Aiseā na Alofagia ai e le Atua Noa? Aiseā e Tāua ai mo i Tatou?

O LE toʻatele o i tatou e manatua taimi na tatou faalogo ai i ni tala e tāua. E tatou te manatuaina ni faamatalaga, e lē gata o le mea na tatou i ai, o mea sa tatou faia po o le auala foʻi na tatou tali atu ai. E lē taumatea la, e leʻi galo iā Noa le aso na ia maua ai le tala mai iā Ieova le Atua, o le Silisili Ese i le aoao o mea. O se tala sa sili atu ona tāua. Na fetalai Ieova, ua ia finagalo e faaoo mai le faaumatiaga i “tagata uma.” Na faatonuina Noa e fausia se vaa tele e faasaoina ai o ia, o lona aiga, ma meaola o so o se ituaiga.—Kenese 6:9-21.

Na faapefea ona tali atu Noa? Pe na ia olioli i lenei tala, pe na ia faitioina? Na faapefea ona ia taʻu atu lenei tala i lana avā ma lona aiga? E lē o taʻua i le Tusi Paia. Ae o loo faapea mai: “Na faia foʻi e Noa e faapei ona poloaʻi atu ai le Atua iā te ia i mea uma, sa faapea lava ona fai e ia.”—Kenese 6:22.

O le manatu tāua lenā, auā o loo faamalamalama mai ai se vaega o le māfuaaga na alofagia ai e le Atua Noa; na lotomalie Noa e fai le mea na faatonuina o ia e le Atua e fai. (Kenese 6:8) O ā isi māfuaaga na alofagia ai e le Atua Noa? E tāua le tali auā e tatau ona tatou pei o Noa, ina ia faasaoina ai pe a toe faamamā e le Atua lenei lalolagi mai le amioleaga. Peitaʻi, seʻi o tatou iloiloina muamua le olaga o Noa a o leʻi oo mai le Lolo.

Ua ō Mai Temoni i le Lalolagi

Na soifua Noa i le tauamatamataga lava o le talafaasolopito o tagata. Sa soifua mai Noa  i le pe ā ma le afe tausaga talu ona māeʻa le foafoaina o le uluaʻi tagata. O tagata i le taimi lenā, e lē o ni tagata e nonofo i ana e pei ona manatu i ai nisi faapea o ni tagata e fulufulua, o ni tagata e faanoʻunoʻu solo ma a latou tao. Na iai ni meafaigaluega e fai mai i le uʻamea ma le apa memea, ma atonu na faaaogā e Noa nei meafaigaluega e fausia ai le vaa. Na iai foʻi mea fai faaili. Sa faaipoipo tagata, tausia aiga, faia faatoʻaga, ma na i ai lafu manu. Sa fai a latou fefaatauaʻiga. O auala nei tatou te iloa ai, e tai tutusa aso anamua ma aso nei.—Kenese 4:20-22; Luka 17:26-28.

Ae e iai isi vala, sa fai sina eseese ai. O se tasi o eseesega o le umi sa ola ai. E lē o se mea uiga ese pe a sili atu i le 800 tausaga o se tasi. E 950 tausaga o Noa; o Atamu e 930 tausaga; ma Metusela le tamā o le tamā o Noa, e 969 ona tausaga. *—Kenese 5:5, 27; 9:29.

O se isi eseesega o loo faamatalaina i le Kenese 6:1, 2, lea e faapea mai: “Ua oo ina amata ona faatoʻateleina o tagata i le fogāeleele, ma ua fanauina e i latou o afafine, ona vaavaai lea o atalii o le Atua i afafine o tagata, ua lalelei lava i latou; ona fai avā ai lea o i latou i fafine uma ua latou loto i ai.” O nei “atalii o le Atua [moni]” o agelu mai le lagi na liu tagata ma feoaʻi solo i le lalolagi o ni tagata. E leʻi auina mai i latou e le Atua; latou te leʻi ō mai foʻi mo se lelei o tagata. Nai lo lea, na latou “tuua le mea na nonofo ai” i le lagi, ina ia feusuaʻi ma fafine aulelei i le lalolagi. Ua avea i latou ma temoni.—Iuta 6.

O tagata e faatautee ma e itu lua, e matuā uiga ese lo latou malosi ma le atamai, ma na iai ni taaʻiga leaga i tagata mai i nei temoni. Atonu na latou pulea ma sauāina le fanau a tagata. E leʻi faia faananā a latou gaoioiga, e pei o se sifi e puleaina uma gaoioiga solitulafono, ae e lē faailoa atu o ia ma ana gaoioiga amioleaga, e fai faananā uma. Nai lo lea, na iloa uma atu e tagata a latou gaoioiga faatautee e faasaga i le Atua.

