E Lē Tuua e Ieova Ona Tagata Faamaoni
E Lē Tuua e Ieova Ona Tagata Faamaoni
“Na te [Ieova] lē tuua ona tagata amio Atua [faamaoni]; e leoleoina i latou e faavavau.”—SALA. 37:28.
1, 2. (a) O ā mea na tutupu i le senituri lona sefulu T.L.M., na tofotofoina ai le faamaoni o auauna a le Atua? (e) O ā tulaga e tolu na tausia ai e Ieova ona tagata faamaoni?
UA OO i le senituri lona sefulu T.L.M., o le taimi lea mo auauna a Ieova e fai ai se filifiliga. Na toetoe lava ina a lē mafai ona ʻalofia se taua i le va o tagata lava o le atunuu, e ui lava ua iai le saʻolotoga i ituaiga lē toʻafilemu i mātū o Isaraelu. Ua vave ona gaoioi lo latou tupu e leʻi leva ona tofia, o Ierepoamo, e faamaopoopo lana pulega e ala i le faamautūina o se faiga faavae fou faatapuaʻiga. Ua manaʻo o ia i tagata o lona atunuu e faamaoni atoatoa atu iā te ia. O le ā o le a fai e auauna faamaoni a Ieova? Po o le a latou tumau e faamaoni i le Atua o loo latou tapuaʻi atu i ai? E faitau afe i latou na faia faapea, ma na leoleo i latou e Ieova a o tausia lo latou faamaoni.—1 Tu. 12:1-33; 2 No. 11:13, 14.
2 Ua tofotofoina foʻi le faamaoni o auauna a le Atua i o tatou aso. Ua lapataʻi mai le Tusi Paia e faapea: “Ia faaauau ona outou mafaufau lelei ma ia mataala. O loo fealuaʻi lo outou fili, o le Tiapolo lea, e pei o se leona o loo tagi leotele, e saʻili se tasi e na te foloina.” Pe mafai ona tatou taulau e ‘tutumau e tetee atu iā te ia, ma ia mausalī lo tatou faatuatua’? (1 Pete. 5:8, 9) Seʻi o tatou iloiloina nisi o mea na tutupu i le vaitaimi o le faauuina o le tupu o Ierepoamo i le 997 T.L.M., ma vaai po o le ā tatou te aʻoaʻoina mai na mea. A o faagasolo na taimi faigatā, sa faileagaina auauna faamaoni a Ieova. Sa latou iai foʻi i le lotolotoi o taaʻiga a tagata ua liliu ese mai le upu moni, a o faataunuu o latou tofiga faigatā. I nei tulaga taʻitasi, e leʻi tuulafoaʻia e Ieova ona tagata faamaoni, ma o le a ia lē faia foʻi faapea i aso nei.—Sala. 37:28.
Pe a Faileagaina
3. Aiseā e leʻi mamafa ma faileagaina ai tagata i le pulega a le tupu o Tavita?
3 Seʻi o tatou iloiloina muamua mea na tutupu i le taimi ina ua avea Ierepoamo ma tupu. Ua taʻua i le Faataoto 29:2 e faapea: “A pule ē amioleaga, ua mapuitigā le nuu.” E leʻi mapuitigā tagata i le taimi o le pulega a Tavita, le tupu o Isaraelu anamua. O Tavita e lē o se tagata e lelei atoatoa, peitaʻi sa ia faamaoni ma faatuatuaina le Atua. E leʻi mamafa ma faileagaina tagata i le pulega a Tavita. Na osia e Ieova se feagaiga ma Tavita, e ala i le faapea atu: “Ou te faatumauina lou aiga ma lou malo e faavavau i ou luma; e mausalī lou nofoālii e faavavau.”—2 Samu. 7:16.
