1. O le ā le vaitaimi ua tatou ola ai nei?

UA TATOU ola i aso e sili ona faigatā. Ua taʻua e le Tusi Paia le vaitaimi na amata mai i le 1914 “o aso e gata ai.” O nei “aso e sili ona faigatā” ua mātaulia i tulaga ogaoga e leʻi tutupu muamua i le talafaasolopito o tagata. (2 Timo. 3:1-5) Peitaʻi, o le a faasolo ina leaga le tulaga o le lalolagi, auā ua valoia e le Tusi Paia “o tagata amioleaga ma ē taufaasesē, e faateteleina pea lo latou leaga.”—2 Timo. 3:13.

2. O ā faafiafiaga ua fiafia ai le toʻatele i aso nei? (Tagaʻi i le ata i luga aʻe o le matua.)

² I faafiafiaga, ua matamata pe faia e le toʻatele mea o loo taʻua i le Tusi Paia e pei o faiga sauā, amioga lē mamā, faiga faaagaga ma isi lava gaoioiga leaga. O se faaaʻoaʻoga, ua masani ona taʻuleleia i le Initaneti, o polokalame i le televise, o ata tifaga, tusi ma mekasini faiga sauā ma amioga lē mamā. O amioga sa lē taliaina i aso ua mavae, ae ua talia faaletulafono nei i nisi o nei vaipanoa. Peitaʻi, e lē faapea ai ua talia e le Atua na amioga.—Faitau le Roma 1:28-32.

3. O le ā le vaaiga a le lalolagi i ē o loo ola i tapulaa a le Tusi Paia?

 ³ Na teena e soo o Iesu i le uluaʻi senituri faafiafiaga lē mamā. O lo latou ola i tapulaa a le Atua na tauemua ma sauāina ai i latou e isi. Na tusi mai le aposetolo o Peteru: “Ua outou lē toe taufetuli ma i latou i lenei lava ala e tasi, i le faia o amioga e sili ona matagā ma inosia, ua faateʻia i latou ma faia tala leaga e uiga iā te outou.” (1 Pete. 4:4) I aso foʻi nei, ua vāai tagata o le lalolagi i ē o loo ola i tapulaa a le Atua o ni tagata ese. E lē gata i lea, ua “sauāina i latou uma e naunau e ola ma le faamaoni i le Atua ma aufaatasi ma Keriso Iesu.”—2 Timo. 3:12.

4. O le ā ua fautua mai ai le Tusi Paia i mea e lē tatau ona tatou faia i lenei lalolagi?

⁴ Ua fautua mai le Tusi Paia i ē e mananaʻo e faia le finagalo o le Atua ina ia aua neʻi mananaʻo i le lalolagi ma ana amioga. (Faitau le 1 Ioane 2:15, 16.) O loo pulea e Satani le Tiapolo “le atua o lenei faiga o mea a le lalolagi” faiga faapolotiki, o lotu ma faiga faapisinisi e aofia ai ma auala o faasalalauga. (2 Kori. 4:4; 1 Ioa. 5:19) O lea, i le avea ai ma Kerisiano e ao ona tatou mataala i a tatou aumea. Ua faailoa mai e le Tusi Paia le upu moni lenei: “Aua neʻi faasesēina outou. O aumea leaga e faaleagaina ai mea lelei ua masani ai tagata.”—1 Kori. 15:33.

5, 6. O ai e lē tatau ona tatou aumea i ai, ma aiseā?

⁵ E lē tatau ona tatou aumea vavalalata i tagata e faia mea leaga, pe a tatou mananaʻo e faatumau a tatou masaniga lelei. E faatatau atu lenā manatu i ē lē talitonu o loo faia mea leaga, ma e aofia ai ma i latou e faapea mai e tapuaʻi iā Ieova ae o loo solia ma le loto i ai ana tulafono. E lē tatau ona tatou aumea pea ma i latou e faapea mai o Kerisiano ae o loo faia pea mea sesē matuiā e aunoa ma le salamō.—Roma 16:17, 18.

⁶ Pe a tatou aumea ma i latou e lē usitaʻia tulafono a le Atua, atonu o le a uunaʻia ai i tatou e faataʻitaʻi i a latou amioga ina ia fiafia mai ai. O se faaaʻoaʻoga, pe a tatou aumea vavalalata ma i latou o loo faia feusuaʻiga lē mamā, atonu e faaosoosoina ai i tatou e faia amioga lē mamā. O le mea lenā na tupu i nisi o Kerisiano tuuina atu, ma ua faateʻaina ai nisi o i latou ona e leʻi faaalia le salamō. (1 Kori. 5:11-13) Pe a latou lē salamō, o le a pei o latou tulaga o ē na faamatalaina e Peteru.—Faitau le 2 Peteru 2:20-22.

