Alu i mataupu o loo iai

Alu i le lisi o mataupu

Fesoasoani i Lau Fanau e Manumalo i le Tele o Lu‘i

Fesoasoani i Lau Fanau e Manumalo i le Tele o Lu‘i

Fesoasoani i Lau Fanau e Manumalo i le Tele o Luʻi

UA FESAGAʻI o tatou talavou ma omiga ogaoga. Ua siʻomia i latou i le agaga o le lalolagi amioleaga a Satani, ma e ao ona latou tauivi ma “tuʻinanauga masani o talavou.” (2 Timo. 2:22; 1 Ioa. 5:19) E lē gata i lea, talu ai e latou te taumafai e ‘manatua Lē e Sili na Foafoaina i latou,’ ua latou feagai ai ma tauemuga atoa ma faiga faasoesa mai i ē e tetee i o latou talitonuga. (Fai. 12:1) I le toe tepa i tua i le taimi a o ia tuputupu aʻe, ua faapea mai se uso e igoa iā Venisi: “Sa iai tamaiti na faasoesa mai pea, faasauā, pe fia fufusu mai iā te aʻu ona o aʻu o se Molimau. O le tele o taimi e matuā ogaoga nei luʻi, ma na ou lē fia alu ai i le aʻoga.” *

E lē gata i omiga mai le lalolagi, atonu foʻi o loo tauivi a tatou fanau ma o latou faanaunauga ia pei o isi tamaiti e latou te tupulaga faatasi. Ua faapea mai se tuafafine e 16 tausaga, e igoa iā Katerina: “E lē faigofie ona ou manatu e ese aʻu mai i isi talavou.” Ua taʻua e se uso talavou e igoa iā Alani, “E masani lava ona valaaulia aʻu e isi tamaiti o le aʻoga e matou te ō e eva i faaiʻuga o vaiaso, ma na ou manaʻo lava ou te alu.” E matuā malolosi foʻi faanaunauga o fanau e fia auai i taaloga a le aʻoga, lea e faigofie ona tataʻi atu ai i aumea leaga. Ua faapea mai se tuafafine talavou e igoa iā Tania: “Ou te fiafia i taaloga. Na tauanau aʻu e faiaʻoga o le ʻau ia ou taalo i le ʻau. Sa faigatā ona ou teena.”

E faapefea ona e fesoasoani i lau fanau ia manumalo i le tele o luʻi? Na poloaʻia e Ieova mātua ia saunia le taʻitaʻiga mo a latou fanau. (Faata. 22:6; Efe. 6:4) O le sini o mātua e matataʻu i le Atua, ia atiaʻe i loto o a latou fanau se faanaunauga e usitaʻi iā Ieova. (Faata. 6:20-23) O lenā auala o le a uunaʻia ai fanau e tetee atu i omiga mai i le lalolagi, e oo lava foʻi i taimi e lē o iloa atu e o latou mātua.

O se luʻi mo mātua le saʻilia o mea e ola ai, tausia aʻe o se aiga, atoa ai ma le taulimaina o mea fai a le faapotopotoga. O nisi o loo faia faapea o se matua e nofo toʻatasi, ia po o fesagaʻi foʻi ma ni teteega mai i se paaga e lē talitonu. Peitaʻi, e finagalo Ieova i mātua ia faataatia ese se taimi e aʻoaʻo ma fesoasoani ai i a latou fanau. O lea la, o le ā e te faia ina ia fesoasoani ai i lau fanau e puipuia i latou mai i omiga mai aumea, tofotofoga, ma faiga faasoesa e latou te fesagaʻia i aso taʻitasi?

Se Faiā ma Ieova

Muamua, e manaʻomia ona iloa e a tatou fanau e moni Ieova. E manaʻomia ona fesoasoani iā i latou ia “iloa atu Lē e lē o vaaia.” (Epe. 11:27) E manatua e Venisi lea na taʻua i le amataga, le auala na fesoasoani ai ona mātua iā te ia ina ia atiaʻe se faiā ma Ieova. Ua ia faapea mai: “Na la taʻu mai iā te aʻu le tāua o le tatalo. Ou te manatua mai lava i loʻu laʻitiiti, ou te tatalo iā Ieova i pō uma a o oʻu leʻi moe. Sa moni Ieova iā te aʻu.” Pe e te tatalo faatasi ma lau fanau? Aiseā e te lē faalogologo ai i mea o loo latou tatalo atu ai iā Ieova? Po o tau ina latou faia ni tatalo ua aʻo faatauloto? Po o faailoa atu i a latou tatalo o latou lagona moni e uiga iā Ieova? E ala i le faalogologo i a latou tatalo, e mafai ai ona e iloa lo latou agaʻigaʻi i luma faaleagaga.

