Mataupu 43

Aʻoaʻo atu e Ala i Tala Faatusa

E FOLIGA mai sa iai Iesu i Kapanaumi ina ua ia aoaia le au Faresaio. Mulimuli ane i lena lava aso, sa ia tuua ai le fale ae maliu atu i le Sami o Kalilaia, e latalata ane i le mea o loo faapotopoto ai le motu o tagata. O inā sa maliu atu ai o ia i se vaa, ma ālo ese, ae amata ona aʻoaʻo atu i tagata o i le matafaga e uiga i le Malo o le lagi. Sa ia faia lena mea e ala i se faasologa o faataoto, po o tala faatusa, ma o latou faatulagaga taitasi ua masani ai tagata.

Muamua, sa faamatala atu e Iesu se tagata o lē na luluina ni fatu. Na pauu nisi fatu i tafatafa o le auala ma na ʻaina e manu. O isi fatu sa pauu i le eleele papa. Ma talu ai sa lē lava le eli i lalo a aa, na magumagu ai laau fou i le mugalā. Sa pauu foi isi fatu i le vao tuitui, ma sa fetinaiina ai laau ina ua totogo aʻe. Mulimuli ane, na pauu nisi fatu i le eleele lelei ma fua mai ai e taiselau i nisi, e taionosefulu i nisi, a o nisi e taitolusefulu.

I se isi tala faatusa, na faatusa ai e Iesu le Malo o le Atua i se tagata lūlū saito. A o mavae atu aso, ua faapea foi ona moe le tagata, ae ina ua ia ala mai, ua tupu le fatu. Sa lē iloa e le tagata pe na faapefea ona tupu. Ae na tupu lava ia ma ua fua mai ai saito. Ina ua matua le saito, ona seleseleina lea e le tagata.

Ua faamatala atu e Iesu se tala faatusa lona tolu e uiga i se tagata o lē na ia luluina fatu lelei, peitai a o “momoe tagata,” a ua alu ane le fili ma lūlū i ai titania i totonu o saito. Ona fesili atu lea o auauna a le tagata pe tatau ona latou liaieseina le titania. Ae na ia tali ane: ‘E leai, ina neʻi outou liaieseina ai ma nisi o saito pe afai tou te faia faapea. Ae tuu ai pea e tupulua seia oo i le seleselega. Ona ou fai atu ai lea i ē selesele ina ia aoina faatasi titania ma susunu, ae tuu le saito i le fale saito.’

I le faaauauina o lana lauga i le motu o tagata sa i le matafaga, na taʻu atu ai e Iesu isi tala faatusa e lua. Fai mai a ia, e tusa “le malo o le lagi” ma le fatu o le sinapi sa totoina e se tasi tagata. E ui lava o se fatu e aupito sili ona itiiti i fatu uma, ae na ia faapea atu, sa tupu tele lenei fatu ma ua sili atu ona telē i laau ʻaina uma lava. Ua avea ma laau e ofaga ane i ai manu felelei i le paolo o ona lālā.

O loo tetee nisi i aso nei faapea, e iai isi fatu e sili atu ona laiti na i lo o fatu o le sinapi. Peitai, sa leʻi aʻoaʻoina atu e Iesu se lesona e uiga i laau. I fatu o laau sa masani ai tagata Kalilaia i aso o Iesu, o le mea moni sa aupito sili ai lava ona itiiti le fatu o le sinapi. O lea na latou talisapaia ai le mataupu e uiga i le mataina o le tutupu aʻe o laau sa faamatalaina e Iesu.

I le faaiuga, na faatusaina ai e Iesu “le malo o le lagi” i se fefete na ave e se fafine ma palu faatasi i ni paluga tetele se tolu o falaoamata. Fai mai a ia, a o faagasolo taimi, na oo ina fefete uma ai vaega o le paluga.

