Le Auauna a Ieova—‘Ua Manuʻa Ona o a Tatou Solitulafono’

“Ua manuʻa o ia ona o a tatou solitulafono, ua momomo o ia ona o a tatou amio leaga; . . . o ona faalavalava foʻi ua mālōlō ai tatou.”—ISA. 53:5.

1. O le ā e ao ona tatou manatua pe a faamanatu le Faamanatuga, ma o le ā le valoaga o le a fesoasoani iā i tatou e faia ai faapea?

E TATOU te faia le Faamanatuga ina ia faamanatu ai le maliu o Keriso, ma manatua ai mea uma ua mafai ona faataunuuina ona o lona maliu ma lona toetū mai. O le Faamanatuga e faamanatu mai ai iā i tatou le faamaonia o le pule silisili ese a Ieova, le faapaiaina o lona suafa, ma le faataunuuina o ana fuafuaga, e aofia ai ma le faaolataga o tagata. Atonu e leai se isi valoaga i le Tusi Paia o sili ona faaāta mai ai le taulaga a Keriso ma mea ua faataunuuina ai, nai lo le valoaga ua faamauina i le Isaia 53:3-12. Na valoia e Isaia puapuaga o le Auauna ma taʻua faamatalaga maʻoti e faatatau i le maliu o Keriso, ma faamanuiaga o le a aumaia e lona maliu i ona uso faauuina ma “isi mamoe.”—Ioa. 10:16.

2. O le ā ua faamaonia i le valoaga a Isaia, ma e faapefea ona aafia ai i tatou?

² I le fitu selau tausaga a o leʻi fanau mai Iesu  i le lalolagi, na faagaee ai e Ieova Isaia e valoia e faapea o le a faamaoni Lana Auauna na filifilia, e tusa lava pe tofotofoina e oo i le oti. O lenei mea moni o se faamaoniga lea o le mautinoa o Ieova i le faamaoni o lona Alo. A o tatou iloiloina lenei valoaga, o le a faamāfanafanaina o tatou loto ma faamalosia ai lo tatou faatuatua.

Ua “Inosia” ma ua “Lē Manatua”

3. Aiseā sa tatau ai ona talia Iesu e tagata Iutaia, peitaʻi sa faapeʻī la latou tali atu iā te ia?

³ Faitau le Isaia 53:3. Seʻi tau ina manatu i le mea atonu sa uiga i ai lenei mea mo le Alo pele e toʻatasi o le Atua, o le tuua lea o lana auaunaga olioli faatasi ma lona Tamā, ae afio mai i le lalolagi ina ia foaʻi mai lona soifua e fai ma taulaga e laveaʻi ai tagata mai le agasala ma le oti! (Fili. 2:5-8) O lana taulaga e mo le faamagaloina moni o agasala, lea sa faaāta mai e taulaga na ofoina atu i manu i lalo o le Tulafono a Mose. (Epe. 10:1-4) Pe lē o le māfuaaga ea lea sa tatau ai ona talia ma faamamaluina o ia e tagata Iutaia, o ē sa faatalitali i le Mesia na folafolaina mai? (Ioa. 6:14) Nai lo lea, sa “inosia” Keriso e tagata Iutaia, ma na latou “lē manatua lava o ia” e pei ona sa valoia e Isaia. Na tusi le aposetolo o Ioane e faapea: “Na afio mai o ia i lona lava nuu, ae latou te leʻi taliaina o ia.” (Ioa. 1:11) Na taʻu atu e le aposetolo o Peteru i tagata Iutaia e faapea: “O le Atua o o tatou augātamā, ua ia faamamaluina lana Auauna o Iesu, o lē na outou tuuina atu ma faafitia o ia i luma o Pilato, a o loto e faasaʻoloto iā te ia. Ioe, na outou faafitia lē e paia ma amiotonu.”—Galu. 3:13, 14.

4. Na faapefea ona masani Iesu i tigā?

⁴ Sa valoia foʻi e Isaia faapea o Iesu o le tagata ua “masani foʻi ma le tigā.” I le taimi o le talaʻiga a Iesu, e mautinoa sa iai taimi na vaivai ai o ia, peitaʻi e leai se faamaoniga e iloa ai na maʻi o ia. (Ioa. 4:6) Peitaʻi, sa masani o ia i tigā o tagata na ia talaʻi i ai. Sa mutimutivale lona alofa iā i latou ma e toʻatele tagata na ia faamālōlōina. (Mare. 1:32-34) O lea na faataunuu ai e Iesu le valoaga lea e faapea mai: “E moni, ua na tauave o tatou tigā, ma na tauave o tatou faanoanoa.”—Isa. 53:4a; Mata. 8:16, 17.

