Ia Toleni Isi e Aapa Atu mo Faaeaga i le Faapotopotoga

“O lē ua aʻoaʻoina lelei o le a pei o lona faiaʻoga.”—LUKA 6:40.

1. I le taimi o le faiva a Iesu, sa faapefea ona ia saunia le faavae mo se faapotopotoga tutasi?

I LE faaiʻuga o le tala i le Evagelia a le aposetolo o Ioane, na tusi ai o ia e faapea: “O le mea moni, e tele isi mea na faia e Iesu, ou te manatu afai e tusia nei mea uma i ni tusi tāʻai, e lē mafai ona ofi nei tusi tāʻai uma i le lalolagi.” (Ioa. 21:25) I mea uma lava na faataunuuina e Iesu i le taimi o lana faiva maelega na faia mo se taimi puupuu, na aofia ai le saʻilia, toleni, ma faamaopoopo tane o ē o le a fai ma taʻimua pe a mavae lona soifuaga i le lalolagi. Ina ua toe foʻi atu o ia i le lagi i le 33 T.A., ua uma ona ia saunia le faavae o se faapotopotoga tutasi lea o le a vave ona faatupulaʻia le aofaʻi i le faitau afe.—Galu. 2:41, 42; 4:4; 6:7.

2, 3. (a) Aiseā ua matuā manaʻomia ai i tane ona aapa atu? (e) O le ā o le a talanoaina i lenei mataupu?

² I aso nei, e sili atu i le fitu miliona tagata talaʻi o le Malo o loo iai i ni faapotopotoga e silia i le 100,000 i le lalolagi aoao, ma o lea la, o loo faaauau pea ona manaʻomia ni tane e taʻimua i mea faaleagaga. O se faaaʻoaʻoga, o loo matuā manaʻomia ni toeaina Kerisiano. E faamālō atu i ē o loo aapa atu mo lenei faaeaga o le auaunaga, auā o loo latou ʻnaunau i galuega lelei.’—1 Timo. 3:1.

³ Peitaʻi, e lē otometi ona agavaa tane mo faaeaga i le faapotopotoga. E lē o aʻoaʻoga ma mea na tutupu i le olaga o se tane e saunia ai o ia mo nei faaeaga. Ina ia lelei le auala e faatino  ai nei faaeaga, e tatau ona agavaa se tane i le itu faaleagaga. E sili atu nai lo o tomai ma mea na ia ausia, e tatau ona iā te ia uiga faaleagaga. E mafai faapefea ona fesoasoani i tane i le faapotopotoga ina ia agavaa? Na fetalai Iesu: “O lē ua aʻoaʻoina lelei o le a pei o lona faiaʻoga.” (Luka 6:40) I lenei mataupu, o le a tatou talanoaina ai nisi o auala na fesoasoani ai le Faiaʻoga Sili o Iesu Keriso, i ona soo ina ia agavaa mo isi faaeaga, ma lesona e tatou te aʻoaʻoina mai i mea na ia faia.

“Ua Ou Taʻua Outou o Uō”

4. Sa faapefea ona avea Iesu ma uō moni i ona soo?

⁴ Sa feutagaʻi Iesu ma ona soo e pei o ni uō, ae lē pei o ni ē e faatauvaa. Sa ia faaalu le taimi faatasi ma i latou, maufaatuatuaina i latou, ma ʻfaailoa atu iā i latou mea uma na ia faalogo ai i lona Tamā.’ (Faitau le Ioane 15:15.) Seʻi manatu i lo latou fiafia tele ina ua tali atu Iesu i la latou fesili: “O le ā foʻi le faailoga o lou faatasi mai, ma le taufaaiʻuiʻuga o le faiga o mea a le lalolagi?” (Mata. 24:3, 4) Sa ia sasaa atu i ona soo ona manatu ma faalogona ootia. O se faaaʻoaʻoga, i le pō na faalataina ai Iesu, sa ia ave Peteru, Iakopo ma Ioane i le faatoʻaga o Ketesemane, lea na ia tatalo faatauanau ma ua matuā atuatuvale. Atonu e leʻi lagona atu e aposetolo e toʻatolu upu o le tatalo a Iesu, ae e mautinoa sa latou iloa lona matuā mafatia. (Mare. 14:33-38) Seʻi manatu foʻi i le aafiaga na oo iā i latou ina ua liua Iesu i o latou luma. (Mare. 9:2-8; 2 Pete. 1:16-18) Ona o le faauōga māfana na atiaʻe e Iesu ma ona soo, na mulimuli ane faamalosia ai i latou a o faatino o latou tiute tauave tāua.