4. O le ā sa faalagolago i ai le mauaina o faamanuiaga i le taimi o le pulega a Solomona?
4 Sa filemu ma olaola le pulega a Solomona le atalii o Tavita i le amataga, ma ua talafeagai ona faaāta mai ai le pulega a Keriso Iesu i le lumanaʻi i le afe tausaga. (Sala. 72:1, 17) E leai se māfuaaga sa tatau ai ona fouvale se ituaiga o ituaiga e 12 o Isaraelu anamua. Peitaʻi, o faamanuiaga ia sa olioli ai Solomona ma ona tagata, sa iai ma ni ona tuutuuga. Na fetalai atu Ieova iā Solomona: “Afai e te savali i aʻu tulafono, ma e faia aʻu faamasinoga, ma tausi i aʻu poloaʻiga uma, ma savali i ai; ona ou faataunuuina ai lea iā te oe o aʻu upu na ou fai atu ai i lou tamā o Tavita. Ou te nofo foʻi faatasi ma le fanauga a Isaraelu, ou te lē tuulafoaʻi foʻi loʻu nuu o Isaraelu.”—1 Tu. 6:11-13.
5, 6. O le ā na iʻu i ai le lē faamaoni o Solomona i le Atua?
5 Ina ua toeaina o ia, sa lē faamaoni Solomona iā Ieova ma amata ona auai i tapuaʻiga sesē. (1 Tu. 11:4-6) Sa faasolosolo mālie ona lē toe manatu mamafa Solomona i tulafono a Ieova, ma oo ina mamafa ma faileagaina tagata i lana pulega. O lenei tulaga na tupu ma oo atu ai lava i le taimi ina ua mavae lona maliu, ae sa faitio atu pea tagata i lona atalii, o lē na sosoo iā te ia, o Reopoamo, e faatatau iā te ia, ma talosaga atu mo se mapusaga. (1 Tu. 12:4) Na faapefea ona tali mai Ieova ina ua lē faamaoni Solomona?
6 Ua faapea mai le Tusi Paia: “Ona toʻasā lea o Ieova iā Solomona, auā ua liliueseina lona loto [mai] le Atua o Isaraelu, o lē na faaali mai faalua iā te ia.” Na fetalai atu Ieova iā Solomona: “Ua iā te oe lenei mea, ua e lē tausia foʻi laʻu feagaiga ma aʻu tulafono na ou poloaʻi atu ai iā te oe, o le mea lea ou te matuā saeeseina ai le malo iā te oe, ma ou foaʻiina atu i lau auauna.”—1 Tu. 11:9-11.
7. E ui na teena Solomona, ae na faapefea ona tausia e Ieova Ona tagata faamaoni?
7 Ona auina atu lea e Ieova o le perofeta o Akia e faauu lē e avea ma laveaʻi. O lē na avea ma laveaʻi, o Ierepoamo, o se tagata agavaa na galue i lalo o le pulega a Solomona a o avea ma tupu. E ui sa tumau pea ona faamaoni Ieova i le feagaiga mo se Malo na la faia ma Tavita, ae sa Ia faamaonia le vaeluaina o ituaiga e 12 o Isaraelu. O ituaiga e sefulu e pulea e Ierepoamo; ae o le a tumau pea ituaiga e lua o le gafa o Tavita, lea ua pulea e le tupu o Reopoamo. (1 Tu. 11:29-37; 12:16, 17, 21) Na fetalai atu Ieova iā Ierepoamo: “Afai foʻi e te faalogo i mea uma ou te fai atu ai iā te oe, ma e savali i oʻu ala, ma e faia mea tonu i oʻu luma, ina ia e tausi i aʻu tulafono ma aʻu poloaʻiga, e pei ona faia e laʻu auauna o Tavita; ona ou i ai lea iā te oe, ma ou fai foʻi mo oe le aiga tumau, e faapei ona ou faia mo Tavita, ou te foaʻiina foʻi o Isaraelu iā te oe.” (1 Tu. 11:38) Sa gaoioi Ieova mo ona tagata ma saunia se auala e laveaʻi ai i latou mai le faileagaina.