E Pei “ua Fasia e le Atua”

5. O le ā le manatu o le toʻatele o tagata Iutaia e uiga i le maliu o Iesu, ma na faapefea ona faaopoopo atu ai lenei tulaga i ona mafatiaga?

⁵ Faitau le Isaia 53:4e. O le toʻatele o tagata na soifua i le vaitaimi o Iesu e leʻi malamalama i le māfuaaga o lona mafatia ma lona maliu. Sa latou manatu ua faasalaina o ia e le Atua, e pei ua taia o ia i se maʻi leaga. (Mata. 27:38-44) Sa molia e tagata Iutaia Iesu i lona upu leaga i le Atua. (Mare. 14:61-64; Ioa. 10:33) O le mea moni, e leʻi agasala Iesu pe upu leaga i le Atua. Ae pe a manatu i le anoanoaʻi o lona alofa mo lona Tamā, o le manatu la e faapea sa tatau ona oti o ia ona o le upu leaga i le Atua, sa mafai ona faaopoopo atu i ona mafatiaga i le avea ai ma Auauna a Ieova. Ae ui i lea, sa ia lotomalie e gauaʻi i le finagalo o Ieova.—Mata. 26:39.

6, 7. I le ā le uiga na “tuʻimomomo” ai e Ieova lana Auauna faamaoni, ma aiseā na “finagalo” ai le Atua i lenei tulaga?

⁶ Ua tatou malamalama i le māfuaaga ua faapea mai ai le valoaga a Isaia ua manatu isi “ua fasia e le Atua” Keriso, peitaʻi e ono faateʻia i tatou ona ua taʻu saʻo mai i le valoaga e faapea: “Ua finagalo Ieova e tuʻimomomo iā te ia.” (Isa. 53:10) Talu ai na fetalai foʻi Ieova e faapea:  “Faauta i laʻu auauna, . . . o lē na aʻu filifilia ua fiafia i ai loʻu loto,” e faapefea la ona “finagalo Ieova e tuʻimomomo iā te ia”? (Isa. 42:1) I le ā le uiga e faapea atu ai o lenei tulaga na avatu ai le olioli iā Ieova?

⁷ Ina ia malamalama i lenei vaega o le valoaga, e ao ona tatou manatua ina ua luʻia e Satani le pule silisili ese a Ieova, sa ia fesiligia le faamaoni o auauna uma a le Atua i le lagi faapea ma le lalolagi. (Iopu 1:9-11; 2:3-5) Ae o le tumau o Iesu i le faamaoni seʻia oo i le oti, na saunia ai le tali aupito i lelei i le luʻi a Satani. O lea la, a o faataga e Ieova Keriso e fasiotia e ona fili, e lē taumatea la na mafatia Ieova ina ua silasila atu i lana Auauna na filifilia ua fasiotia. Peitaʻi, o lona silasila atu o faamaoni atoatoa lona Alo, na olioli tele ai Ieova. (Faata. 27:11) E lē gata i lea, o le iloaina o aogā o le a maua e tagata salamō ona o le maliu o lona Alo, na olioli tele ai Ieova.—Luka 15:7.

‘Ua Manuʻa Ona o a Tatou Solitulafono’

8, 9. (a) Na faapefea ona ‘manuʻa Iesu ona o a tatou solitulafono’? (e) Na faapefea ona faamaonia mai e Peteru lenei mea?

⁸ Faitau le Isaia 53:6. I le pei o mamoe ua sē, ua saʻiliʻili solo tagata agasala auā se laveaʻiga mai le maʻi ma le oti lea na tuufaasolo mai iā Atamu. (1 Pete. 2:25) Ona o le lē lelei atoatoa, e leai la se isi na tupuga mai iā Atamu e na te mafai ona toe faatau maia le mea na melea e Atamu. (Sala. 49:7) Peitaʻi, ona o lona alofa, “ua faaoo iā te ia e Ieova le amio leaga o i tatou uma,” o lona Alo pele lea ma o lana Auauna na filifilia. E ala i le lotomalie e ‘manuʻa ona o a tatou solitulafono’ ma ‘momomo ona o a tatou amio leaga,’ na tauave ai e Keriso a tatou agasala i luga o le laau ma maliu e sui aʻi i tatou.

