1. Faamatala mai pe na faapefea i nisi o tagata o le Atua ona faasesēina i latou lava. (Tagaʻi i le ata i luga aʻe o le matua.)

I SE tasi taeao, na tū ai le Ositaulaga Sili o Arona i luma o le faitotoʻa o le faleʻie paia, o loo ia uuina se salefu e faamū ai mea manogi. Sa iai i autafa Koru faatasi ma tane e 250, e tofu le tagata ma lana salefu, ma o loo ofo atu foʻi mea manogi iā Ieova. (Nu. 16:16-18) Sa foliga mai o nei tane uma o ni tagata tapuaʻi faamaoni o Ieova. Peitaʻi, sa faasausili, fouvale ma manatu faapito Koru ma ē na lagolagoina o ia, ma na taumafai e faoa le faiva faaositaulaga. (Nu. 16:1-11) Sa latou faasesēina i latou lava i le mafaufau e faapea, o le a talia e le Atua la latou tapuaʻiga. Peitaʻi, sa latou faatigā i le finagalo o Ieova, o lē e na te silafia loto o tagata ma lo latou faafiaamiotonu.​—Iere. 17:10.

2. O le ā na valoia e Mose, ma na faapefea ona taunuu ana upu?

² Na valoia e Mose e faapea: “O taeao o le a faailoa mai ai e Ieova po o ai lē e fai mo ia.” (Nu. 16:5) O lea, sa faaalia e Ieova le eseesega o tagata tapuaʻi faamaoni ma ē e lē tapuaʻi faamaoni atu iā te ia, ina ua “alu ifo se afi mai iā Ieova ma faaumatia ai [Koru ma] le toʻalua selau lima sefulu o tane o loo avatua mea manogi.” (Nu. 16:35; 25:10) Peitaʻi, sa faasaoina e  Ieova Arona, o se faailoga na faamaonia ai o ia o le ositaulaga moni ma o le tagata tapuaʻi moni o le Atua.​—Faitau le 1 Korinito 8:3.

3. (a) O le ā na tupu i le faapotopotoga Kerisiano i aso o Paulo? (e) O le ā e tatou te aʻoaʻoina mai i le mea na faia e Ieova i tagata fouvale i aso o Mose?

³ I aso o Paulo, i le silia i le 1,500 tausaga mulimuli ane ai, na aliaʻe mai ai se tulaga faapena i le faapotopotoga Kerisiano. O nisi na faapea mai o Kerisiano, na latou talia aʻoaʻoga sesē ae sa aufaatasi pea ma le faapotopotoga. O nei tagata ua liliuese mai i le upu moni, atonu na foliga mai o ni tagata tapuaʻi moni o Ieova. Peitaʻi, o le mea moni sa pei i latou o ni luko feʻai i ofu faamamoe, ma na amata ona latou taumafai e “faaleagaina le faatuatua o nisi.” (2 Timo. 2:16-18) Pe sa silafia mai e Ieova? Ioe. Sa iloa e Paulo le mea na faia e Ieova i tagata fouvale o Koru ma ē na lagolagoina o ia. O lea, sa mautinoa e Paulo na silafia lelei e Ieova le tulaga na tupu. E mafai foʻi ona tatou talitonuina faapena Ieova. E faapefea? Seʻi o tatou iloiloina upu a Paulo i lana tusi iā Timoteo.

4. O le ā sa mautinoa e Paulo, ma na faapefea ona ia faaalia atu iā Timoteo lona mautinoa?

⁴ Sa mautinoa e Paulo o loo silafia e Ieova tapuaʻiga lē faamaoni, ma e na te silafia foʻi ē o loo usiusitaʻi atu iā te Ia. Sa faaalia e Paulo lona matuā mautinoa e ala i upu na faagaeeina o ia e tusi atu iā Timoteo. Sa taʻua e Paulo aafiaga faaleagaga na faapogaia e ē ua liliuese mai i le upu moni, i nisi i le faapotopotoga. Ina ua uma, sa tusi o ia e faapea: “E ui i na mea uma, ua faataatia e le Atua le faavae e tumau ma ua iai lenei faamaufaailoga: ʻUa silafia e Ieova ona lava tagata,’ ma: ʻO i latou uma ua taʻua ai le suafa o Ieova, ia lafoaʻi le amiolētonu.’”​—2 Timo. 2:18, 19.

