Alu i mataupu o loo iai

Alu i le lisi o mataupu

Ia Faaaogā Lelei Lou Laulaufaiva

Ia Faaaogā Lelei Lou Laulaufaiva

ʻIeova e, ia mālie iā te oe upu a loʻu gutu.’—SALA. 19:14.

PESE: 82, 77

1, 2. Aiseā ua talafeagai ai ona faaatagia mai e le afi le malosi o le laulaufaiva?

I LE tauamatamataga o Oketopa 1871, na sasao aʻe ai se afi ma faatamaʻia ai le vaomatua i le itu i mātū i sasaʻe o Wisconsin i le Iunaite Setete. A o matuā sasao aʻe le afi, na maumau ai soifua o tagata e silia ma le 1,200 ma faatamaʻia ai le 2 piliona o laau. Atonu na amata le mū i nai tamaʻi aloiafi mai i se nofoaafi. E moni ai upu o le Iakopo 3:5: “O le afi itiiti e mafai ona mū ai le togāvao telē!” Aiseā na faia ai e le tusitala o le Tusi Paia lenā faamatalaga?

2 O loo manino le manatu o Iakopo i le fuaiupu e 6: “O le laulaufaiva o le afi lea.” O le laulaufaiva, e faasino atu i le auala e tautala ai. O a tatou faamatalaga e mafai ona faapogaia ai se lamatiaga tele e pei o se afi. Ua faapea mai le Tusi Paia: “O le ola ma le oti o loo i le malosi o le laulaufaiva.” (Faata. 18:21) Po o lona uiga o le a tatou lē tautatala ona o le popole neʻi faia se faamatalaga sesē? E leai. E lē faapea e tatou te lē faaaogāina le afi ona o le popole neʻi mū ai se tasi. Ae o le ki, o le pulea lea o le auala e faaaogā ai le afi. Pe a faia faapea e mafai ona kuka ai mea taumafa, faamāfanafana ai i tatou ma maua ai le malamalama i le pō. I se uiga talitutusa pe a pulea o tatou laulaufaiva, e mafai ona faaaogā e faamamaluina ai le Atua ma maua ai e isi aogā.—Sala. 19:14.

3. O ā vala e tolu o le tautala o le a tatou iloiloina?

3 Ua aumaia e Ieova iā i tatou le tomai e taʻu atu ai i isi o tatou manatu ma faalogona e ala i le tautala po o le faia o taga. E faapefea ona tatou faaaogā lenei meaalofa matagofie e faalaeiau ai i isi? (Faitau le Iakopo 3:9, 10.) O le a tatou iloiloina vala tāua e tolu o le tautala: le taimi e tautala ai, o upu e tautala ai, ma le auala e tautala ai.

LE TAIMI E TAUTALA AI

4. Aumai ni faaaʻoaʻoga o taimi e tatau ona “filemu ai.”

4 O le tautala o se vaega lea o o tatou olaga i aso faisoo, peitaʻi e lē tatau foʻi ona tatou tautatala i taimi uma. Ua faapea mai le Tusi Paia e iai le “taimi e filemu ai.” (Fai. 3:7) O le filemu a o tautatala isi, o se faailoga lea o le faaaloalo. (Iopu 6:24) O le pulea o o tatou laulaufaiva ina ia lē tautatala e faatatau i mataupu faalilolilo, o le faamaoniga lenā o le faautauta ma le faautaga loloto. (Faata. 20:19) Pe a faatigā mai se tasi iā i tatou, e atamai pe a taumafai e toʻa pea ma aua neʻi tautala atu.—Sala. 4:4.

5. E faapefea ona faaalia lo tatou talisapaia mo le meaalofa a le Atua o le tautala?

5 Ua faapea mai le Tusi Paia e iai le “taimi e tautala ai.” (Fai. 3:7) Pe afai e avatu e sau uō se meaalofa matagofie, e te lē nanāina. E faailoa atu lou talisapaia e ala i le faaaogāina lelei. E tatou te talisapaia foʻi le meaalofa a Ieova o le tautala, e ala i le faaaogā ma le atamai. Atonu e aofia ai le faailoa atu o o tatou faalogona, o manaʻoga, o upu faalaeiau, ma le viiaina o Ieova. (Sala. 51:15) E faapefea ona tatou filifilia le taimi sili e “tautala ai”?

6. Ua faaalia mai faapefea e le Tusi Paia le tāua o le filifilia o le taimi talafeagai e tautala ai?

6 Ua faaalia i le Faataoto 25:11 le tāua o le filifilia o le taimi talafeagai e tautala ai. “O le upu e fai atu i le taimi tatau, e pei o apu auro i totonu o mea siliva ua togitogiina.” E ese le matagofie o apu auro. Ae e atili ona matagofie pe a tuu i se mea siliva ua togitogiina. I se tulaga talitutusa, o le filifilia o se taimi talafeagai e tautala ai, o le a logolelei ma aogā ai a tatou faamatalaga. E faapefea?

