Fesili Mai le ʻAufaitau

Ina ua auina atu e Iesu Keriso aposetolo e 12 e talaʻi, pe na fai atu e ō ma ave ni tootoo ma fai ni seevae?

Ua manatu nisi e feteenaʻi tala a Evagelia e tolu ia e taʻua ai le auina atu e Iesu o aposetolo e talaʻi. Peitaʻi, e mataʻina se manatu e maua pe a faatusatusa nei tala. Seʻi faatusatusa le tala a Mareko ma le tala a Luka. Ua taʻua e Mareko: ‘Ua faatonu e Iesu i latou ia aua neʻi avea ni mea i le malaga, ae e tau lava o se tootoo. Aua neʻi aveina ni falaoa, se taga meaʻai, po o ni tupe i a latou ato tupe, a ia fai seevae ma aua neʻi ofuina ni ofutino se lua.’ (Mare. 6:7-9) Na taʻua e Luka: “Aua neʻi avea ni mea mo le malaga, aua neʻi aveina se tootoo, po o se taga meaʻai, po o ni falaoa, po o ni tupe siliva, aua foʻi neʻi taʻilua ofutino.” (Luka 9:1-3) E foliga mai e feteenaʻi ia tala e lua. E tusa ai o le tala a Mareko, na faatonuina le ʻauaposetolo e ave se tootoo ma fai ni seevae, ae na taʻua e Luka e lē tatau ona latou aveina ni mea, e oo lava i se tootoo. Ae e ese mai iā Mareko, e lē o taʻua e Luka ni seevae.

Ina ia iloa le manatu o Iesu i lenei mataupu, seʻi mātau le faaupuga e tutusa ai Evagelia uma nei e tolu. I tala na muaʻi taʻua i luga, atoa ai ma le Mataio 10:5-10, na faatonuina ai le ʻauaposetolo ia aua neʻi ofuina pe ave ni “ofutino se lua.” E foliga mai e tasi le ofutino sa ofu e se aposetolo. E lē tatau la ona ave se isi ofutino i le malaga. Sa fai foʻi o latou seevae. Na faamamafa e Mareko e manaʻomia ona “fai seevae,” po o seevae ia na latou seeina i lea taimi. Ae ā tootoo? Ua taʻua i le The Jewish Encyclopedia: “E foliga mai o se tū masani i tagata Eperu anamua le aveina foʻi o se tootoo.” (Kene. 32:10) Na taʻua e Mareko na faatonuina le ʻauaposetolo “ia aua neʻi avea ni mea i le malaga,” seʻi vaganā ai tootoo sa iā i latou i le taimi na faatonuina ai e Iesu. O lona uiga sa faamamafa e tusitala o Evagelia le faatonuga a Iesu, ia aua neʻi tuai le malaga ona o le toe saʻilia o nisi mea.

Na faamamafa atili lenei manatu e Mataio, o lē na faalogo atu a o fai e Iesu lenei faatonuga ma faamauina. Na fetalai Iesu: “Aua neʻi avea ni auro, siliva po o tupe ʻapamemea i a outou ato tupe. Aua foʻi neʻi avea ni taga meaʻai i le malaga, po o ni ofutino se lua, o ni seevae po o se tootoo; auā e tatau lava ona avatu le meaʻai i le tagata faigaluega.” (Mata. 10:9, 10) Ae faapefea seevae na see e le ʻauaposetolo, ma tootoo na uu i o latou lima? E leʻi faapea atu Iesu e tiaʻi ese mea na iā i latou, ae na fetalai atu ia aua neʻi toe saʻilia na mea. Aiseā na ia faia ai lenā faatonuga? Auā “e tatau lava ona avatu le meaʻai i le tagata faigaluega.” O le autū lenā o le faatonuga a Iesu, lea e ōgatusa ma lana timaʻiga i le Lauga i le Mauga, ia aua neʻi o latou popole i ni mea e aai ai, feinu pe oofu ai.—Mata. 6:25-32.

E ui e foliga mai e feteenaʻi tala a Evagelia, ae e tasi lava le manatu na latou faamamafa. Sa faatonuina aposetolo e ō ma ave mea ua iā i latou, ae ia aua neʻi popole i le toe saʻilia o nisi mea. Aiseā? Auā e saunia e Ieova na mea mo i latou.

 O ai “tamaʻitaʻi” ia sa faatatau i ai le faamatalaga a Solomona?—Fai. 2:8.

E tatou te lē mautinoa, ae atonu o i latou o fafine taualoa ia na feiloaʻi i ai Solomona i lona maota.

Na taʻua e Solomona i le Failauga mataupu e 2 mea e tele na ia faataunuuina, e aofia ai galuega tetele o faugāfale. Na ia taʻua atili: “Sa ou faaputuina siliva ma auro mo aʻu, ma oloa a tupu ma itumalo. Sa iā te aʻu tama pepese ma teine pepese ma le toʻatele o tamaʻitaʻi, o mea ia e matuā fiafia i ai le fanau a tagata.”—Fai. 2:8.

O le toʻatele o le ʻaufaitofā e manatu o “tamaʻitaʻi” ia sa taʻua e Solomona, o ana avā ma palake e tele mai i nuu ese na fai i tausaga mulimuli ane, o ē na faaliliuina o ia i le tapuaʻiga sesē. (1 Tu. 11:1-4) Peitaʻi, e iai ni lave o lenā faamatalaga. Ina ua tusia e Solomona na upu, ua leva ona ia masani i “tamaʻitaʻi.” Ma i lenā taimi sa ia maua pea le finagalo malie o Ieova, auā na faapogaia o ia e le Atua e tusia tusi o le Tusi Paia. E matuā lē talafeagai lenā ma lona tulaga na iai i tausaga mulimuli ane, ina ua iai le faitau selau o ana avā ma palake ma liliu atu i le tapuaʻiga sesē.

Na taʻua e Solomona i le tusi o Failauga, sa ia “saʻili . . . i upu e logoleleia, ma le tusiaina o upu saʻo o le upu moni.” (Fai. 12:10) Sa ia iloa upu saʻo mo le “avā,” “masiofo” ma le “palake,” auā sa ia faaaogā na upu i ana tusitusiga paia. (Faata. 5:18; 12:4; 18:22; Fai. 9:9; Pese 6:8, 9) Ae e lē o faaaogāina i le Failauga 2:8 na upu masani.

E na o le pau lenei o le taimi e taʻua ai i le Tusi Paia lenei upu faa-Eperu e lē masani aʻi, lea ua faaliliuina i le upu “tamaʻitaʻi.” Ua faapea mai tagata atamamai e lē mautinoa le uiga o lenei upu. O le toʻatele o le ʻaufaaliliu o le Tusi Paia ua manatu e faasino atu le faaupuga o loo i le Failauga 2:8, i tamaʻitaʻi aloaʻia pe taualoa ona o le kalama o loo faaaogāina i lea mau. E faamaonia lenā manatu i le faaliliuga o le upu “tamaʻitaʻi” i lenā mau.

Talu ai na lauiloa ma aave tala o Solomona, na faalogo ai le tupu tamaʻitaʻi o le malo tamaoaiga o Seepa, e uiga iā te ia ma asiasi atu ma ofo tele ai. (1 Tu. 10:1, 2) Atonu la sa aofia ai lenei tupu tamaʻitaʻi i “tamaʻitaʻi” ia na taʻua e Solomona. Atonu sa faasino atu o ia i fafine lauiloa na feiloaʻi i ai i lona maota, a o faagasolo le tele o tausaga na ia maua ai le finagalo malie o le Atua.