Sa Taʻitaʻia e le Agaga o le Atua Auauna Faatuatua Anamua

“Ua auina mai aʻu atoa ma lona agaga e le Alii Pule Silisili Ese o Ieova.”—ISA. 48:16.

1, 2. O le ā e manaʻomia ina ia faaalia ai le faatuatua, ma o le ā le faalaeiauga e tatou te maua e ala i le iloiloina o faaaʻoaʻoga a tagata faatuatua i aso anamua?

E UI lava sa faamaonia na iai tagata faatuatua talu mai aso o Apelu, ae “e lē o tagata uma e iai le faatuatua.” (2 Tesa. 3:2) Aiseā la e iai i se tagata lenei uiga, ma o le ā e fesoasoani iā te ia ina ia maua ai le faatuatua? E masani lava, e tupu le faatuatua ona o mea na faalogo ai i le Afioga a le Atua. (Roma 10:17) O le faatuatua o se vala o le fua o le agaga paia o le Atua. (Kala. 5:22, 23) O lea la, ina ia faamaonia atu ma faaalia le faatuatua, e tatou te manaʻomia le agaga paia.

² E lē saʻo pe a faapea atu na fananau mai tane ma fafine faatuatua ua iai iā i latou lenā uiga. O auauna ua fai ma faaaʻoaʻoga o loo tatou faitau ai i le Tusi Paia, o tagata foʻi “e pei o i tatou.” (Iako. 5:17) Sa iai o latou masalosaloga, atugaluga ma vaivaiga, ae e ala i le agaga o le Atua, na “toe malolosi ai” ina ia fesagaʻia luʻi. (Epe. 11:34) E ala i le iloiloina o le auala na fesoasoani ai le agaga o Ieova i na auauna, o le a faalaeiauina ai i tatou i aso nei ia faaauau i lo tatou ala faamaoni, talu ai ua matuā tele mea e mafai ona faavaivaia ai lo tatou faatuatua.

Sa Faamalosia Mose e le Agaga o le Atua

3-5. (a) E faapefea ona tatou iloa na fesoasoani le agaga paia iā Mose ina ia faatino ai ona tiute tauave? (e) O le ā e tatou te aʻoaʻoina mai le faaaʻoaʻoga a Mose i le auala e foaʻi mai ai e Ieova lona agaga?

³ Na mātauina i le 1513 T.L.M., sa “sili ona agamalu” Mose i tagata uma na ola i lenā vaitaimi. (Nu. 12:3) Sa tuu atu i lenei auauna agamalu ni tiute tauave tāua i le nuu o Isaraelu. Sa faamalosia Mose i le agaga o le Atua e faia valoaga, faamasino, tusia tusi, taʻitaʻia, ma faia vavega. (Faitau le Isaia 63:11-14.) Peitaʻi, i se tasi taimi, na taʻua ai ma le faanoanoa e Mose ua mamafa tele le avega mo ia. (Nu. 11:14, 15) O lea na ʻave ai e Ieova se vaega o le agaga’ sa iā Mose, ae tuu atu i isi tane e toʻa 70 ina ia fesoasoani i le tauaveina o le avega. (Nu. 11:16, 17) E ui lava e foliga mai sa mamafa le avega a Mose, ae o le mea moni e na te leʻi tauaveina na o ia, ma e faapena foʻi tane e 70 na tofia e fesoasoani iā te ia, e latou te leʻi tauaveina le avega na o i latou.

⁴ Sa tuu atu iā Mose le agaga paia na talafeagai lelei mo lona tiute tauave. Ina ua tofia le isi 70 e fesoasoani iā Mose, sa iai pea iā te ia le agaga paia na ia manaʻomia. E leʻi faapea na itiiti le agaga paia na tuu atu iā Mose, ae tele na tuu atu i tane matutua e 70. E foaʻi mai e Ieova le agaga i le tele e tatou te manaʻomia ai, e tusa ai ma o tatou tulaga. “E lē foaʻi faatatauina e ia le agaga,” ae e na te foaʻi mai le tele o lona agaga.—Ioa. 3:34.

⁵ Po o e onosaia ni puapuaga? Po o faateleina ou tiute tauave ma ua alu ai le tele o lou taimi? Po o e taumafai e tausia manaʻoga faaleagaga ma faaletino o lou aiga, a o feagai ma le faateteleina o le taugatā o le soifuaga po o popolega i le tulaga tau soifua mālōlōina? Po o e tauaveina ni tiute tauave tāua i le faapotopotoga? Po o le ā lava lou tulaga, ae ia e mautinoa e mafai e le Atua ona aumaia iā te oe le malosi e te manaʻomia e ala i lona agaga, ina ia feagai ai ma na tulaga.—Roma 15:13.

