Alu i mataupu o loo iai

Alu i le lisi o mataupu

E Faapefea i Lanu Ona Iai se Aafiaga iā te Oe?

E Faapefea i Lanu Ona Iai se Aafiaga iā te Oe?

A o e vaavaai solo, e fesootaʻi ou mata ma lou faiʻai e aoina faamatalaga. E te vaai atu i se fualaau faisua o lata ane ma e tau mafaufau pe e te fia manaʻo e ʻai. E te vaai i le lagi ma taumānatu pe timu le aso. E te vaai i upu o loo e faitau ai ma tau faavasega le uiga o ia upu. Ioe, o loo aafia oe i lanu. Pe e moni lenā mea?

O le lanu o le fualaau faisua na e vaai i ai e fesoasoani iā te oe e iloa ai pe pula ma manaia foʻi i le ʻai. O le lanu o le lagi e te iloa ai le tau. A o e faitau i upu o lenei mataupu e masani ou mata i le lanu o upu ma ata. Ioe, e aunoa ma lou iloa e tele ona e faaaogā lanu e iloa ai faamatalaga e faatatau i le lalolagi o loo siʻomia ai oe. E iai foʻi se aafiaga o lanu i ou faalogona.

AAFIAGA I FAALOGONA

A o e savali i totonu o se faleoloa, e siʻomia oe i lanu eseese o pepa o oloa, ua faia ina ia tosina i ai ou mata. E tusa pe e te mātauina pe e leai, ae ua iloilo lelei e le ʻaufaasalalau lanu ma le tuufaatasiga o lanu e tusa ai ma lou manaʻoga. E iloa foʻi e i latou e teuteuina totonu o fale, faia ofu ma ē e tusiata, ia lanu e aafia ai faalogona.

E eseese le auala e faauiga ai e tagata lanu ona o a latou tu ma aga. O se faataʻitaʻiga, o nisi tagata i Asia e latou te manatu o le lanu mūmū o le manuia ma fiafiaga, ae i isi vaega o Aferika, o le mūmū o le lanu o le faanoanoaga. E ui lava i tulaga na ola aʻe ai, ae e iai lanu e tutusa ai faalogona o tagata. Seʻi o tatou iloiloina ni lanu se tolu ma pe e faapefea ona aafia ai oe.

LANU MŪMŪ: E iloagofie. E fesootaʻi atu le lanu mūmū i le malosiaga, taua ma ni lamatiaga. O se lanu e faaosofia ai faalogona, tātā vale ai le fatu, oso ai le afu mālūlū ma oso ai le toto maualuga.

I le Tusi Paia, o le upu Eperu mo le “mūmū” e sau mai le upu o lona uiga o le “toto.” E faaaogā e le Tusi Paia le mūmū sesega po o le mūmū ʻulaʻula e faaāta ai se ata faagalogatā o le fafine talitane fasioti tagata, ua ofu i ofu violē ma le ofu mūmū sesega, ma o loo tiʻetiʻe i luga “o le manufeʻai e lanu mūmū sesega, e tumu i igoa faifai.”​—Faaaliga 17:1-6.

LANU MEAMATA: E tuufaafeagai ma le lanu mūmū, e telegese ai gaoioiga o le tino ma lagona ai le toʻafilemu. E tatou te lagona le filemu pe a tatou vaaia togālaau ma atumauga. O loo taʻua i le tusi o Kenese e faatatau i le foafoaga lea na faia ai e le Atua vao meamata ma laau ʻaina mo tagata.​—Kenese 1:11, 12, 29, 30.

LANU PAʻEPAʻE: E masani ona fesootaʻi atu i le malamalama, saogalemu ma le mamā. E fesootaʻi atu foʻi i uiga o le amio lelei, lē ponā ma paia. E taʻua soo le lanu paʻepaʻe i le Tusi Paia. E masani ona vaaia i faaaliga tagata ma agelu o loo oofu i ofu papaʻe, e faamatilatila ai le amiotonu ma le mamā faaleagaga. (Ioane 20:12; Faaaliga 3:4; 7:9, 13, 14) O loo faaāta mai le taua amiotonu e solofanua papaʻe ma le ʻautiʻetiʻe o loo ofuina ʻie lino papaʻe. (Faaaliga 19:14) E faaaogā e le Atua le lanu paʻepaʻe e faamatilatila mai ai lona finagalo malie e faamagalo agasala: “ E ui lava ina e pei o le ʻie mūmū sesega a outou agasala, ae o le a paʻepaʻe e pei o le kiona.”​—Isaia 1:18.

E MANATUA AI MEA

O le auala e faaaogā ai e le Tusi Paia lanu, e faailoa mai ai e malamalama le Atua i faalogona o tagata ma le auala e suia ai o latou faalogona. O se faataʻitaʻiga, i le Faaaliga o loo valoia ai mea o loo tutupu i le taimi nei, e aofia ai taua, oge ma le oti e māfua mai i le lē lava o meaʻai ma faamaʻi. Ina ia tatou manatua nei mea, o le a tatou iloiloina se faaaliga mataʻina o solofanua e lanu eseese.

O le solofanua muamua e paʻepaʻe, ma e faaāta ai le taua amiotonu a Keriso Iesu. E sosoo ai le solofanua mūmū, lea e faaāta ai taua i le va o atunuu. O loo mulimuli mai ai se solofanua uliuli lea e faaāta ai oge. Ona tatou vaaia ai lea o le “solofanua samasama vaivai; ma lē o loo tiʻetiʻe ai ua igoa ia o le Oti.” (Faaaliga 6:1-8) E faaosofia e lanu eseese o solofanua faalogona e tutusa ma le mea o loo faaāta mai e solofanua. E faigofie ona tatou manatuaina lanu o nei solofanua, faapea mea ua tatou aʻoaʻoina mai ai e faatatau i o tatou aso.

E tele faataʻitaʻiga i le faaaogāina o lanu i le Tusi Paia e fai ai ni ata e ala i le faamatalaina i upu. Ioe, ua faaaogāina e Lē na foafoaina le malamalama, lanu ma o tatou mata, ia lanu e fai ma meafaigaluega e faaalia mai ai ni vaaiga lea e faigofie ona malamalama ma manatua ai e le ʻaufaitau. E fesoasoani lanu iā i tatou e saʻili ma faatatauina faamatalaga. E aafia o tatou faalogona ona o lanu. E fesoasoani lanu e tatou te manatua ai faamatalaga tāua. O lanu o se meaalofa mai i Lē na foafoaina i tatou ina ia tatou maua se olaga fiafia.