Alu i mataupu o loo iai

Alu i le lisi o mataupu

Talafatu po o Tala Moni le Upu Moni e Uiga iā Iesu

Talafatu po o Tala Moni le Upu Moni e Uiga iā Iesu

Talafatu po o Tala Moni le Upu Moni e Uiga iā Iesu

O LE Ā SOU MANATU? PO O NI TALAFATU PO O NI TALA MONI MANATU NEI?

Na fanau Iesu iā Tesema 25.

Na asiasi atu tamāloloa popoto e toʻatolu iā Iesu i le taimi na fanau ai.

E leai ni uso po o ni tuafāfine o Iesu.

O Iesu o le Atua i se tino tagata.

Sa sili atu le tulaga o Iesu nai lo e na o se tagata lelei.

E TOʻATELE o le a tali mai e saʻo na manatu. E ono faapea mai isi e faigatā, pe e lē mafai foʻi ona mautinoa pe saʻo pe sesē ia manatu. Atonu e latou te manatu, e lē afāina po o le ā le tali, ae o le mea tāua o lou talitonu iā Iesu.

Ae peitaʻi, e ese le mea o taʻua i le Tusi Paia. O loo faalaeiauina i tatou ia maua le “poto saʻo i lo tatou Alii o Iesu Keriso.” (2 Peteru 1:8) E tatou te maua lenā poto e ala i le suʻesuʻeina o tusi o Evagelia. O loo faailoa mai ai le upu moni e uiga iā Iesu, ma tatou iloa ai faavasega talafatu ma tala moni. O lea la, seʻi o tatou iloilo mea o taʻua i tusi o Evagelia, e tusa ai o talitonuga ua taʻua i luga.

TALITONUGA: Na fanau Iesu iā Tesema 25.

TALI SAʻO: TALAFATU.

E leai se faamatalaga patino i le Tusi Paia e uiga i le masina po o le aso na fanau ai Iesu. Ae o fea la na maua mai ai le aso 25 o Tesema? E tusa ai o se lomifefiloi, o nisi na taʻua i latou lava o Kerisiano, “na mananaʻo ia tutusa lea aso ma le faamanatuga na faia e tagata faapaupau o Roma, e faailoga ai . . . le aso aupito puupuu o le tausaga, o le taimi ina ua amata ona toe uumi aso ma maualuga le lā.” (The Encyclopædia Britannica) Ua taʻua foʻi i lenā tusi, o le tele o tū o le Kerisimasi, na amata mai i “faamanatuga faapaupau o mea tau faatoʻaga ma le lā, i le ogatotonu o le tau mālūlū.”

Pe e fiafia Iesu i le faamanatuina o lona aso fanau iā Tesema 25? Ia manatua foʻi: E lē o iloa le aso tonu na fanau ai Iesu. E lē o faatonuina i tatou i le Tusi Paia e faamanatu lenā aso fanau, ma e leai ni faamaoniga e iloa ai na faia faapea e uluaʻi Kerisiano. Ae peitaʻi, o loo taʻua i le Tusi Paia le aso tonu na maliu ai Iesu, ma na ia poloaʻia ona soo ia faamanatu lenā aso. * (Luka 22:19) E manino mai, na finagalo Iesu e faatāua lona maliu faataulagaina, ae e lē o lona fanau mai.—Mataio 20:28.

TALITONUGA: Na asiasi atu tamāloloa popoto e toʻatolu (po o tupu e tusa ai ma nisi aganuu) iā Iesu i le taimi na fanau ai.

TALI SAʻO: TALAFATU.

Atonu ua e vaai i ni ata tusi po o ni vaaiga e faaalia ai, o loo taoto le pepe o Iesu i le mea e tuu ai meaʻai a manu, o loo iai i autafa tamāloloa popoto e toʻatolu o loo avatu ni meaalofa. Ae peitaʻi, o lenei vaaiga e lē moni, o se talafatu.

E moni e iai ni tamāloloa mai Sasaʻe na ō ane e faaaloalo atu i le tamaitiiti o Iesu. Ae o nei tagata asiasi o ni ē e saʻiliʻili i fetu. (Mataio 2:1) Ma pe na latou maua atu Iesu o taoto i se mea e tuu ai meaʻai a manu? E leai; na latou asiasi atu iā te ia i se fale. O lea la, na taunuu i latou i ni masina ina ua mavae le fanau mai o Iesu.—Mataio 2:9-11.