7. O ai e tatau ona tatou aumea vavalalata i ai?

⁷ E ui e tatou te mananaʻo e agalelei iā i latou e lē mulimuli i tulafono a le Atua, ae e lē tatau ona tatou aumea vavalalata atu iā i latou. O lea, e lē tatau i se Molimau a Ieova nofofua ona faia se faigāuō ma se tasi o le isi itupā e leʻi tuuina atu ma e lē faamaoni iā Ieova, e lē faaaloalo foʻi i Ana tapulaa maualuluga. E sili atu ona tāua lo tatou faamaoni faa-Kerisiano nai lo o le taumafai e faafiafia i latou e lē o ola i tulafono a Ieova. E tatau ona tatou aumea vavalalata atu iā i latou e faia le finagalo o le Atua. Na faapea mai Iesu: “O lē e faia le finagalo o le Atua, o ia lenā o loʻu uso, o loʻu tuafafine, ma o loʻu tinā.”—Mare. 3:35.

8. O le ā le aafiaga o aumea leaga i tagata Isaraelu?

⁸ Na tofo tagata Isaraelu i āuga o aumea leaga. I le taimi na laveaʻia ai e Ieova i latou mai i le nofo pologa i Aikupito ma taʻitaʻia atu i le Nuu Folafolaina, sa ia  lapataʻia i latou e faatatau i tagata sa nofoia na laueleele: “Aua e te ifo atu i o latou atua pe lolo atu e auauna iā i latou, ma aua e te faia se mea e pei o a latou tupua, ae e tatau ona e matuā lepetia ia mea ma ia e matuā nutililiia o latou poutū paia. Ia outou auauna iā Ieova lo outou Atua.” (Eso. 23:24, 25) Sa lē usiusitaʻi le toʻatele o tagata Isaraelu i faatonuga a le Atua. (Sala. 106:35-39) O lo latou lē faamaoni i le Atua, na fetalai atu ai Iesu iā i latou: “Faauta! Ua tuulafoaʻiina lo outou fale iā te outou.” (Mata. 23:38) Na teena e Ieova le nuu o Isaraelu, ae faamanuia atu i le faapotopotoga Kerisiano fou lea ua faavaeina.—Galu. 2:1-4.

9. Aiseā e mataʻutia ai mea o loo faasalalau e lenei lalolagi?

⁹ O le tele o mea ua maua i polokalame i televise, upega tafaʻilagi ma tusi a le lalolagi, e lamatia ai le itu faaleagaga o se Kerisiano. O na vala e lē faamalosia ai lo tatou faatuatua iā Ieova ma ana folafolaga. Nai lo o lea, ua faaatagia mai ai le lalolagi leaga a Satani ma ona sini. O lea, e tāua ai ona tatou matuā faaeteete, ia aua neʻi o tatou matamata, faitau ma faalogologo i so o se mea e faaosofia ai “tuʻinanauga o le lalolagi.”—Tito 2:12.

10. O le ā o le a tupu i polokalame e matamata ai ma tusi a lenei lalolagi?

¹⁰ Ua toe o se aga ona lē toe iai lea o polokalame e matamata ai ma tusi e faaleagaina ai a lenei lalolagi. O le a tafiesea na mea uma pe a faaumatia le lalolagi a Satani. Ua faapea mai le Tusi Paia: “E mavae atu foʻi le lalolagi faapea ma ona tuʻinanauga, a o lē e faia le finagalo o le Atua e tumau e faavavau.” (1 Ioa. 2:17) I se tulaga talitutusa, na pese le faisalamo: “E faaumatia o ē e fai mea leaga, a o ē e faamoemoe iā Ieova, o i latou ia e fai mo i latou le lalolagi. A o ē e agamalu, e fai mo i latou le lalolagi, e matuā faafiafiaina foʻi i latou ona o le tele o le filemu.” O le ā le umi? “E fai lava le lalolagi mo ē e amiotonu, e nonofo ai pea i latou e oo i le faavavau.”—Sala. 37:9, 11, 29.

