Lotu—O A‘u e Filifilia po o O‘u Mātua?
Lotu—O Aʻu e Filifilia po o Oʻu Mātua?
O LE toʻatele o tagata i Polani e faapea atu i Molimau a Ieova, “O laʻu lotu lava lenei na ou fanau mai ai, ma ou te oti ai foʻi.” E taʻu mai i lenā faaupuga, i lo latou manatu, o le lotu e tuufaasolo mai i le tasi tupulaga i le isi tupulaga. Po o faapena le manatu o tagata o lou vaipanoa e faatatau i lotu? O le ā e masani ona iʻu i ai ona o lenā manatu? Ua tele ina avea le lotu e na o se mea e tau ina fai, ma o se mea ua masani ai le aiga. Pe mafai ona tupu lenei tulaga i Molimau a Ieova, o ē na aʻoaʻoina le upu moni mai i o latou mātua po o mātua o ō latou mātua?
E lē o le tulaga lenā iā Timoteo, o lē sa aʻoaʻoina e lona tinā ma le tinā o lona tinā ina ia talitonu ma alofa i le Atua moni. Sa iloa e Timoteo tusitusiga paia ‘talu ona laʻitiiti.’ Na oo ina talitonu Timoteo, o loo iai le upu moni i le Faa-Kerisiano, faatasi ai ma lona tinā ma le tinā o lona tinā. Sa “talitonu” o ia i mea na ia faalogo i ai mai i le Tusi Paia e uiga iā Iesu Keriso. (2 Timo. 1:5; 3:14, 15) E ui lava la ina taumafai malosi mātua Kerisiano i aso nei e fesoasoani i a latou fanau ia avea ma auauna a Ieova, ae e manaʻomia e fanau ona atiaʻe so latou lava faanaunauga e faia ai faapea.—Mare. 8:34.
E tatau ona uunaʻia tagata taʻitoʻatasi e talitonu e ala i fefulifulisaʻiga e faatalitonu ai, pe afai e auauna o ia iā Ieova ona o le alofa ma tumau i le faamaoni e tusa lava po o le ā le tulaga e oo i ai. Ona malosi ai lea ma mauaa lona faatuatua.—Efe. 3:17; Kolo. 2:6, 7.
Le Matafaioi a Fanau
Ua faamatala mai e Alapati * o lē na ola aʻe i se aiga Molimau e faapea: “Ou te iloa lava o Molimau a Ieova o le lotu moni lea, ae e faigatā tele ona ou taliaina lo latou manatu, e faatatau i le auala e tatau ona ou ola ai.” Pe afai o oe o se talavou, atonu o lou manatu foʻi lenā. Aiseā e lē taumafai ai e iloa, po o le ā e aofia ai i le auala o loo finagalo le Atua e tatou te ola ai, ma fiafia ai i le faia o lona finagalo? (Sala. 40:8) Ua faapea mai Alapati: “Na amata ona ou tatalo. Ae i le taimi muamua sa faigatā tele iā te aʻu. Sa tatau ona ou faamalosi e tatalo. E leʻi umi, ae ou iloaina e tāua aʻu i le silafaga a le Atua, pe a ou taumafai e fai le mea ua tonu. O lea na faamalosia ai aʻu e faia suiga e manaʻomia.” O le atiaʻe o se faiā ma Ieova, e tupu aʻe ai se faanaunauga e fai le mea o loo ia faafinagaloina mai iā i tatou.—Sala. 25:14; Iako. 4:8.
Seʻi manatu i se taaloga ua e taalo ai, e pei o le mu, po o se isi foʻi taaloga. Pe afai e te lē iloa tulafono pe e te lē iloa lelei taalo ai, atonu la o le a e fiu. Peitaʻi, afai ua e iloa tulafono ma oo ina lelei lau taalo, po o le a e lē naunau ea la e taalo, ma saʻili avanoa e taalo ai? O le tulaga foʻi lenā i gaoioiga faa-Kerisiano. Ia tausolomua e sauniuni mo sauniga faa-Kerisiano. Ia fai sau vaega. Auā po o le ā lava lou matua, ae e mafai lava ona e faalaeiau nisi e ala i lau faaaʻoaʻoga!—O le tulaga lava foʻi lenā pe a taʻu atu i isi e faatatau i lou faatuatuaga. E tatau foʻi ona faia i le alofa, ae lē o le faia faamalosi. Ia fesili ifo iā te oe lava: ʻAiseā ou te manaʻo ai e taʻu atu i isi e faatatau iā Ieova? O ā māfuaaga ou te alofa ai iā te ia?’ E manaʻomia ona e iloa o Ieova o se Tamā alofa. Na fetalai Ieova e ala iā Ieremia e faapea: “E saʻili mai outou iā te aʻu, tou te maua foʻi, pe a outou saʻili mai iā te aʻu ma outou loto atoa.” (Iere. 29:13, 14) O le ā e manaʻomia e lenei mea mai iā te oe? Ua faapea mai Iakupa: “E tatau ona suia le auala ou te mafaufau ai. Sa ou auai i sauniga ma alu i le talaʻiga a o oʻu laʻitiiti, ae o nei gaoioiga ua avea o se mea masani. Ina ua ou iloa lelei Ieova ma atiaʻe se faiā totino ma ia, na faatoʻā mafai ai ona aafia atoatoa loʻu olaga i le upu moni.”