5. O ā nisi o auala e mafai ai e toeaina Kerisiano ona faaavanoa atu i latou mo isi?

⁵ I le pei o Iesu, ua avea toeaina Kerisiano i aso nei o ni uō ma o ē e fesoasoani atu i isi. E latou te atiaʻe ni faiā māfana ma vavalalata ma o latou uso talitonu, e ala i le faaalu o se taimi e faaalia ai le naunau moni iā i latou. E ui ua iloa e toeaina le tāua o le lē faalauaʻiteleina o nisi o mataupu, ae e lē faapea ai o le a latou faalilolilo i mea uma. E talitonuina e toeaina o latou uso ma fefaasoaaʻi ma i latou i upu moni o le Tusi Paia ua latou aʻoaʻoina. E lē tatau i toeaina ona manatu faatauvaa i se auauna o le faiva ona e faapea e laʻitiiti o ia. Nai lo o lea, e latou te manatu iā te ia o se tane faaleagaga e mafai ona faaauau pea ona agaʻigaʻi i luma, ma o loo ia faia se auaunaga tāua i le faapotopotoga.

“Ua Ou Faia le Faaaʻoaʻoga mo Outou”

6, 7. Faamatala le faaaʻoaʻoga na faataatia e Iesu mo ona soo, ma le aafiaga o lenei faaaʻoaʻoga iā i latou.

⁶ E ui lava sa talisapaia e soo o Iesu mea faaleagaga, ae o nisi taimi e taaʻina le auala e mafaufau ai i o latou talaaga ma aganuu. (Mata. 19:9, 10; Luka 9:46-48; Ioa. 4:27) Peitaʻi, e leʻi otegia pe faamataʻu e Iesu ona soo. E leʻi talosaga atu foʻi o ia iā i latou e faia se mea na faigatā ona latou faia, pe fautuaina i latou e fai se mea, ae e ese le mea o loo ia faia. Nai lo o lea, sa aʻoaʻo e Iesu i latou e ala i faaaʻoaʻoga.—Faitau le Ioane 13:15.

⁷ O le ā le ituaiga o faaaʻoaʻoga na faataatia e Iesu mo ona soo? (1 Pete. 2:21) Sa faafaigofie lona olaga ina ia mafai ai ona faaaogā lona taimi e auauna atu i isi. (Luka 9:58) Sa aʻoaʻo atu e Iesu isi i mea na ia aʻoaʻoina mai iā Ieova nai lo o ona lava manatu. (Ioa. 5:19; 17:14, 17) Sa agalelei ma faigofie ona talanoa atu tagata iā te ia. O mea uma na ia faia sa uunaʻia i le alofa. (Mata. 19:13-15; Ioa. 15:12) Sa iai se aafiaga lelei o le faaaʻoaʻoga a Iesu i ona aposetolo. O se faaaʻoaʻoga, e leʻi fefe Iakopo i le oti, ae sa auauna ma le faamaoni i le Atua seʻia oo ina fasiotia. (Galu. 12:1, 2) E silia i le 60 tausaga o mulimuli ma le faamaoni Ioane i tulagāaao o Iesu.—Faaa. 1:1, 2, 9.

8. O ā faaaʻoaʻoga e faataatia e toeaina mo tane talavou ma isi?

⁸ O toeaina e ola faataulagaina, lotomaulalo ma alolofa, e latou te faataatia le ituaiga faaaʻoaʻoga o loo manaʻomia e tane talavou. (1 Pete. 5:2, 3) E lē gata i lea, o toeaina ua fai ma faaaʻoaʻoga i le faatuatua, le aʻoaʻo atu, le olaga faa-Kerisiano ma le faiva, ua tofo i le faamalieina  ona ua iloa e mafai ona faaaʻoaʻo atu isi i lo latou faatuatua.—Epe. 13:7.

