O Auala e Fiafia ai le Aiga

Pe a Fesiligia e Lau Tama Talavou Ou Talitonuga

E toʻatele talavou e auai i tapuaʻiga a o latou mātua, a o faasolo ina matutua. (2 Timoteo 3:14) Peitaʻi, e lē faapena isi. O le ā le mea e te faia pe afai ua amata ona fesiligia e lau tama ou talitonuga? O le a talanoaina i lenei mataupu le auala e taulima ai e Molimau a Ieova lenei tulaga.

“Ou te lē o toe manaʻo e mulimuli i le tapuaʻiga a oʻu mātua. Ua tau lagona foʻi le fiu.”—Cora, 18. *

UA E talitonu o loo aʻoaʻoina e lau tapuaʻiga le upu moni e uiga i le Atua. Ua e talitonu o loo iai i le Tusi Paia le auala sili e ola ai. O lea la, o se mea masani lou taumafai e totō i le loto o lau tama mea e te faatāuaina. (Teuteronome 6:6, 7) Ae faapefea, pe afai ua amata ona mou atu lona fiafia i mea faaleagaga a o faasolo ina matua? E faapefea pe a ia fesiligia talitonuga ia e foliga mai sa naunau iai a o laʻitiiti?—Kalatia 5:7.

Pe afai o le mea lenā o loo tupu, aua e te faia se faaiʻuga ua e lē taulau i le avea o se matua Kerisiano. Atonu e iai nisi o māfuaaga, e pei ona o le a tatou talanoaina. Peitaʻi, ia manatua le mea lenei: O le auala e te taulima ai faalogona o lau tama, e mafai ai ona filifili o ia pe e fiafia i ou talitonuga pe e leai. Pe afai e te lua tauupu ma lau tama e faatatau i lenei mataupu, e ao la ona e sauniuni mo se tauiviga fitā—o se tauiviga e iʻu ina e lē taulau ai.—Kolose 3:21.

E sili atu ona lelei pe a faatatau le apoapoaʻiga a le aposetolo o Paulo. Na tusi o ia: “E lē manaʻomia ona faamisa se pologa a le Alii, ae e tatau ona agamalu i tagata uma, ia agavaa e aʻoaʻo atu, ia pulea lelei o ia.” (2 Timoteo 2:24) E faapefea ona e faaalia o oe o se tagata e “agavaa e aʻoaʻo atu,” pe afai e fesiligia e lau tama ou talitonuga?

Ia Faautauta

Muamua lava, ia taumafai ma le faautauta e tilofaʻia nisi o itu e ono faapogaia ai manatu o lau tama. O se faaaʻoaʻoga:

▪ Pe e na te lagona le tuua toʻatasi ma le leai o ni ana uō i le faapotopotoga Kerisiano? “O loʻu manaʻo i ni aʻu uō, na māfua ai ona ou māfana atu i tamaiti i laʻu aʻoga, ma na faafaigatā ai ona ou agaʻigaʻi i luma faaleagaga mo ni tausaga. E tele mea ua ou toe salamō ai nei, ona o  aʻu uō na māfua ai ona ou lē fiafia i mea faaleagaga.”—Lenore, 19.

▪ Pe e matamuli ma faigatā iā te ia ona talanoa atu e uiga i ona talitonuga? “A o ou iai i le aʻoga, ou te leʻi manaʻo e talanoa atu i tamaiti o laʻu vasega e faatatau i oʻu talitonuga. Sa ou fefe ina neʻi manatu tamaiti e ese lava aʻu, po o aʻu foʻi o se ʻtama o le Tusi Paia.’ Sa faaesea so o se tamaitiiti e ese o latou uiga, ma ou te leʻi manaʻo e faaesea aʻu.”—Ramón, 23.

▪ Pe e faigatā iā te ia ona ola e tusa ai ma taʻiala faa-Kerisiano? “Ou te manatu i le folafolaga a le Tusi Paia e faatatau i le ola e faavavau, e peiseaʻī o loo i le tumutumu o se fasitepu umī, ma ou te lē o i luga o le fasitepu ae o loo oʻu mamao ese mai. O loʻu fefe e alu atu i luga o lenei fasitepu, ua ou manatu ai e tuua oʻu talitonuga.”—Renee, 16.