O se isi auala tāua e mafuta vavalalata atu ai fanau iā Ieova, o le faitauina lea e i latou lava o le Afioga a le Atua. Ua faapea mai Katerina lea na muaʻi taʻua: “Sa fesoasoani iā te aʻu le faitauina o le Tusi Paia mai lava a o oʻu laʻitiiti. Na ou mautinoa ai, e tusa lava pe tetee mai tagata iā te aʻu, e fesoasoani Ieova iā te aʻu.” Po o iai se faasologa a lau fanau o a latou lava faitauga Tusi Paia?—Sala. 1:1-3; 77:12.

Ioe, e eseese fanau i le auala e tali atu ai i le taʻitaʻiga a mātua. Atonu e faalagolago foʻi lo latou agaʻigaʻi i luma faaleagaga i o latou tausaga. Peitaʻi, a leai se taʻitaʻiga, o le a faigatā i fanau ona iloa e moni Ieova. E ao i mātua ona aʻoaʻo i a latou fanau afioga a le Atua, ina ia iloa e fanau le finagalo o Ieova i se mataupu, po o fea lava e latou te i ai. (Teu. 6:6-9) E ao ona talitonu lau fanau e manatu moni mai lava Ieova iā i latou.

Ia Lelei Talanoaga

O se isi auala e sili ona tāua e fesoasoani ai i lau fanau, o talanoaga. O le mea moni, o talanoaga lelei e sili atu mea e aofia ai nai lo tau ina taʻu atu i lau fanau o le mea e ao ona fai. E aofia ai le fai atu o fesili ma faalogologo atu ma le onosai i a latou tali—e tusa lava po o na tali e matuā ese lava mai le mea o e manaʻo e faalogo atu ai. Ua faapea mai Ane, o se tinā e toʻalua lana fanau tama: “Ou te fai atu fesili seʻia oo lava ina ou malamalama i mea o loo la mafaufau i ai, ma faafitauli o loo la fesagaʻia.” Po o lagona e lau fanau e te faalogo atu pe a talanoa mai? Ua fai mai Tania lea na taʻua muamua: “E matuā faalogo mai oʻu mātua iā te aʻu, ma e la te manatua a matou talanoaga. E la te iloa igoa o tamaiti o laʻu vasega. E la te fesili mai e faatatau iā i latou, ma isi tulaga na matou talanoaina i taimi ua teʻa.” O le faalogologo ma manatua, e tāua tele mo ni talanoaga e aogā.

O le tele o aiga ua latou iloa, o taimi o taumafataga e maua ai avanoa lelei e fai ai talanoaga e aogā. Ua taʻua e Venisi: “E tāua tele i lo matou aiga le aai faatasi. E manaʻomia ona matou iai uma i taimi o taumafataga pe afai e mafai. E lē faatagaina ona matamata se televise, faalogologo le leitiō, pe faitau foʻi se mea i le taimi o le taumafataga. Talu ai o le tele o taimi e lē matuiā ni mataupu e talanoa ai, na aumaia ai se siʻomaga toʻafilemu i aso taʻitasi, lea sa fesoasoani iā te aʻu e feagai ai ma tulaga faigatā ma omiga i le aʻoga.” Ua ia faapea atili mai: “O le fai ma masani ona talatalanoa ma oʻu mātua i taimi o taumafataga, na fesoasoani foʻi iā te aʻu e lototele ai e talanoa atu iā i laʻua pe a ou manaʻomia se fesoasoani i mataupu e faigatā.”