7, 8. Na faapefea i o tatou uso i Iapani ona faaaʻoaʻo iā Iesu i le filifilia o le taimi talafeagai e talanoa ai e faatatau i le toetū?

7 Atonu o loo fia faalogo mai tagata i a tatou upu, peitaʻi o le a lē aogā pe afai e tatou te lē iloa le taimi sili e tautala atu ai. (Faitau le Faataoto 15:23.) O se faataʻitaʻiga, iā Mati i le 2011, na faaleagaina ai e se mafuiʻe ma le sunami le tele o aai i le itu i sasaʻe o Iapani. E silia ma le 15,000 soifua na maumau ai. E ui na mafatia Molimau a Ieova i lenā vaipanoa, ae sa latou faaaogā le Tusi Paia e faamāfanafana ai i latou sa mafatia. O le toʻatele o tagata i inā sa mauaa ai talitonuga a le lotu Puta ma e lē malamalama i aʻoaʻoga a le Tusi Paia. Na iloa lelei e uso o lea faatoʻā uma le sunami, e lē o se taimi talafeagai la lea e taʻu atu ai i tagata faavauvau le faamoemoe o le toetū. Nai lo o lea, na latou faaaogā le meaalofa o le tautala, e faamāfanafana ai ma faamatala atu mai i le Tusi Paia le māfuaaga ua tutupu ai na mea leaga i tagata lelei.

8 Na silafia lelei e Iesu le taimi e lē tautala ai ma le taimi e tautala ai. (Ioa. 18:33-37; 19:8-11) Sa ia fetalai atu i ona soo: “E tele mea ou te fia taʻu atu iā te outou, ae e lē mafai ona outou malamalama i na mea uma i le taimi nei.” (Ioa. 16:12) Sa mulimuli Molimau i Iapani i sasaʻe i le faaaʻoaʻoga a Iesu. Ina ua mavae le lua ma le ʻafa tausaga talu ona uma le sunami, na latou faia se sao i le tauiviga e tufatufa atu le Tala o le Malo Nu. 38, “Pe Mafai Ona Toe Feola Mai Ē ua Maliliu?” I lenā taimi na faigofie ona talia e tagata le feʻau faamāfanafana loto o le toetū. E toʻatele tagata sa latou taliaina sāvali. O lea, e tatau foʻi ona tatou iloa le taimi talafeagai e talanoa atu ai i tagata, e ui e eseese aganuu ma talitonuga.

9. O ā tulaga e aogā ai le filifilia o le taimi talafeagai e tautala atu ai?

9 E iai mea e tutupu e tatau ai ona tatou iloa lelei le taimi e tautala atu ai. O se faaaʻoaʻoga, atonu e faatigā mai se tasi iā i tatou e ui e leʻi fuafuaina. Ia iā i tatou le faautaga loloto e mafaufau lelei ai po o se faafitauli matuiā, ma pe e tatau foʻi ona fai atu sa tatou faamatalaga. Ae pe afai e tatau ona talanoa atu, e atamai la le aua neʻi talanoa atu a o e ita pea, auā e te ono tautala atu ai i ni upu faatigā. (Faitau le Faataoto 15:28.) I se tulaga talitutusa, e manaʻomia ona tatou iloa le taimi talafeagai e talanoa atu ai i o tatou aiga lē talitonu e faatatau i le upu moni. E tatou te mananaʻo ia latou iloa Ieova, peitaʻi e tatau ona tatou onosaʻi ma faautauta. O le talanoa atu i upu saʻo i le taimi talafeagai, e ono tatala mai ai o latou loto.

O UPU E TAUTALA ATU AI

10. (a) Aiseā e ao ai ona tatou filifilia lelei upu talafeagai?(e) Aumai se faaaʻoaʻoga o faamatalaga tigā.