8. O ā faigatā o loo lutia ai tagata o le Atua i aso nei?
8 Ua taatele le faileagaina ma le amiolētonu i aso nei. Ua taʻua i le Failauga 8:9, “E i ai ona pō e pule ai le tasi tagata i le tasi, e leaga ai o ia lava.” O fefaatauaʻiga matapeʻapeʻa ma pulega piʻopiʻo e ono iʻu ai i tulaga ogaoga tau seleni. Ua masani ona faataatitia e taʻitaʻi o malo, pisinisi, ma lotu, se faaaʻoaʻoga leaga i tulaga tau amio. O lea, i le pei o le tagata amiotonu o Lota, o tagata faamaoni o le Atua i aso nei, ua “matuā mafatia ona ua sasao faaafi amioga matagā a tagata solitulafono.” (2 Pete. 2:7) E lē gata i lea, a o tatou taumafai e ola e tusa ai ma faatulagaga a le Atua, e masani lava ona avea i tatou ma taulaʻiga o sauāga mai taʻitaʻi faasausili.—2 Timo. 3:1-5, 12.
9. (a) O le ā ua faia e Ieova e laveaʻi ai ona tagata? (e) Aiseā e tatou te mautinoa ai o le a faamaoni atu pea Iesu i le Atua?
9 Peitaʻi, e tatou te mautinoa i le mea moni lenei: E lē tuua e Ieova ona tagata faamaoni! Seʻi tau ina manatu i laasaga ua uma ona ia faataatitia ina ia suia ai taʻitaʻi amioleaga o le lalolagi. Ua uma ona faavaeina le Malo Faa-Mesia o le Atua i aao o Keriso Iesu. Ua toetoe selau tausaga talu ona nofo tupu Iesu i le lagi. E lē o toe umi ona ia aumaia lea o le mapusaga atoatoa iā i latou e matataʻu i le suafa o le Atua. (Faitau le Faaaliga 11:15-18.) Sa faamaonia le faamaoni o Iesu i le Atua seʻia oo ina maliu. O le a lē mafai ona mafatia ona tagata, e pei ona sa faia e Solomona.—Epe. 7:26; 1 Pete. 2:6.
10. (a) E faapefea ona tatou faaalia, e tatou te talisapaia le Malo o le Atua? (e) Pe a fesagaʻi ma tofotofoga, o le ā le mea ua tatou mautinoa?
10 O le Malo o le Atua o se pulega moni lava, lea o le a faamutaina ai mafatiaga uma. O lo tatou tuuina atu atoatoa e mo le Atua ma lona Malo. E ala i le talitonu atoatoa i le Malo, ua tatou teena ai amioga faalēmataʻu o le lalolagi ae saʻili ma le maelega i galuega lelei. (Tito 2:12-14) E tatou te taumafai e tumau ona lē ponā pe pisipisia mai lenei lalolagi. (2 Pete. 3:14) Po o ā lava tofotofoga tatou te ono fesagaʻia i le taimi nei, ae tatou te mautinoa o le a puipuia e Ieova i tatou mai lamatiaga faaleagaga. (Faitau le Salamo 97:10.) E lē gata i lea, ua faamautinoa mai iā i tatou e le Salamo 116:15 e faapea: “E silisili i le manatu o Ieova le oti o ona tagata amio Atua.” E silisili pe matuā pele iā Ieova ana auauna, ma o le a ia lē tuua i latou e fano o se vaega.