11. Ua faapefea ona saunia e le Atua taumafa lelei faaleagaga mo ona tagata?

¹¹ E ese mai i mea o loo lomia ma faasalalau e le lalolagi, o mea ua saunia e le faalapotopotoga a Ieova, ua uunaʻia ai amioga e taʻitaʻia atu i le ola e faavavau. Na tatalo atu Iesu iā Ieova: “O le ola e faavavau foʻi lenei, ia latou iloa oe, le Atua moni e toʻatasi, atoa ma lē na e auina mai, o Iesu Keriso.” (Ioa. 17:3) Ua saunia mai e lo tatou Tamā i le lagi e ala mai i lana faalapotopotoga le fau ma soloi o taumafa faaleagaga e faalaeiauina ai i tatou. Ua faamanuiaina i tatou i le mauaina o mekasini, polosiua, tusi, vitiō ma le upega tafaʻilagi ua faaauiluma ai le tapuaʻiga moni. Ua saunia e lē aunoa e le faalapotopotoga a le Atua sauniga i le silia i le 110,000 faapotopotoga i le lalolagi aoao. O na sauniga, fonotaga ma tauaofiaga ua tatou iloiloina ai mataupu faale-Tusi Paia e atiaʻe ai lo tatou faatuatua i le Atua ma ana folafolaga.—Epe. 10:24, 25.

12. Faamatala le uiga o le fautuaga a le Tusi Paia ina ia faaipoipo “tau lava o lē ua i le Alii.”

¹² E tāua tele i Kerisiano nofofua o loo fia faaipoipo ona mataala i a latou aumea. Ua lapataʻi mai le Tusi Paia: “Ia aua neʻi amo faalēgatasi ma ē e lē talitonu. Auā e faapefea ona fesootaʻi le amiotonu ma le amioleaga? E faapefea ona mafuta le malamalama ma le pōuliuli?” (2 Kori. 6:14) Ua  fautuaina e le Tusi Paia auauna a le Atua o loo saʻilia ni paaga faaipoipo ina ia faaipoipo “tau lava o lē ua i le Alii,” o lona uiga ia faaipoipo tau o auauna tapuaʻi a Ieova ua uma ona tuuina atu ma papatiso, o loo ola e ōgatusa ma aʻoaʻoga a le Tusi Paia. (1 Kori. 7:39) O le faaipoipo iā i latou na, o le a maua ai e Kerisiano ni paaga ua tuutoina atu iā Ieova ma o le a fesoasoani iā i latou e faatumau lo latou faamaoni iā te ia.

13. O le ā le faatonuga e faatatau i faaipoipoga na avatu e le Atua iā Isaraelu?

¹³ E silafia e Ieova le mea e sili ona lelei mo ana auauna, ma e lē fou lana fautuaga e faatatau i faaipoipoga. Seʻi mātau lana fautuaga manino na avatu iā Isaraelu e ala mai iā Mose. O le faatonuga lenei a Ieova iā Isaraelu e faatatau i nuu e leʻi auauna iā te ia lea na siʻomia ai i latou: “Aua tou te faaipoipo atu iā i latou. Aua e te avatu lou afafine ma lona atalii, aua foʻi e te aumaia lona afafine ma lou atalii. Auā latou te faaliliuina o outou atalii mai i le mulimuli atu i le Atua, ma latou auauna atu foʻi i isi atua; ona matuā toʻasā ai lea o Ieova iā te outou, ma ia faaumatia ai loa outou.”—Teu. 7:3, 4.

14, 15. O le ā le aafiaga o le lē usitaʻi o Solomona i le faatonuga a Ieova?

¹⁴ I le amataga o le pulega a Solomona le atalii o Tavita, na tatalo ai Solomona iā Ieova mo le atamai, ma na tali mai Ieova i lana tatalo. Sa lauiloa Solomona o se tupu mauʻoa e atamai tele. I le taimi na asiasi atu ai le tupu tamaʻitaʻi o Seepa iā Solomona, na ia faapea atu: “Ou te leʻi talitonu i na upu seʻia ou sau ma vaai i ai oʻu mata; faauta! e itiiti lava mea na taʻu atu iā te aʻu. Ua matuā sili atu lava lou atamai, ma lou manuia i mea na ou faalogo i ai.” (1 Tu. 10:7) Ae o le faaaʻoaʻoga a Solomona ua aʻoaʻoina ai i tatou i le leaga o le lē usitaʻi i le faatonuga a le Atua o le aua le faaipoipo i sē e lē talitonu.—Fai. 4:13.

¹⁵ E ui i mea uma na faia e le Atua mo Solomona, ae e leʻi usitaʻi o ia i le faatonuga a le Atua ina ia aua neʻi faaipoipo i fafine mai i isi nuu, o ē e lē tapuaʻi iā Ieova. ʻUa alofa Solomona i le toʻatele o ana avā,’ ma sa iā te ia avā e 700 ma palake e 300. O le ā le iʻuga? I le taimi na matua ai o ia, “ona faaliliuina lea e ana avā o lona loto ina ia mulimuli atu i isi atua, . . . ua faia e Solomona o mea leaga i luma o Ieova.” (1 Tu. 11:1-6) O le leaga o aumea a Solomona na faalēaogāina ai lona atamai ma ia liliuese ai mai i le upu moni. O se lapataʻiga lenā mo Kerisiano, atonu o loo mafaufau e faaipoipo i sē e lē alofa iā Ieova.