Na fai e nei atalii agelu o le Atua ia feusuaʻiga ma fafine, ma na fanauina mai e nei fafine ni fanau na tupu aʻe ma mataʻutia lo latou malosi. Na faaigoa i latou i le igoa Eperu o le “Nefilimi.” Ua tatou iloa: “Sa i le lalolagi i ia ona aso o tagata maualuluga [Nefelimi]; e faapea foʻi i ona tua mai, ina ua ō ane o atalii o le Atua i afafine o tagata, ma ua fananau ai iā te i latou, o tagata malolosi ia ma le tāua anamua.” (Kenese 6:4) Sa fefefe tagata i nei tagata maualuluga toe malolosi. O le upu “Nefilimi” o lona uiga o ē “Faapaʻuʻū,” po o tagata fasi tagata. O i latou o ni tagata fasioti tagata, ma o latou talaaga sauā lea e tau aliali mai i talafatu ma talatuu.

Mafatiaga o Ē Amiotonu

O le faamatalaga a le Tusi Paia i lenā tupulaga, sa matuā mauaa ma taatele ai faiga lē tonu. E faapenei le faamatalaga: “Ua silafia e Ieova ua leaga tele lava tagata i le lalolagi, o manatu uma ua mafaufau ifo ai i o latou loto ua na ona leaga ia i aso uma lava. . . . Ua tumu le lalolagi i le sauā. . . . O tagata uma ua leaga iā i latou a latou amio i le lalolagi.”—Kenese 6:5, 11, 12.

O le ituaiga lalolagi lenā sa soifua ai Noa. I le tuufaafeagai ma tagata na latou feola faatasi, “o Noa o le tagata amiotonu” ma ‘sa la feooaʻi ma le Atua [moni].’ (Kenese 6:9) E lē  faigofie mo se tagata amiotonu ona ola faatasi ma ni tagata amiolētonu. E mautinoa le faanoanoa o Noa i gaoioiga ma tala a tagata na fai! Atonu na tutusa la faalogona ma Lota, o se isi tamāloa na soifua ina ua uma le Lolo. Sa aumau faatasi Lota ma tagata amioleaga o Sotoma, “na matuā mafatia ona ua sasao faaafi amioga matagā a tagata solitulafono, auā na matuā tigā le loto o lenā tagata amiotonu i a latou solitulafono, ona o mea na ia vaai ma faalogo i ai a o nonofo ma i latou i lea aso ma lea aso.” (2 Peteru 2:7, 8) Atonu na faapena foʻi Noa.

Po o e ootia i tala faanoanoa po o amio lē taupulea a tagata o loo nonofo latalata ane iā te oe? Afai o lea, e te malamalama la i le tulaga o Noa. Seʻi o tatou vaai faalemafaufau i le faigatā mo Noa ona onosaia se lalolagi amiolētonu mo le 600 tausaga, auā o lona matua lenā ae tupu loa le Lolo. Atonu ua leva ona ia faanaunau mo se mapusaga!—Kenese 7:6.

Na Lototele Noa e Faaesea Mai o Ia

O Noa “o le tagata amiotonu ia ma le sao i ē tupulaga ma ia.” (Kenese 6:9) Mātau, o loo faapea mai le Tusi Paia o ia o se tagata e amiotonu i ē, ae e lē i le vaaiga a ē tupulaga ma ia. I nisi faaupuga, na sao lana amio i le silafaga a le Atua, a o le vaaiga a tagata a o leʻi oo mai le Lolo, ua tau leaga le ulu o Noa. E tatou te mautinoa e leʻi ioe Noa i manatu taatele, e leʻi aafia foʻi Noa i faafiafiaga lē taupulea ma mea fai a tagata i aso taʻitasi. Seʻi vaai faalemafaufau i le vaaiga a tagata iā te ia, ina ua amata ona ia fausia le vaa! Atonu na latou tauemu iā te ia. Latou te leʻi ano iā te ia.

E lē gata i lea, na mauaa talitonuga faaletapuaʻiga a Noa, ma na te leʻi taofiofia iā te ia lava. Ua faapea mai le Tusi Paia o ia “o lē e talaʻi le amiotonu.” (2 Peteru 2:5) E mautinoa lava, sa faatalitalia e Noa ni teteega. O le tamā o lona tamā o Enoka, o ia o se tamāloa amiotonu, o lē na ia valoia o le a faaumatia e le Atua ē amioleaga. O le māfuaaga lea na oo ai iā Enoka puapuaga, e ui e leʻi faatagaina e le Atua i latou na tetee atu e fasiotia o ia. (Kenese 5:18, 21-24; Eperu 11:5; 12:1; Iuta 14, 15) Ona o Satani, o temoni, o tagata tino eese, ma isi tagata na tetee atu iā te ia, na manaʻomia ai e Noa le lototele aemaise foʻi le faatuatua e mafai e Ieova ona puipuia o ia.

Ua leva ona tetee i latou e lē auauna i le Atua, iā i latou e auauna iā te ia. Sa itagia foʻi Iesu Keriso, ma i latou na mulimuli iā te ia. (Mataio 10:22; Ioane 15:18) Na lototele Noa e auauna i le Atua, e ui sa lē faigofie ona fai. Na iloa e Noa, e sili atu le tāua o le mauaina o le finagalo malie o le Atua, nai lo le taliaina e i latou na tetee atu iā te Ia. Sa alofagia Noa e le Atua.