Ae faapefea le aofaʻi o ē na asiasi atu, e toʻalua, pe e toʻatolu, pe e toʻa tolusefulu? E lē o taʻuina mai i le Tusi Paia. Atonu ua masani ona taʻua e toʻatolu, ona o a latou ituaiga meaalofa e tolu. * (Mataio 2:11) Ua manatu nisi, o ia tagata popoto taʻitoʻatasi, sa fai ma sui o tagata mai i atunuu eseese. Ae e lē o maua lenā manatu i le Tusi Paia. Ae e pei ona taʻua e se tagata poto i tusi o Evagelia, o lenei talafatu na māfua mai i “se tusitala o le talafaasolopito o le senituri lona valu, e atamai e fafau aʻe mea i lona mafaufau.”

TALITONUGA: E leai ni uso po o ni tuafāfine o Iesu.

TALI SAʻO: TALAFATU.

O loo faaalia manino mai i tusi o Evagelia, sa iai uso ma tuafāfine o Iesu. O loo faasino atu le tusi a Luka iā Iesu o le “ulumatua” a Maria, ma ua faaalia ai sa iai nisi fanau a Maria na fananau mulimuli ane. * (Luka 2:7) Ua taʻua i le tusi o Mareko, na manatu nisi i le aai o Nasareta, e tutusa Iesu ma nai ona tei, i le manatu iā te ia e lē o se tagata e faapitoa. Na latou fesili: “Pe e lē o ia ea . . . o le uso o Iakopo, Iosefa, Iuta, ma Simona? Pe e tatou te lē o faatasi ea foʻi ma ona tuafāfine?”—Mareko 6:3; Mataio 12:46; Ioane 7:5.

E ui lava i faamatalaga o loo i tusi o Evagelia, ae e toʻatele lava faifeʻau o loo talitonu pea e leai ni uso po o ni tuafāfine o Iesu. Ua faapea mai nisi, o uso ma tuafāfine ia e taʻua i le Tusi Paia, o ni tausoga o Iesu. * Ae e manatu isi o nei fanau, e lē o se fanau a Maria ae o fanau a lana tane. Ae seʻi manatu foʻi: Pe afai e na o Iesu le tama a Maria, aiseā la na fai atu ai faapena na tagata Nasareta? O le mea moni, o nisi o i latou na vāaitino o tō Maria i ana fanau. Na latou iloa o Iesu o le ulumatua o le fanau e toʻatele a Maria.

TALITONUGA: O Iesu o le Atua i se tino tagata.

TALI SAʻO: TALAFATU.

O le talitonuga e faapea na afio mai le Atua i le lalolagi ma soifua ai o le tagata o Iesu, lea e faaautū iai le aʻoaʻoga o le Tasitolu, ua leva ona iai, ae e leʻi amataina mai i le taimi na iai Iesu i le lalolagi. Nai lo lea, ua taʻua i se lomifefiloi: “E lē o maua le upu Tasitolu po o lea aʻoaʻoga i le Feagaiga Fou . . . Na faasolosolo ona tupu aʻe lenei aʻoaʻoga a o faagasolo senituri, ma na iai le tele o feeseeseaʻiga.” (The Encyclopædia Britannica)

Ua lē faatāua e lotu Iesu, ina ua aʻoaʻoina e faapea o ia o le Atua i se tino tagata. * I le ā le auala? Seʻi manatu i se faaaʻoaʻoga. Ua talosaga atu nisi tagata faigaluega i lo latou pule, ae faapea mai e lē o iā te ia le pule e faia ai. Pe afai e moni lana tala, ua faaalia ma le atamai e le pule, e na te iloa mea e gata mai ai lana pule. Ae pe afai e lē moni, ma e mafai ona ia faataunuu le talosaga, ae e lē manaʻo o ia e fai—ua pepelo la o ia.

Na faapefea ona tali atu Iesu ina ua talosaga atu ona aposetolo e toʻalua mo ni tulaga aloaʻia? Na fetalai atu o ia iā i laʻua: “Ou te lē pule po o ai e nofo i loʻu itu taumatau ma loʻu itu tauagavale, ae e maua lenā tulaga e i latou ua saunia i ai e loʻu Tamā.” (Mataio 20:23) Pe ana faapea e moni o Iesu o le Atua, po ua lē pepelo ea lana tali? Ae e ala i le faasino atu i le Pule Sili, na faataatia ai e Iesu se faaaʻoaʻoga matagofie o le lotomaulalo, ma faaalia ai e lē tutusa o ia ma le Atua.