Ina ua uma ona fofoga atu nei tala faatusa e lima, ona faataape lea e Iesu o le motu o tagata, a ua toe foi atu i le fale sa ia nofo ai. E leʻi pine ae ō ane loa ona aposetolo e toʻa 12, atoa ma isi tagata i a te ia i inā.

Ia Maua Aogā Mai Tala Faatusa a Iesu

Ina ua ō ane le au soʻo i a Iesu ina ua mavae lana lauga i le motu o tagata na i le matafaga, sa latou naunau lava e fia iloa lana auala fou na aʻoaʻo atu ai. Sa latou faalogo muamua i a te ia a o ia faaaogāina tala faatusa, ae e leʻi matuā tele naua. O lea na latou fesili atu ai: “Aisea ua e fetalai atu ai i a te i latou e ala i tala faatusa?”

O se tasi o mafuaaga na ia faia ai faapena, ina ia faataunuuina ai upu a le perofeta e faapea: “Ou te tautala atu e ala i tala faatusa, ou te faaalia mea ua natia talu mai ona faavaeina o le lalolagi.” Ae e tele isi mea e aofia ai na i lo o lena. O lona faaaogāina o tala faatusa, sa fesoasoani lea ina ia faaalia mai ai uiga o loto o tagata.

O le mea moni, sa ala ona fiafia le toatele o tagata i a Iesu, ona ua na o ia o sē e tomai i le faamatalaina o tala ma o se faivavega, ae e lē o sē e ao ona avea ma Alii e mulimulituʻi i ai. Sa latou lē mananao e aiāina o latou manatu e uiga i mea po o le auala o loo latou ola ai. Latou te leʻi mananao ina ia oo atu le feau i lena tulaga.

O lea na fetalai atu ai Iesu e faapea: “O le mea lenei ua ou tautala atu ai i a te i latou e ala i tala faatusa, auā ua latou vāai ae e lē iloa, ua latou faalogo ae e lē lagona, latou te lē iloa foi lona uiga; ma ua taunuu ai i a te i latou le valoaga a le perofeta o Isaia, ua faapea mai, ‘. . . Auā ua maaa loto o lenei nuu.’”

Ua fetalai atili atu Iesu: “Peitai, amuia o outou mata, auā ua vaavaai; ma o outou taliga auā ua faalogo. Auā e moni ou te fai atu i a te outou, E toatele perofeta ma tagata amiotonu sa faanaunau ina ia vaai i mea ua outou vaavaai i ai ae latou te leʻi vaavaai i ia mea, ma faalogo i mea ua outou faalogo i ai, ae latou te leʻi faalogo i ai.”

Ioe, sa talia atoatoa na mea e loto o aposetolo e toʻa 12, atoa ma i latou sa faatasi ai. O le mea lea na fetalai atu ai Iesu: “Ua foaiina atu i a te outou ina ia malamalama i mealilo paia a le malo o le lagi, ae ua lē foaiina atu i na tagata.” Ona o lo latou naunau e fia malamalama, na faailoa atu ai e Iesu i ona soʻo se faamalamalamaga o le tala faatusa i le tagata lūlū saito.

Na fetalai atu Iesu: “O le fatu o le afioga a le Atua,” a o le eleele, o le loto lea. Fai mai lana faamatalaga e uiga i fatu sa luluina i le eleele malō i tafatafa o le auala: “Ua alu ane foi le Tiapolo ma aveese le upu mai o latou loto ina neʻi talitonu i latou ma faaolaina ai.”

I le isi itu, o fatu sa luluina i le eleele papa e faasino lea i loto o tagata o ē na talia ma le fiafia le upu. Peitai ane, ona e leʻi mauaa le upu i na loto, e toe pauu ese ai na tagata pe a oo i taimi o tofotofoga po o sauaga.

Sa faaauau ona fetalai atu Iesu e faapea, a o fatu na lūlū i le vaotuitui, e faasino lea i tagata ua faalogo i le upu. Peitai ane, ona ua taaina i latou nei i popolega, o ʻoa, ma faafiafiaga o lenei olaga, o lea ua matuā fetinaiina ai i latou ma ua lē fua mai.

