E Faapefea Ona Tatou Feutagaʻi ma Isi?

“E pei ona outou mananaʻo e faia mai e tagata iā te outou, ia faapea lava ona outou faia iā i latou.”—LUKA 6:31.

1, 2. (a) O le ā sou manatu i le Lauga i le Mauga? (e) O ā manatu o le a tatou talanoaina i le mataupu lenei ma lea o loo sosoo mai?

SA FAAMAONIA Iesu Keriso o ia moni o le Faiaʻoga Sili. Ina ua auina atu e taʻitaʻi lotu na avea ma ona fili ni tamāloloa e puʻe iā te ia, na toe foʻi leoleo e aunoa ma Iesu ma faapea atu: “E leai lava se tagata ua tautala e pei o lenei tagata.” (Ioa. 7:32, 45, 46) O se tasi o lauga taʻutaʻua a Iesu, o le Lauga i le Mauga. O loo faamauina lea i le mataupu e 5 e oo i le 7 o le Mataio, ma e maua foʻi faamatalaga lava na i le Luka 6:20-49. *

² Atonu o le faamatalaga sili ona lauiloa o lenā lauga o le vaega lea e masani ona taʻua o le Tulafono Faaauro. O loo faatatau atu i le auala tatou te feutagaʻi ai ma isi. Na fetalai Iesu: “E pei ona outou mananaʻo e faia mai e tagata iā te outou, ia faapea lava ona outou faia iā i latou.” (Luka 6:31) Ma sa ia faia mea lelei mo tagata! Sa faamālōlō e Iesu maʻi e oo lava i le toe faatutū mai o ē na maliliu. Ae peitaʻi, sa faamanuiaina faapitoa i latou na taliaina le tala lelei na ia talaʻia iā i latou. (Faitau le Luka 7:20-22.) I le avea ai ma Molimau a Ieova, tatou te fiafia e auai i le talaʻiga lava lea e tasi o le Malo. (Mata. 24:14; 28:19, 20) I le mataupu lenei ma lea o loo sosoo mai ai, o le a tatou iloiloina ai afioga a Iesu e faatatau i le galuega lenei, atoa ai ma isi manatu i le Lauga i le Mauga e fesootaʻi i le auala tatou te feutagaʻi ai ma isi.

Ia Agamalu

3. Faamatala le uiga o le agamalu.

³ Na fetalai Iesu: “E fiafia o ē agamalu, auā e fai mo latou tofi le lalolagi.” (Mata. 5:5) I Tusitusiga Paia, e lē fesootaʻi le agamalu ma se vaivaiga. E uiga atu i le toʻafimālie lea tatou te faaalia a o tali atu i mea e faafinagaloina e le Atua. E atagia mai la le uiga lenei i a tatou amio agaʻi i isi tagata. Mo se faaaʻoaʻoga, tatou te lē “taui atu le leaga i le leaga i se tasi.”—Roma 12:17-19.

4. Aiseā e fiafia ai ē e agamalu?

⁴ E fiafia ē agamalu auā “e fai mo latou tofi le lalolagi.” O Iesu, o lē sa “agamalu ma lotomaulalo,” o ia lea ua “tofia e na te mauaina mea uma lava,” o lona uiga e aupito i sili atu lana Aiā i le lalolagi. (Mata. 11:29; Epe. 1:2; Sala. 2:8) Sa valoia mai o le a iai nisi e pule faatasi ma le Mesia le “Atalii o le tagata” i le Malo i le lagi. (Tani. 7:13, 14, 21, 22, 27) I le avea ai ma “suli faatasi ma Keriso,” o le a taufai maua uma e le ʻaufaauuina e 144,000 o ē e agamalu ma Iesu le tofi o le lalolagi. (Roma 8:16, 17; Faaa. 14:1) O isi uma e agamalu o le a faamanuiaina i le ola e faavavau i le lalolagi i le pulega o le Malo.—Sala. 37:11.