Ia fesili ifo iā te oe lava, ‘O le ā le tele e masani ona matou aai faatasi ai o se aiga?’ Po o le faia o ni fetuunaʻiga i lenei vala o le a e maua ai se avanoa, e fai ai ni talanoaga e sili ona lelei ma lau fanau?

E Tāua Tele le Faia o ni Faataʻitaʻiga

O le iai o se afiafi i vaiaso taʻitasi mo le Tapuaʻiga a le Aiga, e faalaeiauina ai foʻi ni talanoaga e aogā ma fesoasoani i fanau e feagai ai ma ni faafitauli patino. Ua faapea mai Alani lea na muaʻi taʻua: “E faaaogā e oʻu mātua le suʻesuʻega a le aiga o se avanoa e faailoa atu ai o matou lagona. E la te iloiloina mataupu e fesootaʻi ma tulaga na matou fesagaʻia.” Ua faapea mai le tinā o Alani: “O nisi taimi o le suʻesuʻega e matou te faaaogā e fai ai ni faataʻitaʻiga. O nei faataʻitaʻiga na fesoasoani i la ma fanau e iloa ai le auala e faamatala atu ai o latou talitonuga, ma faamaonia atu e moni o latou talitonuga. O lenei auala na avatu ai iā i latou le mautinoa e manaʻomia ina ia taulima ai luʻi na latou fesagaʻia.”

Pe a feagai ma omiga mai i isi talavou, e sili atu mea e manaʻomia ona fai e le fanau i lo le tau ina fai atu e leai ma savali ese. E tatau ona mafai ona latou tali atu i fesili e pei o le aiseā ma le aiseā e leai ai. E manaʻomia foʻi ona latou mautinoa i le mea e ao ona fai pe a tauemua ona o o latou talitonuga. Pe afai e lē mafai ona latou tali atu e uiga i o latou talitonuga, o le a faigatā la ona latou lototetele e lagolagoina le tapuaʻiga moni. E mafai ona fesoasoani le faia o ni faataʻitaʻiga ina ia atiaʻe ai lenā mautinoa.

O loo lisi mai i le  pusa i le itulau e 18 nisi o vaaiga e mafai ona faataʻitaʻi a o fai le Tapuaʻiga a le tou Aiga i le afiafi. Ia faatino moni lava nei vaaiga e ala i le fesiligia o tali e aumai e lau fanau. E lē gata ia fai ni faataʻitaʻiga e aogā, ae ia iloilo foʻi lesona aogā ua aʻoaʻoina mai i faaaʻoaʻoga o loo i le Tusi Paia. E lē taumatea o lenā toleniga i le aiga o le a fesoasoani i lau fanau, e manumalo ai i luʻi i le aʻoga ma so o se mea.

Po o Avea le Aiga o se Nofoaga e Saogalemu?

Po o avea lou aiga o se nofoaga e naunau lau fanau e toe foʻi mai i ai pe a tuua le aʻoga i aso taʻitasi? Pe afai o saogalemu lou aiga, o le a fesoasoani la i lau fanau e manumalo ai i luʻi i aso taʻitasi. Ua taʻua e se tuafafine ua avea nei ma sui o se aiga Peteli: “Ina ua ou tuputupu aʻe, na avea lo matou aiga o se nofoaga e saogalemu, ma o se mea sa sili ona tāua iā te aʻu. Po o le ā lava le leaga o le tulaga sa iai i le aʻoga, ae na ou iloa, pe a ou foʻi i le fale, o le a lelei mea uma.” O le ā le tulaga o i ai le siʻomaga o lou aiga? Po o avea o se nofoaga e iai le “lotoa, finauvale, [ma] fevaevaeaʻiga,” po o mātauina o se nofoaga e iai “le alofa, olioli, [ma le] filemu”? (Kala. 5:19-23) Pe afai e seāseā iai le filemu, po o e taumafai malosi e vaai po o ā suiga e manaʻomia ona fai, ina ia avea ai lou aiga o se nofoaga e saogalemu mo lau fanau?

