Alu i mataupu o loo iai

Alu i le lisi o mataupu

Le Tali a Ieova i se Tatalo Faatauanau

Le Tali a Ieova i se Tatalo Faatauanau

Le Tali a Ieova i se Tatalo Faatauanau

“Ina ia iloa e i latou, o oe, e ou le suafa o Ieova, na o oe lava o le Silisili ese i le lalolagi uma.”—SALA. 83:18.

1, 2. O le ā le mea ua oo i le toʻatele o tagata, ma o ā fesili ua lāgā ai?

I NI tausaga ua mavae, na matuā mafatia ai se fafine ona o se mala na tupu i lona tuaoi. Ona na fanau mai i se aiga Katoliko, o lea sa ia alu ai ma fesili atu i le faifeʻau o le latou nuu mo se fesoasoani, ae sa leʻi mafai ona ia fesoasoani ane pe talanoa ane foʻi iā te ia. O lea sa ia tatalo atu ai i le Atua: “Ou te lē iloa po o ai oe . . . , ae ou te iloa o loo e iai i inā. Faamolemole, fesoasoani mai iā te aʻu ia ou iloa oe!” E leʻi umi, ae asiasi ane Molimau a Ieova iā te ia ma avatu faamāfanafanaga faapea ma le poto lea na ia saʻilia. E aofia ai i nei mea, sa latou aʻoaʻoina o ia e faapea, e iai le suafa o le Atua, o Ieova. O le aʻoaʻoina o lenā mea sa faagaeetia ai ona faalogona. Na ia faapea mai, “Seʻi manatu foʻi, o le Atua lenei sa ou manaʻo e iloa talu mai le taimi a o oʻu laʻitiiti!”

2 E toʻatele tagata ua oo foʻi iai lenā tulaga. E masani lava, na latou muaʻi vaaia le suafa o Ieova ina ua latou faitauina le Salamo 83:18. O loo faitauina faapea lenā mau: “Ina ia iloa e i latou, o oe, e ou le suafa o Ieova, na o oe lava o le Silisili ese i le lalolagi uma.” Peitaʻi, pe na e taumānatu aiseā na tusia ai le Salamo 83? O ā ni mea e tutupu o le a uunaʻia ai tagata uma e iloa e faapea o Ieova o le Atua moni e toʻatasi? O le ā le feʻau ua aumai e lenei salamo mo i tatou i aso nei? O le a tatou iloiloina na fesili i lenei mataupu. *

Se Faufauga Leaga Faasaga i Tagata o Ieova

3, 4. O ai na tusiaina le Salamo 83, ma o le ā le faamataʻuga ua ia faamatalaina mai?

3 E tusa ai ma le ulutala, ua taʻua ai le Salamo 83 faapea, o le “pese a Asafo.” E aliali mai o le tusitala o le salamo, atonu o sē na tupuga mai i le sa Levī o Asafo, o se faimusika iloga i le taimi o le pulega a le tupu o Tavita. I le salamo, o loo talosaga atu ai le faisalamo iā Ieova ia fai se gaoioiga e faasilisilia ai Lana pule silisili ese ma faalauiloa atu ai Lona suafa. Na tatau ona tusia le salamo i se taimi mulimuli ane ina ua mavae le maliu o Solomona. Aiseā? Talu ai a o faagasolo pulega a Tavita ma Solomona, sa iai se faiā lelei a le tupu o Turo ma tagata Isaraelu. Ae i le taimi na tusia ai le Salamo 83, sa faasagatau ane tagata Turo i tagata Isaraelu ma na latou ʻau atu i fili o Isaraelu.

4 O loo taʻua e le faisalamo igoa o malo e sefulu sa taupulepule e faaumatia tagata o le Atua. O na fili sa siʻomia ai Isaraelu, ma o loo lisiina faapenei: “O fale ie o Etoma ma sa Isamaelī; o Moapi ma sa Hakarā; o Kavala, ma Amoni, ma Amaleka; o Filisitia atoa ma ē ua nonofo i Turo; o Asuria foʻi ua faatasi ma i latou.” (Sala. 83:6-8) O le ā le mea na tupu i le talafaasolopito o loo faasino atu i ai le salamo? E manatu nisi e faapea, o loo faasino atu le salamo i le osofaʻiga a ʻau tuufaatasi a Amoni, Moapi, ma tagata o le Mauga o Seira, faasaga iā Isaraelu, i aso o Iosefatu. (2 No. 20:1-26) Ae e talitonu isi e faapea, o loo faasino atu i osofaʻiga e pei ona masani ai lea na oo iā Isaraelu, mai i ona nuu tuaoi i le faagasologa o lona talafaasolopito.