5. O ā aafiaga iā i tatou pe a tatou faaalia le agamalu o Keriso?

⁵ Afai tatou te ʻinaʻinā, e lē gata e ono lē fiafia mai ai tagata iā i tatou, ae o le a tatou faapogaia ai foʻi tagata e ʻalofia i tatou. Peitaʻi, a tatou faaalia le agamalu o Keriso, o le a avea ai i tatou ma tagata o le faapotopotoga e fiafia ma atiaʻe ai faaleagaga. O le agamalu o se vaega o fua lea e fuaina e le mana galue o le Atua iā i tatou pe afai tatou te ‘ola ma savavali i le agaga.’ (Faitau le Kalatia 5:22-25.) E mautinoa lava tatou te mananaʻo e aofia ai i ē agamalu o loo taʻitaʻia e le agaga paia o Ieova!

E Matuā Fiafia Ē Alolofa Mutimutivale!

6. O ā uiga mataʻina o “ē alolofa mutimutivale”?

⁶ Na taʻua foʻi e Iesu i lana Lauga i le Mauga e  faapea: “E fiafia o ē alolofa mutimutivale.” (Mata. 5:7) O “ē alolofa mutimutivale” e iai uiga faapelepele ma faaalia le magafagafa ma le agalelei, e oo lava i le tigā alofa, mo ē e lē taualoa. Sa aveesea faavavega e Iesu mafatiaga ona sa “tigā alofa” pe sa “mutimuti vale” lona alofa. (Mata. 14:14; 20:34) E ao la ona uunaʻia i tatou e le tigā alofa ma le manatunatu mo le lelei o isi, e faaalia le alofa mutimutivale.—Iako. 2:13.

7. O le ā na uunaʻia Iesu e fai ona o le tigā alofa?

⁷ Ina ua feiloaʻi atu se motu o tagata iā Iesu a o agaʻi atu e fai sana mālōlōga, “ona tigā alofa ai lea o ia mo i latou, auā ua pei i latou o mamoe e leai se leoleo mamoe.” O le iʻuga, “ona ia aʻoaʻo atu lea iā i latou i le tele o mea.” (Mare. 6:34) O le fiafia lava lea o loo tatou maua, a o tatou momoli atu i isi le feʻau o le Malo, ma taʻu i ai e faatatau i le anoanoaʻi o le alofa mutimutivale o le Atua e pei ona faia e Iesu!

8. Aiseā e fiafia ai ē alolofa mutimutivale?

⁸ E fiafia ē alolofa mutimutivale auā e faaalia i ai le “alofa mutimutivale.” Pe a tatou faaalia i tagata le alofa mutimutivale, e masani ona latou toe faaali mai le uiga lava lea e tasi. (Luka 6:38) E lē gata i lea, na fetalai Iesu: “Afai tou te faamagaloina mea sesē e fai mai e tagata, ona faamagaloina foʻi lea o outou e lo outou Tamā o i le lagi.” (Mata. 6:14) E na o tagata e alolofa mutimutivale e oo i ai le fiafia lea e maua mai le faamagaloina o agasala ma le maua o le finagalo malie o le Atua.

Le Māfuaaga e Fiafia ai “Ē Faatupuina le Filemu”

9. E faapefea ona tatou gaoioi pe afai tatou te faatupuina le filemu?

⁹ Ina ua taʻua le isi māfuaaga o le fiafia, na fetalai Iesu: “E fiafia o ē faatupuina le filemu, auā e taʻua i latou o ‘atalii o le Atua.’” (Mata. 5:9) Afai tatou te faatupuina le filemu, o le a tatou te lē manatu māmā po o le auai foʻi i so o se mea e pei o talanoaga taufaaleaga, lea e ono ‘faateʻaeseina ai uō.’ (Faata. 16:28) Tatou te faatupuina le filemu ma tagata i totonu ma fafo o le faapotopotoga Kerisiano e ala iā tatou upu ma gaoioiga. (Epe. 12:14) Aemaise lava pe a fai le mea sili tatou te mafai ia filemu ai ma Ieova le Atua.—Faitau le 1 Peteru 3:10-12.