A o i le Lotolotoi o Taaʻiga a Tagata ua Liliu Ese Mai le Upu Moni
11. Sa faapefea ona avea Ierepoamo ma sē e lē faamaoni?
11 Sa tatau ona mafai e le pulega a le tupu o Ierepoamo ona aumaia sina mapusaga i tagata o le Atua. Ae nai lo lea, sa avea ana gaoioiga ma mea na tofotofoina atili ai lo latou faamaoni i le Atua. Ona e leʻi faamalieina Ierepoamo i le tofiga mamalu ma le faaeaga na tuu atu iā te ia o se tupu, o lea na amata ai ona ia saʻili i ni auala e faamalosia atili ai lona tulaga tautupu. Na ia faapea: “Afai e ō aʻe lenei nuu e fai taulaga i le fale o Ieova i Ierusalema, ona toe liliu ai lea o le loto o lenei nuu i lo latou alii, o Reopoamo le tupu o Iuta, ona latou fasioti ai lea iā te aʻu, ma toe foʻi atu iā Reopoamo le tupu o Iuta.” Ona faatū lea e Ierepoamo o se tapuaʻiga fou e faaautū i le tapuaʻi atu i tamaʻi povi auro e lua. “Ua ia tuu le tasi i Peteli, ua ia tuu foʻi le isi i Tanu. Na fai lenei mea ma agasala; auā na ō atu le nuu i luma o le tasi i Tanu. Ona faia lea e ia o le fale o mea maualuluga; na tofia foʻi e ia nisi o le nuu uma e fai ma faitaulaga, e lē ni ō le fanauga a Levi i latou.” Sa filifili lava foʻi e ia le aso e fai ai le “tausamiga mo le fanauga a Isaraelu,” ma na “alu aʻe foʻi i le fata faitaulaga e faamū ai mea manogi.”—1 Tu. 12:26-33.
12. O le ā na fai e tagata faamaoni o le Atua i le malo i le itu i mātū, ina ua faatulaga e Ierepoamo le tapuaʻiga i tamaʻi povi i Isaraelu?
12 O le ā nei o le a fai e tagata faamaoni o le Atua o loo i le malo i le itu i mātū? I le pei o o latou augātamā faamaoni, sa vave lava ona tali atu le fanauga a sa Levī na nonofo i aai na tuuina atu iā i latou, lea e i le oganuu o le malo i le itu i mātū. (Eso. 32:26-28; Nu. 35:6-8; Teu. 33:8, 9) Sa latou tuua o latou tofi, ae ō atu ma o latou aiga i le itu i saute i Iuta, o i inā e mafai ona faaauau ai ona latou tapuaʻi atu iā Ieova e aunoa ma le faalavelaveina. (2 No. 11:13, 14) O isi tagata Isaraelu na nonofo ai mo sina taimi i Iuta, na filifili e nonofo ai pea i inā nai lo le toe foʻi i o latou aiga. (2 No. 10:17) Sa faamautinoa e Ieova e leai se mea e pa puipuia ai le toe foʻi atu i le tapuaʻiga moni, ae sa tatala pea le avanoa ina ia mafai ai e isi tupulaga o loo mulimuli mai, i le malo i le itū i mātū, ona lafoaʻia le tapuaʻiga i tamaʻi povi ae toe foʻi atu i Iuta.—2 No. 15:9-15.
13. Ua faapefea ona tofotofoina tagata o le Atua i aso nei i taaʻiga a tagata ua liliu ese mai le upu moni?
13 Ua faamataʻu e tagata ua liliu ese mai le upu moni ma a latou taaʻiga, tagata o le Atua i aso nei. O nisi taʻitaʻi ua taumafai e faatutū a latou lava faiga faatapuaʻiga a le Malo, ma uunaʻia tagata o loo latou pulea e talia lenā tapuaʻiga. Ua taumafai taʻitaʻi o lotu ua faapea mai o Kerisiano ma isi tagata faamaualuluga, e taʻua i latou o ositaulaga. Peitaʻi, e na o Kerisiano moni e tatou te maua ai le ʻaufaauuina moni, ua faia aʻe ai “ositaulaga ua avea ma tupu.”—14. O le ā la tatou tali atu i manatu o tagata ua liliu ese mai le upu moni?
