Faapotopoto e Ieova Ona Tagata Fiafia

“Ia faapotopoto le nuu, o tane, o fafine, o fanau iti ma le tagata ese e aumau ma oe.”—TEU. 31:12.

O LE Ā LAU TALI?

O ā faaaʻoaʻoga e iloa ai le tāua o tauaofiaga i tagata o Ieova?

O ā taumafaiga na faia e tagata Isaraelu ina ia malaga atu i Ierusalema mo tausamiga?

Aiseā e lē tatau ai ona e misia se tauaofiaga?

1, 2. O le ā o le a talanoaina i lenei mataupu?

UA ILOGA auauna a Ieova i aso nei i a latou tauaofiaga faavaomalo ma tauaofiaga itumalo. Ua auai nisi i nei faatasiga fiafia ma mataʻina mo le tele o tausaga.

² Na faia foʻi e auauna a Ieova i le faitau afe o tausaga ua mavae tauaofiaga paia. O le a talanoaina i lenei mataupu nisi o vala, e talitutusa ai tauaofiaga i aso anamua ma aso nei. Ae faapea foʻi ma māfuaaga e tatau ai ona tatou auai i tauaofiaga.—Sala. 44:1; Roma 15:4.

NI TAUAOFIAGA ILOGA

3. (a) O ā mea na tutupu i le tauaofiaga muamua a tagata o Ieova? (e) Na faapefea ona faapotopotoina tagata Isaraelu?

³ Ina ua faapotopoto e Ieova ona tagata i le mauga o Sinai, o le taimi muamua lea na taʻua ai i le Tusi Paia se tauaofiaga tele a auauna a Ieova. O se faatasiga mataʻina na maua ai e tagata Isaraelu meaʻai faaleagaga mai iā Ieova. O se aso e lē mafaagaloina, auā na latou vaaitino ai i le mana o Ieova ina ua tuuina mai ana Tulafono. O le aso foʻi lenā na avea ai Isaraelu ma nuu o Ieova. (Eso. 19:2-9, 16-19; faitau le Esoto 20:18; Teuteronome 4:9, 10.) Ina ua māeʻa le tauaofiaga i le mauga o Sinai, ona faailoa atu lea e Ieova iā Mose le auala e faapotopotoina ai ona tagata. Na ia faatonu Mose e faia ni pu siliva se lua, ma e tatau ona ō atu tagata Isaraelu i “faitotoʻa o le faleʻie o le feiloaʻiga,” pe a iliina na pu. Seʻi faaāta i lou mafaufau le fiafia o tagata Isaraelu a o ō atu i inā.—Nu. 10:1-4.

4, 5. Aiseā na tāua ai tauaofiaga na faatulaga e Mose ma Iosua?

 ⁴ Na faatulaga e Mose se tauaofiaga mo le nuu atoa, a o latou iai i le toafa mo le 40 tausaga. O se mea iloga lenei i le talafaasolopito o le nuu o Isaraelu. Auā o le taimi lea ua toetoe lava ulu atu i le Nuu o le Folafolaga. O lea, na toe faamanatu atu e Mose iā i latou galuega a Ieova i le taimi ua teʻa, ma faamanuiaga o le a latou maua.—Teu. 29:1-15; 30:15-20; 31:30.

⁵ E faia i tausaga taʻitasi le Tausamiga o Fale Lauvao. Ae na faailoa atu e Mose se isi tauaofiaga fou faapitoa e taʻifitu tausaga ma fai, i le taimi o le Tausamiga o Fale Lauvao. E filifilia e Ieova le nofoaga e tatau ona potopoto ai tagata Isaraelu uma faapea ma tagata ese. O i inā sa aʻoaʻoina ai e Ieova i latou i Lana Tulafono, ina ia matataʻu ma usiusitaʻi iā te ia. (Faitau le Teuteronome 31:1, 10-12.) O le finagalo o Ieova ia faapotopoto ona tagata e aʻoaʻoina e faatatau iā te ia. Ina ua nofoia e Isaraelu le Nuu o le Folafolaga, ona faapotopoto lea e Iosua le nuu uma. Na faalaeiauina i latou ia faamaoni iā Ieova, auā ua siʻomia i latou e nuu faapaupau. O le aso foʻi lenā na latou tautō ai e auauna iā Ieova.—Iosua 23:1, 2; 24:1, 15, 21-24.

6, 7. O ā nisi o tauaofiaga iloga sa faia e tagata o Ieova?