5. O ā aogā e maua e Kerisiano i aso nei mai le Salamo 83?

5 Po o le ā lava le tulaga na iai, ae ua manino mai na faagaeeina e Ieova le Atua le tusiaina o lenei salamo i le taimi a o iai i se tulaga lamatia lona nuu. Ua saunia foʻi e le salamo ni faalaeiauga mo auauna a le Atua i aso nei, o ē ua fesagaʻi ma osofaʻiga i o latou olaga mai i fili, e taumafai e faaumatia i latou. Ma e mautinoa o le a faamalosia ai i tatou i le lumanaʻi lata mai, pe a faapotopoto e Koku o Makoku ana ʻau i la latou osofaʻiga faaiʻu, ina ia faaumatia i latou uma o ē tapuaʻi i le Atua i le agaga ma le upu moni.—Faitau le Esekielu 38:2, 8, 9, 16.

Le Mea sa Sili Ona Tāua i le Faisalamo

6, 7. (a) O le ā le mea o loo tatalo i ai le faisalamo i upu amata o le Salamo 83? (e) O le ā le mea sa sili ona tāua i le faisalamo?

6 Faafofoga foʻi a o sasaa atu e le faisalamo ona faalogona i le tatalo: “Le Atua e, aua neʻi e lē fetalai mai; le Atua e, aua neʻi e lē tali mai, aua foʻi neʻi e mapu. Auā faauta, ua vāvāō o ē ua ita iā te oe; o ē ua ʻinoʻino foʻi iā te oe, ua latou faamaualuluga. Ua latou togafiti faalilolilo i lou nuu, . . . Auā na latou taupulepule ma le loto gatasi; ua latou fai le feagaiga e tetee atu iā te oe.”—Sala. 83:1-3, 5.

7 O le ā le mea sa sili ona tāua i le faisalamo? O le mea moni, sa tatau ona ia popole i lona saogalemu faapea le saogalemu o lona aiga. Peitaʻi, i lana tatalo, sa ia taulaʻi atu i le faalumaina ua aumaia i le suafa o Ieova ma faamataʻuga faasaga i le nuu lea e tauaveina lenā suafa. Seʻi tau ina ia iā i tatou uma lenā lava foʻi vaaiga paleni, a o tatou onosaia aso faigatā o le iʻuga o lenei lalolagi tuai.—Faitau le Mataio 6:9, 10.

8. O le ā le sini o malo i le tetee atu faasaga iā Isaraelu?

8 O loo sii mai e le faisalamo fili o Isaraelu i le faapea mai: “Ō mai ia, ia tatou faaumatia i latou ia lē toe fai ma nuu; ia lē toe manatua lava le igoa o Isaraelu.” (Sala. 83:4) Pagā le ʻinoʻino o na nuu i tagata na filifilia e le Atua. Peitaʻi e iai se isi māfuaaga o la latou faufauga faasaga iā Isaraelu. Sa latou tuʻinanau i le eleele o Isaraelu ma faapea atu ma le faamaualuga: “Ia tatou fai mo i tatou o mea e afio ai le Atua.” (Sala. 83:12) Po o tupu moni se tulaga faapena i aso nei? Ioe!

“Lou Afioaga Paia”

9, 10. (a) I aso anamua, o le ā le afioaga paia o le Atua? (e) O ā faamanuiaga ua olioli ai le vaega totoe faauuina i aso nei, ma “isi mamoe”?

9 I aso anamua, sa faasino atu le afioaga paia o le Atua, i le Nuu o le Folafolaga. Seʻi toe manatu foʻi i le pese o le manumalo lea na usuina e tagata Isaraelu, ina ua mavae lo latou laveaʻiina mai Aikupito: “O lou alofa ua e taʻitaʻiina mai ai lenei nuu, ua e togiolaina ai lava; o lou malosi ua e taʻitaʻiina ai i latou i lou afioaga paia.” (Eso. 15:13) Mulimuli ane, na aofia ai i lenā “afioaga” se malumalu ma ona ositaulaga ma le aai, o Ierusalema, ma se faasologa o tupu na tupuga mai iā Tavita ma nofoia le nofoālii o Ieova. (1 No. 29:23) E lē taumatea o le māfuaaga lenā na taʻua ai e Iesu Ierusalema o le “aai lea o le Tupu sili.”—Mata. 5:35.