10 E telē le aafiaga o a tatou upu, a lē o le faatigā po o le faamālōlō ai. (Faitau le Faataoto 12:18.) Ua taatele i le lalolagi a Satani le faaaogā o upu faatigā. Ua uunaʻia e faafiafiaga a le lalolagi le toʻatele e “faamaʻai o latou laulaufaiva e pei o se pelu” ma “taʻi a latou ū, o upu oona.” (Sala. 64:3) E tatau i se Kerisiano ona ʻalofia lenei masaniga lē lelei. O se faaaʻoaʻoga o “upu oona,” o faamatalaga tutui ia e taʻufaatauvaa pe faasaʻo ai isi. O faamatalaga tutui e masani ona aofia ai ni tala mālie, ae e taʻitaʻia atu ai i ni faaupuga lē faaaloalo e māsiasi ai. E tatau i Kerisiano ona “tuu” ese faamatalaga tutui. E lelei tala mālie ae e tatau ona tatou ʻalofia le mailei o le taumafai ina ia taliē isi, e ala i le faia o tala tausua e faaluma pe faatigā ai i isi. Ua faapea mai le Tusi Paia: “Ia aua neʻi alu atu se upuleaga mai i o outou gutu, a ia fai atu ni upu lelei e atiaʻe ai i taimi e tatau ai, ina ia aogā i ē o faalogologo i ai.”—Efe. 4:29, 31.

11. O le ā le sootaga o o tatou loto ma le filifilia lelei o upu?

11 Na aʻoaʻo e Iesu “o le tele o mea i le loto e tautala mai ai le gutu.” (Mata. 12:34) O lea la, o le filifilia o upu talafeagai e amata mai i le loto. O a tatou faamatalaga e masani ona atagia atu ai o tatou faalogona moni e faatatau i isi. Pe afai e tumu o tatou loto i le alofa ma le agalelei, o le a lelei foʻi a tatou faaupuga ma e faalaeiauina ai isi.

12. O le ā e fesoasoani iā i tatou e filifilia lelei ai a tatou upu?

12 O le filifilia lelei foʻi o upu e aofia ai taumafaiga ma le mafaufau lelei. E oo lava i le tupu poto o Solomona na “ia manatunatu ma faia ni saʻiliʻiliga auʻiliili” ina ia maua ni “upu e logoleleia ma le tusiaina o upu saʻo o le upu moni.” (Fai. 12:9, 10) Po o se luʻi iā te oe le filifilia o ni “upu e logoleleia”? Pe afai o le tulaga lenā, o se mea lelei le aʻoaʻoina o ni upu fou. O se tasi o auala e faia ai faapea, o le mātau lelei lea o le auala e faaaogā ai upu i le Tusi Paia ma a tatou lomiga faa-Kerisiano. Ia aʻoaʻo uiga o upu e te lē masani ai. Ae sili atu i lenā, ia aʻoaʻo le auala e faaaogā ai upu ina ia fesoasoani ai i isi. O le faamatalaga lenei e faatatau i le faiā a Ieova ma lona Alo ulumatua: “Ua foaʻi mai iā te aʻu [Iesu] e . . . Ieova le laulaufaiva o ē ua aʻoaʻoina, ina ia ou iloa le tala e fai atu i lē ua vaivai.” (Isa. 50:4) O le faaalu o le taimi e manatunatu loloto ai i upu e faaaogā, e fesoasoani lea e filifili lelei ai a tatou upu. (Iako. 1:19) Ia fesili ifo iā i tatou lava, ʻPo o le a malamalama se tasi i faamatalaga o oʻu taumafai e taʻu atu? O le ā sona manatu?’

13. Aiseā e tāua ai le malamalamagofie o a tatou upu?

13 Sa faaaogā i Isaraelu le leo o le pū e iloa ai e le nuu le taimi e potopoto pe taape ai, ma iloa ai foʻi e fitafita le taimi e osofaʻi ai. E faapena foʻi ona faaaogā e le Tusi Paia le leo o le pū e faataʻitaʻia ai le tāua o upu e malamalamagofie. E mataʻutia le tulaga e oo i se ʻautau pe a lē manino lelei le iliina o le pū. I se tulaga talitutusa, pe afai e lē manino lelei ona tatou faamatalaina atu se mea, o le a fenuminumiaʻi pe faasesēina ai isi. E ui lava e tatou te mananaʻo ia manino a tatou faamatalaga, ae e tatau ona tatou faaeteete i le faia o ni faaupuga lē faaaloalo.—Faitau le 1 Korinito 14:8, 9.

14. Aumai se faaaʻoaʻoga o le faaaogāina e Iesu o upu e faigofie ona malamalama i ai.

14 Sa faataatia e Iesu le faaaʻoaʻoga sili o le filifilia lelei o upu. Seʻi manatu i lana lauga aasa o loo faamauina i le Mataio mataupu 5 seʻia oo i le 7. E leʻi faaaogāina e Iesu ni upu maotua ma faigatā, po o ni upu malolosi ma faatigā. Na ia filifilia faaupuga manino ma faigofie ina ia pāʻia ai loto o lana ʻaufaalogologo. O se faaaʻoaʻoga, ina ia faaitiitia le popole o tagata i meaʻai i aso faisoo, na ia faasino atu i le auala e tausia ai e Ieova manufelelei o le lagi. O le faatusaina o lana ʻaufaalogologo i manufelelei, na ia fesili ai: “Pe e lē sili ea ona tāua outou i lo o na manufelelei?” (Mata. 6:26) Maʻeu ni upu alofa ma malamalamagofie na pāʻia ai loto! Seʻi o tatou iloiloina le vala lona tolu o le tautala.

