O ā o Latou Talitonuga?
O ā o Latou Talitonuga?
E TALITONU Molimau a Ieova i le Atua e Ona le Malosi Uma Lava, o Ieova, o Lē na Foafoaina le lagi ma le lalolagi. O le iai i le vateatea lea o loo si‘omiaina i tatou, o mea ofoofogia ua fuafuaina i se tulaga e matuā lavelave, ua faaalia ai ma le talafeagai e faapea, o nei mea uma e puna mai i Lē na Foafoaina Mea, o sē e matuā maoa‘e lona atamai ma le malosi. E pei lava ona atagia mai uiga o tane ma fafine i galuega latou te faia, e faapena fo‘i i galuega e faia e Ieova le Atua. Ua ta‘u mai e le Tusi Paia iā i tatou, “o ana mea [“uiga,” NW] e le vaaia talu ona faia o le lalolagi, e vaaia lava ia i le mafaufau i mea na faia.” E lē gata i lea, e aunoa ma se leo po o ni upu, o loo “tala mai [ai] e le lagi le mamalu o le Atua.”—Roma 1:20; Salamo 19:1-4.
E lē faia e tagata ni ipu ele pe gaosia ni televise ma komepiuta e aunoa ma se fuafuaga. Ae sili mamao atu ona ofoofogia le lalolagi ma ona foafoaga uma o laau ma manu. O le fausaga o le tino o le tagata ma le faitau tiliona o ona sela o se mea e matuā lē oo i ai lo tatou malamalama—e oo lava i le fai‘ai lea tatou te mafaufau ai, e matuā maoa‘e lona ofoofogia! Pe afai e iai se fuafuaga o loo māfua ai ona faia e tagata mea uigaese ia sa latou mua‘i amataina mai, e mautinoa fo‘i la, sa iai se fuafuaga a Ieova le Atua mo ana foafoaga e sili ona matagofie! Ua faapea mai le Faataoto 16:4: “Ua faia mea uma e Ieova, e iu ai lona lava finagalo [“fuafuaga,” NW].”
E iai se fuafuaga na faia ai e Ieova le lalolagi, e pei ona ia fetalai atu ai i le ulua‘i ulugalii faaletagata: “Ia fanafanau ia, ma ia uluola, ma ia tumu ai le lalolagi . . . , ma ia pule i i‘a i le sami, ma manu felelei, atoa ma mea ola uma e fetolofi i le eleele.” (Kenese 1:28) Talu ai sa le‘i usiusitai i la‘ua, na lē oo ai ona faatumuina e lenei ulugalii le lalolagi i ni aiga amiotonu, o ē o le a tausia ma le alofa le lalolagi ma ona laau ma manu. Peita‘i, sa le‘i avea lo la lē taulau ma itu e lē taulau ai le fuafuaga a Ieova. I le faitau afe o tausaga mulimuli ane, na tusia ai e faapea: “O le Atua; o le tufuga o le na faia le lalolagi . . . , na ia le faia fua.” Na ia “faia ina ia āina.” E lē tatau ona faaumatiaina, ae “o le lalolagi e tumau lea e faavavau.” (Isaia 45:18; Failauga 1:4) O le a faataunuuina le fuafuaga a Ieova mo le lalolagi: “E tu la‘u pule, ou te faia foi mea uma ou te loto i ai.”—Isaia 46:10.
O lea la, e talitonu Molimau a Ieova o le a tumau e faavavau le lalolagi ma o le a ola ai e faavavau tagata uma lava, o ē o loo soifua mai ma ē ua maliliu, o ē o le a talafeagai i ai le fuafuaga a Ieova mo se lalolagi ua faamatagofieina ma aināina. Ua tuufaasolo mai i tagata uma lava le lē lelei atoatoa o Atamu ma Eva, o lea, ua agasala uma ai. (Roma 5:12) Ua ta‘u mai e le Tusi Paia iā i tatou: “O le oti, o le totogi lea o le agasala.” “O e ua ola, ua latou iloa e oti i latou; a o e ua oti, latou te le iloa se mea.” “O le tagata e agasala e oti lava ia.” (Roma 6:23; Failauga 9:5; Esekielu 18:4, 20) E mafai la faapefea ona latou toe ola mai ina ia tofo i faamanuiaga i le lalolagi? I le na o le taulaga togiola lava a Keriso Iesu, auā na ia fetalai: “O a‘u nei o le toe tu ma le ola; o lē faatuatua mai ia te au, e ui lava ina oti, a e ola lava ia.” “E faalogo . . . i lona leo o i latou uma ua i tuugamau, ma latou o mai ai.”—Ioane 5:28, 29; 11:25; Mataio 20:28.