I le faaiuga, na fetalai atu ai Iesu, a o fatu na luluina i le eleele lelei, o i latou ia pe a uma ona faalogologo i le upu i o latou loto talisapaia ma lelei, ona taofimau lea i ai ma ua fua mai ai ni fua ona o le onosai.

Maeu le faamanuiaina o nei soʻo o ē na latou sailia Iesu ina ia maua mai ai se faamalamalamaga o ana aʻoaʻoga! Sa faanaunau Iesu ina ia malamalama i latou i ana tala faatusa ina ia mafai ai ona faailoa atu le upu moni i isi. Ua fesili atu Iesu: “E aumai ea se lamepa ina ia tuu i lalo o se ato fua saito po o lalo o se moega?” E leai, “e aumai ina ia tuu i luga o le tuugalamepa.” I lea, na faaopoopo atu ai Iesu: “O le mea lea, ia outou uaʻi totoʻa ai i le auala o loo outou faalogologo ai.”

Sa Faamanuiaina i Isi Faamatalaga Atili

Ina ua uma ona faalogologo i le faamalamalamaga a Iesu e uiga i le tala faatusa i le tagata lūlū saito, sa toe mananao foi le au soʻo e fia iloa atili. Ua latou talosaga atu: “Ia faamatala mai i a te i matou, le faataoto i le titania i le fanua.”

Maeu le eseese o uiga o le au soʻo mai uiga o le motu o tagata uma sa i le matafaga! Sa leai se faanaunauga moni o na tagata e fia iloa le uiga o tala faatusa, ae sa faamalieina i na o ni mea sa folasia atu i o latou luma. I le faatusatusaina o lena aofia sa i le matafaga ma ona soʻo na ō ane i a te ia i le fale ona o le fia iloa atili, na fetalai atu ai Iesu:

“O le fua tou te fuaina atu, e toe fuaina mai lea i a te outou, ioe, e tele mea o le a faaopoopoina i a te outou.” Sa fuaina atu e le au soʻo le naunau moni ma le uaʻi totoʻa atu i a Iesu, ma o lea na faamanuiaina ai i latou i le mauaina o nisi faamatalaga atili. Na tali atu Iesu i le fesili a ona soʻo, i lona faamatalaina:

“O le tagata na luluina le saito lelei o le Atalii lea o le tagata; o le fanua o le lalolagi; a o le saito lelei, o atalii ia o le malo; peitai o le titania o fanau ia a lē o leaga, ma o le fili na ia luluina ia fatu o le Tiapolo lea. O le seleselega o le faaiuga lea o le faiga o mea, ma o ē selesele o agelu ia.”

Ina ua uma ona faailoa atu vala taitasi o lana tala faatusa, ona faamatala atu lea e Iesu o lona iuga. Fai mai a ia, i le vaitaimi faaiuiu o le faiga o mea, o le a vavaeese ai e ē selesele, po o agelu, ia Kerisiano faatagafai e pei ni titania, mai ‘atalii moni o le malo.’ Ona faailogaina ai lea “o fanau a lē o leaga” mo le faaumatiaga, ae o atalii o le Malo o le Atua, “o ē amiotonu” ia, o le a matuā pupula i le Malo o lo latou Tamā.

Sa sosoo ai loa ma le faamanuiaina e Iesu o ona soʻo fia iloa i isi tala faatusa e tolu. Muamua, sa ia fetalai atu: “E tusa le malo o le lagi ma le ʻoa ua natia i le fanua, ua maua e se tasi tagata ona nanā ai lea; ma ona o le olioli i le mea na ia maua, sa alu atu ai o ia ma faatau atu mea uma na i a te ia ina ia faatau mai ai lena fanua.”