5, 6. (a) Aiseā e mataʻina ai le faaaogāina e Paulo o le faaupuga, ua “faataatia e le Atua le faavae e tumau”? (e) O le ā se aafiaga iā Timoteo o lenei faaupuga?

⁵ O loo faaaogā i le Tusi Paia le upu “faavae” e faamatala ai mea eseese. E aofia ai Ierusalema le laumua o Isaraelu anamua, ma le matafaioi a Iesu i le faataunuuina o le finagalo o Ieova. (Sala. 87:1, 2; 1 Kori. 3:11; 1 Pete. 2:6) E na o le faatasi ona faaaogā i le Tusi Paia le faaupuga ua “faataatia e le Atua le faavae e tumau.” O le ā sa faasino i ai Paulo ina ua ia faaaogā lenā faaupuga?

⁶ Sa sii mai e Paulo upu a Mose o loo i le Numera 16:5, e faatatau iā Koru ma lana ʻau lagolago, ona ia faaopoopo mai lea e faapea “ua faataatia e le Atua le faavae e tumau.” Sa faasino atu ma le manino Paulo i mea na tutupu i aso o Mose, ina ia taumafai e faalaeiau Timoteo ma faamanatu atu i ai, e silafia mai e Ieova gaoioiga fouvale ma e mafai ona ia gaoioi faasaga i ē fouvale. E leʻi mafai e Koru ona suia le finagalo o Ieova, ma e lē mafai foʻi ona suia e i latou ua liliuese mai i le upu moni o loo i le faapotopotoga. E leʻi faamatala auʻiliʻili mai e Paulo le uiga o le faaupuga “ua faataatia e le Atua le faavae e tumau.” Peitaʻi, o faaupuga na ia faaaogā e mautinoa na fesoasoani iā Timoteo, ina ia mautinoa ma maufaatuatuaina ala o Ieova.

7. Aiseā e tatou te mautinoa ai o le a gaoioi Ieova i se auala amiotonu ma faamaoni?

⁷ E lē mafai ona suia mataupu silisili maualuluga a Ieova. Ua taʻua i le Salamo 33:11: “E tumau le pule a Ieova e oo i le faavavau; e tumau foʻi manatunatuga o lona finagalo mai i lea tupulaga i lea tupulaga.” O loo taʻua i isi mau e tumau e faavavau le pule a Ieova, lona alofa faamaoni, amiotonu ma le faamaoni. (Eso. 15:18; Sala. 106:1; 112:9; 117:2) Ua taʻua i le Malaki 3:6: “O aʻu o Ieova; ou te lē liliu lava.” Ua taʻua foʻi i le Iakopo 1:17 o Ieova “e lē fesuisuiaʻi pe liliu o ia.”

8, 9. O ā lesona e tatou te aʻoaʻoina mai i le “faamaufaailoga” na taʻua i le talafaatusa a Paulo?

⁸ I upu a Paulo o loo i le 2 Timoteo 2:19, o loo faamatalaina ai se faavae ua tusia pe vaneina ai ni faamatalaga, e tai pei o se faamaufaailoga ua oomi i ai. I aso anamua, sa masani ona lolomi pe vane se faamatalaga i le faavae o se fale, atonu e faaalia ai lē na fauina po o lē e ona le fale. O Paulo o le tusitala muamua lea o le Tusi Paia ua ia faaaogāina lenei talafaatusa. * E lua faalauiloaga o le faamaufaailoga ua tusia i le ʻfaavae tumau’ na faataatia e le Atua. (1) “Ua silafia e Ieova ona lava tagata” ma (2) “O i latou uma ua taʻua ai le suafa o Ieova, ia lafoaʻi le amiolētonu.” Ua faamanatu mai ai iā i tatou upu o loo i le Numera 16:5.​—Faitau.