16. O le ā le fautuaga a le Tusi Paia i se auauna a le Atua e lē talitonu lana paaga?

¹⁶ Ae faapefea pe a tapuaʻi se tasi iā Ieova ae e lē talitonu lana paaga faaipoipo? Ua faapea mai le Tusi Paia: “Outou avā, ia gauaʻi atu i a outou lava tane, ma afai e lē usiusitaʻi nisi i le upu, e mafai ona maua i latou i le amiolelei a a latou avā e aunoa ma se upu.” (1 Pete. 3:1) O na upu e faatatau atu i avā Kerisiano, ae e mafai ona faatatau atu foʻi i tane ua auauna iā Ieova, ae e lē talitonu a latou paaga faaipoipo. E manino le fautuaga a le Tusi Paia: Ia avea ma paaga lelei, ma faatatau tapulaa maualuluga a le Atua mo faaipoipoga. E toʻatele paaga lē talitonu ua latou taliaina le upu moni ona o suiga lelei i a latou paaga faaipoipo, o ē ola e ōgatusa ma tapulaa a le Atua.

17, 18. Aiseā na faasaoina ai Noa ma Kerisiano i le uluaʻi senituri?

¹⁷ O aumea leaga e faaleagaina ai masaniga lelei, ae o aumea lelei e maua ai  iʻuga aogā. Seʻi mafaufau i le faaaʻoaʻoga a Noa, o sē na ola i se lalolagi leaga, ae e leʻi fia aumea vavalalata atu o ia iā i latou na. I lenā taimi, “ua silafia e Ieova ua matuā leaga amioga a tagata i le lalolagi, o manatu ma faanaunauga uma o o latou loto, e leaga i taimi uma lava.” (Kene. 6:5) O lea na finagalo ai le Atua e tafiesea lenā faiga leaga o mea e ala mai i se Lolo. Peitaʻi, “o Noa o se tane amiotonu. E lē ponā o ia i ē na latou ola faatasi. Na savavali Noa ma le Atua moni.”—Kene. 6:7-9.

¹⁸ E leʻi aumea atu Noa i tagata faalēmataʻu. Sa pisi o ia ma lona aiga e faia le galuega na tuuina mai e le Atua, o le fausia lea o le vaa. Ae i le taimi e tasi, sa avea Noa “o lē e talaʻi le amiotonu.” (2 Pete. 2:5) O le talaʻiga a Noa, o le fausia o le vaa, ma lona aumea atu i lona aiga, sa pisi ai o ia e faia mea lelei e faafiafiaina ai le Atua. O le iʻuga, na faasaoina Noa ma lona aiga mai i le Lolo. E tatau ona tatou lotofaafetai iā i latou, auā ua tatou tupuga mai i ē na auauna iā Ieova, o Noa ma lana avā, faapea ona atalii ma a latou avā. I se tulaga talitutusa, na vavaeese Kerisiano faamaoni ma usiusitaʻi i le uluaʻi senituri mai i tagata faalēmataʻu, ma faasaoina ai i latou mai i le faaumatiaga o Ierusalema ma le faiga o mea faa-Iutaia i le 70 T.A.—Luka 21:20-22.

19. O le ā e tatau ona tatou faia ina ia maua ai le finagalo malie o le Atua?

¹⁹ I le avea ai ma auauna tapuaʻi a Ieova, e manaʻomia ona tatou faaaʻoaʻo iā Noa ma lona aiga, faapea Kerisiano usiusitaʻi i le uluaʻi senituri. E tatau ona tatou vavaeese mai i lenei faiga o mea, ae saʻili aumea e atiaʻe ai mai i le faitau miliona o uso ma tuafāfine faamaoni. O le mafuta atu iā i latou o loo taʻitaʻia i le atamai mai i le Atua, o le a fesoasoani iā i tatou e ʻtutū mausalī ai i le faatuatua’ i nei aso e sili ona faigatā. (1 Kori. 16:13; Faata. 13:20) Seʻi tau ina tatou mafaufau i lo tatou faamoemoe matagofie! Atonu o le a faasaoina i tatou mai i le iʻuga o lenei faiga leaga o mea, ma tatou ola ai i le lalolagi fou amiotonu lea ua lata mai, pe a tatou mataala i a tatou aumea i nei aso e gata ai.