Ua faaauau ona ia fetalai atu “e tusa foi le malo o le lagi ma se tagata faatauoa o loo malaga e saili i penina lelei. Ina ua ia maua se tasi o penina tautele, sa alu atu loa o ia ma faatau faanatinati mea uma sa i a te ia, ae faatau mai ai le penina.”

Na faatusaina Iesu lava ia i le tagata sa mauaina le ʻoa ua natia, ma sa pei foi o le tagata faatauoa o lē na mauaina le penina tautele. Sa ia faatau atu mea uma, o lona uiga, sa ia tuua se tulaga mamalu i le lagi, ae avea o se tagata maulalo. Mulimuli ane, a o avea ma tagata i le lalolagi, na ia mafatia ai i le faalumaina ma sauaga inosia, ma ua faamaonia ai le alagatatau ona avea o ia ma Pule i le Malo o le Atua.

Ua tuu mai foi se luʻi i soʻo o Iesu, ina ia faatauina atu a latou mea uma ina ia mafai ai ona latou maua le taui sili o le avea ma pule faatasi ma Keriso, po o le avea ma tagatanuu faalelalolagi o le Malo. Pe tatou te manatu ea i le faia o se sao i le Malo o le Atua o se mea e sili atu ona tautele na i lo o se isi lava mea i le olaga, e pei o se ʻoa taugata po o se penina tautele?

I le faaiuga, na faatusaina ai e Iesu “le malo o le lagi” i se upega na maua mai ai ituaiga eseese o iʻa. Ina ua tuueseeseina iʻa, ona lafoai lea o iʻa leaga ae tuu iʻa lelei. Ua fetalai atu Iesu, e faapena foi ona faia i le vaitaimi faaiuiu o le faiga o mea; o le a tuueseeseina e agelu tagata leaga mai ē amiotonu, ona tuu ai lea o ē amioleaga mo le faaumatiaga.

O Iesu lava ia na amataina lenei galuega o le faifaiva, ina ua ia valaauina ona uluai soʻo e avea ma “faifaiva i tagata.” I lalo o le taitaiga a agelu, ua faaauau ai pea le galuega o le faifaiva i le tele o senituri. Ua oo nei la i le taimi e toso aʻe ai le “upega” lea ua faaatagia ai faalapotopotoga uma i le lalolagi ia o loo faapea mai o i latou o ni Kerisiano, e aofia ai le faapotopotoga o Kerisiano faauuina.

E ui ina lafo iʻa leaga i le faaumatiaga, ae e faafetai ona o loo faatotoe ‘iʻa lelei.’ I le faaalia o lea lava filigā sa i soʻo o Iesu mo le fia maua o le poto ma le malamalama atili, o le a faamanuiaina ai i tatou e lē gata i nisi faamatalaga atili, ae faapea foi i le faamanuiaga a le Atua o le ola e faavavau. Mataio 13:1-52; Mareko 4:1-34; Luka 8:4-18; Salamo 78:2; Isaia 6:9, 10.

▪ O anafea ma o fea sa fetalai ai Iesu i le motu o tagata e ala i tala faatusa?

▪ O ā tala faatusa e lima na faamatala atu e Iesu i le motu o tagata?

▪ Aisea na fetalai ai Iesu e faapea, o le fua o le sinapi o se fatu e aupito sili ona itiiti i fatu uma o isi laau?

▪ Aisea na fetalai atu ai Iesu i tala faatusa?

▪ Sa faaalia faapefea e soʻo o Iesu, e ese i latou mai le motu o tagata?

▪ O le ā le faamalamalamaga a Iesu i le tala faatusa i le tagata lūlū saito?

▪ Sa ese faapefea le au soʻo mai le motu o tagata na i le matafaga?

▪ O ai ma o le ā na faatusa i ai le tagata lūlū saito, le fanua, le saito lelei, le fili, le seleselega, ma ē selesele?

▪ O ā tala faatusa faaopoopo e tolu na taʻu atu e Iesu, ma o le ā e mafai ona tatou aʻoaʻoina mai ai?