo latou va. I le 2006, na taʻua ai i le mekasini o le Time se mea na tupu muamua ina ua “tauaʻimisa monike mo se taimi umi, . . . ma tā ai e le isi monike le isi monike i mea e faatutū ai molīgaʻo.” O le lē talitonuina e le tasi o le isi, na latou tuu ai le ki o le falesā i se tagata lotu Musalimi.

12. O le ā e ono tupu pe a leai se poto?

12 E matuā lē tatau ona iai i le faapotopotoga o Kerisiano moni ia uiga tauaʻimisa. Peitaʻi, o le lē lelei atoatoa e faapogaia ai nisi e faaalia uiga lotomaaa e tusa o o latou manatu i nisi o taimi. E mafai ona taʻitaʻia atu ai i finauga ma femisaaʻiga. Na mātauina e Paulo lenei tulaga i le faapotopotoga i Korinito, na ia tusi ai loa: “Talu ai o loo iā te outou le lotoleaga ma le femisaʻi, po ua lē faaletino ea outou, ma po ua outou lē savavali ea e pei o isi tagata?” (1 Kori. 3:3) Na tupu lea tulaga faanoanoa mo se taimi i lenei faapotopotoga i le uluaʻi senituri. E ao ai ona tatou faaeteete ina ia aua neʻi iai lea agaga i se faapotopotoga i aso nei.

13, 14. Faamatala mai ni faaaʻoaʻoga i le auala e faaalia ai se agaga faaletino.

13 E faapefea ona oo mai lea ituaiga o agaga? E mafai ona amata mai i ni mea lāiti. O se faaaʻoaʻoga, pe a fausia se Maota mo Sauniga, e ono eseese uma taofi i le auala e faatino ai galuega. Atonu e ita se isi uso pe a lē talia ona manatu, ma atonu e faitio ai i tonu ua faia. E ono iʻu ai i le musu e toe galue i le faugāfale! Atonu ua galo i lea tagata, o le taulau manuia i se galuega a le faapotopotoga, e masani lava e faalagolago i le agaga filemu o le faapotopotoga, nai lo o se auala faapitoa e faatino ai se galuega. E faamanuia e Ieova le agaga agamalu, ae lē o le agaga tauaʻimisa.—1 Timo. 6:4, 5.

14 O le isi faaaʻoaʻoga, atonu ua mātauina e toeaina o se faapotopotoga se toeaina, e ui ua tele tausaga o auauna, ae o lea ua manino mai nei ua lē agavaa e tusa ai o le Tusi Paia. Pe a iloa sa fautuaina muamua le uso i le taimi ua teʻa ae e lē o faaleleia lava, o le a talia ai e le ovasia asiasi fautuaga ma ua auai i le manatu ia aveese le faaeaga o lea uso o se toeaina. O le a faapefea ona ia manatu i lenā tulaga? Po o le a ia talia i se agaga lotomaulalo ma agamalu le faaiʻuga ua autasi i ai toeaina ma fautuaga a le Tusi Paia, ma ia maumauaʻi e ausia agavaa o le Tusi Paia ina ia toe toeaina ai? Po o le a ia teuloto pea le ita ma leaga lona loto i le aveesea o le faaeaga na ia maua muamua? E lē tatau i se uso ona gaoioi e peiseaʻī ua agavaa o se toeaina, ae o le mea moni e lē o agavaa. Maʻeu le poto o le faaalia o le lotomaulalo ma talia le filifiliga a toeaina i le faaaogā o fautuaga!

15. Aiseā e te manatu ai e tāua tele le fautuaga faagaeeina o loo i le Iakopo 3:15, 16?

15 O le mea moni, e iai foʻi isi vala e mafai ai ona aliaʻe lenei ituaiga o uiga. Ae po o le ā lava le tulaga e aliaʻe, e ao ona tatou taumafai e ʻalofia ia uiga. (Faitau le Iakopo 3:15, 16.) Na taʻua e le soo o Iakopo o ia uiga e mai i le “lalolagi” auā e faaletino, e lē faavaea i le poto mai i lugā. E “faaletino” auā e māfua mai i tuʻinanauga o le tino, lea e taitutusa i uiga o meaola e leai ni mafaufau. O uiga ia e “faatemoni” auā o loo faaatagia mai ai uiga o fili o le Atua. Pagā le lē fetaui mo se Kerisiano ona faaalia o ia uiga!

16. O ā ni fetuutuunaʻiga e ao ona tatou faia, ma e faapefea ona tatou taulau manuia ai?

16 E ao i sui taʻitasi o le faapotopotoga ona iloilo le tagata lava ia ma galue e aveese ia uiga. I le avea ai o ni faiaʻoga i le faapotopotoga, e ao foʻi i taʻimua ona galulue e aveese mai iā i latou uiga lē talafeagai. E lē faigofie ona taulau manuia i lenei mea ona o lo tatou tulaga lē lelei atoatoa, ma aafiaga mai i lenei lalolagi. O le faia faapea, e faatusa atu i le taumafai e alu aʻe i se aʻega palapalā ma maseesee. Pe a leai se mea e pipii ai, e tatou te toe see mai i lalo. Ae o le piiama atu i fautuaga a le Tusi Paia, faatasi ai ma le fesoasoani ua ofo mai e le faapotopotoga a Ieova i le lalolagi aoao, e mafai ai ona tatou agaʻi i luma.—Sala. 73:23, 24.

