Alu i mataupu o loo iai

Alu i le lisi o mataupu

E te Silafia?

E te Silafia?

E te Silafia?

Aiseā na fetalai ai Iesu “e lē utuina . . . e se tasi le uaina fou i fagupaʻu tuai”?

O le tulaga masani i taimi o le Tusi Paia, e teuina uaina i fagu e fai i paʻu o manu. (Iosua 9:13) O fagupaʻu, sa fai mai i paʻu atoa o manu e pei o tamaʻi ʻoti ma ʻoti lapopoʻa. Ina ia fai se fagupaʻu, sa tipiese le ulu ma vae o se manu ua mate, ma saeese ma le faaeteete le paʻu ina ia lē masae le manava. Ona faalā lea o le paʻu o le manu ma suʻi so o se mea ua pū, seʻi vaganā ai le ua po o se vae o le manu, lea e tuu ai pea e lē suʻia ina ia fai ma gutu o le fagu. E mafai ona fai se mea e faamau ai le gutu o le fagu, pe nonoa foʻi i se manoa.

A o faagasolo le taimi, e iʻu lava ina malo le paʻu ma mou atu lona tulaga vaivai na iai. O lea la, e lē talafeagai ona teuina uaina fou o loo faamafu i ni fagupaʻu tuai. O lenā uaina o loo faamafu, atonu o le a pāpā ai paʻu ua malo o fagupaʻu tuai. I le isi itu, e sili atu le vaivai o paʻu fou ma e mafai ona tatali le aava o le uaina fou o loo faamafu. O le māfuaaga lea na taʻua ai e Iesu se mea moni na lausilafia e tagata i na ona pō. Sa ia fetalai e faatatau i le mea e tupu pe a utu e se tasi le uaina fou i fagupaʻu tuai: “Ona pāpā ai lea o fagupaʻu ona o le uaina fou, ma masaa ai le uaina ma lē toe aogā ai fagupaʻu. Ae e tatau ona utu le uaina fou i fagupaʻu fou.”—Luka 5:37, 38.

O ai “tagata fasioti tagata” na taʻua ina ua puʻeina Paulo e tagata Roma?

E tusa ai o le tala o loo i le Galuega, a o tupu se vevesi i le malumalu i Ierusalema, na puʻea e se taʻitaʻiʻau Roma le aposetolo o Paulo, ona na manatu o ia o le taʻitaʻi o se ʻau faatupu vevesi o le “toʻafā afe [o] tagata fasioti tagata.” (Galuega 21:30-38) O le ā se mea ua iloa e faatatau i nei tagata fasioti tagata?

O le upu Eleni mo “tagata fasioti tagata,” e mai i le upu Latina sicarii, o lona uiga “o ē e faaaogāina sica,” po o naifi. Ua faamatala e le tusitala o talafaasolopito o le uluaʻi senituri, o Flavius Josephus, o le ʻau Sicarii o se vaega o tagata Iutaia lotonuu e faatupu vevesi, o ni fili sauā o Roma, o ē na auai i fasiotiga tagata faapolotiki na faamaopoopoina.

Na faamatala e Josephus le ʻau Sicarii o ē na “fasiotia tagata i le ao i totonu o le aai; aemaise lava i tausamiga a o latou miomiō faatasi ma le motu o tagata, e nanā a latou naifi i totonu o o latou ofu, ina ia tui ai o latou fili.” Ina ua paʻuʻū tagata i lalo ua feoti, na faatagā feitai le ʻau Sicarii i le mea ua tupu, ma lē masalomia ai e isi o i latou o le ʻaufasioti tagata. Na faapea mai Josephus na fai le vaega a le ʻau Sicarii e taʻitaʻia le fouvalega a le ʻau Iutaia e faasagatau ai iā Roma i le 66-70 T.A. O le mea lea na naunau ai le taʻitaʻiʻau a Roma ina ia puʻea lē na manatu o le taʻitaʻi o lenā vaega.

[Ata i le itulau 15]

Se fagupaʻu tuai

[Ata i le itulau 15]

O le ata o se tagata fasioti tagata na tusia e se tusiata