⁹ Na tusi le aposetolo o Peteru e faapea: “O le mea moni lenei na valaauina ai outou, auā e oo lava iā Keriso na puapuagatia mo outou, ua ia tuu mai ai le faaaʻoaʻoga mo outou ina ia outou mulimulituʻi ai i ona tulaga aao. Ua ia tauaveina a tatou agasala i lona tino i luga o le laau, ina ia lē toe aafia i tatou i agasala, ma ola ai i le amiotonu.” Ona faaopoopo mai lea o Peteru, e ala i le sii mai o le valoaga a Isaia: “O ‘ona manuʻa foʻi ua faamālōlō ai outou.’” (1 Pete. 2:21, 24; Isa. 53:5) O lea na tatala ai le avanoa mo tagata agasala ina ia toe maua se leleiga ma le Atua, e pei ona taʻua atili e Peteru e faapea: “E na o le faatasi ona maliu Keriso ona o agasala, o le tagata amiotonu mo ē amiolētonu, ina ia taʻitaʻiina e ia outou i le Atua.”—1 Pete. 3:18.

“E Pei o le Tamaʻi Mamoe ua Taʻitaʻiina ia Fasia”

10. (a) O le ā le auala na faamatala ai e Ioane le Papatiso Iesu? (e) Aiseā na talafeagai ai upu a Ioane?

¹⁰ Faitau le Isaia 53:7, 8. Ina ua vaai atu Ioane le Papatiso ua latalata ane Iesu, na ia alaga e faapea: “Vaai! O le Tamaʻi Mamoe a le Atua, o lē e na te aveeseina le agasala a le lalolagi!” (Ioa. 1:29) I le faasino atu iā Iesu o se Tamaʻi Mamoe, atonu sa manatua e Ioane upu a Isaia, e faapea: “E pei o le tamaʻi mamoe ua taʻitaʻiina ia fasia.” (Isa. 53:7.) Na valoia e Isaia e faapea, “Ua ia sasaa atu o lona ola ia oti.” (Isa. 53:12) O le itu e mataʻina ai, i le pō ina ua faatulaga e Iesu le Faamanatuga o lona maliu, na ia tuuina atu ai se ipu uaina i aposetolo faamaoni e toʻa 11 ma faapea atu: “O le faatusa lenei o loʻu ‘toto o le feagaiga,’ e faamaligiina mo tagata e toʻatele e faamagalo ai.”—Mata. 26:28.

11, 12. (a) I le faaalia e Isaako o le lotomalie e ofoina atu o ia e fai ma taulaga, o le ā ua faaalia ai e uiga i le taulaga a Keriso? (e) Pe a tatou faamanatu le Faamanatuga, o le ā e ao ona tatou manatua e uiga i le Aperaamo Sili, o Ieova?

¹¹ I le pei o Isaako, sa lotomalie Iesu e ofoina atu o ia e fai ma taulaga i luga o le fata faitaulaga o le finagalo o Ieova mo ia. (Kene. 22:1, 2, 9-13; Epe. 10:5-10) E ui lava na lotomalie Isaako e ofoina atu o ia e fai ma taulaga, ae o Aperaamo na faia le taumafaiga e ofoina atu le taulaga. (Epe. 11:17) I se tulaga tutusa, na lotomalie Iesu e maliu, ae o Ieova na ia faatulagaina le faatulagaga mo le osia o le togiola. O le taulaga a lona Alo o se faailoaga lea o le alofa loloto o le Atua mo tagata.

¹² Na fetalai Iesu: “O le alofa tele o le Atua i le lalolagi, na ia foaʻi mai ai lona Atalii e toʻatasi,  ina ia lē fano tagata uma e faatuatua iā te ia, a ia maua le ola e faavavau.” (Ioa. 3:16) Na tusi le aposetolo o Paulo e faapea: “Ua faaali mai e le Atua lona lava alofa iā i tatou, auā na maliu Keriso mo i tatou a o tatou agasala.” (Roma 5:8) O lea la, a o faamamaluina Keriso e ala i le faamanatuina o lona maliu, e ao ona tatou manatua o lē na faia le faatulagaga mo le osia o le togiola, o le Aperaamo Sili, o Ieova. E tatou te faamanatu le Faamanatuga ina ia viia ai o ia.