14 I le pei o le ʻau sa Levī faamaoni i tuā i le lona sefulu senituri T.L.M., ua faapena foʻi ona lē faasesēina tagata faamaoni o le Atua i aso nei i manatu o tagata ua liliu ese mai le upu moni. E vave ona ʻalofia ma teena e le ʻaufaauuina ma a latou aumea Kerisiano, manatu o tagata ua liliu ese mai le upu moni. (Faitau le Roma 16:17.) A o tatou lotomalilie e gauaʻi atu i faipule silisili faalemalo i mataupu faalelalolagi ma tumau pea ona solitū i feteenaʻiga faalelalolagi, ae tatou te faamaoni atu pea i le Malo o le Atua. (Ioa. 18:36; Roma 13:1-8) E tatou te teena faamatalaga sesē a i latou e faapea mai o loo auauna i le Atua, ae i le taimi e tasi o loo latou faalumaina o ia i a latou amio.—Tito 1:16.
15. Aiseā e tatau ai ona tatou faamaoni atu i le “pologa faamaoni ma le faautauta?”
15 Seʻi manatu foʻi i le mea moni e faapea, o Ieova ua mafai ai e tagata loto faamaoni ona ō ese mai le lalolagi amioleaga, ma o se faaupuga faafaatusa, ua ō atu i totonu o le parataiso faaleagaga ua ia saunia. (2 Kori. 12:1-4) Ua tatou vavalalata atu ma ni loto ua tumu i le lotofaafetai, i le “pologa faamaoni ma le faautauta, o lē ua tofia e lona matai e vaavaaia lana ʻaufaigaluega, e avatu a latou meaʻai i le taimi tatau.” Ua tofia e Keriso lenei pologa e “vaavaaia ana mea uma.” (Mata. 24:45-47) O lea la, e tusa pe tatou te lē malamalama atoatoa i se tulaga patino o loo taulima e le vasega o le pologa, e lē o se māfuaaga lenā mo i tatou e teena ai i latou pe toe foʻi ai i le lalolagi a Satani. Nai lo lea, o le a uunaʻia i tatou e le faamaoni e faaalia le lotomaulalo, ma faatalitali atu iā Ieova e na te faamanino mai mataupu.
A o Faataunuuina Tofiga Mai le Atua
16. O le ā le tofiga sa maua e se perofeta mai Iuta?
16 Sa taʻusalaina e Ieova Ierepoamo ona o ana amioga fouvale. Sa ia tofia se perofeta mai Iuta e alu atu i mātū o Peteli ma tulaʻi i luma o Ierepoamo, a o osi lana taulaga i lana fata faitaulaga. Sa auina atu le perofeta e taʻu atu se feʻau faafaamasinoga malosi tele iā Ierepoamo. E lē taumatea o se tofiga e faigatā tele lenā tofiga.—1 Tu. 13:1-3.
17. Na faapefea ona puipui e Ieova lana avefeʻau?
17 Sa matuā ita tele Ierepoamo ina ua faalogo atu i le taʻusalaina o ia e Ieova. Sa aapa atu lona lima i le sui o le Atua, ma leo tele atu i tagata na latalata ane: “Inā puʻe ia iā te ia!” Peitaʻi, a o leʻi gaoioi se tasi, “ona gase lea o lona lima na ia aapa atu iā te ia, ua lē toe mafai ona toe faafoʻi ai iā te ia. Ua māvae foʻi le fata faitaulaga, ua masaa foʻi le lefulefu na i le fata faitaulaga.” Na faamalosia ona talosaga atu Ierepoamo i le perofeta e ʻaiʻoi atu i luma o Ieova, ma tatalo atu ina ia toe lelei lona lima ua gase. Sa faia faapena e le perofeta, ma toe lelei ai lona lima. O lea na puipuia ai e Ieova lana avefeʻau mai le oo i se tulaga lamatia.—1 Tu. 13:4-6.