10 Ae faapefea o tatou aso? I le 33 T.A., na fanau mai ai se nuu fou, “le Isaraelu a le Atua.” (Kala. 6:16) O lenā nuu ua faia aʻe i uso faauuina o Iesu Keriso, ua latou faataunuuina le tofiga lea na lē taulau ona faataunuu e Isaraelu faaletino, o le avea lea ma molimau i le suafa o le Atua. (Isa. 43:10; 1 Pete. 2:9) Ua folafola atu e Ieova iā i latou le folafolaga lava e tasi lea na ia fai atu iā Isaraelu anamua: “E avea aʻu ma o latou Atua, e fai foʻi i latou ma oʻu tagata.” (2 Kori. 6:16; Levi. 26:12) I le 1919, na aumai ai e Ieova tagata na totoe o “le Isaraelu a le Atua,” i se tulaga talileleia, ma i lenā taimi, sa fai ai mo i latou se “nuu,” o se nuu faaleagaga po o se nofoaga o gaoioiga, lea o loo latou olioli ai i se parataiso faaleagaga. (Isa. 66:8) Talu mai vaitausaga mai le 1930, e faitau miliona “isi mamoe” ua lolofi atu i la latou itu. (Ioa. 10:16) O le fiafia ma le tamaoaiga faaleagaga o nei Kerisiano i aso nei, ua avea lea ma faamaoniga malosi o le tonu o le pule silisili ese a Ieova. (Faitau le Salamo 91:1, 2.) E mautinoa le avea o lenā tulaga ma mea ua ita tele ai Satani!

11. O le ā o loo faaauau pea ona avea ma sini o fili o le Atua?

11 A o faagasolo taimi o le iʻuga, ua faaoso e Satani ana ʻau faalelalolagi ina ia tetee atu i le vaega totoe faauuina ma a latou aumea, o isi mamoe. O le mea lenā na tupu i Europa i Sisifo i pulega a le ʻau Nasi, ma Europa i Sasaʻe i le pulega a le malo Komunisi a le Soviet Union. Sa tupu foʻi i le tele o atunuu, ma o le a toe tupu foʻi, aemaise lava i le taimi a o faagasolo le osofaʻiga faaiʻu a Koku o Makoku. I lenā osofaʻiga, atonu e mafai e tagata tetee ona aveesea meatotino a tagata o Ieova, e pei ona sa faia e fili i taimi ua mavae. Peitaʻi, o le sini autū o Satani ia tafiesea tagata o Ieova, ona lē toe manatua ai lea e se tasi o le igoa “Molimau a Ieova.” O faapefea ona tali mai Ieova i le luʻia o lana pule silisili ese? Seʻi o tatou toe iloiloina upu a le faisalamo.

Se Faaaʻoaʻoga o le Manumalo o Ieova

12-14. O ā manumalo mataʻina e lua sa tutupu e lata i le aai o Mekito, ua tusia e le faisalamo?

12 Seʻi mātau le malosi o le faatuatua o le faisalamo i le tomai o Ieova, e faalēaogāina ai fuafuaga a malo sa avea ma fili. O loo faaaofia ai e le faisalamo manumalo mataʻina e lua o Isaraelu i ona fili, e lata i le aai anamua o Mekito, lea e maualuga ma e vaai ifo i lalo i le fanua laugatasi i le vanu e igoa foʻi o Mekito. I le taumāfanafana, e mafai ona iloa lelei atu le fepiʻopiʻoaʻi o le ilitivai mātūtū o le vaitafe o Kisona, i le laugatasi o le vanu o Mekito. Ae pe a uma ona totō ifo timuga o le tau mālūlū, ona lilofia atoa lea o le laueleele laugatasi o le vanu i le tatafe o le vaitafe. Atonu o le māfuaaga lenā e taʻu ai foʻi le vai, o le “vai i Mekito.”—Faama. 4:13; 5:19.