O le Auauna ua “Taʻuamiotonuina ai Tagata e Toʻatele”

13, 14. Ua faapefea ona ‘taʻuamiotonuina tagata e toʻatele’ ona o le Auauna a Ieova?

¹³ Faitau le Isaia 53:11, 12. Na fetalai Ieova e faatatau i lana Auauna ua filifilia e faapea: “E taʻuamiotonuina ai tagata e toʻatele e laʻu auauna ua amiotonu.” I le ā le auala? Ua aumaia i le faaiʻuga o le fuaiupu e 12 iā i tatou le tali. “Ua fautua foʻi o ia [le Auauna] mo ē solitulafono.” O tagata uma e tupuga mai iā Atamu ua fananau mai ma le agasala, o “ē solitulafono,” ma o lea ua latou maua ai “le totogi o le agasala,” o le oti. (Roma 5:12; 6:23) Ua talafeagai ai la ona faia se leleiga i le va o Ieova ma tagata agasala. O loo matagofie ona faamatalaina i le mataupu e 53 o le valoaga a Isaia, le auala na “fautua” ai Iesu mo tagata agasala, i le faapea mai: “O le aʻoaʻiga e filemu ai tatou sa i ona luga lea, o ona faalavalava foʻi ua mālōlō ai tatou.”—Isa. 53:5.

¹⁴ E ala i lona tauave o a tatou agasala ma maliu mo i tatou, na “taʻuamiotonuina ai tagata e toʻatele” e Keriso. Na tusi Paulo e faapea: “Ua silafia e le Atua, e lelei ona nofo i totonu iā te ia [Keriso] le tumu atoatoa, ma e ala iā te ia, ua faia ai e le Atua le leleiga ma isi mea uma lava, o mea o i le lalolagi po o mea o i le lagi. Ua mafaia lenei mea e ala i lona toto na faamaligiina i luga o le laau na faapuapuagatia ai o ia.”—Kolo. 1:19, 20.

15. (a) O ai “mea o i le lagi” na taʻua e Paulo? (e) E na o ai e mafai ona latou tagofia le areto ma le uaina o le Faamanatuga, ma aiseā?

¹⁵ “O mea o i le lagi” lea ua faia sa latou leleiga ma le Atua e ala i le toto o Keriso, o i latou ia o Kerisiano faauuina, ua valaauina e pule faatasi ma Keriso i le lagi. O Kerisiano o ē ua “tofutofusia i le valaau mo le lagi” ua taʻuamiotonuina “mo le ola.” (Epe. 3:1; Roma 5:1, 18) Ona vaetamaina lea o i latou e Ieova o ni atalii faaleagaga. Ua molimau le agaga paia iā i latou, o i latou “o suli faatasi ma Keriso,” ua valaauina e avea ma tupu ma ositaulaga i lona Malo faalelagi. (Roma 8:15-17; Faaa. 5:9, 10) Ua avea i latou ma vaega o le Isaraelu faaleagaga, “le Isaraelu a le Atua,” ma ua iai i latou i le “feagaiga fou.” (Iere. 31:31-34; Kala. 6:16) I le avea ai ma sui o le feagaiga fou, ua mafai ona latou tagofia le areto ma le uaina o le Faamanatuga, e aofia ai le ipu o le uaina mūmū lea na taʻua e Iesu e faapea: “O lenei ipu, o le faatusa lea o le feagaiga fou e ala i loʻu toto lea o le a faamaligiina mo outou.”—Luka 22:20.

16. O ā “mea o i le lalolagi,” ma o le ā le auala ua taʻuamiotonuina ai i latou i luma o Ieova?

¹⁶ “O mea o i le lalolagi,” o i latou ia o isi mamoe a Keriso, o ē ua iai le faamoemoe e ola e faavavau i le lalolagi. Ua taʻuamiotonuina foʻi i latou i luma o Ieova ona o lana Auauna ua filifilia. Ona o lo latou faatuatua i le taulaga togiola  a Keriso ua faapea ai ona “tatā o latou ofu talaloa, ma faapaʻepaʻeina i le toto o le Tamaʻi Mamoe,” o lea ua taʻuamiotonuina ai i latou e Ieova, e lē o ni atalii faaleagaga, ae o ni ana uō, ma tuuina atu iā i latou le faamoemoe matagofie o le faasaoina mai “le puapuaga tele.” (Faaa. 7:9, 10, 14; Iako. 2:23) Ona e lē iai i le feagaiga fou ma e latou te lē faamoemoe e ola i le lagi, o lea e lē tagofia ai e i latou nei o isi mamoe le areto ma le uaina, ae latou te auai e maimoaina ma le faaaloalo le Faamanatuga.