Na Agavaa Pesaleli Ona o le Agaga Paia

6-8. (a) O le ā na fesoasoani le agaga o le Atua iā Pesaleli ma Oliavu ina ia faia? (e) O le ā e faaalia ai na taʻitaʻia Pesaleli ma Oliavu e le agaga o le Atua? (i) Aiseā o se matuā faalaeiauga ai le mea na tupu iā Pesaleli?

⁶ O le mea na tupu iā Pesaleli, o lē na ola i  vaitaimi o Mose, e tatou te aʻoaʻoina mai ai le tele o mea e faatatau i le auala e galue ai le agaga o le Atua. (Faitau le Esoto 35:30-35.) Sa tofia Pesaleli e taʻimua i le faia o meafale na manaʻomia mo le faleʻie paia. Pe sa iai muamua sona tomai i le auala e faia ai nei mea? Atonu, ae e foliga mai o lana galuega mulimuli talu ai nei, o le faia o piliki mo tagata Aikupito. (Eso. 1:13, 14) O le a faapefea la ona faataunuu e Pesaleli lona tofiga faigatā? ʻNa faatumuina o ia i le agaga o le Atua, ina ia maua le atamai, ma le malamalama ma le poto, ina ia agavaa ai o ia e fai galuega eseese uma, i le tusiaina o ata, ina ia faia ai galuega atamai eseese.’ Po o le ā lava le tomai masani atonu sa iai iā Pesaleli, ae na faateleina lenā tomai e ala i le agaga paia. E faapena foʻi Oliavu. Atonu e tele mea na aʻoaʻoina e Pesaleli ma Oliavu, auā e lē gata na la faatinoina o la tiute, ae na la aʻoaʻoina foʻi isi i mea e tatau ona fai. Ioe, sa uunaʻia e le Atua i laʻua ia aʻoaʻoina isi.

⁷ O se isi faamaoniga e iloa ai na taʻitaʻia Pesaleli ma Oliavu i le agaga o le Atua, ona o le anagatā po o le umi ona faaaogā o mea na la faia. Pe tusa ma le 500 tausaga mulimuli ane ai, ae o loo faaaogā pea mea na la faia. (2 No. 1:2-6) I le lē pei o tagata fau meafale i aso nei, e leʻi mananaʻo Pesaleli ma Oliavu e viiviia i laʻua ona o a la galuega. Sa la mananaʻo ia tuuina atu le viiga uma iā Ieova.—Eso. 36:1, 2.

⁸ Atonu e tatou te feagai i aso nei ma ni tofiga faigatā e manaʻomia ai ni tomai faapitoa, e pei o le faufale, lolomiina o tusi ma lomiga, faamaopoopoina o tauaofiaga, tuuina atu o fesoasoani laveaʻi, ma le talanoa atu i fomaʻi ma pulega o falemaʻi e faatatau i lo tatou tulaga faale-Tusi Paia i le faaaogāina o le toto. O nisi taimi, o galuega nei e faatino e i latou o ē e iai le tomai faapitoa, ae o le tulaga masani, ua faia e i latou o ē e galulue tauofo e lē tele se tomai e faatatau i na ituaiga o galuega. O le agaga o le Atua ua fesoasoani iā i latou ina ia taulau manuia ai a latou taumafaiga. Po o e faatalatū e talia se tofiga i le auaunaga iā Ieova, ona e te manatu o loo iai isi e sili atu ona agavaa nai lo o oe? Ia manatua, e mafai e le agaga o le Atua ona faalautele lou iloa ma ou tomai, ma fesoasoani iā te oe e faataunuu so o se tofiga e na te tuuina mai iā te oe.

Na Taulau Iosua i le Fesoasoani a le Agaga o le Atua

9. O le ā le tulaga na tupu i tagata Isaraelu a o leʻi leva ona latou tuua Aikupito, ma o le ā le fesili na lāgā ai?

⁹ Sa taʻitaʻia foʻi e le agaga o le Atua sē na ola i taimi o Mose ma Pesaleli. E leʻi leva ona tuua e tagata Isaraelu Aikupito, ae osofaʻia loa e le ʻau Amaleka tagata o le Atua e aunoa ma se māfuaaga. O le taimi lea ua tatau ai i tagata Isaraelu ona tau e tetee atu i tagata Amaleka. E ui lava e matuā leai se tomai o tagata Isaraelu e tau ai, ae o le taimi muamua lea ua tatau ai ona latou siitaua atu o ni tagata ua faasaʻolotoina. (Eso. 13:17; 17:8) Sa manaʻomia ona iai se tasi e taʻitaʻia le ʻautau. O ai la o le a filifilia?