Ia Talanoa ma Lau Tama

O le ā le māfuaaga autū o luʻi o loo fesagaʻia e lau tama talavou? O le auala sili e iloa ai māfuaaga, o le fesili lea i lau tama! Ae ia faaeteete ina neʻi iʻu atu le lua talanoaga i se taugāupu. Nai lo lea, ia mulimuli i le apoapoaʻiga o loo i le Iakopo 1:19: “Ia faalogologo lelei tagata uma, ae aua le vave ona tautala, ma aua foʻi le vave ona ita.” Ia onosaʻi. Ia maua pea le “faapalepale ma le tomai e aʻoaʻo atu,” e pei lava ona e faaalia i se tasi e tou te lē aiga.—2 Timoteo 4:2.

O se faaaʻoaʻoga, pe afai e lē manaʻo lau tama e auai i sauniga faa-Kerisiano, taumafai e iloa pe e iai se isi māfuaaga ua lē fiafia ai. Ae ia onosaʻi a o lua talanoa. E itiiti ni aogā e maua e le matua o loo taʻua i lalo.

Atalii: Ou te lē o toe fia alu i ni sauniga.

Tamā: [leo malosi] O le ā le uiga o lau tala?

Atalii: E pau a ua ou fiu ai!

Tamā: O lou manatu lenā e uiga i le Atua? E te manatu o se mea ua e fiu ai? Oi e sili pe a tuu! Afai e te nofo i lo ma fale, e te alu a la i le sauniga, e tusa pe e te manaʻo i ai pe leai!

E finagalo le Atua ina ia aʻoaʻo e mātua a latou fanau e uiga iā te Ia, ma e tatau i fanau ona usiusitaʻi i o latou mātua. (Efeso 6:1) Peitaʻi, e te manaʻo ina ia faia e lau tama mea e sili atu, nai lo o le tau ina mulimuli i au faasologa faaleagaga, po o le faatalatū e lua te ō i sauniga faa-Kerisiano. Pe afai e mafai, e te manaʻo ia uaʻi mai lona mafaufau ma lona loto.

E mafai ona e taulau, pe a e iloa le māfuaaga autū ua faapea ai lau tama. Ia mafaufau i lenā mea, ma mātau le auala aogā e taulima ai le talanoaga na taʻua i luga.

Atalii: Ou te lē o toe fia alu i ni sauniga.

Tamā: [leo malū] Aiseā ua e manatu ai faapena?

Atalii: E pau a ua ou fiu ai!

Tamā: Ioe, o le nofo mo le tasi po o le lua itula e mafai ona fiu ai. O le ā le mea e te manatu e sili ona faigatā ai le sauniga?

Atalii: Ou te lē iloa. Ou te manatu e sili ai ona ou alu i se isi mea.

Tamā: O le manatu lenā o au uō?

Atalii: O le faafitauli tonu a lenā! E leai ni aʻu uō i le taimi lenei. Talu lava ona alu ese laʻu uō mamae, ua leai se isi ou te talanoa iai, ae o loo fiafia uma isi tagata. Ua ou lagona lava le tuua toʻatasi!

O le tuu o le tamaitiiti e talanoa saʻo mai, e lē gata na fesoasoani ai i le tamā o loo taʻua i luga ina ia iloa le māfuaaga autū—o le tuua  toʻatasi—ae ua atiaʻe ai foʻi le maufaatuatuaina, lea e mafai ai pea ona maua le avanoa e toe talatalanoa ai.—Tagaʻi i le pusa o loo i inei  “Ia Onosaʻi!”

A o faagasolo taimi, e mafai e le toʻatele o talavou ona foʻia māfuaaga na faigatā ai mo i latou ona agaʻigaʻi i luma faaleagaga, ma e masani ona oo ai iā i latou ni faalogona lelei e uiga iā i latou lava, ma o latou talitonuga. Seʻi manatu iā Ramón lea na taʻua muamua, o lē na musu e taʻua o ia o se Kerisiano a o iai i le aʻoga. Na iʻu ina iloa e Ramón, e lē o se mea faigatā le talanoa atu i isi e uiga i ona talitonuga, e tusa lava pe e latou te tauemu mai. Ua faapea mai o ia:

“Sa ula mai se tamaitiiti i le aʻoga iā te aʻu ona o oʻu talitonuga. Sa ou matuā popole lava ma sa ou lagona o loo faalogo uma mai le vasega. O lea, na ou filifili loa e sui le mataupu e ala i le fesili atu iā te ia e faatatau i ona talitonuga. Sa faateʻia aʻu ona sa sili atu le popole o le tamaitiiti nai lo o aʻu. O i inā na ou iloa ai, e toʻatele talavou e iai o latou talitonuga faalelotu, ae e latou te lē malamalama iai. O le mea sili o lea ou te iloa faamatala oʻu talitonuga. O le mea moni, pe a talanoa e uiga i talitonuga, o tamaiti o le vasega e tatau ona iai lagona o le lē iloa o se mea, ae e lē o aʻu!”

FAATAʻITAʻI LE MEA LENEI: Ia iloa manatu o lau tama talavou e ala i le fesili atu iā te ia, po o le ā sona faalogona i le avea ai o ia o se Kerisiano. I lona lava manatu, o ā ni aogā o le avea ai ma Kerisiano? O ā ni luʻi? Pe e sili atu ona tele luʻi nai lo o aogā? Pe afai o lea, o le ā le māfuaaga? (Mareko 10:29, 30) E mafai ona tusi manatu o lau tama i ni laina se lua i se pepa, o le laina i le itu agavale e tusi ai luʻi, ae o le itu taumatau e tusi ai aogā. O le vaai o lau tama talavou i ona manatu ua tusia, o le a fesoasoani ai iā te ia e iloa le faafitauli ma galue ina ia maua se tali.

Le “Mafaufau Lelei” o Lau Tama Talavou

Ua iloa e mātua ma tagata atamamai le eseesega o le auala e mafaufau ai tamaiti lāiti, ma le mafaufau o le talavou. (1 Korinito 13:11) E tapulaa mea e iloa e se tamaitiiti laʻitiiti, ae e mafaufau loloto se talavou i māfuaaga o mea. O se faaaʻoaʻoga, e mafai ona aʻoaʻo se tamaitiiti e faapea na foafoaina e le Atua mea uma. (Kenese 1:1) Peitaʻi, e mafaufau se talavou i fesili e pei o nei: ʻE faapefea ona ou iloa e iai se Atua? Aiseā ua faataga ai e se Atua alofa le amioleaga? E faapefea ona iloa e moni, o loo soifua pea le Atua?’—Salamo 90:2.

E te ono lagona, o na fesili e foliga mai ai o  loo agaʻi i tua le faatuatua o lau tama talavou. Ae o le mea moni, atonu o se laasaga lenā o lona agaʻi i luma. I le isi itu, e mafai ona avea fesili o se vaega tāua o le tuputupu aʻe faaleagaga o se Kerisiano.—Galuega 17:2, 3.

E lē gata i lea, o loo aʻoaʻo e lau tama talavou le auala e faaaogā ai lona “mafaufau lelei.” (Roma 12:1, 2) O le iʻuga, o le a malamalama ai o ia i “le lautele, ma le umi, ma le maualuga ma le loloto,” o le faatuatua o se Kerisiano, o se mea e leʻi mafai ona ia faia a o laʻitiiti. (Efeso 3:18) E lē gata i lea, o le taimi lenei e fesoasoani ai i lau tama e malamalama i ona talitonuga, ina ia talitonu atoatoa ai o ia i lona faatuatua.—Faataoto 14:15; Galuega 17:11.

FAATAʻITAʻI LE MEA LENEI: Ia toe talanoa ma lau tama talavou i mataupu faavae, ma tilofaʻia aʻoaʻoga na manatu māmā iai. O se faaaʻoaʻoga, ia fai i lau tama e mafaufau o ia lava i fesili nei: O le ā na faatalitonuina ai aʻu o loo iai se Atua? O ā faamaoniga ou te iloa ai o loo manatu mamafa mai le Atua iā te aʻu? Aiseā ou te manatu ai, o tulafono a le Atua e mo loʻu lelei? Ia faaeteete ina neʻi e faamalosia lau tama e talia ou manatu. Nai lo lea, ia fesoasoani iā te ia ina ia atiaʻe ona lava talitonuga. O le faia faapea, o le a faigofie ai ona ia mautinoa i mea o loo talitonu i ai.