TALITONUGA: Sa sili atu le tulaga o Iesu nai lo e na o se tagata lelei.

TALI SAʻO: TALA MONI.

Na taʻua ma le manino e Iesu, e sili atu lona tulaga nai lo e na o se tagata lelei. Na fetalai o ia: “O aʻu o le Atalii o le Atua.” (Ioane 10:36) Ioe, e mafai ona faapea mai so o se tasi o ia o le Atalii o le Atua. Ae pe afai e sesē le faamatalaga a Iesu, o le ā la le ituaiga tagata e iai o ia? O le mea moni, e lē o se tagata lelei, ae o sē e matuā pepelo!

O le faamaoniga e sili ona maufaatuatuaina, e mai i le Atua lava ia. E faalua ona fetalai o ia e uiga iā Iesu: “O loʻu Atalii . . . lenā.” (Mataio 3:17; 17:5) Seʻi tau ina manatu: E na o ni nai taimi o loo taʻua i le Tusi Paia na faalogoina ai le siʻufofoga o le Atua i le lalolagi, ae o le faalua o na taimi na ia faamautinoa mai ai, o Iesu o lona Alo! O le faamaoniga sili lea o le moni o le fetalaiga a Iesu, o ia o le Atalii o le Atua.

Po o faaalia i lenei mataupu ni mea moni e uiga iā Iesu, e te leʻi iloaina muamua? Pe afai o lea, o se mea lelei le suʻesuʻe atili i tusi o Evagelia. O lenā suʻesuʻega o le a avea o se mea e olioli ai ma tauia. Auā na fetalai Iesu, o le aʻoaʻoina o le upu moni e uiga iā te ia ma lona Tamā, e maua ai le “ola e faavavau.”—Ioane 17:3.

[Faamatalaga pito i lalo]

^ pala. 13 Na maliu Iesu i le Aso o le Paseka, po o Nisani 14, e tusa ai o le kalena faa-Iutaia.—Mataio 26:2.

^ pala. 18 Ua taʻua e Mataio, o nei tagata mai i Sasaʻe, ua ‘talai a latou oloa’ ma avatu iā Iesu auro, mea manogi ma muro. Atonu na fetaui lelei le taimi na avatu ai na meaalofa taugatā, auā sa matitiva le aiga o Iesu, ma ua lē o toe umi ae sosola e sulufaʻi atu i se isi atunuu.—Mataio 2:11-15.

^ pala. 21 Na faavavega ona afuafua Iesu, ae o isi fanau uma a Maria, na afuafuaina i le tulaga masani e ala i lana tane, o Iosefa.—Mataio 1:25.

^ pala. 22 O lenei manatu na faalauiloa e Ierome i le tusa o le 383 T.A., ua taatele i ē e talitonu na avea Maria ma taupou i lona olaga atoa. Na mulimuli ane faaalia e Ierome le masalosalo i lenā talitonuga, ae o loo ioe pea le toʻatele o tagata i lenā talitonuga, ma o loo avea ma aʻoaʻoga autū a le Lotu Katoliko.

^ pala. 26 Mo se talanoaga auʻiliʻili e faatatau i le aʻoaʻoga o le Tasitolu, tagaʻi i le polosiua Pe Ao Ona E Talitonu i le Tolutasi? lomia e Molimau a Ieova.

[Pusa/Ata i le itulau 14]

O Nisi o Mea Moni e Ono Faateʻia ai Oe

Na faapeʻī uiga o Iesu? Pe sa faigatā ona ia feagai ma tagata lautele, ona sa mata paū o ia, lē alofa, ma lē fia talanoa i tagata? E tali mai nisi, ioe. Atonu o le māfuaaga lea ua faateʻia ai i latou i le iloaina o manatu nei e uiga iā Iesu:

• na auai o ia i ni faatasitasiga fiafia.—Ioane 2:1-11.

• na faamālō atu.—Mareko 14:6-9.

• fiafia e faatasitasi ma tamaiti.—Mareko 10:13, 14.

• na tagi o ia.—Ioane 11:35.

• ma alofa mutimutivale.—Mareko 1:40, 41.