O le a faapefea ona tupu lenei mea? O loo faamatala mai i “le tala lelei o le malo,” lea sa amata ona folafola atu e Iesu a o iai i le lalolagi. (Mataio 4:17-23) Peita‘i i aso nei o loo tala‘ia ai e Molimau a Ieova le tala lelei i se auala e matuā faapitoa lava.
[Siata i le itulau 13]
O TALITONUGA O MOLIMAU A IEOVA
Talitonuga Māfuaaga Faale-Tusi Paia
Le Tusi Paia o le Afioga a 2 Timo. 3:16, 17; 2 Pete. 1:20, 21;
le Atua ma o le upu moni Ioa. 17:17
E sili atu ona maufaatuatuaina Mata. 15:3; Kolo. 2:8
le Tusi Paia na i lo uputuu
O le suafa o le Atua, o Ieova Sala. 83:18; Isa. 26:4; 42:8;
O Keriso o le Alo o le Atua Mata. 3:17; Ioa. 8:42; 14:28;
ma e maualalo ifo na i lo Ia Ioa. 20:17; 1 Kori. 11:3; 15:28
O Keriso o le ulumatua o Kolo. 1:15; Faaa. 3:14
foafoaga a le Atua
Na maliu Keriso a o Kala. 3:13; Galu. 5:30
faatautau i le laau, ae lē
i se koluse
Na totogi atu le soifua Mata. 20:28; 1 Timo. 2:5, 6;
faaletagata o Keriso e fai ma 1 Pete. 2:24
togiola mo tagata usiusitai
Sa lava ma totoe le taulaga Roma 6:10; Epe. 9:25-28
na faia e Keriso
Na toe faatūina a‘e Keriso 1 Pete. 3:18; Roma 6:9;
mai le oti o se peresona agaga Faaa. 1:17, 18
e lē mafai ona toe oti
E faatasi mai Keriso i le Ioa. 14:19; Mata. 24:3;
agaga 2 Kori. 5:16; Sala. 110:1, 2
Ua tatou iai nei i le ‘taimi Mata. 24:3-14; 2 Timo. 3:1-5;
o le i‘uga’ Luka 17:26-30
O le Malo e ala i le Isa. 9:6, 7; 11:1-5;
ta‘ita‘iga a Keriso o le a Tani. 7:13,14; Mata. 6:10
pule mai i le lalolagi i
le amiotonu ma le filemu
O le a aumaia e le Malo Sala. 72:1-4; Faaa. 7:9, 10,
tulaga lelei tau i le soifuaga Faaa. 13-17; 21:3, 4
i le lalolagi
O le a lē taitai faaumatia Fai. 1:4; Isa. 45:18; Sala. 78:69
le lalolagi pe lē aināina
O le ā tafiesea e le Atua le Faaa. 16:14, 16; Sefa. 3:8;
faiga o mea o iai nei i le Tani. 2:44; Isa. 34:2; 55:10, 11
taua iā Amaketo
O le a faaumatia e faavavau Mata. 25:41-46; 2 Tesa. 1:6-9
tagata amioleaga
O tagata e finagalo malie i ai Ioa. 3:16; 10:27, 28; 17:3;
le Atua o le a latou maua le Mare. 10:29, 30
ola e faavavau
E na o le tasi lava le ala i Mata. 7:13, 14; Efe. 4:4, 5
le ola
Ua māfua ona oti le tagata ona Roma 5:12; 6:23
o le agasala a Atamu
E lē o toe ola le tagata Eseki. 18:4; Fai. 9:10;
[soul] pe a oo ina oti Sala. 6:5; 146:4; Ioa. 11:11-14
O Seoli o le tuugamau taatele Iopu 14:13; Faaa. 20:13, 14
o tagata
O le faamoemoe mo ē ua 1 Kori. 15:20-22; Ioa. 5:28, 29;