“Na Faatalitonu Ai”

O loo taʻua i le Tusi Paia le talavou o Timoteo o lē na iloa tusitusiga paia ʻtalu ona laʻitiiti’. Peitaʻi, na apoapoaʻi atu le aposetolo o Paulo: “Ia e tausisi pea i mea ua e aʻoaʻoina ma na faatalitonu ai oe.” (2 Timoteo 3:14, 15) I le pei o Timoteo, atonu na aʻoaʻoina lau tama talavou e uiga i taʻiala o le Tusi Paia mai lava i lona laʻitiiti. Ae i le taimi lenei, e manaʻomia ona e faalaeiau o ia ina ia atiaʻe ona lava talitonuga.

O loo taʻua i le tusi o le Questions Young People Ask—Answers That Work, Volume 1, e faapea: “O loo iā te oe le aiā e faatalitalia ai lau tama ina ia lolo mai i lau faasologa faaleagaga, po o le ā lava le umi e tou te nonofo faatasi ai. Peitaʻi i le aotelega, o lou sini o le totō lea i le loto o lau tama le alofa mo le Atua, ae e lē ina ia gaoioi ona o au faatonuga.” O le manatuaina o lenā sini, o le a e fesoasoani ai i lau tama talavou ina ia ʻmausalī lona faatuatua’ ma avea o se vaega o lona olaga, ae e lē o lou olaga. *—1 Peteru 5:9.

[Faaopoopoga i lalo]

FESILI IFO IĀ TE OE LAVA . . .

▪ O le ā le auala ou te tali atu ai pe a fesiligia e laʻu tama oʻu talitonuga?

▪ E faapefea ona ou faaaogā manatu o loo i lenei mataupu e faaleleia ai le auala ou te tali atu ai?

[Pusa i le itulau 19]

Po ua Faamalosia i Latou?

Talafatu: E faamalosia e mātua Molimau a Ieova a latou fanau ina ia mulimuli i o latou talitonuga.

Tala Moni: E taumafai malosi mātua Molimau ina ia totō i loto o a latou fanau le alofa mo le Atua, e pei ona faatonuina ai i latou e le Tusi Paia. (Efeso 6:4) Peitaʻi, e latou te iloa, pe a oo ina matua le tamaitiiti, o le a faia lana ia lava filifiliga e faatatau i lana tapuaʻiga.—Roma 14:12; Kalatia 6:5.

[Pusa i le itulau 20]

Ia Onosaʻi!

 E manaʻomia ona e matuā onosaʻi pe a talanoa atu i lau tama talavou. Ae o le a matuā tauia oe pe afai o le a faatuatuaina pea oe e lau tama. Ua faapea mai se tamaʻitaʻi talavou: “I se tasi o pō na ma talanoa ai ma loʻu tamā, na ou faailoa atu ai iā te ia, o loo oʻu faaaogāina faalilolilo tuatusi i le initaneti e faauō ai ma isi, fai saʻu uō tama, ma na ou manaʻo ou te sola ese. Na matuā toʻa o ia a o ma talanoa i le faafitauli! Ou te lē iloa pe e iai se isi tamā e mafai ona nofo mai e aunoa ma le ʻeʻē mai, ina ua iloa o loo feasogi lona afafine ma se tama, ma auina atu i taimi uma i le tama ni feʻau tusitusia e ala i le telefoni. Na ou lagona e mafai ona ou taʻu atu so o se mea i loʻu tamā. Ou te iloa o loo manaʻo moni o ia e fesoasoani iā te aʻu.”

[Ata i le itulau 20]

[Pusa i le itulau 21]

Le Tāua o se Tagata Faufautua

O nisi taimi, e mafai ona fesoasoania se talavou pe a ia maua ni faalaeiauga mai se tasi e latou te lē aiga. Pe e te iloa se tasi e lelei lana faiā ma le Atua, e mafai ona fesoasoani i lau tama talavou? Aiseā e lē fai ai se fuafuaga ma lenā tagata ina ia faaalu faatasi se taimi ma lou atalii, po o lou afafine talavou? O lou faia faapea e lē tuulafoaʻiina ai lou tiute tauave. Seʻi manatu iā Timoteo o lē na tele ni aogā na ia maua mai iā Paulo, ma na maua foʻi e Paulo ni aogā mai le avea o Timoteo ma ana aumea.—Filipi 2:20, 22. *

[Faaopoopoga i lalo]