18. E faapefea ona puipuia e Ieova i tatou a o tatou tuuina atu ma le lē fefefe le auaunaga paia iā te ia?
18 A o tatou auai ma le faamaoni i le galuega o Mata. 24:14; 28:19, 20) Peitaʻi, e lē tatau ona tatou faataga le popole ina neʻi teena i tatou, e faavaivaia ai lo tatou maelega i le faiva. I le pei o le perofeta e lē o taʻua mai lona igoa, i aso o Ierepoamo, ua iā i tatou le “faaeaga o le faia o le auaunaga paia iā [Ieova] ma le lē fefe, . . . i le faamaoni.” * (Luka 1:74, 75) E ui tatou te lē faatalitalia ni gaoioiga faavavega i aso nei, ae o loo puipuia pea i tatou e Ieova o ni ana Molimau, e ala i lona agaga paia ma agelu. (Faitau le Ioane 14:15-17; Faaaliga 14:6.) E lē taitai ona tuulafoaʻiina e le Atua i latou o loo taʻutaʻu atu ma le lē fefefe lana afioga.—Fili. 1:14, 28.
le talaʻia o le Malo ma le faia o isi ma soo, e i ai taimi e tatou te fetaiaʻi ai ma tagata e lē tali lelei mai pe lē fiafia mai foʻi. (O le a Tausia e Ieova Ona Tagata Faamaoni
19, 20. (a) Aiseā e tatou te mautinoa ai o le a lē tuulafoaʻia i tatou e Ieova? (e) O ā fesili o le a talanoaina i le mataupu o sosoo mai?
19 O Ieova o lo tatou Atua faamaoni. (Faaa. 15:4; 16:5) E “alofa ia i ana mea uma lava na faia.” (Sala. 145:17) Ma ua faamautinoa mai e le Tusi Paia iā i tatou e faapea: “E tausi foʻi e ia le ala o ona tagata amio Atua.” (Faata. 2:8) Pe a fesagaʻi ma tofotofoga, po o manatu o tagata ua liliu ese mai le upu moni, pe faataunuuina se tofiga faigatā, e mautinoa e tagata faamaoni o le Atua le taʻitaʻiga ma le lagolagosua a Ieova.
20 Ua manaʻomia nei e i tatou taʻitoʻatasi ona manatunatu i le fesili lenei: O le ā o le a fesoasoani iā te aʻu e tumau ai i le faamaoni iā Ieova, e ui i tofotofoga po o faaosoosoga e ono tulaʻi mai? I nisi faaupuga, e mafai faapefea ona ou faamalosia loʻu faamaoni i le Atua?
[Faaopoopoga i lalo]
^ pala. 18 I le mataupu o sosoo mai, o le a talanoaina ai pe faamata na faaauau pea ona usitai le perofeta iā Ieova pe leai, ae po o le ā foʻi na tupu iā te ia.
O le a Faapefea Ona E Tali?
• Ua faaalia faapefea e Ieova e na te lē tuulafoaʻia ona tagata faamaoni, pe a faileagaina i latou?
• E faapefea ona tatou tali atu i tagata ua liliu ese mai le upu moni, ma o latou manatu?
• E faapefea ona puipuia e Ieova ona tagata faamaoni a o latou auai i le faiva faa-Kerisiano?
[Fesili mo le Suʻesuʻega]
[Faafanua/Ata i le itulau 5]
(Tagaʻi i le lomiga mo le ata atoa)
LE MALO I LE ITU I MĀTŪ (Ierepoamo)
Tanu
SEKEMA
Peteli
LE MALO I LE ITU I SAUTE (Reopoamo)
IERUSALEMA
[Ata]
E leʻi tuulafoaʻia e Ieova ona tagata faamaoni ina ua faatūina e Ierepoamo le tapuaʻiga i tamaʻi povi
[Ata i le itulau 3]
O faamanuiaga ia sa olioli ai Solomona ma ona tagata, sa iai ma ni ona tuutuuga