E te Silafia?

O ā ituaiga galuega atonu na faia e Iesu i le avea o ia o se kamuta?

O le tamā fai o Iesu o se kamuta. Sa aʻoaʻo foʻi e Iesu lenā lava matātā. Ina ua amata lana faiva i le pe ‘tusa o le tolu sefulu o ona tausaga,’ e lē gata sa iloa o ia o le ‘atalii o le kamuta’ ae sa avea foʻi o ia ma kamuta.—Luka 3:23; Mataio 13:55; Mareko 6:3.

I le nuu na tupuga aʻe ai Iesu, atonu na manaʻomia e tagata meafaigaluega e pei o amo ma mea e faamalū ai le palapala, ma sa masani ona faia mai laupapa. O nisi mea sa masani ona fauina e se kamuta, o meafale e pei o laulau, nofoa, ma pusa tū, aemaise foʻi totoga o fale e pei o faitotoʻa, faamalama, loka laupapa, ma iviivi. O le mea moni, o le isi vaega o le galuega a se tufuga o le fausia lea o fale.

I se tasi o talafaatusa, sa taʻua ai e Ioane le Papatiso le toʻi, o se meafaigaluega atonu na faaaogāina e Iesu ma isi tufuga e tuu ai i lalo laau. Pe a uma ona tuu le laau, latou te ono faaaogā loa le laupapa e fai ai faalava o fale, po o le avatu o laupapa i o latou falefaigaluega. E lē masalomia le faigatā o lenei galuega. (Mataio 3:10) O loo taʻua e Isaia nisi meafaigaluega sa faaaogā e kamuta i lona vaitaimi: “O le tufuga na te faataotoina le fua, na te tusia i le peni, na te faia i tofi, na te tusia i le fua faataaliʻoliʻo.” (Isaia 44:13) Ua faamaonia mai mea na maua mai ʻeligā mea le faaaogāina o ili uʻamea, samala e fai mai maa, ma fao apamemea i vaitaimi o le Tusi Paia. (Esoto 21:6; Isaia 10:15; Ieremia 10:4) E talafeagai la pe a faapea atu, na faaaogā e Iesu meafaigaluega faapena.

Po o le ā le “faletupe” lea na taʻua i se talafaatusa a Iesu, ma na faapefea ona fai a latou faiga faapisinisi?

Sa fetalai Iesu e faatatau i se matai na aʻoaʻia lana pologa ona e lē maua mai ai ni mea i le faapea atu: ‘Na tatau ona e teuina aʻu tupe siliva i le faletupe, ma pe a ou taunuu mai e maua ai aʻu tupe ma lona pasene.’—Mataio 25:27.

E leʻi iai ni pisinisi po o ni faletupe tetele i vaitaimi o Iesu. Peitaʻi, o se faiga ua leva le totogi atu e le ʻaufaatau tupe o tului mo tupe a tagata na latou teuina, ma na latou nonō atu tupe i se tului e maualuga atu. E tusa ai ma le Anchor Bible Dictionary, o aitalafu e iai tului o se faiga ua leva ona taatele i Eleni, na amata e tusa o le senituri lona fā T.L.M. A o faagasolo taimi o le filemu lea na faavaeina e tagata Roma, o tului faaletausaga mo aitalafu i aai uma o Roma, na fesuisuiaʻi i le va o le 4 ma le 6 pasene.

Sa tapu i le Tulafono a Mose le nonō atu o se tupe ma se tului i tagata Isaraelu lima vaivai. (Esoto 22:25) E foliga mai na faatatau lenei tulafono i tupe e aitalafu e i latou e matitiva. Peitaʻi, e pei ona faailoa mai i le talafaatusa a Iesu, o se faiga masani le maua o le tului i tupe na teu i tagata e nonō atu tupe, po o “faletupe.” O lea la, na faaaogā e Iesu tulaga ma mea na masani ai lana ʻaufaalogologo.