10. I le taʻitaʻiga a Iosua, aiseā na manumalo ai Isaraelu i le taua?

¹⁰ Sa filifilia Iosua. Ae afai sa taʻua e Iosua ona tomai sa iai ina ia agavaa ai mo lenei tofiga, o ā tomai o le a ia taʻua? O se pologa na faia piliki? O sē na aoina le manai? E moni o le tamā o le tamā o Iosua, o Elisama, o le taʻitaʻi o le ituaiga o Efaraima, ma e foliga mai foʻi na taʻitaʻia e Elisama se ʻautau o ni tane e tusa ma le 108,100. (Nu. 2:18, 24; 1 No. 7:26, 27) Peitaʻi, na faatonu mai e Ieova e ala iā Mose, e lē o Elisama po o lona atalii o Nuno e taʻitaʻia le ʻautau o le a faatoʻilaloina le fili, ae o Iosua. Na toetoe atoa le aso o tau le taua. Ona o le usiusitaʻi atoatoa ma le matuā talisapaia e Iosua o le taʻitaʻiga a le agaga paia o le Atua, na manumalo ai Isaraelu i le taua.—Eso. 17:9-13.

11. E mafai faapefea ona tatou taulau i le auaunaga paia e pei o Iosua?

¹¹ Ina ua maliu Mose, sa taʻitaʻia e Iosua tagata Isaraelu, ma na “tumu Iosua . . . i le agaga e atamai ai.” (Teu. 34:9) E leʻi tuuina atu e le agaga paia iā Iosua le tomai e fai ai valoaga po o vavega e pei ona tuu atu iā Mose. Ae o le agaga paia na mafai ai e Iosua ona taʻitaʻia Isaraelu, i le tele o taua na latou tauina ina ia  faatoʻilaloina ai Kanana. I aso nei, e tatou te ono lagona e leai se tomai po o se agavaa e faataunuu ai ni vala o la tatou auaunaga paia. Peitaʻi, i le pei o Iosua, e mautinoa e mafai ona tatou taulau pe afai e tatou te usitaʻia faatonuga a le Atua.—Iosua 1:7-9.

“Ua Ufitia Kitiona e le Agaga o Ieova”

12-14. (a) O le ā e tatou te aʻoaʻoina mai le manumalo o le ʻautau toʻaitiiti a Isaraelu i le ʻautau toʻatele a Mitiana? (e) Na faapefea ona faamalosia e Ieova le faatuatua o Kitiona? (i) O le ā le faamautinoaga e tatou te maua mai i le Atua i aso nei?

¹² Ina ua mavae le maliu o Iosua, sa faaauau ona faaalia e Ieova le auala e mafai ai e lona mana ona faamalosia ē e faatuatua. I le tusi o Faamasino, e tele tala o loo iai e faatatau i tagata na ʻtoe malolosi mai i tulaga vaivai.’ (Epe. 11:34) E ala i le agaga paia, na uunaʻia ai e le Atua Kitiona ina ia tau mo Ona tagata. (Faama. 6:34) Peitaʻi, sa toʻaitiiti le ʻautau a Kitiona pe a faatusatusa atu i le ʻautau a Mitiana. E toʻafā fitafita Mitiana i le fitafita e toʻatasi a Isaraelu. Ae i le silasila a Ieova, sa matuā toʻatele lenā ʻautau toʻaitiiti a Isaraelu. E faalua ona ia faatonuina Kitiona ia faaitiitia le ʻautau. O le iʻuga, e toʻa 450 fitafita Mitiana i le fitafita e toʻatasi a Isaraelu. (Faama. 7:2-8; 8:10) Sa faamaonia e Ieova lenā fuainumera. I lenā auala, afai na manumalo Isaraelu i le taua, e leai se tasi e mafai ona faapea mai ma le mimita, na māfua ona o taumafaiga po o le atamai o se tagata.