O se tasi auala e fesoasoani i lau fanau e manumalo ai i luʻi, o lou tausolomua lea e fai ni faatasitasiga e atiaʻe ai mo i latou. O se faaaʻoaʻoga, pe mafai ona e valaaulia ni uso ma tuafāfine matutua faaleagaga mai la outou faapotopotoga, i faafiafiaga ma tafaoga a lou aiga? Ia pe mafai ona e fai se taumafataga faigofie i lou fale faatasi ma le ovasia femalagaaʻi, po o isi o loo auai i le auaunaga faataimi atoa? Po o e iloa ni misionare po o ni sui o le Peteli e mafai ona faauō i ai lau fanau, e tusa pe e ala i le tusi atu i ai o ni tusi, imeli pe vili atu i ai i nisi taimi? O na mafutaga e mafai ona fesoasoani i lau fanau ia saʻo o latou ala ma atiaʻe ni sini faaleagaga. Seʻi manatu i aafiaga lelei na maua e le talavou o Timoteo mai i le aposetolo o Paulo. (2 Timo. 1:13; 3:10) Sa fesoasoani iā Timoteo le la aufaatasiga vavalalata ma Paulo, ina ia taulaʻi atu ai i sini faaleagaga.—1 Kori. 4:17.

Faamālō Atu i Lau Fanau

E fiafia le finagalo o Ieova e silasila mai i fanau o latou lagolagoina le mea saʻo, e ui lava i omiga mai i le lalolagi a Satani. (Sala. 147:11; Faata. 27:11) E lē taumatea e te olioli foʻi i le vaai atu i fanau o filifili i le ala atamai. (Faata. 10:1) Ia iloa e lau fanau ou lagona e faatatau iā i latou, ma ia alofa ma faamālō atu. Ua faataatia e Ieova se faaaʻoaʻoga lelei mo mātua. I le taimi o le papatisoga o Iesu, na fetalai mai Ieova: “O loʻu Atalii pele oe, ua malie loʻu loto iā te oe.” (Mare. 1:11) E ala i lea faamautinoaga a lona Tamā, e mautinoa le faamalosia ai o Iesu e feagai ma le tele o luʻi o le a ia fesagaʻia! O lea la, ia iloa foʻi e lau fanau e te alofa iā i latou, ma faailoa atu i ai mea ua latou taulau ai.

O le mea moni, e lē mafai ona e puipuia atoatoa lau fanau mai i omiga, faiga faasoesa, ma tauemuga. Peitaʻi, e mafai lava ona e fesoasoani iā i latou. I ā auala? Ia fesoasoani iā i latou e atiaʻe se faiā ma Ieova. Ia faatulaga se taimi e mafai ona faagaee ai ni talanoaga e aogā. Ia avea le Tapuaʻiga a le Aiga i le afiafi o se mea e fiafia ai, ma ia avea lou aiga o se nofoaga e saogalemu. E lē taumatea o le faia faapea o le a fesoasoani i lau fanau e manumalo ai i le tele o luʻi.

[Faamatalaga pito i lalo]

^ pala. 2 Ua suia nisi igoa i lenei mataupu.

 [Pusa/Ata i le itulau 18]

E AOGĀ LE FAIA O FAATAʻITAʻIGA

O nisi nei o tulaga o loo fesagaʻi ma a tatou fanau. E lelei pe a faataʻitaʻi nisi o nei tulaga i afiafi e fai ai le Tapuaʻiga a lou Aiga.

▸ Ua fai atu le faiaʻoga o le ʻau i lou alo e auai i le ʻau a le aʻoga.

▸ Ua tauanau e nisi lou alo e ula le sikareti a o alu atu i le fale mai i le aʻoga.

▸ Ua faafefe e nisi tama lou alo, e latou te fasiina o ia pe a toe vāai o talaʻi.

▸ A o galue lou alo i le talaʻiga mai lea fale i lea fale, ua ia feiloaʻi atu i se tasi e la te aʻoʻoga faatasi.

▸ Ua fesiligia lou alo i luma o le vasega pe aiseā e lē faʻalo ai i le fuʻa.

▸ Ua fai ma masani a se tama le ula i lou alo ona o le avea ma se Molimau.

[Ata i le itulau 17]

Po o iai se faasologa a lau fanau o a latou lava faitauga Tusi Paia?

[Ata i le itulau 19]

Po o e valaaulia ni uso ma tuafāfine matutua faaleagaga i a outou faafiafiaga ma tafaoga?