Na Faatonu e Iesu i Latou ma Auina Atu e Talaʻi

9. E faapefea ona tatou iloa na toleni e Iesu ona soo ina ia faataunuu le galuega faaevagelia?

⁹ Ina ua uma ona talaʻi ma le maelega Iesu pe tusa ma le lua tausaga, ona ia faalautele atu lea o le galuega talaʻi e ala i le auina atu o ona aposetolo e toʻa 12 e talaʻi. Ae na muamua ona tuu atu i ai faatonuga. (Mata. 10:5-14) A o leʻi fafagaina faavavega e Iesu le faitau afe o tagata, sa ia taʻu atu i ona soo le auala e tatau ona latou faamaopoopo ai tagata ma tufatufa atu meaʻai. (Luka 9:12-17) E manino mai la, sa toleni e Iesu ona soo e ala i le tuu atu i ai o faatonuga manino ma maʻoti. O nei toleniga, atoa ai ma le fesoasoani malosi a le agaga paia, na mulimuli ane faaauupegaina ai le ʻauaposetolo ina ia faamaopoopo le galuega talaʻi tele lea na amata i le 33 T.A. ma faasolo mai ai.

10, 11. E mafai faapefea ona toleni faasolosolo ē fou?

¹⁰ I aso nei, e amata ona aʻoaʻoina faaleagaga se tane pe a ia talia se suʻesuʻega faale-Tusi Paia. E ono manaʻomia ona tatou fesoasoani atu i ai ia lelei lana faitau. E faaauau pea la tatou fesoasoani a o suʻesuʻeina le Tusi Paia ma ia. Pe a amata ona ia auai e lē aunoa i sauniga faa-Kerisiano, o le a agaʻigaʻi i luma lana toleniga faaleagaga a o auai i le Aʻoga o le Faiva Faatiokarate, avea ma tagata talaʻi e leʻi papatiso, ma isi mea. Pe a uma ona papatiso, e mafai ona faaaofia ai i le toleniina o ia, mea e pei o le fesoasoani i le faaleleia o le Maota mo Sauniga. Mulimuli ane, e mafai ona fesoasoani ia te ia ina ia iloa po o ā mea e manaʻomia ona ia faia, ina ia agavaa ai e avea o se auauna o le faiva.

¹¹ Pe a tuu atu i se uso ua papatiso se tiute tauave, e faamatala atu e se toeaina auala e fai ai mea i le faalapotopotoga, ma tuu atu faatonuga e manaʻomia. E tatau ona malamalama le uso o loo toleniina i le mea o loo faatalitalia mai iā te ia. Pe afai e faigatā ona ia faia le tiute tauave na tuu atu e na te faia, o se toeaina alofa e lē vave ona manatu e faapea e lē agavaa o ia. Nai lo o lea, e faasino atu ma le agalelei e le toeaina vala patino e ao ona faaleleia, ma iloilo sini ma auala e fai ai. O se fiafiaga mo toeaina le vaai atu i tane o loo tali lelei mai i na taumafaiga, ma o loo maua le olioli i le auauna atu i isi.—Galu. 20:35.

“O Lē e Faalogo i Fautuaga e Atamai Lava o Ia”

12. Aiseā na aogā ai fautuaga a Iesu?

¹² Sa toleniina e Iesu ona soo e ala i le saunia atu o fautuaga talafeagai e fua i o latou manaʻoga. O se faaaʻoaʻoga, sa aʻoaʻia e Iesu Iakopo ma Ioane ona o le mananaʻo e alu ifo le afi mai le lagi, i luga o nisi o tagata Samaria e leʻi taliaina o ia. (Luka 9:52-55) Ina ua faalatalata atu le tinā o Iakopo ma Ioane iā Iesu, ma talosaga atu ia maua e i laʻua ni tulaga lelei i le Malo, na fetalai tuusaʻo atu Iesu i le ʻauuso: “Ou te lē pule po o ai e nofo i loʻu itu taumatau ma loʻu itu tauagavale, ae e maua lenā tulaga e i latou ua saunia i ai e loʻu Tamā.” (Mata. 20:20-23) Sa avatu e Iesu i taimi uma fautuaga manino, aogā, ma faavae mai i mataupu silisili a le Atua. Sa ia aʻoaʻoina ona soo ia manatunatu ma faatatau na mataupu silisili. (Mata. 17:24-27) Sa silafia foʻi e Iesu mea e gata mai ai le mafai o ona soo, ma e na te leʻi faatalitalia se lelei atoatoa mai iā i latou. Sa uunaʻia ana fautuaga i le alofa moni.—Ioa. 13:1.

13, 14. (a) O ai e manaʻomia fautuaga? (e) Aumai ni faaaʻoaʻoga o ni fautuaga e ono avatu e se toeaina i se tasi e lē o agaʻigaʻi i luma faaleagaga.