E telē se aogā o aufaatasiga lelei ma atiaʻe ai i lou mauaina o le olioli i lau faiva. Ua taʻua i le faataoto e faapea, “O lē latou te feoaʻi ma tagata popoto, e poto lava ia.” (Faata. 13:20) O lea, ia faauō atu iā i latou o loo tuliloaina sini faaleagaga, ma fiafia i le auaunaga iā Ieova. Ua faapea mai Kora: “Sa faalaeiauina aʻu i le auaufaatasi ma le toʻatele o talavou o ē taulaʻi atu i le auaunaga iā Ieova. Sa ou auai e lē aunoa i le faiva ma le olioli tele.”
Le Matafaioi a Mātua
Ua faapea mai Kora: “Ou te matuā faafetai i oʻu mātua i le aʻoaʻoina o aʻu e uiga iā Ieova.” Ioe, e mafai ona telē se taaʻiga a mātua i filifiliga a a latou fanau. Na tusi le aposetolo o Paulo e faapea: “O outou tamā . . . ia tausia pea [a outou fanau] i aʻoaʻiga ma apoapoaʻiga a Ieova.” (Efe. 6: 4) Ua faaalia manino mai ai i lenei fautuaga faale-Tusi Paia, o le matafaioi a mātua o le aʻoaʻo o a latou fanau i ala o Ieova, ae lē o o latou lava ala. Nai lo o le tuu i mafaufau o lau fanau o mea atonu e te manaʻo e ausia, o se mea lelei lou fesoasoani iā i latou ia fai ma o latou sini, le ola e ōgatusa ma fuafuaga a Ieova!
Ia e matuā aʻoaʻo soo afioga a Ieova i lau fanau ma “ia e tautalatala aʻi, pe a e nofo i lou fale, pe a e savali foʻi i le ala, pe a e taoto, pe a e tulaʻi foʻi.” (Teu. 6:6, 7) E manatua e Eva ma Risati, e toʻatolu la la fanau e faapea: “E tele lava ina matou talanoa e uiga i vala eseese o le auaunaga faataimi atoa.” O le ā le iʻuga? “Na mananaʻo tama e tusi o latou igoa i le Aʻoga o le Faiva Faatiokarate a o laiti lava, ma avea ma tagata talaʻi, ma iʻu ina filifili e papatiso. Mulimuli ane na latou galulue i le Peteli po o le auaunaga faapaeonia.”
E tāua tele faaaʻoaʻoga lelei a mātua. Ua faapea mai Risati, “Sa matou maumauaʻi ia lē ola i ni olaga uiga lua, e ese mea e fai i le aiga, ese foʻi mea e fai i le faapotopotoga.” O lea la, ia fesili ifo iā te oe lava: ʻO ā mea o loo vaai i ai laʻu fanau o oʻu faia? Po o latou iloa ai se alofa moni iā Ieova? Po o latou mātauina lenei alofa i aʻu tatalo, ma le faagasologa o aʻu lava suʻesuʻega? Po o latou iloa ai lea alofa i oʻu uiga e faatatau i le auaunaga i le fanua, faafiafiaga, meafaitino ma aʻu tala e fai e uiga i isi tagata o le faapotopotoga?’ (Luka 6:40) O le a mātauina e tamaiti lou olaga i aso fai soo, ma iloa ai lou lē tausisi i au tala ma au mea e fai.
E tāua tele aʻoaʻiga i le tausia aʻe o fanau. Ae peitaʻi, ua taʻu mai e le Afioga a le Atua iā i tatou ia ‘aʻoaʻo le tama e tusa ma lona ala.’ (Faata. 22:6) Ua faapea mai Eva ma Risati, “E ma te faaalu se taimi e suʻesuʻe ai le Tusi Paia ma tamaiti taʻitoʻatasi.” O le mea moni, o mātua lava e filifili pe fai eseese suʻesuʻega a tamaiti pe leai. Po o le ā lava le tulaga, e tatau ona amanaʻia tamaiti taʻitoʻatasi. E manaʻomia ai le fetuutuunaʻi ma le magafagafa. Mo se faataʻitaʻiga, nai lo o le tau ina fai atu i lau fanau e leaga se musika patino, aiseā e lē faailoa atu ai iā i latou le auala e faia ai filifiliga atamai, ma le auala o loo aafia ai mataupu silisili o le Tusi Paia?
