Pe Tatau Ona E Tausisi Pea i Mea E te Manaʻo i Ai?

E TOʻALUA ni tamaiti o loo taaalo faatasi. Ona tago atu lea o le isi tamaitiiti ma fao mai lana meataalo e fiafia i ai mai le isi tamaitiiti, ma ʻeʻē atu, “O laʻu meataalo lenā!” Mai lava a o laiti, e faaalia e tagata uma le manatu faapito i nisi taimi. (Kene. 8:21; Roma 3:23) E lē gata i lea, o loo uunaʻia e le lalolagi le uiga lea o le faamuamua o le tagata lava ia. Pe a tatou ʻalofia lenei agaga, e tatau ona tatou tauivi faasaga i faanaunauga manatu faapito. A tatou lē faia faapea, e faigofie lava ona tausuai isi ma faavaivaia ai la tatou faiā ma Ieova.—Roma 7:21-23.

I le faalaeiauina o i tatou e utagia aafiaga o a tatou gaoioiga i isi, na tusi le aposetolo o Paulo: “E taga mea uma lava; ae e lē o mea uma e aogā. E taga mea uma lava; ae e lē o mea uma e atiaʻe ai. Aua neʻi avea outou ma mea e tausuai ai tagata.” (1 Kori. 10:23, 32) I mataupu e aafia ai le filifiliga a le tagata lava ia, o se gaoioiga poto le fesili ifo o le tagata iā te ia lava: ‘Pe ou te lotomalie e faalēaogāina se mea ou te manaʻo i ai, pe a lamatia ai le filemu o le faapotopotoga? Po o le a ou gauaʻi atu i mataupu silisili o le Tusi Paia, e tusa lava pe lē faigofie ma loʻu tulaga?’

I le Filifilia o se Galuega

O le toʻatele o tagata e manatu i a latou galuega o se filifiliga e patino i le tagata lava ia, ma  e tau lē aafia ai isi. Ae seʻi tagaʻi i le mea na tupu i se tamāloa faipisinisi i se taulaga laʻitiiti i Amerika i Saute. Sa lauiloa o ia o se tagata e taalo i taaloga faitupe ma le onā. Peitaʻi, ona o lona suʻesuʻeina o le Tusi Paia ma Molimau a Ieova, na agaʻigaʻi ai i luma faaleagaga ma suia ai lona olaga. (2 Kori. 7:1) Ina ua ia manaʻo e auai i le talaʻiga a le faapotopotoga, sa fautuaina o ia e se toeaina e toe mafaufau i le ituaiga galuega e iai lana galuega totogi. Mo sina taimi, na avea lenei tamāloa ma lālā autū e tilivaina atu le ʻava malosi e faia mai le tolo, e tele ona aogā, ae i lenā vaipanoa sa faaaogā e sui ai fagu suamalie, ona inuina lea ia onanā ai.

Sa iloa e le tamāloa, a ia talaʻi atu i tagata lautele ma faaauau pea ona ia faatauina atu na ituaiga oloa, o le a lē lelei la le vaaiga a tagata i le faapotopotoga ma faaleagaina ai le la faiā ma le Atua. E ui e toʻatele lona aiga o loo tausi, ae sa ia tuua le faatauina atu o le ʻava malosi. O loo ia tausia nei lona aiga i le faatauina atu o oloa e fai mai i pepa. Ua papatiso nei lenei tane, lana avā, ma le toʻalua o le la fanau e toʻalima. Ua latou talaʻi atu le tala lelei ma le lē mataofiofia.

I le Filifilia o Aumea

Po o le faifai mea faatasi ma i latou e lē talitonu, ua na o se mataupu e patino i le tagata lava ia, po o aafia ai se mataupu silisili o le Tusi Paia? Sa manaʻo se tuafafine e ō ma se tama e lē o se Kerisiano moni i se patī. E ui na lapataʻia o ia i lamatiaga, ae sa ia manatu o lana aiā lenā tulaga, ma auai atu ai i lenā patī. E leʻi umi ona taunuu i le patī, ae ia inuina loa se meainu na tuu i ai se vailaau malosi e faamoe ai. Na ia ala aʻe i ni nai itula mulimuli ane, ma iloa ai ua faaleagaina o ia e le tama lea na faapea mai o lana uō.—Faatusatusa i le Kenese 34:2.

E ui e lē oo uma faatasitasiga ma ē lē talitonu i na tulaga, ae o loo lapataʻi mai le Tusi Paia: “O lē latou te feoaʻi ma tagata popoto, e poto lava ia; a o le uō a ē valelea, e leaga ai lava ia.” (Faata. 13:20) E lē masalomia lenei tulaga, o le filifilia o aumea leaga e tele ai lamatiaga e oo iā i tatou! Ua faapea mai le Faataoto 22:3, “O lē ua faautauta, na te iloa atu le leaga, ma lafi ai; a o ē ua faigofie, e ō atu pea i latou, ona faasalaina ai lea.” E mafai ona tatou aafia ma aafia foʻi la tatou faiā ma le Atua ona o aumea.—1 Kori. 15:33; Iako. 4:4.