¹³ O tane uma lava e aapa atu mo faaeaga i le faapotopotoga Kerisiano, e ono manaʻomia ni fautuaga faale-Tusi Paia mai lea taimi i lea taimi. Ua faapea mai le Faataoto 12:15: “O lē e faalogo i fautuaga e atamai lava o ia.” Ua faapea mai se tasi uso talavou: “Ua ou iloa, o le luʻi sili ona faigatā iā te aʻu, o le feagai lea ma oʻu lava tulaga lē lelei atoatoa. Ae o le fautuaga mai se tasi o toeaina na fesoasoani iā te aʻu e toe faasaʻo ai loʻu manatu.”

 ¹⁴ Pe a mātauina e toeaina e iai se amioga lē talafeagai o loo taofiofia le agaʻigaʻi i luma faaleagaga o se tane, e latou te tausolomua e toe faasagatonu o ia i le agaga o le agamalu. (Kala. 6:1) E iai taimi e manaʻomia ai fautuaga ona o nisi o uiga masani. O se faaaʻoaʻoga, pe afai e foliga mai e lē o manaʻo se uso e fai ni taumafaiga, atonu e lelei i se toeaina ona taʻu atu iā te ia sa avea Iesu ma tagata talaʻi maelega o le Malo, o lē na poloaʻia ona soo ia fai isi ma soo. (Mata. 28:19, 20; Luka 8:1) Afai e foliga mai e fia sili se uso, e ono faamatala atu i ai e se toeaina le auala na fesoasoani ai Iesu i Ona soo ina ia iloa lamatiaga o le fia sili. (Luka 22:24-27) Ae faapefea pe afai e faigatā i se uso ona faamagalo atu i isi? O loo iai se lesona tāua mai le talafaatusa e faatatau i le pologa, o lē na musu e faamagalo si tamaʻi aitalafu, e ui lava na faamagaloina o ia i lana aitalafu telē. (Mata. 18:21-35) Pe a manaʻomia fautuaga, o se mea lelei i toeaina ona tuuina atu i le vave e mafai ai.—Faitau le Faataoto 27:9.

“Ia Aʻoaʻo Oe Lava”

15. E mafai faapefea i le avā ma le fanau a se tane, ona fesoasoani iā te ia ina ia auauna atu i isi?

¹⁵ E taʻimua toeaina i le toleniina o tane ia aapa atu, ae e mafai e isi ona lagolago atu i a latou taumafaiga. O se faaaʻoaʻoga, e mafai ma e tatau ona fesoasoani atu le avā ma le fanau a se tane ina ia aapa atu. Ma pe afai ua avea o ia ma toeaina, o le a ia maua aogā mai le lagolagosua a se avā alofa ma le fanau lē manatu faapito. E tāua tele lo latou lotomalilie e faaaogā o ia i le faapotopotoga, pe afai e manaʻo e taulau manuia i lona faaeaga. O lo latou agaga faataulagaina e maua ai e ia le olioli, ma e matuā talisapaia e isi.—Faata. 15:20; 31:10, 23.

16. (a) O ai e paʻū i ai le tiute autū mo le aapa atu? (e) E mafai faapefea ona aapa atu se tane mo faaeaga i le faapotopotoga?

¹⁶ E ui lava e mafai e isi ona lagolagosua ma fesoasoani atu i se tane, ae o le tiute autū mo le aapa atu e paʻū iā te ia lava. (Faitau le Kalatia 6:5.) E moni e lē tau manaʻomia ona avea se uso ma auauna o le faiva po o se toeaina, ina ia fesoasoani atu ai i isi ma faia se sao atoatoa i le faiva. Peitaʻi, o le aapa atu i faaeaga i le faapotopotoga, o lona uiga ia taumafai e ausia agavaa o loo taʻu mai i le Tusi Paia. (1 Timo. 3:1-13; Tito 1:5-9; 1 Pete. 5:1-3) O lea la, afai e naunau se tane e avea ma auauna o le faiva po o se toeaina ae e leʻi tofia i se tasi o na faaeaga, e tatau ona uaʻi atu i vala o loo manaʻomia ona ia faia ai se agaʻigaʻi i luma faaleagaga. O lenei tulaga e manaʻomia ai ona faitau e lē aunoa o le Tusi Paia, fai ana ia lava suʻesuʻega ma le filigā, matuā manatunatu loloto, tatalo mai le loto, ma auai ma le maelega i le faiva faa-Kerisiano. O auala na e mafai ona ia faatatauina ai le fautuaga a Paulo iā Timoteo: “Ia aʻoaʻo oe lava ia fai ma ou sini le faamaoni i le Atua.”—1 Timo. 4:7.