Ua iloa lelei e lau fanau le mea o loo e faatalitalia mai iā i latou, ma e foliga mai e latou te ioeina mea e te manaʻo ai. Ae e ao lava ona e pāʻia o latou loto. Ia manatua, “o le atamai i le loto o le tagata, o le vai loloto lea; a o le tagata faautauta, na te utufia mai ai.” (Faata. 20:5) Ia faautauta e vaavaai mo ni faailoga o ni faafitauli o loo iai i loto o lau fanau, ma ia vave ona gaoioi. Nai lo le faitio, ia faailoa atu o loo e manatu mamafa, ma fai atu ni fesili talafeagai. Ae ia faaeteete pea, e aua le soona fai atu ni fesili se tele. O lou manatu mamafa moni, o le a pāʻia ai le loto ma aogā iā te oe e fesoasoani ai iā i latou.
Le Matafaioi a le Faapotopotoga
Ona o oe o se auauna a le Atua, pe mafai ona e fesoasoani i talavou i le faapotopotoga e talisapaia le tofi faaleagaga ua latou maua? E ui lava o mātua o loo iai le tiute tauave o le toleniina o fanau, ae e mafai e isi sui o le faapotopotoga aemaise lava toeaina, ona lagolagosua i a latou taumafaiga. E tāua faapitoa ona fesoasoani atu iā i latou o loo i aiga e lē Molimau a Ieova uma.
O le ā e mafai ona faia e toeaina e fesoasoani ai i talavou ia alolofa iā Ieova, ma ia lagona o loo manaʻomia ma talisapaia i latou? Ua faapea mai Mariusz, o loo auauna o se ovasia i se faapotopotoga i Polani: “E tatau i toeaina ona talanoa, ma saga talanoa pea ma talavou. Ia lē na o taimi e tulaʻi mai ai faafitauli ae i isi foʻi taimi—i le talaʻiga, pe a māeʻa sauniga, po o taimi faasamasamanoa.” Aiseā e lē fesili ai i talavou po o ā ni o latou lagona e uiga i le faapotopotoga? O na ituaiga o talanoaga e tosina vavalalata ai talavou i le faapotopotoga, ma latou lagona ai o i latou o se vaega o le faapotopotoga.
Pe afai o oe o se toeaina, po o e iloa lelei talavou i lau faapotopotoga? E ui lava ua avea nei ma toeaina ia Alapati lea na taʻua muamua, ae na oo o ia i tofotofoga eseese a o talavou. Ua fai mai o ia, “A o talavou, sa ou manaʻomia se asiasiga faaleoleo mamoe.” E mafai foʻi e toeaina ona faaalia le naunau i talavou e ala i le tatalo mo lo latou lelei faaleagaga.—2 Timo. 1:3.
E lelei mo talavou ona auai i mea fai a le faapotopotoga. Auā a lē faia faapea, o le a latou taulaʻi atu i le tuliloaina o sini faalelalolagi. Pe mafai e outou ua matutua ona galulue faatasi ma i latou i le faiva, ma faauō atu iā i latou? O le faaalu o se taimi paganoa ma talavou, e maua ai se siʻomaga maufaatuatuaina ma māfana. E manatua e Kora e faapea: “Na faaalia e se tuafafine paeonia lona naunau mai iā te aʻu. Sa ma galulue faatasi i le talaʻiga, ma o le taimi muamua lea ua ou alu ai i le talaʻiga ona ua ou manaʻo ai.”
O Lau Lava Filifiliga
Talavou, ia fesili ifo iā te oe lava: ʻO ā oʻu sini? Pe afai ou te leʻi papatiso, po o avea le papatisoga ma oʻu sini?’ O le filifiliga ia papatiso, e tatau ona faavae i le alofa loloto mo Ieova, ae e lē o se mea e ao ona fai ona ua faia e le aiga.
Ioe, tau ina ia avea Ieova ma au Uō moni ma ia e faatāuaina le upu moni. Na folafola mai e Ieova e ala i le perofeta o Isaia e faapea: “Aua le fetepatepaʻi, auā o aʻu o lou Atua.”O le a faatasi Ieova iā te oe pe a avea pea oe ma ana uō. O le mea moni, o le a ia faamalosia oe ma “taofia oe i [lona] lima taumatau e i ai le amiotonu.”—Isa. 41:10.
[Faaopoopoga i lalo]
^ pala. 6 Ua suia nisi o igoa.
[Ata i le itulau 4]
Taumafai e iloa le mea o loo i le loto o lau tama
[Ata i le itulau 6]
O le filifiliga ia papatiso, e tatau ona faavae i le alofa loloto mo Ieova