10. Aiseā e fiafia ai i latou e “faatupuina le filemu”?

¹⁰ Na fetalai Iesu e fiafia i latou e “faatupuina le filemu, auā e taʻua i latou o ‘atalii o le Atua.’” Ona o le faatuatua iā Iesu o ia o le Mesia, ua maua ai e Kerisiano faauuina le “aiā e avea ai i latou ma fanau a le Atua.” (Ioa. 1:12; 1 Pete. 2:24) Ae faapefea “isi mamoe” a Iesu lea o loo faatupuina le filemu? O le a avea Iesu ma “Tamā o le faavavau” iā i latou i le taimi o lana Pulega i le Afe Tausaga faatasi ma i latou ua suli faatasi ma ia i le lagi. (Ioa. 10:14, 16; Isa. 9:6; Faaa. 20:6) Pe a oo i le iʻuga o lana Pulega i le Meleniuma, o le a avea moni ai loa i latou na faatupuina le filemu ma fanau a le Atua i le lalolagi.—1 Kori. 15:27, 28.

11. E faapefea ona tatou feutagaʻi ma isi pe afai e taʻitaʻia i tatou e “le poto mai lugā”?

¹¹ Ina ia tatou maua se faiā vavalalata ma Ieova, “le Atua o le filemu,” e ao ona tatou faataʻitaʻia ona uiga, e aofia ai le faatupuina o le filemu. (Fili. 4:9) Afai e tuu atu i tatou e taʻitaʻia e “le poto mai lugā,” o le a tatou feutagaʻi la ma isi i se ala filemu. (Iako. 3:17) Ioe, o le a avea i tatou ma ē fiafia e faatupuina le filemu.

 ‘Ia Susulu Atu lo Outou Malamalama’

12. (a) O le ā le fetalaiga a Iesu e faatatau i le malamalama faaleagaga? (e) E faapefea ona faasusulu atu lo tatou malamalama?

¹² O le auala sili ona lelei tatou te feutagaʻi ai ma tagata, o lo tatou fesoasoani lea iā i latou ia maua le malamalamaga o le upu moni mai le Atua. (Sala. 43:3) Na taʻu atu e Iesu i ona soo o i latou o “le malamalama o le lalolagi” ma pulunaunauina i latou ina ia faasusulu atu lo latou malamalama ina ia vaai tagata i a latou “galuega lelei” po o mea lelei ua faia i isi. O le a iʻu lenei mea i se malamalama faaleagaga “i luma o tagata,” pe maua ai foʻi aogā mo le fanau a tagata. (Faitau le Mataio 5:14-16.) I aso nei, o loo faasusulu atu lo tatou malamalama e ala i le faia o mea lelei i o tatou tuaoi, ma le auai i le galuega o le talaʻia o le tala lelei “i le lalolagi,” o lona uiga, “i atunuu uma lava.” (Mata. 26:13; Mare. 13:10) O se faaeaga lo tatou faia o lenei galuega!

13. O le ā ua mātaulia ai i tatou?

¹³ Na fetalai Iesu “E lē mafai ona lilo le aai pe a tū i luga o le mauga.” So o se aai lava e tū i luga o se mauga e faigofie ona iloa atu. I se tulaga tutusa, e mātaulia i tatou i a tatou galuega lelei o ni ē folafola le Malo, atoa ai ma uiga e pei o le pulea lelei ma le amio mamā.—Tito 2:1-14.

14. (a) E faapefea ona e faamatalaina molī i le uluaʻi senituri? (e) O le ā le uiga o le aua le nanāina le malamalama faaleagaga i lalo o le “ato e fua ai mea”?

¹⁴ Sa talanoa Iesu e uiga i le tutu o se molī ona tuu lea, e lē i lalo o se ato, ae i luga o se tuugāmolī ina ia susulu atu i tagata uma i le fale. O ituaiga molī sa taatele i le uluaʻi senituri o se faguele e iai ma sona vavae lea e mitiia aʻe le suāuu (e masani lava o se suāuu olive) ina ia ola ai le molī. E masani ona tuu i se tulaga e fai i ni laupapa po o se uʻamea foʻi, ona ‘susulu atu lea o le molī i tagata i le fale.’ E lē mafai ona tutu e se tagata se molī ona tuu lea i lalo o se “ato e fua ai mea”—o se fagu lapoʻa e ofi ai pe tusa o le 9 lita. E leʻi finagalo Iesu i ona soo ina ia nanā lo latou malamalama faaleagaga i lalo o se ato e fua ai mea faafaatusa. E ao lava la ona faasusulu atu lo tatou malamalama, aua neʻi avea omiga po o sauāga e faapogaia ai i tatou e lē faasusulu atu upu moni o le Tusi Paia, po o le taofiofia iā i tatou lava.