17, 18. O le ā e mafai ona fai e se uso ua papatiso, pe afai o loo taofia o ia e aapa atu ona o le popole, lagona o le lē agavaa po o le leai o se uunaʻiga?

 ¹⁷ Ae faapefea pe afai e lē o aapa atu se tane ona o le popole po o lagona o le lē agavaa? E ao ona ia manatunatu i le tele o mea ua faia e Ieova le Atua ma Iesu Keriso mo i tatou. Ioe, e ʻtauave e Ieova la tatou avega i aso taʻitasi.’ (Sala. 68:19) O lea la, e mafai e lo tatou Tamā i le lagi ona fesoasoani i se uso e taulima tiute tauave i le faapotopotoga. E tāua foʻi i se uso e lē o se auauna o le faiva po o se toeaina ona manatunatu i le mea moni e faapea, o loo telē le manaʻoga mo ni tane matutua faaleagaga ia talia faaeaga o le auaunaga i le faalapotopotoga a le Atua. O le manatunatu i na manatu, e ono uunaʻia ai se uso e fai ni taumafaiga atili ina ia manumalo ai i faalogona lē saʻo. E mafai ona ia tatalo mo le agaga paia, ma ia manatua o le fua o le agaga e aofia ai le filemu ma le amio pulea—o uiga e manaʻomia ina ia aveesea ai le popole ma lagona o le lē agavaa. (Luka 11:13; Kala. 5:22, 23) Ma e mafai ona ia mautinoa atoatoa e faamanuia e Ieova i latou uma o loo aapa atu ma se uunaʻiga saʻo.

¹⁸ Pe e avea le leai o se uunaʻiga ma itu e taofia ai se tane ua papatiso mai le aapa atu? O le ā e mafai ona fesoasoani i se uso e lē o iai se faanaunauga e auauna atu? Na tusi le aposetolo o Paulo: “O le Atua, . . . o loo galue i totonu iā te outou, e tusa ma lona finagalo malie, ina ia outou lotomalilie ma galulue i ai.” (Fili. 2:13) O le Atua na te tuuina mai le faanaunauga e auauna atu, ma e mafai e le agaga o Ieova ona faamalosia se tagata e avatu le auaunaga paia. (Fili. 4:13) E lē gata i lea, e mafai ona tatalo se Kerisiano i le Atua e fesoasoani mai iā te ia ina ia faia le mea saʻo.—Sala. 25:4, 5.

19. O le ā le uiga o le faapea mai o Ieova o le a ia faatulaʻi aʻe “ni leoleo mamoe se toʻafitu . . . , ioe, o ni alo alii se toʻavalu’?

¹⁹ E faamanuia e Ieova taumafaiga a toeaina ina ia toleni isi. E faamanuia foʻi o ia i ē e talia na toleniga ma aapa atu mo faaeaga i le faapotopotoga. Ua faamautinoa mai i le Tusi Paia iā i tatou e faapea, o loo iai i tagata o le Atua “ni leoleo mamoe se toʻafitu . . . , ioe, o ni alo alii se toʻavalu”—o le aofaʻi o tane maufaatuatuaina o loo manaʻomia—o le a faatulaʻi aʻe e taʻimua i le faalapotopotoga a Ieova. (Mika 5:5) O se faamanuiaga le iai o le toʻatele o tane Kerisiano, o loo toleniina ma aapa atu ma le lotomaulalo mo faaeaga i le auaunaga, ina ia avatu ai le viiga iā Ieova!

O le ā Lau Tali?

• Na faapefea ona fesoasoani Iesu i ona soo ina ia agavaa mo isi faaeaga?

• E faapefea ona faaaʻoaʻo toeaina iā Iesu a o latou fesoasoani atu i tane i le faapotopotoga ina ia taʻimua?

• O le ā le vaega fai a le avā ma le fanau a se tane i le fesoasoani atu iā te ia ina ia aapa atu?

• O le ā e mafai ona fai e se tane lava ia ina ia aapa atu ai mo faaeaga?

[Fesili mo le Suʻesuʻega]

[Ata i le itulau 31]

O ā toleniga e mafai ona e tuuina atu i lau tagata aʻoga o le Tusi Paia a o ia taumafai e agaʻigaʻi i luma?

[Ata i le itulau 32]

E faapefea ona faaalia e tane o loo latou aapa atu?