⁶ E anoanoaʻi tauaofiaga tetele ua faia i o tatou taimi, lea e maua ai faamatalaga e faatatau i suiga i le faalapotopotoga a Ieova. E lē gata i lea, o fetuutuunaʻiga i lo tatou malamalamaga faaleagaga. (Faata. 4:18) Ina ua māeʻa le Taua Muamua a le Lalolagi, na faia ai se tauaofiaga tele i le 1919 i Cedar Point i Ohio. E 7,000 na auai ai, ma na faasilasila ai, e tatau ona talaʻia le tala lelei i le lalolagi aoao. I inā lava na faia ai se isi tauaofiaga e iva aso le umi i le 1922. Na faalaeiauina e Rutherford i latou na auai, e tatau ona faia so latou sao i le galuega talaʻi, seʻia oo i le faaumatiaga o Papelonia le Aai Tele. Na ia faapea atu: “E tatau ona iloa e le lalolagi o Ieova o le Atua, ma o Iesu Keriso o le Tupu o tupu ma le Alii o alii. O le aso lenei ua silisili i aso uma. Faauta, ua pule le Tupu! O outou o ona sui, ma e tatau ona faailoa atu o ia i le lautele. O lea, ia faalauiloa, faalauiloa, faalauiloa, le Tupu ma lona Malo.” O le iʻuga, na matuā maelega uso i le talaia o le tala lelei i le lalolagi aoao.

⁷ I le 1931 i le tauaofiaga i Columbus i Ohio, na talia ai e Tagata Aʻoga o le Tusi Paia lo latou igoa, o Molimau a Ieova. I le tauaofiaga i le 1935 i Washington i D.C., na faamatala ai e Rutherford le malamalamaga e faatatau i le ʻmotu o tagata e toʻatele o loo tutū i luma o le nofoālii ma luma o le Tamaʻi Mamoe.’ (Faaa. 7:9-17) I le 1942, a o faagasolo le Taua Lona Lua a le Lalolagi, na faia ai e Knorr se lauga, o lona matua, “Filemu—Pe Mafai Ona Tumau?” Na ia faamatala ai le manufeʻai mumū sesega o loo taʻua i le Faaaliga e 17. Na ia faailoa atu foʻi le telē o le galuega talaʻi e tatau ona fai, pe a māeʻa le taua.

8, 9. Aiseā e mataʻina ai nisi o tauaofiaga sa faia e auauna a Ieova?

⁸ Na faia i le 1946 se tauaofiaga na faamatuaina “Glad Nations.” Na tauaaoina ai e Knorr le lauga o lona  matua, “O Luʻi o le Toe Fausiaina ma le Faatelēina.” Na talanoa atu Knorr e faatatau i le galuega talaʻi, faapea fuafuaga mo le toe faatelēina o le Peteli i Brooklyn. Na faamatala e se tasi o uso sa auai ai, le fiafia ma le talisapaia e le aofia o lea fuafuaga. Na matuā fiafia le aofia i le tauaofiaga faavaomalo na faia i Niu Ioka i le 1950. Auā na tatala ai i inā le New World Translation of the Christian Greek Scriptures i le gagana faa-Peretania. O lea lomiga ua toe faaaogāina ai le suafa o Ieova.—Iere. 16:21.

⁹ Na faia foʻi tauaofiaga i atunuu sa sauāina ai uso, ma faasā ai le galuega talaʻi. E lagona le faagaeetia ona o na tauaofiaga. O se faataʻitaʻiga, na folafola e Hitila lona tafiesea atoatoa o Molimau a Ieova. Ae mulimuli ane i le 1955, na auai ai le pe ā ma le 107,000 Molimau i se tauaofiaga sa faia i Nuremberg. Peitaʻi, o le nofoaga lava lea e tasi sa masani ona faaaogā e Hitila ma ana vaega e faia ai a latou faatasiga. I le 1989, na malaga atu ai le 166,518 o uso ma tuafāfine i Polani mo le tauaofiaga na faamatuaina “Tuutoina i le Atua,” na faia i vaipanoa eseese e tolu. Na malaga mai le toʻatele mai i Soviet Union, Czechoslovakia, ma isi vaega o Europa. O nisi o le taimi muamua lea ua iai i se faatasiga e silia ma le 20 uso ma tuafāfine e auai ai. Na matuā fiafia foʻi i latou na auai i le tauaofiaga faavaomalo na faamatuaina “Aʻoaʻoga Mai le Atua,” sa faia i Kiev i Ukraine i le 1993. E toʻa 7,402 i latou na papatiso ai, ma e foliga mai o le papatisoga toʻatele lava lea a Molimau a Ieova ua faamauina.—Isa. 60:22; Ha. 2:7.