15. E faapefea ona aafia nisi tagata i a tatou “galuega lelei”?

¹⁵ O le uma ona taʻua e Iesu o le susulu atu o le molī na ia faapea atu ai loa i ona soo: “Ia faapea foʻi ona susulu atu lo outou malamalama i luma o tagata, ina ia latou iloa a outou galuega lelei ma vivii atu ai i lo outou Tamā o i le lagi.” Ona o a tatou “galuega lelei,” ua “vivii atu ai” nisi i le Atua e ala i le avea ma ana auauna. Maʻeu se uunaʻiga mo i tatou ina ia faaauau pea ona “susulu atu . . . e pei o molī e faamalamalama aʻi i le lalolagi”!—Fili. 2:15.

16. Ona o i tatou o “le malamalama o le lalolagi” o le ā e manaʻomia ona tatou faia?

¹⁶ Ona o i tatou o “le malamalama o le lalolagi,” e manaʻomia la ona tatou auai i le galuega o le talaʻia o le Malo ma le faia o soo. Ae e iai foʻi le isi mea e manaʻomia ona tatou faia. Na tusi le aposetolo o Paulo, “Ia outou savavali e faapei o le fanau o le malamalama, auā o fua o le malamalama o mea lelei uma lava, ma le amiotonu ma le upu moni.” (Efe. 5:8, 9) E manaʻomia ona susulu atu a tatou amio faale-Atua e fai ma faaaʻoaʻoga. E ao ona tatou utagia le fautuaga a le aposetolo o Peteru: “Ia outou  tausisi i le amiolelei i luma o tagata o le lalolagi auā o le mea lea latou te faia ai tala taufaaleaga e faapea, o outou o tagata amioleaga, ae ina ua latou vāai i a outou amioga lelei, ona latou faamamaluina ai lea o le Atua i le aso o lana asiasiga.” (1 Pete. 2:12) Peitaʻi, o le ā e tatau ona fai pe a tulaʻi mai se faafitauli i le vā o ʻaumea talitonu?

Ia “Muaʻi Faalelei ma Lou Uso”

17-19. O le ā le tāua o le fai o se faaleleiga ma se uso, ma na faapefea ona faaalia e Iesu lenei mea?

¹⁷ I lana Lauga i le Mauga, na lapataʻia ai e Iesu ona soo e ʻalofia le ita faamoemoe ma le ʻinoʻino i se uso. Nai lo lea, e ao ona vave ona latou saʻilia le filemu ma se uso e faatigā mai. (Faitau le Mataio 5:21-25.) Ia mātau lelei le fautuaga a Iesu. Pe afai e te aumaia sau taulaga i le fata faitaulaga ona e manatua lea o loo iai se mea o lē malie ai lou uso iā te oe, o le ā e ao ona e fai? E tatau ona tuu lau taulaga i luma o le fata faitaulaga ae alu e faalelei ma lou uso. Pe a uma lenā, ona faatoʻā e sau lea ma ofo atu lau taulaga.

¹⁸ O loo taʻua i inei “taulaga” ia sa mafai ona avatu e se tasi i le malumalu o Ieova. Sa tāua tele taulaga sa faia i manu, auā sa faatonu mai e le Atua o se vaega o le tapuaʻiga a Isaraelu i lalo o le Tulafono a Mose. Peitaʻi afai e te manatua o loo iai se mea o lē fiafia ai lou uso iā te oe, sa sili atu lā ona faanatinati le foʻiaina o le feeseeseaʻiga lenā nai lo le ofoina o lau taulaga. Na fetalai Iesu: “Inā tuu ia o lau taulaga i luma o le fata faitaulaga, ae ia e alu e mauaʻi faalelei ma lou uso, ona e sau ai lea ma avatu lau taulaga.” Sa tatau ona muamua fai se faaleleiga ma se uso nai lo tiute tauave sa faatulaga mai i le Tulafono.

¹⁹ E leʻi faamaʻoti maia e Iesu i lana fetalaiga ituaiga taulaga po o ituaiga agasala sa faatatau i ai lana fetalaiga. O lona uiga o so o se ituaiga taulaga, sa tatau ona tolopō pe a manatua e se tasi o loo iai se mea e lē fiafia ai lona uso iā te ia. E tatau ona tuu se manu ola “i luma o le fata faitaulaga” lea e ofo ai taulaga mū i le vaega o le malumalu lea e taʻua o le lotoā o ositaulaga. Pe a māeʻa ona foʻia le faafitauli, ona foʻi mai lea o lē sa tigā i ai lona uso ma ofo atu le taulaga.