⁹ O ā lesona e mafai e tagata o Ieova ona aʻoaʻoina mai i le “faamaufaailoga” na taʻua i upu a Paulo? E taaofaʻi faatulagaga ma mataupu silisili a Ieova i upu moni faavae nei e lua: (1) E alofa Ieova i ē e faamaoni iā te ia, ma (2) e ʻinoʻino Ieova i le amiolētonu. E faapefea ona fesootaʻi nei lesona i le mataupu e faatatau i ē ua liliuese mai i le upu moni, o loo i totonu o le faapotopotoga?

10. Na faapefea i gaoioiga a ē ua liliuese mai i le upu moni, ona aafia ai auauna faamaoni i aso o Paulo?

¹⁰ Sa lē fiafia Timoteo ma isi auauna faamaoni, i gaoioiga a ē ua liliuese mai i le upu moni sa faatasi ma i latou. O nisi Kerisiano atonu na tuufesili, pe aiseā e faataga ai pea ia ituaiga tagata i totonu o le faapotopotoga. Atonu na taumānatu ē faamaoni, po o silafia moni mai e Ieova le eseesega o lo latou maumaututū e faamaoni atu iā te ia, ma le tapuaʻiga lē faamaoni a ē ua liliuese mai i le upu moni.​—Galu. 20:29, 30.

11, 12. E faapefea ona mautinoa sa faamalosia le faatuatua o Timoteo i le tusi a Paulo?

¹¹ E mautinoa sa faamalosia le faatuatua o Timoteo i le tusi a Paulo. Sa faamanatu atu i ai e Paulo le mea na tupu ina ua faamaonia le tonu o le avea o Arona ma ositaulaga, ae faaalialia i lumāmea le lē faamaoni o Koru ma ana aumea i lo latou tapuaʻiga. Sa teena ma faaumatia i latou e Ieova. I se auala talitutusa, e ui lava sa iai tagata na faafoliga mai o ni Kerisiano i aso o Paulo, ae sa faaalia manino mai e Ieova ona tagata moni.

¹² E lē liliu Ieova, o lea e mafai ona tatou  maufaatuatuaina o ia i taimi uma. E ʻinoʻino o ia i le amiolētonu, ma i lana taimi talafeagai, e na te aumaia le faamasinogatonu i ē fai mea sesē e lē salamō. I le avea ai o Timoteo ma sē “ua taʻua ai le suafa o Ieova,” sa faamanatu atu foʻi i ai lona tiute tauave ia teena taaʻiga lē tonu mai i Kerisiano pepelo. *

13. O le ā e mafai ona tatou mautinoa i ai?

¹³ E mafai foʻi ona faamalosia i tatou i le itu faaleagaga i upu a Paulo. E faapefea? E silafia lelei e Ieova o loo tatou faamaoni atu iā te ia. Peitaʻi, e iai se isi mea e sili atu i lo o le tau ina silafia mai o ē e faamaoni atu iā te ia. E matuā naunau mai Ieova i ona tagata. Ua faapea mai le 2 Nofoaiga a Tupu 16:9: “E silasila solo fofoga o Ieova i le lalolagi uma, ina ia faaali atu lona malosi iā i latou e atoatoa o latou loto iā te ia.” O lea, e tatou te matuā mautinoa e lē faalēaogāina ma faagaloina e Ieova mea ua tatou faia mo ia “mai i se lotomamā.”​—1 Timo. 1:5; 1 Kori. 15:58.

14. O le ā le ituaiga tapuaʻiga e teena e Ieova?

¹⁴ E ʻinoʻino ma teena e Ieova tapuaʻiga lē faamaoni. A o ʻsilasila solo ona fofoga i le lalolagi uma,’ e na te silafia mai ē e lē o “atoatoa o latou loto iā te ia.” Ua taʻua i le Faataoto 3:32, “e inosia e Ieova le tagata fai mea piʻopiʻo,” e pei o lē e faafoliga mai o loo usitaʻi ae o loo faia faalilolilo se agasala. E ono mafai e se tagata fai mea piʻopiʻo ona faasesēina isi tagata mo sina taimi. Peitaʻi, ona e silisili ese ma amiotonu Ieova, ua faamautinoa mai ai, “o lē ua ufiufi i ana solitulafono e lē taulau manuia o ia.”​—Faata. 28:13; faitau le 1 Timoteo 5:24; Eperu 4:13.