Na Ano Noa i le Lapataʻiga

E pei ona tatou mātauina, sa talaʻi atu ma le lototele Noa i isi. Na faapefea ona latou tali mai i lana feʻau? O loo faapea mai le Tusi Paia a o leʻi oo i le Lolo, “na latou aai ma inu, na faaipoipo alii ma tamaʻitaʻi, seʻia oo lava i le aso na ulu atu ai Noa i le vaa, ma latou te leʻi ano i ai seʻia oo mai le lolo ma tafiesea ai i latou uma.” Latou te leʻi utagia le lapataʻiga.—Mataio 24:38, 39.

Na fetalai Iesu, o le a tupu foʻi lenā mea i o tatou aso. Ua sili atu nei i le selau tausaga o faailoa atu pea e Molimau a Ieova le lapataʻiga, o le a faia e Ieova ni laasaga iloga e faataunuu ai lana folafolaga e faavaeina le lalolagi amiotonu. E ui e faitau miliona o loo talileleia lenei feʻau, ae e faitau piliona tagata e lē o ano i lenā feʻau. ‘E tusa ai ma o latou manaʻo,’ ua latou teena le moni ma le tāua o le Lolo.—2 Peteru 3:5, 13.

Peitaʻi, na utagia e Noa le lapataʻiga. Na ia talitonu i fetalaiga a Ieova le Atua iā te ia. Ona o lona usiusitai, na faaolaina ai o ia. Na tusi le aposetolo o Paulo: “O le faatuatua na faaalia ai e Noa le mataʻu i le Atua, ma fausia ai le vaa e faasaoina ai o ia ma lona aiga,  ina ua uma ona lapataʻia e le Atua i mea e lē o vaaia.”—Eperu 11:7.

O se Faaaʻoaʻoga e Faataʻitaʻi i Ai

E matuā telē lava le vaa na fausia e Noa, e umī atu i se malae lakapi, ma e maualuga e pei o se fogāfale tolu. E 100 futu e umī atu ai i le vaa failā o le Wyoming, o se vaa aupito i telē na fausia i laupapa. E lē pei le foliga o lenei vaa o foliga o vaa o loo tatou vaaia i ona pō nei; pau lava le mea na manaʻomia ia opeopea. E ui i lea, na manaʻomia pea le tomai ma metotia e fausia ai le vaa. Sa tatau ona ufi totonu ma fafo i le pulu. Atonu e sili atu i le 50 tausaga na fausia ai.—Kenese 6:14-16.

E iai foʻi isi mea sa tatau ona fai. Sa tatau ona faaputu e Noa meaʻai ia lava mo lona aiga ma meaola mo le tausaga atoa. A o leʻi oo mai le Lolo, sa tatau ona aoao mai meaola ma ave i totonu o le vaa. “Na faia foʻi e Noa e tusa ma mea uma na poloaʻi atu ai Ieova iā te ia.” Maʻeu lo latou fiafia atonu sa iai ina ua saunia mea uma, ma tapunia loa e Ieova le faitotoʻa o le vaa!—Kenese 6:19-21; 7:5, 16.

Ona oo mai loa lea o le Lolo. E 40 aso 40 pō o timu. Sa tatau ona nonofo uma i totonu o le vaa mo le tausaga atoa, seʻia maui le vai. (Kenese 7:11, 12; 8:13-16) Na fano uma tagata amioleaga. E na o Noa ma lona aiga na sao atu i se lalolagi ua faamamāina.

O loo faapea mai le Tusi Paia, o le Lolo i aso o Noa, o le a fai lea ma “faaaʻoaʻoga i mea o le a oo mai.” I le ā le itu? Tatou te faitau i ai: “Ua tuu ai le lagi ma le lalolagi o loo iai i le taimi nei mo le afi, ma ua taofia seʻia oo i le aso faamasino ma le faaumatiaga o tagata faalēmataʻu.” E pei o aso o Noa, o le a iai foʻi i latou o le a faasaoina. Ia e mautinoa, “E silafia e Ieova le auala e laveaʻi ai tagata e faamaoni iā te ia mai i o latou puapuaga.”—2 Peteru 2:5, 6, 9; 3:7.

O Noa o se tagata e amio Atua, o se tagata amiotonu mai se tupulaga amioleaga. Sa ia usiusitai i le Atua i mea uma. Sa ia lototele e fai le mea saʻo, e ui na ia iloa o le a itagia ma faaesea ai o ia, e tagata e lē auauna i le Atua. O le faaaʻoaʻo iā Noa i nei auala, o le a mafai ai ona tatou maua le finagalo malie o le Atua, ma maua ai le avanoa e ulu atu ai i le lalolagi fou ua lata tele mai.—Salamo 37:9, 10.

[Faaopoopoga i lalo]

[Faamatalaga faaopoopo i le itulau 5]

Atonu o loo iai o latou talaaga sauā i talafatu ma talatuu

[Ata i le itulau 7]

I le faaaʻoaʻo i le faatuatua o Noa, o le a mafai ai ona tatou maua le finagalo malie o le Atua

[Ē Ana le Ata i le itulau 5]

Alinari/Art Resource, NY