Mai Aikupito e Oo i le Nuu Folafolaina
Mai Aikupito e Oo i le Nuu Folafolaina
UA LAUSILAFIA e tagata uma le tala i le tuua e Isaraelu o Aikupito. Peitaʻi, o le ā na tupu iā Mose ma tagata o le Atua i le isi itu o le Sami Ulaula? O fea na latou agaʻi atu i ai, ma na faapefea ona oo i le vaitafe o Ioritana ina ia ulu atu ai i le Nuu Folafolaina?
Na latou fia oo i le nuu o Kanana, ae e leʻi uia e Mose le auala ʻalo, pe tusa e 250 maila [400 kilomita] i le talafatai, lea e tau tonu lava i Filisitia, le nuu sa faasagatau ane. E leʻi ui atu foʻi i le ogatotonu telē o le tolotolo o Sinai, lea e iai maamaa ma papa papaʻe mafolafola ma maualuga, e aasa tele i le vevela o le lā. Ae na taʻitaʻi atu e Mose tagata i le itu i saute i le fanua vaiti lafulafuā i le talafatai o le Sami Metitirani. O le mea na tolauapi muamua ai, o Mara, le nofoaga na liua ai e Ieova le vai oona i le vai magalo. * Na muimui tagata i meaʻai ina ua latou tuua Ailima, ona auina mai lea e le Atua o salu ma le manai. I Refiti, na toe muimui ai foʻi Isaraelu ona o vai, na fāsia ai ʻau na osofaʻi ane a sa Amalekā, na timaʻi atu ai foʻi le tamā o le avā a Mose iā te ia, ina ia tofia nisi o tane agavaa e fesoasoani iā te ia.—Eso, mata. 15-18.
Ona taʻitaʻiina atu lea e Mose o Isaraelu agaʻi i mauga e mamao i le itu i toga, ma tolauapi ai i le Mauga o Sinai. O i inā na talia ai e tagata o le Atua le Tulafono, fausia le fale fetafaʻi ma fai ai taulaga. I le tausaga lona lua, na latou agaʻi atu ai i le “vao e tele ma le mataʻutia,” o le malaga agaʻi i Katesa (Katesapanea) e foliga mai e 11 aso le umi. (Te 1:1, 2, 19; 8:15) Ona o le soona popole i tala lē lelei mai i sipai e toʻasefulu, na taasē ai le nuu mo le 38 tausaga. (Nu 13:1–14:34) O nisi o nuu na tolauapi ai, o Aperona ma Esiokape, ona latou toe foʻi ai lea i Katesa.—Nu 33:33-36.
Ina ua lalata atu Isaraelu i le Nuu Folafolaina, latou te leʻi malaga saʻo atu loa i mātū. O le auala na ui ai, e faataamilo i eleele ogatotonu o Etoma ma agaʻi atu i mātū i “le ala tele o le tupu,” le Aualatele o le Tupu. (Nu 21:22; Te 2:1-8) Sa lē faigofie mo se nuu atoa—e iai tamaiti, o meaola, o faleʻie—ona feaveaʻi i lea ala. Na latou faaifo i ala fepiʻopiʻoaʻi ma toe aʻea mato maualuluga ma le faigatā o Sareta ma Arinona [pe ā ma le 1,700 futu, po o le 520 mita le maulalō].—Te 2:13, 14, 24.
Mulimuli ane, ona taunuu lea o tagata Isaraelu i le Mauga o Nepo. Na maliu Miriama i Katesa, a o Arona na maliu i le mauga o Horo. O Mose, na maliu i le mea na ia iloa mamao atu ai le nuu sa ia manaʻo e oo atu i ai. (Te 32:48-52; 34:1-5) Na tuu ai loa iā Iosua le avega tauave o le taʻitaʻiina atu o Isaraelu agaʻi i le Nuu Folafolaina, ma muta ai le malaga e 40 tausaga talu ona amata.—Ioa 1:1-4.
[Faaopoopoga i lalo]
^ pala. 3 E lē o iloa tonu mea na iai le tele o nofoaga e tolauapi ai.
[Pusa i le itulau 8]
O TUSI O LE TUSI PAIA MAI LEA VAITAIMI:
Kenese
Esoto
Levitiko
Numera
Teuteronome
Iopu
Salamo (se vaega)
[Faafanua i le itulau 9]
(Tagaʻi i le lomiga mo le ata atoa)
Exodus Route
O Auala na Uia e Isaraelu
A7 AIKUPITO
A5 Ramese?
E5 Sukota?
I5 Etama?
I5 Peairota
O6 Mara
O6 Ailima
U6 VAO O SINA
U7 Tapeka
F8 Refiti
F8 Mauga o Sinai (Horepa)
F8 VAO O SINAI
F7 Kiperota-atava
G7 Haserota
G6 Rimoni-paresa
G5 Risa
G3 Katesa
G3 Peneakana
G5 Horokikata
L5 Iatepata
L5 Aperona
L6 Esiokape
G3 Katesa
G3 VAO O TISINA
L3 Mauga o Horo
L3 Salemoni
M3 Pinono
M3 Ieaperima
M2 MOAPI
M1 Tipona
M1 Alemoni- tipelata
L1 Ieriko
[O isi nofoaga]
A3 KOSENA
A4 Onu
A5 Mafi (Nafi)
E3 Soana
E3 Tapenesa
I5 Mekatala
O3 SURA
O5 VAO O ETAMA
F5 VAO O PARANA
G1 FILISITIA
G1 Asetota
G2 Kasa
G3 Peresepa
G3 Asemoni
G3 ITU I TOGA
L1 Ierusalema
L1 Heperona (Kiriata-arapa)
L2 Arata (Le sa Kananā)
L4 SEIRA
L4 ETOMA
M7 MITIANA
O Aualatele
Le Ala i le Nuu o Filisitia
Le Ala i Sura
M4 Alatele o le Tupu
Auala na ui ai Kamela
Auala o le Ele Hai
[Mauga]
F8 Mauga o Sinai (Horepa)
L3 Mauga o Horo
M1 Mauga o Nepo
[Vai]
U2 Sami Metitirani (Sami Tele)
O7/G7 Sami Ulaula
M1 Sami Oona
[Vaitafe ma ālia]
A6 Vaitafe o le Naila
F3 Ālia o Aikupito
M2 Arinona
M3 Sareta
[Ata i le itulau 8]
O kamela a o uia le Tolotolo i Sinai
[Ata i le itulau 8]
Sa tolauapi Isaraelu i luma o le mauga o Sinai
[Ata i le itulau 9]
Na maua vai mai i vaipuna i Katesa po o nofoaga lata ane
[Ata i le itulau 9]
Na uia e le nuu atoa o Isaraelu le Arinona