10. Pe e iai se tauaofiaga e lē mafai ona galo iā te oe?

¹⁰ Atonu e iai se tauaofiaga e lē mafai ona galo iā te oe. Pe e te manatua le tauaofiaga muamua lava na e auai ai? Ae faapefea le tauaofiaga na e papatiso ai? E lē tatau ona galo iā te oe na aso tāua i lau auaunaga iā Ieova.—Sala. 42:4.

FAATASIGA E OLIOLI AI

11. O ā tausamiga na faatalitalia e Ieova tagata Isaraelu e auai ai i tausaga taʻitasi?

¹¹ Na faatalitalia e Ieova tagata Isaraelu ina ia ō atu i Ierusalema i tausaga uma mo tausamiga e tolu. O nei tausamiga e aofia ai (1) Tausamiga o Falaoa e lē Faafefeteina, (2) Tausamiga o Vaiaso (lea na taʻua mulimuli ane o le Penetekoso), ma le (3) Tausamiga o Fale Lauvao. O le faatonuga na avatu i tagata Isaraelu: ʻI tausaga taʻitasi, ia faatolu ona tutū tane uma i luma o le Alii moni o Ieova.’ (Eso. 23:14-17) Sa tāua iā i latou le tapuaʻiga iā Ieova. O lea, na auai ai le toʻatele o tane ma  o latou aiga i na tausamiga.—1 Samu. 1:1-7; Luka 2:41, 42.

12, 13. O le ā na faia e tagata Isaraelu ina ia auai ai i tausamiga i tausaga taʻitasi?

¹² Seʻi mafaufau i le mamao na tatau ona malaga atu ai i na tausamiga. O se faataʻitaʻiga, na malaga atu Iosefa ma Maria mai Nasareta agaʻi i Ierusalema mo le 60 maila (100 km). Pe e faigofie ona outou savavali faatasi ma tamaiti i se mamao faapena? E foliga mai, na masani ona malaga faatasi aiga ma uō i na tausamiga. Seʻi faaāta le faigatā o le malaga i se mamao faapena, saunia meaʻai, ma saʻili se mea e momoe ai i le pō. E mautinoa le saogalemu o na tausamiga, auā na fealuaʻi solo ai Iesu i inā, e ui lava e na o le 12 ona tausaga i lenā taimi. Atonu e faagalogatā i fanau iti na faatasiga tāua.—Luka 2:44-46.

¹³ E ui ina aumau tagata Isaraelu i isi vaega o le lalolagi, ae na latou malaga lava i Ierusalema mo na tausamiga. Na faatāua e auauna a Ieova nei faatasiga, e ala i le malaga atu i Ierusalema i le Penetekoso 33 T.A. O le toʻatele o i latou na malaga mai i vaipanoa e pei o Italia, Libya, Kereta, Asia Itiiti, ma Mesopotamia.—Galu. 2:5-11; 20:16.

14. O ā aogā na maua e tagata Isaraelu mai i tausamiga i tausaga taʻitasi?

¹⁴ O le mea e sili ona tāua i tagata Isaraelu faamaoni, o le tapuaʻi faatasi lea ma isi auauna faamaoni a Ieova. O ā aafiaga o nei faatasiga iā i latou? Ina ua fetalai atu Ieova iā i latou i le Tausamiga o Fale Lauvao, na ia faapea atu: “Ia e fiafia i le taimi o ou tausamiga, o oe ma lou atalii, o lou afafine, o lau tane pologa, o lau teine pologa, o le tagata sa Levī, o le tagata ese e aumau, o le tama e leai se tamā, ma le fafine ua oti lana tane, o ē o loo i totonu o lou aai. E fitu aso e te faamanatu ai le tausamiga iā Ieova lou Atua i le nofoaga o le a filifilia e Ieova, auā e faamanuia Ieova lou Atua iā te oe i au mea uma e maua mai, ma gaoioiga uma a ou lima, ma ia e matuā fiafia ai.”—Teu. 16:14, 15; faitau le Mataio 5:3.

IA FAATĀUA TAUAOFIAGA

15, 16. (a) O ā faataulaga sa e faia ina ia auai ai i tauaofiaga? (e) Aiseā e te naunau ai e faia na faataulaga?