13 Pe tusa e sefulu maila (15 kilomita) mai le isi itu o le vanu mai Mekito, e iai le mauga o More, lea sa faapotopoto faatasi ai ʻautau tuufaatasi a Mitiana, Amaleka, ma tagata mai Sasaʻe i aso o le faamasino o Kitiona, ina ia tau ai le taua. (Faama. 7:1, 12) Sa na o le 300 tamāloloa o le ʻautau toʻaitiiti a Kitiona, peitaʻi ona o le fesoasoani a Ieova, na latou faatoʻilaloina ai le ʻautau e toʻatele na faasagatau ane. E faapefea? E ala i le mulimuli i le taʻitaʻiga a le Atua, na latou siʻomia ai le togālauapi a le fili i le pō a o ʻuʻu i o latou lima a latou kate, lea sa tuu ai i totonu a latou sulu. Ina ua avatu e Kitiona le faailoilo, sa taʻei e ona tauleleʻa kate ma na faafuaseʻi ona iloa mai a latou sulu lea sa natia. Ae i le taimi e tasi, sa latou ili a latou pū ma alalaga e faapea: “O le pelu a Ieova ma Kitiona.” Ona lē mautonu ai lea o le fili, ma amata ona latou fefasiotiaʻi i latou lava; ae na sosola atu i latou na sao i le isi pito o le vaitafe o Ioritana. I le taimi lenā, na auai atu nisi o tagata Isaraelu i le tuliloaina o le fili. Pe a tuufaatasi, e 120,000 fitafita a le fili na fasiotia.—Faama. 7:19-25; 8:10.

14 Pe tusa o le fā maila (6 kilomita) i tala atu o le mauga o More, i le isi itu o le vanu mai Mekito, o loo iai le mauga o Tapora. I se taimi muamua atu na faapotopoto ai i inā e le faamasino o Parako le vaegaʻau e 10,000 a Isaraelu, ina ia tau ma le ʻautau a Iapino, le tupu sa Kananā i Hasora, i lalo o le taʻitaʻiga a lana taʻitaʻiʻau sili o Sesera. O lenei ʻautau mai Kanana sa iai ni a latou kariota tau e 900, ma sa iai ni mea maamaʻai i uili o a latou kariota. A o faapotopoto ʻautau e lē lelei ona faaauupegaina a Isaraelu i le mauga o Tapora, sa tataʻi atu le ʻautau a Sesera i le vanu. Ona ‘faataapeapeina lea e Ieova o Sesera, ma ona kariota uma, ma lana itu taua uma.’ E foliga mai na totō faafuaseʻi ifo timuga ma faapogaia ai ona mamau kariota i le palapala, ona o le tatafe tele o le ālia o Kisona. Sa fasiotia e tagata Isaraelu le ʻautau atoa.—Faama. 4:13-16; 5:19-21.

15. (a) O le ā le mea ua tatalo ai le faisalamo o le a faia e Ieova? (e) O le ā ua faamanatu mai iā i tatou e le igoa o le taua faaiʻu a le Atua?

15 Ua talosaga atu le faisalamo iā Ieova ia faia se mea faapena i nuu na faamataʻuina le iai pea o Isaraelu i ona aso. Ua tatalo o ia e faapea: “Ia e fai iā te i latou e faapei ona e faia iā Mitiana, ma Sesera, ma Iapino i le ālia o Kisona. Na faaumatia i latou i Enetoro; na avea i latou ma otaota mo le laueleele.” (Sala. 83:9, 10) O le itu e mataʻina ai, ua taʻua le taua faaiʻu a le Atua faasaga i le lalolagi a Satani, o Ha-Maketo (o lona uiga o le “Mauga o Mekito”), ia po o Amaketo. E faamanatu mai e lenā igoa iā i tatou taua iloga sa faia e lata i Mekito. O le manumalo o Ieova i na taua i aso anamua, ua faamautinoa mai ai iā i tatou lona manumalo i le taua iā Amaketo.—Faaa. 16:13-16.

Ia Tatalo mo le Faamaoniaina o le Pule Silisili Ese a Ieova

16. Ua faapefea ona ‘matuā faamāina’ tagata tetee i aso nei?

16 I le faagasologa o “aso e gata ai,” ua faalēaogāina e Ieova taumafaiga uma ina ia tafiesea ona tagata. (2 Timo. 3:1) O le iʻuga, ua faalumaina ai tagata tetee. Ua faaāta mai e le Salamo 83:16 lenei tulaga ina ua faapea mai: “Ia e matuā faamā iā te i latou; ina ia latou saʻili i lou suafa, Ieova e.” Mai lea atunuu i lea atunuu, ua matuā lē taulau taumafaiga a ē tetee ina ia taofia Molimau a Ieova. I na atunuu, o le tutumau mausalī o tagata tapuaʻi o le Atua moni e toʻatasi, ua avea ma molimau i tagata loto faamaoni, ma e toʻatele i latou ua ‘⁠saʻili i le suafa o Ieova.’ I atunuu eseese lea na matuā ogaoga ai le sauāina o Molimau a Ieova, ua faitau sefulu afe nei, ia pe faitau selau afe foʻi, tagata o loo vivii atu iā Ieova ma le olioli! Maʻeu se manumalo mo Ieova! Ma pagā se faalumaina ai mo fili o Ieova!—Faitau le Ieremia 1:19.

