Alu i mataupu o loo iai

Alu i le lisi o mataupu

Talafaasolopito e Sa‘o A‘ia‘i

Talafaasolopito e Sa‘o A‘ia‘i

Talafaasolopito e Saʻo Aʻiaʻi

“Sa ou matuā suʻesuʻe ma le faamaoni i mea uma lava mai i le amataga.”​—LUKA 1:3.

AISEĀ E ESE AI LE TUSI PAIA? O talatuu ma tala fatu o loo faamatala ai tala e manaia i le faalogo, ae e lē o taʻua ai ni nofoaga patino, o aso, po o igoa o tagata na iai moni i le talafaasolopito. I se faaeseesega, o loo iai i le Tusi Paia le tele o faamatalaga o le talafaasolopito, e faamautinoa atu ai i le tagata faitau ʻe moni lava le afioga atoa.’—Salamo 119:160.

O SE FAAAʻOAʻOGA: O loo taʻua i le Tusi Paia o ʻNepukanesa le tupu o Papelonia, na ia ave faapagota Ioakina [le tupu o Iuta] i Papelonia.’ Mulimuli ane, “na faaeaina ai le ulu o Ioakina le tupu o Iuta, e Evile-marota le tupu o Papelonia i le tausaga na pule ai o ia.” E lē gata i lea, sa iai “meaʻai e tuuina atu e lē aunoa iā te ia [Ioakina] e le tupu i aso taʻitasi, i aso uma o lona ola.”—2 Tupu 24:11, 15; 25:27-30.

MEA NA MAUA E TAGATA SUʻESUʻE I LE ELEELE: I toega o mea na maua mai i le faatafunaga o Papelonia anamua, na maua ai ni faamaumauga i aso o le nofoaiga a Nepukanesa II. O loo iai se lisi o meaʻai ma isi mea na manaʻomia, ia na tuuina atu i pologa ma isi tagata o ē na faalagolago i le tupu mo le tausiga o i latou. Na aofia ai i le lisi “Yaukin [Ioakina]” ma lona aiga, o lē na avea ma “tupu o le nuu o Yahud (Iuta).” Ae faapefea Evile-Marota, o lē na sosoo atu iā Nepukanesa? I se mea tuu teu na maua e latalata i le aai o Susa, o loo iai se tusitusiga e faapea: “O le maota o Amil-Marduk [Evile-Marota], le tupu o Papelonia, le atalii o Nepukanesa le tupu o Papelonia.”

O LE Ā SOU MANATU? Pe e iai nisi tusitusiga faalelotu anamua e patino ma saʻo aʻiaʻi le talafaasolopito o loo iai? Pe e na o le Tusi Paia e tutasi i lea itu?

[Faamatalaga faaopoopo i le itulau 5]

“O faamatalaga o loo i le Tusi Paia e faatatau i le taimi ma le nofoaga na tutupu ai mea, e sili atu ona saʻo aʻiaʻi ma maufaatuatuaina nai lo o faamatalaga o loo iai i isi tusitusiga anamua.”​—A SCIENTIFIC INVESTIGATION OF THE OLD TESTAMENT, TUSIA E ROBERT D. WILSON

[Ata i le itulau 5]

Faamaumauga mai Papelonia, o loo taʻua ai Ioakina le Tupu o Iuta

[Ē Ana le Ata i le itulau 5]

© bpk, Berlin/Vorderasiatisches Museum, SMB/Olaf M. Tessmer/Art Resource, NY