¹⁵ E tele ni mea lelei e tatou te aʻoaʻoina mai tausamiga sa faia i Ierusalema. E tele vala e talitutusa ai na tausamiga ma tauaofiaga i aso nei. E tele ni faataulaga e tatou te faia ina ia auai ai i tauaofiaga, auā e tatou te mautinoa e maua ai ni iʻuga lelei. E tatou te maua ai faamatalaga aogā e faamalosia ai la tatou faiā ma Ieova. E fesoasoani foʻi iā i tatou ina ia faatatauina fautuaga a le Tusi Paia, ma ʻalofia ai faafitauli. E faalaeiauina ai foʻi i tatou e ʻalofia mea e faapopoleina ai, ae taulaʻi atu i mea e maua ai le fiafia. O lea, o tauaofiaga o se vala tāua o la tatou tapuaʻiga.—Sala. 122:1-4.

¹⁶ E maua le fiafia i le auai i tauaofiaga. Na taʻua i se lipoti e faatatau i se tauaofiaga na faia i le 1946, le fiafia na maua i le auaufaatasi o le faitau afe o uso ma tuafāfine. O le faalogoina o leo o meafaifaaili, ma le usuina o viiga o Ieova e maua ai le olioli. Na toe faaauau le lipoti i le faamatalaina o le toʻatele na galulue tauofo i lenā tauaofiaga. Na latou fiafia e auauna mo le lelei o o latou uso ma tuafāfine. Po o  ou faalogona na pe a e auai i tauaofiaga?—Sala. 110:3; Isa. 42:10-12.

17. O a nisi suiga ua faia i tauaofiaga i aso nei?

¹⁷ Ua suia nisi vala i le auala ua faatulaga ai tauaofiaga i aso nei. O se faataʻitaʻiga, e iai nisi o tauaofiaga sa faia mo aso e valu. Sa iai le vaega i le taeao, aoauli ma le afiafi. Sa faia foʻi talaʻiga i le taeao, ma sa masani ona amata le polokalame mai le iva i le taeao seʻia oo i le iva i le pō. Peitaʻi, ua suia le uumi o tauaofiaga i aso nei. Sa iai foʻi le ʻautauofo e saunia le mālū i le taeao, meaʻai i le aoauli, faapea le afiafi mo na tauaofiaga. Ae ua sili ona uaʻi atu uso i aso nei i le polokalame, auā e saunia e le aiga lava ia a latou meaʻai mo le tauaofiaga.

18, 19. O ā vaega o tauaofiaga e sili ona e fiafia i ai, ma aiseā?

¹⁸ E iai nisi vala o le polokalame o le tauaofiaga e tatou te tulimataʻia. E tatou te maua meaʻai faaleagaga i le taimi e tatau ai e ala mai i lauga. (Mata. 24:45) E tatala foʻi i tauaofiaga nisi o lomiga fou, lea e faalauaʻitele ai lo tatou malamalama i le Tusi Paia ma ona valoaga. E aʻoaʻoina ai i tatou i aʻoaʻoga a le Tusi Paia. E fesoasoani tala faale-Tusi Paia i tagata uma, e faamautinoa o loo latou auauna iā Ieova ona o se uunaʻiga lelei. E lē gata i lea, e puipuia ai foʻi o tatou mafaufau mai le taaʻina i manatu o lenei lalolagi. E fesoasoani foʻi le lauga o le papatisoga iā i tatou e toe manatunatu ai i mea e sili ona tāua i o tatou olaga. O se fiafiaga mo i tatou le vaaia o le toʻatele, ua faailoga lo latou tuuina atu iā Ieova e ala i le papatisoga.

¹⁹ Ua avea tauaofiaga ma vaega o le tapuaʻiga mamā mo le faitau afe o tausaga. Ua fesoasoani iā i tatou e faamaoni ai iā Ieova e ui i faigatā, ma faateleina pea mea e tatou te faia i le auaunaga. E tatou te maua ai le olioli ma ni faauōga lelei, lea e saosaolaumea i lo tatou autasi o se ʻauuso i le lalolagi aoao. O tauaofiaga o se tasi o auala ua faamanuia ma tausia ai e Ieova ona tagata. O lea, ia faamautinoa e tatou te lē misia se vaega o nei sauniuniga tāua.—Faata. 10:22.

[Fesili mo le Suʻesuʻega]

[Ata i le itulau 30]

Tauaofiaga Faavaomalo i le aai o Niu Ioka, i le 1950

[Ata i le itulau 32]

Mozambique

[Ata i le itulau 32]

Korea I Saute