I Laʻei ma Teuga

E fesuisuiaʻi i taimi uma teuga ma aʻega. Peitaʻi, e tumau pea mataupu silisili o le Tusi Paia e tusa ai o laʻei ma teuga. Na timaʻi atu Paulo i fafine Kerisiano ina ia “teuteu iā i latou i ofu e talafeagai, ia onomea ma ia mafaufau lelei,” o se taʻiala e faatatau foʻi i tane. (1 Timo. 2:9) E leʻi faapea mai Paulo e faasāsā naʻuā le auala e  faia ai o tatou lāʻei, na te leʻi faapea mai foʻi e tatau ona tutusa uma ituaiga laʻei e fiafia i ai Kerisiano. Ae faapefea le onomea? O loo faamatala mai e se lomifefiloi le onomea faapea, e “tuusaunoa mai le soona faamamafa e le tagata o lona tulaga ma le faamaualuga . . . e talafeagai laʻei, le tautala, po o amioga.”

E tatau ona e fesili ifo iā te oe lava: ‘Pe mafai ona ou faapea o lea ou te lotomaulalo, pe a ou tausisi i oʻu aiā i lāʻei pe afai e tosina lē tatau mai ai tagata iā te aʻu?’ Po o sesē le feʻau o loo avatu i tagata e uiga iā te aʻu, ma le ituaiga olaga o loo oʻu ola ai, ona o oʻu ofu?’ E mafai ona tatou ʻalofia le “faia [o] se mea e tausuai ai” i lea itu e ala i le “vaavaai ma le naunau e lē gata i au lava mea, ae i mea foʻi e lelei ai isi.”—2 Kori. 6:3; Fili. 2:4.

I Faiga Faapisinisi

Ina ua tulaʻi mai ni tulaga faigatā i le faapotopotoga i Korinito ona o ni faiga faapiʻopiʻo faapisinisi, na tusi Paulo e faapea: “Aiseā tou te lē onosai ai pe a agaleagaina outou? Aiseā tou te lē onosai ai pe a gaoia a outou mea?” Na fautuaina e Paulo Kerisiano ina ia faataulagaina nisi mea, nai lo le ave o so latou uso i le faamasinoga. (1 Kori. 6:1-7) Sa utagia e se uso i le Iunaite Setete lenei fautuaga. Sa iai se la feeseeseaʻiga ma lona pule Kerisiano e tusa ai ma lona totogi e leʻi maua atu. I le mulimuli i taʻiala o le Tusi Paia, na talanoa soo ai nei uso i le taumafai e foʻia le faafitauli, ae na lē taulau. Na iʻu lava ina avatu le la mataupu “i le faapotopotoga,” lea na gafa ma toeaina Kerisiano.—Mata. 18:15-17.

O le mea e faanoanoa ai, e leʻi mafai foʻi e toeaina ona foʻia le faafitauli. I lona tatalo e lē aunoa, na malie loa le uso faigaluega o le a lē maua le tele o lona totogi lea na ia manatu e tatau ona maua. Aiseā? Sa ia toe faapea mulimuli ane, “Ua tau leai soʻu fiafia ona o lenei feeseeseaʻiga, ma ua alu uma ai le taimi lea na mafai ona faaaogā i fuafuaga faaleagaga.” I le māeʻa ona ia faia o lenā filifiliga, ua toe fiafia le uso ma ua ia lagona le faamanuia a Ieova i lana auaunaga.

E Oo Foʻi i Mea Laiti

O le lē tausisi i mea e tatou te mananaʻo i ai o le a maua ai faamanuiaga i mea laiti. I le aso muamua o se tauaofiaga itumalo, na vave taunuu ai se ulugalii paeonia ma taofi o la nofoa i le mea na mananaʻo ai. Ina ua amata le polokalame, ae faatopetope atu se aiga toʻatele i totonu o le fale ua faatumulia i tagata. Ina ua mātauina e lenei ulugalii paeonia o loo tau saʻili ni nofoa talafeagai a lenei aiga, sa la avatu i ai o la nofoa e lua. Ma sa mafai ai ona nonofo faatasi lenei aiga atoa. I nai aso talu ona māeʻa le tauaofiaga, sa maua ai e nei paeonia se tusi faafetai mai lenā aiga. Na faamatala i le tusi lo latou lē fiafia ina ua latou tuai atu i le tauaofiaga. E leʻi umi ae suia lenā lē fiafia i le olioli ma le lotofaafetai ona o le agalelei o lenei ulugalii paeonia.

Pe a talafeagai, ia tatou faataulaga mea e tatou te mananaʻo i ai ae faamuamua manaʻoga o isi. O le faaalia o le alofa lea e ‘lē saʻili lona lava lelei,’ o le a tatou saosaolaumea ai i le faatumauina o le filemu i le faapotopotoga ma o tatou tuaoi. (1 Kori. 13:5) Ae o le sili o na uma, e faatumauina ai la tatou faauōga ma Ieova.

[Ata i le itulau 20]

Po o le a e lotomalie e lē faia le mea e te manaʻo i ai i teuga?

[Ata i le itulau 20, 21]

Po o le a e lotomalie e avatu lou nofoa e nofo ai se isi uso?