maliliu, o le toetū lea Ioa. 11:25, 26
O le a aveesea le oti na 1 Kori. 15:26, 54; Faaa. 21:4;
faapogaia e Atamu Isa. 25:8
E na o le lafumamoe itiiti e Luka 12:32; Faaa. 14:1, 3;
144,000 e ō atu i le lagi ma 1 Kori. 15:40-53; Faaa. 5:9, 10
pule faatasi ma Keriso
Ua toe fanaufouina le 144,000 1 Pete. 1:23; Ioa. 3:3;
o ni atalii faaleagaga o le Atua Faaa. 7:3, 4
Ua faia a‘e le feagaiga fou ma Iere. 31:31; Epe. 8:10-13
le Isaraelu faaleagaga
Ua faavae a‘e le ekalesia a Efe. 2:20; Isa. 28:16;
Keriso iā te ia lava Mata. 21:42
E tatau ona tatalo sa‘o iā Ioa. 14:6, 13, 14; 1 Timo. 2:5
Ieova e ala atu iā Keriso
E lē tatau ona faaaogā ni Eso. 20:4, 5; Levi. 26:1;
faatusa i tapua‘iga 1 Kori. 10:14; Sala. 115:4-8
E tatau ona teena faiga Teu. 18:10-12; Kala. 5:19-21;
faataulāitu Levi. 19:31
O Satani le pule lē vaaia o 1 Ioa. 5:19; 2 Kori. 4:4;
le lalolagi Ioa. 12:31
E lē tatau i se Kerisiano ona 2 Kori. 6:14-17; 11:13-15;
iai sana vaega i gaoioiga palu Kala. 5:9; Teu. 7:1-5
faatasi a lotu
E tatau i se Kerisiano ona Iako. 4:4; 1 Ioa. 2:15;
tausisi pea i le vavae ese mai Ioa. 15:19; 17:16
i le lalolagi
E usiusitai i tulafono a Mata. 22:20, 21; 1 Pete. 2:12;
tagata na e lē feteena‘i ma 1 Pete. 4:15
tulafono a le Atua
O le aveina o le toto i Kene. 9:3, 4; Levi. 17:14;
totonu o le tino e ala atu i Galu. 15:28, 29
le fofoga po o uaua o le tino
e solia ai tulafono a le Atua
E ao ona usitaia tulafono a le 1 Kori. 6:9, 10; Epe. 13:4;
Tusi Paia e uiga i amioga tatau 1 Timo. 3:2; Faata. 5:1-23
E na o Isaraelu na tuuina atu Teu. 5:15; Eso. 31:13; Roma 10:4;
i ai le tausia o le Sapati, ma Kala. 4:9, 10; Kolo. 2:16, 17
na muta ina ua faai‘uina le
Tulafono Faa-Mose
E lē talafeagai le iai o se Mata. 23:8-12; 20:25-27;
vasega o ta‘ita‘i lotu ma ni Iopu 32:21, 22
ta‘u faapitoa
Sa le‘i te‘ite‘i lava iai le Isa. 45:12; Kene. 1:27;
tagata ae na foafoaina Mata. 19:4
Na faataatia e Keriso le 1 Pete. 2:21; Epe. 10:7;
faaa‘oa‘oga e ao ona mulimuli Ioa. 4:34; 6:38
ai i le auaunaga i le Atua
O le papatisoga e ala i le Mare. 1:9, 10; Ioa. 3:23;
faatofu atoatoa i lalo i le vai Galu. 19:4, 5
o le faailoga lea o le tuuina atu
E fiafia Kerisiano e avatu i le Roma 10:10; Epe. 13:15;
lautele se molimau i upu moni Isa. 43:10-12
o le Tusi Paia
[Ata i le itulau 12]
LE LALOLAGI . . . na foafoaina e Ieova . . . ua tausia e tagata . . . e aināina e faavavau