LE AUALA E TAUTALA ATU AI

15. Aiseā e tatau ai ona logolelei a tatou faamatalaga?

15 O le auala e tatou te tautatala ai e tāua e pei foʻi o upu tatou te tautatala ai. A o talanoa atu Iesu i le sunako i lona aai o Nasareta, na matuā ofo tagata “i le logolelei o ana fetalaiga.” (Luka 4:22) Pe a tatou tautatala i se auala logolelei, o le a fiafia tagata e faalogologo iā i tatou ma talia mea o tatou talanoa atu ai. (Faata. 25:15) E mafai ona tatou faaaʻoaʻo iā Iesu e ala i le agalelei, faaaloalo ma le manatu mamafa i faalogona o isi. Ina ua ia silasila atu i le motu o tagata o faia taumafaiga e faalogologo iā te ia, na uunaʻia o ia e le alofa ma amata ai ona ʻia aʻoaʻo atu iā i latou i le tele o mea.’ (Mare. 6:34) E oo lava i le taimi na upuleagaina ai o ia, e leʻi tautala atu o ia i ni upu malolosi.—1 Pete. 2:23.

16, 17. (a) E faapefea ona tatou faaaʻoaʻo iā Iesu pe a tatou talanoa ma tagata o o tatou aiga, po o ni uō mamae i le faapotopotoga? (Tagaʻi i le ata i luga aʻe o le matua.) (e) Aumai se faaaʻoaʻoga o le aogā o le tautala i upu e logolelei.

16 O se luʻi le tautala atu i se auala agamalu ma le faautauta pe afai e tatou te iloa lelei le tagata. E tatou te ono manatu ai e lē manaʻomia ona faaeteete i le auala e tautala atu ai iā i latou, aemaise pe afai o se tagata o lo tatou aiga po o se uō mamae foʻi i le faapotopotoga. Pe na manatu Iesu e mafai ona soona lafo ana faamatalaga i ona soo ona e māfana la latou faiā? E leai. Ina ua faaauau ona finau ona soo po o ai e sili, na faasaʻo e Iesu ē na pele iā te ia i se auala agalelei ma faaaogā se tamaitiiti e fai ma faaaʻoaʻoga. (Mare. 9:33-37) E mafai e toeaina ona faaaʻoaʻo iā Iesu e ala i le avatu o fautuaga “i le agaga o le agamalu.”—Kala. 6:1.

17 E tusa lava pe fai mai e se tasi ni upu e tatou te tigā ai, ae o le tali atu i upu logolelei e maua ai aogā. (Faata. 15:1) O se faaaʻoaʻoga, na amata ona ola le tama tama a se tuafafine nofo toʻatasi i se olaga uigalua. Na faapea mai se isi tuafafine i le tinā: “E ese ma le leaga, ua e lē taulau i le toleniina o lau tama.” Na mafaufau le tuafafine mo sina taimi ona tali atu lea: “E saʻo, e lē o sologa lelei le tulaga o mea i lenei taimi, ae o lea ou te taumafai pea e toleni o ia. Toe talanoa mai pe a uma Amaketo, ona ta mautinoa ai lea.” O lenei tali agamalu na fesoasoani e tausia ai le filemu i le va o tuafāfine, ma na faalaeiauina ai le tama lea na faalogologo ane i le talanoaga. Na ia iloa e lē o fiu lona tinā iā te ia. Na uunaʻia ai o ia e vavae ese mai i ana aumea leaga. Na papatiso o ia ma auauna mulimuli ane i le Peteli. E tusa lava po o tatou uso, aiga, po o tagata ese, ae e tatau lava ona tatou tautatala atu i upu e “logolelei” ma ia “faamāi i le masima.”—Kolo. 4:6.

18. E faapefea i le mulimuli i le faaaʻoaʻoga a Iesu o le tautala ona fesoasoani iā i tatou e faaaogā lelei ai o tatou laulaufaiva?

18 E matagofie le tomai e faailoa atu ai o tatou manatu ma faalogona e ala i upu. Ia tatou mulimuli i le faaaʻoaʻoga a Iesu e ala i le filifilia o le taimi talafeagai, taumafai e filifili lelei upu, ma faailoa atu i se auala logolelei. O le faia faapea o le a avea ai le laulaufaiva o se mea e mālōlō ai isi, ma faafiafiaina ai le finagalo o Ieova o lē na aumaia le meaalofa tāua o le tautala.