20. Aiseā e ao ai ona tatou vave gaoioi e foʻia ni mataupu pe afai o loo tatou feita i se uso?

²⁰ I le silafaga a le Atua, o la tatou faiā ma o tatou uso o se vaega tāua o le tapuaʻiga moni. E matuā leai se tāua iā Ieova o taulaga sa faia i manu, pe afai sa lē lelei ona feutagaʻi i latou na osia nei taulaga ma o latou uso a tagata. (Mika 6:6-8) O lea, na uunaʻia e Iesu ona soo “ia vave ona . . . faalelei.” (Mata. 5:25) E tai faapea foʻi le manatu na tusi mai ai Paulo: “Pe a outou ita, aua le agasala ai, aua neʻi goto le lā o tumau pea lo outou ita. Aua foʻi neʻi tuua e outou se mea e mautū ai le Tiapolo.” (Efe. 4:26, 27) Afai e tatou  te ita ona o se māfuaaga saʻo, e ao ona vave ona tatou gaoioi e foʻia se mataupu, ina ia aua ai neʻi tumau lo tatou ita ma maua mai ai le avanoa o le Tiapolo iā i tatou.—Luka 17:3, 4.

Ia Lē Aunoa Ona Feutagaʻi Faaaloalo ma Isi

21, 22. (a) E faapefea ona tatou faatatauina fautuaga a Iesu e pei ona tatou talanoaina i inei? (e) O le ā o le a tatou suʻesuʻeina i le mataupu o loo sosoo mai?

²¹ O lo tatou toe talanoaina o nisi o faaupuga sa fetalai i ai Iesu i lana Lauga i le Mauga, o le a fesoasoani iā i tatou ia feutagaʻi ai ma isi i le agalelei ma le faaaloalo. E ui lava tatou te lē lelei atoatoa uma, ae e mafai ona tatou faatatauina fautuaga a Iesu auā na te lē faatalitalia i tatou e fai se mea e sili atu i lo tatou malosi, ma e faapena foʻi lo tatou Tamā i le lagi. E ala iā tatou tatalo, ma taumafaiga faamaoni, atoa ai ma le fesoasoani a Ieova le Atua, e mafai lava ona tatou agamalu, alofa mutimutivale, ma tausia le filemu. E mafai ona tatou faasusulu atu le malamalamaga faaleagaga lea e susulu atu mo le faamamaluina o Ieova. Ae lē gata i lea, e mafai ai ona tatou tausia le filemu ma lo tatou uso pe a fai e manaʻomia ona faia faapea.

²² O le tapuaʻiga e talia e Ieova e aofia ai le feutagaʻi lelei ma o tatou tuaoi. (Mare. 12:31) I le mataupu o loo sosoo mai, o le a tatou iloiloina ai isi faaupuga o le Lauga i le Mauga e fesoasoani iā i tatou ina ia faaauau ona faia mea lelei i isi. Peitaʻi, pe a uma ona tatou manatunatu loloto i manatu e pei ona taʻua mai le lauga mataʻina a Iesu, tatou te ono fesili ifo iā i tatou lava i le fesili lenei, ‘O lelei ona ou feutagaʻi ma isi tagata?’

[Faaopoopoga i lalo]

O le ā Lau Tali?

• O le ā le mea e taʻu o le tagata agamalu?

• Aiseā e fiafia ai “ē e alolofa mutimutivale”?

• E faapefea ona faasusulu atu lo tatou malamalama?

• Aiseā e ao ai ona vave ona tatou ‘faalelei ma o tatou uso’?

[Fesili mo le Suʻesuʻega]

[Ata i le itulau 4]

O le faalauiloaina atu o le feʻau o le Malo, o se auala lelei tele e faasusulu atu ai lo tatou malamalama

[Ata i le itulau 5]

Ia avea Kerisiano ma faaaʻoaʻoga o le amio Atua

[Ata i le itulau 6]

Fai le mea sili e te mafaia e tausia ai le filemu ma lou uso