Uiga e Faaalia e le Tagata Poto

17. E gaoioi faapefea le tagata poto pe a fetaiaʻi ma mea leaga?

17 Faitau le Iakopo 3:17. E tatou te maua aogā i le tilofaʻia o nisi o uiga e maua mai le faaalia o le “poto mai lugā.” O le mamā, e aofia ai le lē filogia ma le lē palapalā i a tatou gaoioiga ma uunaʻiga e faia ai mea. E ao ona tatou vave teena mea leaga. O le faia faapea e tai pei o se gaoioiga e otometi lava ona fai. Seʻi faapea ua tuu mai e se tasi lona tamatamaʻilima i lou mata. E vave lava ona ʻalo ese lou ulu, pe taofi atu foʻi lona lima. E otometi lava ona tupu; e te lē tau mafaufau e fai. E faapena pe a tatou teena le faia o mea leaga. O o tatou lotofuatiaifo ua aʻoaʻoina i le Tusi Paia, e ao ona otometi ona uunaʻia i tatou e teena mea leaga. (Roma 12:9) O loo i le Tusi Paia ni faaaʻoaʻoga o i latou na gaoioi faapena, e pei o Iosefa ma Iesu.—Kene. 39:7-9; Mata. 4:8-10.

18. O le ā le uiga o le (a) tausia o le filemu? (e) avea o ni ē e faatupuina le filemu?

18 O le poto mai lugā, e manaʻomia ai foʻi ona tatou tausia le filemu. E aofia ai le ʻalofia o le fia malosi, faamisa, po o le faia o mea e saveʻu ai le filemu. Na faalautele e Iakopo lenei manatu i le faapea mai: “Ua lūlūina ma le filemu fua o le amiotonu, e i latou ua faatupuina le filemu.” (Iako. 3:18) Seʻi mātau le faaupuga, “faatupuina le filemu.” Po o iloa i tatou o ni ē e faatupuina le filemu, po o ni ē e saveʻuina le filemu i le faapotopotoga? Pe masani ona iai ni o tatou feeseeseaʻiga ma isi, itaita gofie, pe faatigā atu foʻi i isi? Pe tatou te maumauaʻi e ao ona talia i tatou e isi, po o tatou lotomaulalo e galulue e aveese uiga ia e faatigā ai i isi? Po o lauiloa i tatou i le masani ona taumafai e tausisia le filemu, nofosauni e faamagalo atu, ma faagalo mea sesē a isi? O se iloiloga faamaoni o le tagata lava ia, e aogā iā i tatou e iloa ai po o manaʻomia ona faaleleia i le faaalia atu o le poto mai lugā i lenei vala.

19. E iloa faapefea le fetuutuunaʻi o se tasi?

19 Na faaaofia e Iakopo le fetuutuunaʻi ina ua ia faamatala mea e atagia atu ai le poto mai lugā. Po o iloa i tatou i le lolo atu i isi, pe a lē o afāina ai se taʻiala mai i le Tusi Paia, i le lē finauvale e ao lava ona faia e pei ona tatou mananaʻo ai? Po o iai so tatou talaaga i le avea o ni ē e agamalu ma faigofie ona talanoa atu i ai nisi? O faailoaga ia e iloa ai ua tatou iloa fetuutuunaʻi.

20. O le ā e iʻu i ai pe a tatou faaalia uiga o le Atua e pei ona talanoaina?

20 Maʻeu le fiafia o le a iai i le faapotopotoga, a o matuā taumafai uso ma tuafāfine e faaalia uiga o le Atua, ia na tusi mai ai Iakopo! (Sala. 133:1-3) O le agamalu, filemu, ma le fetuutuunaʻi o le tasi i le isi, e faaleleia atili ai faiā ma faamaonia atu ai ua iā i tatou le “poto mai lugā.” O le a sosoo ona tatou talanoaina pe faapefea ona fesoasoani i lenei tulaga, le aʻoaʻoina o le auala e manatu ai i isi, e pei o le silasila a Ieova.

[Faaopoopoga i lalo]

^ pala. 4 Ua faailoa mai i le tala, na manatu muamua Iakopo i toeaina, po o ē e “aʻoaʻo” o le faapotopotoga. (Iako. 3:1) E ao ona avea nei tane ma faaaʻoaʻoga i le faaalia o le poto mai i le Atua, ma e mafai ona tatou aʻoaʻoina uma ai se lesona mai i lana fautuaga.

Pe Mafai Ona E Faamatala?

• E faapefea ona avea se Kerisiano ma sē e iai le poto moni?

• E faapefea ona faaleleia atili lo tatou faaalia o le poto mai le Atua?

• O ā uiga o i latou e lē faaalia le “poto mai lugā”?

• O ā uiga ua e maumauaʻi e atinaʻe atili?

[Fesili mo le Suʻesuʻega]

[Ata i le itulau 23]

E faapefea ona amata i ai uiga faamisa i aso nei?

[Ata i le itulau 24]

Pe otometi ea ona e teena mea leaga?