¹³ Ua toeitiiti sauni Kitiona ma lana ʻautau. Pe ana e iai i lenā ʻautau toʻaitiiti, pe e te lagona le saogalemu i le iloaina ua aveesea isi o le ʻautau o ē e fefefe ma lē mataala? Pe e te lagona sina fefe pe a mafaufau po o le ā le mea o le a tupu? E mafai ona tatou mautinoa na faatuatua Kitiona iā Ieova. Sa ia faia mea na faatonuina o ia e fai! (Faitau le Faamasino 7:9-14.) E leʻi ita Ieova ina ua talosaga atu Kitiona iā te ia, mo se faailoga e faamaonia ai o le a faatasi le Atua iā te ia. (Faama. 6:36-40) Nai lo o lea, sa faamalosia e Ieova le faatuatua o Kitiona.

¹⁴ E lē gata mai le mana o Ieova e puipuia ai i tatou. E mafai ona ia laveaʻiina ona tagata mai i so o se tulaga faigatā, ma e na te faia foʻi faapea e ala i le faaaogāina o ē e foliga mai e vaivai, pe e lē mafai ona faia se mea e fesoasoani mai ai. O nisi taimi e tatou te ono lagona ai ua toʻatele isi iā i tatou, ma ua tatou lē iloa po o le ā le mea a fai. E tatou te lē faatalitalia ni faamaoniga faavavega e pei ona maua e Kitiona, ae e mafai ona tatou maua le taʻitaʻiga ma le faamautinoaga mai le Afioga a le Atua, ma lana faapotopotoga ua taʻitaʻia e le agaga paia. (Roma 8:31, 32) O folafolaga alofa a Ieova e faamalosia ai lo tatou faatuatua, ma faatalitonuina ai i tatou o ia moni o lo tatou Fesoasoani!

“Ua oo Nei iā Iefata le Agaga o Ieova”

15, 16. Aiseā sa iai i le afafine o Iefata se uiga lelei, ma e faapefea i lenei tala ona faalaeiauina ai mātua?

¹⁵ Seʻi iloilo se isi faaaʻoaʻoga. Ina ua oo i le taimi e tau ai Isaraelu faasaga i le fanauga a Amoni, ʻsa oo iā Iefata’ le agaga o Ieova. Ona na faanaunau Iefata ia manumalo mo se viiga o Ieova, na ia faia ai se tautoga. Ina ia faataunuu lenā tautoga iā Ieova, sa tatau ai iā Iefata ona foaʻi atu se mea sa matuā pele iā te ia. Na tautō Iefata afai e tuuina mai e le Atua le fanauga a Amoni i ona lima, o lē e muamua sau mai le faitotoʻa o lona fale pe a foʻi atu, o le a fai o ia mo Ieova. A o foʻi atu Iefata mai le faatoʻilaloina o le fanauga a Amoni, na sau lona afafine e faafeiloaʻi o ia. (Faama. 11:29-31, 34) Pe na faateʻia ai Iefata i lenei mea? Atonu e leai, auā e leai se isi ana fanau e na o le toʻatasi lava lona afafine. Sa ia faataunuuina lana tautoga e ala i le ofo atu o lona afafine, e auauna i le malumalu o Ieova i Sailo i lona olaga atoa. I le avea ai ma auauna faamaoni a Ieova, sa talitonu le afafine o Iefata e tatau ona faataunuu le tautoga a lona tamā. (Faitau le Faamasino 11:36.) Sa foaʻi atu e le agaga o Ieova iā i laʻua uma le malosi na la manaʻomia.

¹⁶ Na faapefea ona atiaʻe e le afafine o Iefata lenā agaga faataulagaina? E mautinoa na tupu aʻe lona faatuatua a o ia mātauina le maelega  ma le tuutoina atu o lona tamā i le Atua. Mātua, o loo mātauina e lau fanau lau faaaʻoaʻoga. O au filifiliga e taʻu atu ai e te talitonu i mea o loo e fai atu ai. E faalogo lau fanau i au tatalo faatauanau, uaʻi atu i au aʻoaʻoga, ma mātauina taumafaiga uma e te faia ina ia auauna atu ma le lotoatoa iā Ieova. A o mātauina e lau fanau nei mea, atonu o le a latou atiaʻe se faanaunauga malosi e faaavanoa atu i latou e auauna iā Ieova. O lenei tulaga o le a faafiafiaina ai oe.