E Faafetaia Ieova ma Lana Auauna na Filifilia!

17. E faapefea i le suʻesuʻeina o valoaga e taulaʻi atu i le Auauna, lea o loo i le Isaia, ona fesoasoani iā i tatou e saunia ai o tatou mafaufau mo le Faamanatuga?

¹⁷ O le iloiloga o valoaga i le Isaia lea e taulaʻi atu i le Auauna, o se auala lelei lea e sauniunia ai o tatou mafaufau mo le Faamanatuga o le maliu o Keriso. E mafai ai ona tatou “vaavaai totoʻa atu iā Iesu o le Sui Sili, ma o Lē e faaatoatoaina lo tatou faatuatua.” (Epe. 12:2) Ua tatou aʻoaʻoina o le Alo o le Atua e lē o se tagata e tetee. E lē pei o ia o Satani ona e fiafia o ia e aʻoaʻoina e Ieova, i le iloaina o ia o le Alii Pule Silisili Ese. Ua tatou iloa, i le taimi o le talaʻiga a Iesu, sa ia faaalia ai le alofa i tagata na ia talaʻi i ai, e ala i le faamālōlōina o le toʻatele o i latou i le itu faaletino ma le faaleagaga. Sa ia faaatagia mai ai le mea o le a ia faia o se Tupu faa-Mesia i le faiga fou o mea, pe a ia “faatūina le faamasinoga i le lalolagi.” (Isa. 42:4) O le faaalia o lona maelega i le talaʻia o le Malo, e pei o se “malamalama o nuu ese,” ua avea o se faamanatu i ona soo ina ia folafola atu ma le maelega le tala lelei i le lalolagi atoa.—Isa. 42:6.

18. Aiseā ua avea ai le valoaga a Isaia ma tulaga ua faatumuina ai o tatou loto i le talisapaia mo Ieova ma lana Auauna faamaoni?

¹⁸ O le valoaga foʻi a Isaia ua faalolotoina ai lo tatou malamalama e faatatau i le taulaga silisili na faia e Ieova, ina ua ia auina mai lona Alo pele i le lalolagi ina ia faapuapuagatia ma maliu mo i tatou. Sa olioli Ieova, e lē ona ua silasila atu o mafatia lona Alo, ae ona o lona silafiaina o le faamaoni aʻiaʻi o Iesu seʻia oo i le oti. E tatau foʻi ona tatou olioli faatasi ma Ieova, e ala i le mātauina o mea uma na faia e Iesu ina ia faamaonia ai le pepelo o Satani, ma faapaia ai le suafa o Ieova, lea ua faamaonia ai le tonu o Lana pule silisili ese. E lē gata i lea, na tauave e Iesu a tatou agasala ma maliu e sui aʻi i tatou. I lenā auala, ua mafai ai e le lafu mamoe itiiti o ona uso faauuina ma isi mamoe, ona taʻuamiotonuina i luma o Ieova. A o tatou faapotopoto faatasi mo le Faamanatuga, tau ina ia faatumuina o tatou loto i le talisapaia o Ieova ma lana Auauna faamaoni.

O se Autaluga

• I le ā le uiga na “finagalo” ai Ieova e “tuʻimomomo” lona Alo?

• Na faapefea ona ‘manuʻa Iesu ona o a tatou solitulafono’?

• Na faapefea ona ‘taʻuamiotonuina tagata e toʻatele’ ona o le Auauna?

• E faapefea i le suʻesuʻeina o valoaga e faatatau i le Auauna, ona saunia ai lou mafaufau ma lou loto mo le Faamanatuga?

[Fesili mo le Suʻesuʻega]

[Ata i le itulau 26]

“Ua inosia o ia, ma ua tatou lē manatua lava o ia”

[Ata i le itulau 28]

“Ua ia sasaa atu o lona ola ia oti”

[Ata i le itulau 29]

O “isi mamoe” e auai e maimoaina ma le faaaloalo le Faamanatuga