17. O le ā le tulaga faigatā ua fesagaʻi ma tagata, ma o ā upu o le a lē o toe umi ona tatou manatuaina lea?

17 O le mea moni, ua tatou iloa o le a faaauau pea ona sauāina i tatou e tagata tetee. Ma e faaauau pea ona tatou talaʻia le tala lelei—e oo lava i ē tetee mai. (Mata. 24:14, 21) Peitaʻi, ua toeitiiti nei ona muta lea o le avanoa lea o loo tuu atu i na tagata tetee e salamō ai ma maua le faaolataga. E sili atu ona matuā tāua le faapaiaina o le suafa o Ieova nai lo le faaolataga o tagata. (Faitau le Esekielu 38:23.) Pe a faapotopoto faatasi atunuu uma o le lalolagi ina ia taumafai e faaumatia tagata o le Atua, o le a tatou manatuaina upu nei o le tatalo a le faisalamo: “Ia faamāina i latou ma ia faaatuatuvaleina i latou e faavavau faavavau lava; ia māsiasi i latou, ma ia fano i latou.”Sala. 83:17.

18, 19. (a) O le ā o le a tupu iā i latou e maumauaʻi e tetee i le pule silisili ese a Ieova? (e) E faapefea ona aafia oe i le lata tele mai o le faamaoniaina faaiʻu o le pule silisili ese a Ieova?

18 O le a oo i tagata e maumauaʻi e tetee i le pule silisili ese a Ieova, se iʻuga e matuā faalumaina ai. Ua faaalia mai i le Afioga a le Atua e faapea, o ē “e lē usiusitai i le tala lelei”—o le māfuaaga lea o le a faasalaina ai iā Amaketo—o le a malaia i le “faaumatiaga e faavavau.” (2 Tesa. 1:7-9) O lo latou faaumatiaga ma le faasaoina o ē tapuaʻi iā Ieova i le upu moni, o le a avea ma faamaoniga sili e faapea, o Ieova o le Atua moni e toʻatasi. I le lalolagi fou, o le a lē galo lenā manumalo silisili. O i latou o le a toetutū i le ‘toetutū mai o tagata amiotonu ma tagata amiolētonu,’ o le a latou aʻoaʻoina gaoioiga mamana a Ieova. (Galu. 24:15) I le lalolagi fou, o le a latou vaaia faamaoniga sili, o le atamai o le ola i lalo o le pule silisili ese a Ieova. Ma o le a vave lava ona taʻutino mai e tagata agamalu o loo iā i latou e faapea, o Ieova o le Atua moni e toʻatasi.

19 Maʻeu se lumanaʻi matagofie ua saunia e lo tatou Tamā alofa i le lagi mo ona tagata tapuaʻi faamaoni! Pe e lē uunaʻia ai ea oe e tatalo faapea, ua lata ona aumaia e Ieova se tali faaiʻu o le tatalo a le faisalamo iā Ieova e faapea: “Ia māsiasi [ou fili], ma ia fano i latou; ina ia iloa e i latou, o oe, e ou le suafa o Ieova, na o oe lava o le Silisili ese i le lalolagi uma”?—Sala. 83:17, 18.

[Faaopoopoga i lalo]

^ pala. 2 A o leʻi talanoaina lenei mataupu, o le a e maua aogā mai le faitauina o le Salamo 83, ina ia e faamasani ai i faamatalaga o loo tusia ai.

Pe Mafai Ona E Faamatalaina?

• O le ā le tulaga na fesagaʻi ma Isaraelu ina ua tusia le Salamo 83?

• O le ā le mea sa sili ona tāua i le tusitala o le Salamo 83?

• O ai ua taulaʻi i ai le ita o Satani i aso nei?

• O le a faapefea ona aumaia e Ieova le tali faaiʻu i le tatalo lea o loo taʻua i le Salamo 83:18?

[Fesili mo le Suʻesuʻega]

[Faafanua/Ata i le itulau 15]

Ālia o Kisona

Haroseta

Mauga o Karamelu

Vanu o Isereelu

Mekito

Tanaka

Mauga o Kilepoa

Vaipuna o Harota

More

Enetoro

Mauga o Tapora

Sami o Kalilaia

Vaitafe o Ioritana

[Ata i le itulau 12]

O le ā na uunaʻia ai se tasi faisalamo e tusia se tatalo faatauanau?

[Ata i le itulau 15]

E faapefea i taua na tauina e lata i Mekito anamua, ona fesootaʻi i lo tatou lumanaʻi?