ʻSa Osofia Samasoni e le Agaga o Ieova’

17. O le ā na faia e Samasoni ona o le fesoasoani a le agaga o le Atua?

¹⁷ Seʻi manatu i se isi faaaʻoaʻoga. Ina ua pulea Isaraelu e Filisitia, na “amata ona faagaeetia [Samasoni] e le agaga o Ieova” ina ia laveaʻiina mai le fanauga a Isaraelu. (Faama. 13:24, 25) Sa tuuina atu iā Samasoni le malosi e lē mafaatusalia ina ia faia ai gaoioiga ofoofogia. Ina ua uunaʻia e tagata Filisitia isi tagata Isaraelu e puʻe Samasoni, “ona osofia lea o [Samasoni] e le agaga o Ieova, ma ua avea maea sa i ona lima e pei o ni manoa lino ua mū i le afi, ua paʻuʻū ese foʻi faamau mai i ona lima.” (Faama. 15:14) Mulimuli ane, na faia e Samasoni ni faaiʻuga sesē ma iʻu ai ina mou ese atu lona malosi. Peitaʻi, e oo lava foʻi i le taimi na matuā vaivai ai faaletino Samasoni, na matuā malosi o ia ona o le “faatuatua.” (Epe. 11:32-34; Faama. 16:18-21, 28-30) Ona o le tulaga sa iai, o lea na fesoasoani ai le agaga o Ieova iā Samasoni i se auala faapitoa. O se matuā faalaeiauga mo i tatou nei mea na tutupu i le talafaasolopito. E faapefea?

18, 19. (a) O le ā le faamautinoaga ua aumaia iā i tatou i le mea na tupu iā Samasoni? (e) O ā ni aogā ua e maua ona o le iloiloina o faaaʻoaʻoga a tagata faatuatua na taʻua i lenei mataupu?

¹⁸ O le agaga paia lava foʻi lea e tatou te faalagolago i ai e pei ona faia e Samasoni. E tatou te faia faapea e ala i le faaauau ona faia o le galuega na tuuina mai e Iesu i ona soo, ia “talaʻi atu i tagata ma molimau māeʻaeʻa.” (Galu. 10:42) O lenei tofiga e manaʻomia ai ni tomai atonu e tatou te leʻi fananau mai ma i tatou. Maʻeu lo tatou lotofaafetai ona ua faaaogā e Ieova lona agaga, ina ia fesoasoani iā i tatou e faataunuu ai le tele o mea eseese ua tuuina mai iā i tatou e faia. O lea la, a o faataunuu la tatou  galuega, e mafai ona tatou faapea atu e pei o le perofeta o Isaia: “Ua auina mai aʻu atoa ma lona agaga e le Alii Pule Silisili Ese o Ieova.” (Isa. 48:16) E tatou te faia ma le lotoatoa le galuega, i le mautinoa o le a faalautele e Ieova o tatou agavaa e pei ona ia faia iā Mose, Pesaleli ma Iosua. E tatou te faaaogā “le pelu a le agaga, o le afioga lea a le Atua,” ma le mautinoa o le a ia faamalosia i tatou e pei ona ia faia iā Kitiona, Iefata ma Samasoni. (Efe. 6:17, 18) E mafai ona tatou malolosi faaleagaga e pei ona malosi faaletino Samasoni, e ala i lo tatou faalagolago iā Ieova mo lana fesoasoani e manumalo ai i faigatā.

¹⁹ E manino mai, e faamanuia e Ieova i latou o ē e lagolagoina ma le lototetele le tapuaʻiga moni. A o tatou tali atu i le taʻitaʻiga a le agaga paia o le Atua, o le a faatuputeleina lo tatou faatuatua. O lea la, o se fiafiaga le iloiloina foʻi o nisi o mea mataʻina na tutupu o loo faamauina i Tusitusiga Paia Eleni. O le a faailoa mai ai le auala na fesoasoani ai le agaga o Ieova i ana auauna faatuatua i le uluaʻi senituri, a o lumanaʻi ma ina ua mavae le Penetekoso 33 T.A. O le a iloiloina nei tala i le mataupu o loo sosoo mai.

Aiseā e faalaeiauina ai oe ia iloa le auala na fesoasoani ai le agaga o le Atua iā . . .

• Mose?

• Pesaleli?

• Iosua?

• Kitiona?

• Iefata?

• Samasoni?

[Fesili mo le Suʻesuʻega]

[Faamatalaga faaopoopo i le itulau 22]

E ala i le agaga o le Atua, e mafai ai ona tatou malolosi faaleagaga e pei ona malosi faaletino Samasoni

[Ata i le itulau 21]

Mātua, o la outou faaaʻoaʻoga o le maelega o le a fesoasoani i a outou fanau e mananaʻo ai e auauna atu iā Ieova