15. O le ā e tatau ona tatou ʻalofia, ma aiseā?

¹⁵ O le toʻatele o tagata o Ieova e faamaoni i lo latou tuutoina atu. E seāseā ona iai se tasi i le faapotopotoga e taumafai ma le loto i ai e faasesē Ieova, e ala i se tapuaʻiga lē faamaoni. Peitaʻi, afai na tupu i aso o Mose ma taimi o le uluaʻi faapotopotoga Kerisiano, e mafai foʻi la ona tupu i aso nei. (2 Timo. 3:1, 5) Ae po o lona uiga la e tatau ona tatou masalosalo i o tatou uso ma tuafāfine Kerisiano, ma fesiligia le moni o lo latou faamaoni iā Ieova? E leai! O se mea sesē le iai o ni masalosaloga e lē faavaea, e faatatau i o tatou uso ma tuafāfine. (Faitau le Roma 14:10-12; 1 Korinito 13:7.) E lē gata i lea, o le iai o se faanaunauga ia lē talitonuina le faamaoni o isi i le faapotopotoga, o le a iai se aafiaga lē lelei i o tatou lava tulaga faaleagaga.

16. (a) O le ā e ono faia e i tatou uma taʻitoʻatasi, ina ia ʻalofia ai le faagutugutulua mai i o tatou loto? (e) O ā lesona e tatou te aʻoaʻoina mai i le pusa ʻ Ia Tofotofo Pea, ia Suʻesuʻe Ifo Pea’?

¹⁶ E tatau i Kerisiano taʻitoʻatasi ona iloilo ma “faamaonia po o faapefea ana galuega.” (Kala. 6:4) Talu ai ona o o tatou faanaunauga agasala, atonu e amata ai ona tatou tapuaʻi atu iā Ieova ona o ni māfuaaga sesē, e aunoa ma le iloaina. (Epe. 3:12, 13) O lea, ia iloilo mai i lea taimi i lea taimi uunaʻiga e tatou te auauna ai iā Ieova. E tatou te ono fesili ifo: ʻPo o ou tapuaʻi iā Ieova ona ou te alofa iā te ia ma iloa o ia o le pule silisili ese? Pe ona ou te faatāua faamanuiaga faaletino, ia ou te faamoemoe e maua i le Parataiso?’ (Faaa. 4:11) E mautinoa e tatou te maua uma aogā pe a iloilo a tatou lava gaoioiga, ma aveese so o se faailoga o le faagutugutulua mai i o tatou loto.

17, 18. Aiseā e tatau ai ona tatou faamaoni ma iai ni uunaʻiga saʻo i la tatou tapuaʻiga iā Ieova?

¹⁷ O le a tatou maua le tele o aogā a o taumafai  e faamaoni ma iai ni uunaʻiga saʻo i la tatou tapuaʻiga. Ua taʻua i le Salamo 32:2: “E fiafia foʻi le tagata e lē taʻusesēina e Ieova, ma e lē faaʻoleʻole lona loto.” Pe afai e faamaoni i la tatou tapuaʻiga, o le a tatou fiafia i le taimi nei, ma maua le fiafia atoatoa i le lumanaʻi.

¹⁸ Ua lē o toe umi ona faaumatia lea e Ieova i latou uma e faia mea leaga pe ola i ni olaga uigalua. O le a ia faaalia manino mai le “eseesega o le tagata amiotonu ma le tagata amioleaga, o le eseesega foʻi o lē o loo auauna i le Atua ma lē e lē o auauna iā te ia.” (Mala. 3:18) O lea, o se faamāfanafanaga le iloaina e faapea, “o loo silasila mai fofoga o Ieova i ē e amiotonu, e faafofoga mai foʻi ona taliga i la latou talosaga.”​—1 Pete. 3:12.