Mataupu 1

Toe o se Aga Faamanuiaga Sili Mai le Atua!

1. I le vaai atu i uiga sili ona leaga o le lalolagi, po o a fesili ua mapuna aʻe?

PE E te manaʻo e ola i le filemu ma le fiafia? Pe e te moʻomia le soifuaga malolo lelei ma se olaga faafualoa mo oe lava ma ē ua pele i a te oe? Po o e faanaunau ia vaaia ua iʻu amioleaga ma puapuaga? Ua manaʻomia e tagata loto faamaoni taitoatasi nei mea. Peitai aso nei, o loo ua faateleina sauaga, fasitagata, fia ʻai ma le gasegase i vaega uma o le lalolagi. Pe ai se ā ua faapea ona faatumulia ai le lalolagi i faalavelave? Po o le a le uiga o ia mea uma? Po o i ai soo se mafuaaga lelei e talitonu ai o le a matuā agaʻi atu ina sili ona lelei uiga i o tatou taimi o le soifuaga?

2. (a) Po o le a le tusi e aumai ai i a i tatou le mafuaaga mo le faamoemoe? (e) Pe ai se a ua mafai ai ona tatou mafaufau ma le tusa o le a aumaia e Le na faia mea alofa se iʻuga i uiga ua faapogai ai le faanoanoa?

² Ioe, ua i ai le pogai mo sea faamoemoe, ma ua faatulagaina mai ma le manino i se tusi ua faasalalauina i gagana e sili atu i lo soo se isi lava tusi i le lalolagi. O lea tusi o le Tusi Paia. Ua taʻuina mai ai i a i tatou le fuafuaga a le Atua ia faatuina ae se faiga fou aoao o mea mo le fanau a tagata. Afai ana i a te oe le malosi e faapea ona faia ai, pe o le a e le faaiʻuina ea uiga na faapogai ai le tele o faanoanoaga? Ioe e te faapea lava! Pe ao ona tatou manatu o le a le matuā faia e Lē na faia le fanau a tagata? Ua taʻu mai e le Tusi Paia i a i tatou “o le Atua o le alofa.” (1 Ioane 4:8) Ma le faamaoni lava ua silafia  e lenei Tamā faalelagi alofa mea e mananaʻo ai le fanau a tagata. Ua i a te ia foi le mana e faataunuuina ai na manaʻoga ma o le a ia faia faapea ma le matuā mautinoa lava, auā fai mai le Salamo 145:16, i le Atua: “O loo e faamafola lou aao, ma faamaoona le manaʻo o mea ola uma lava.”—Tagaʻi foi i le Teuteronome 32:4.

3. (a) Pe o le a toe o se taimi umi a o lumanaʻi ona faamalieina e le Atua faanaunauga o le tagata mo le filemu ma le fiafiaga moni? (e) O uiga sili ona leaga o le lalolagi ua fai ma faamaoniga o le a?

³ Po o le a faamalieina a fea e le Atua faanaunauga o le tagata mo le filemu ma le fiafiaga moni, faatasi ma le soifua lelei tumau ma le ola? Pe tatau i le fanau a tagata ona faatali mo afe o tausaga o i luma? Leai! Ua luluti le talo ua lalata le va i vaʻa! Ae pe mafai faapefea lenei mea? O loo ua agaʻi atu ina sili ona leaga i lo le lelei uiga i le lalolagi. Ua moni lea, peitaʻi ua faaalia mai ma le manino muamua e le Tusi Paia, a o mamao lava, o nei lava uiga o faamaoniga ia ua tatou ola i “aso e gata ai” o lenei faiga amioleaga. (2 Timoteo 3:1-5) O le a toeitiiti ona aumaia lea e Lē na faia mea le iʻuga i le amioleaga ma i latou o ē pogai ai. A o le a faamanuia tele e le Atua tagata loto faamaoni o ē mananaʻo e fai mea ua tonu, aua ua ia folafola mai: “O le a mavae atu foi le lalolagi, atoa ma lona tuʻinanau, a o lē fai le finagalo o le Atua, e tumau lea e faavavau.”—1 Ioane 2:17.

O LE MEA O LE A FAIA E LE ATUA MO LE FANAU A TAGATA

4. (a) I le faiga fou a le Atua, po o a mafuaaga mo le lē fiafia o le a fai ma mea o le taimi ua teʻa? (e) Po o le a faataunuuina faapefea e le Atua lana folafolaga o le filemu?

⁴ Paga se suiga o le a oo i ai lenei lalolagi! O le a le toe i ai se taua po o soo se mapuitiga e aumaia e le taua. O le a avea le ita, manatu faapito, fasitagata ma sauaga ma mea o le taimi ua tuanaʻi. A o le suiga, o le a i ai le filemu lelei atoatoa ma le saogalemū i le lalolagi. Ua alagaina mai e le Afioga lava a le Atua: “E toe itiiti, ona leai o le tagata amio leaga;...a o e agamalu, e fai mo latou le nuu [lalolagi], e faafiafia foi i latou ia te i latou ona o le manuia e  tele.” (Salamo 37:10, 11) O sea filemu o le a i ai, e le na o le va o nuu, a o e tuaoi ma aiga taʻitasi uma. Manatu mai, paga se faamanuiaga sili e mafai ona faia i a te oe! Ma maeu se faamaoniga mautinoa, e iloa ai le faataunuuga o lenei folafolaga faamafanafana loto e lē faalagolago lea i tagata! O le Atua lava Lē o le a ia aaoina mai. Faapefea? I le faaumatia o e amioleaga ma i le aʻoaʻoina o lona nuu i ala o le filemu.—Faataoto 2:21, 22; Isaia 54:13.

5. (a) I le faiga fou, po o le a o le a oo i le maʻi ma le oti? (e) Po o a fesili ua feosofi aʻe e uiga i le olaga saʻasaʻa o le tagata o aso nei?

⁵ I le tele o faamanuiaga o le a olioli ai tagata i lenei faiga fou o mea e faia e le Atua o le soifua maloloina lelei. E oo i le oti, o le mea e aumaia ai le faanoanoaga tele i a i tatou uma, o le a le toe i ai lava. O le folafolaga a Lē na faia mea: “E soloiesea foi e le Atua loimata uma i o latou mata; e leai foi se toe oti, po o se faanoanoa, po o se aue, e leai foi se toe puapuaga . . . Faauta, ou te faia ia fou mea uma lava.” (Faaaliga 21:4, 5) * O le mea lena e leai se pule faaletagata, e leai se saienitisi, leai se fomaʻi e mafai ona fai; ae peitai o se mea o le a faia e le Atua. Po ua tala feagai ea faapea na ona fuafuaina e le Atua mo le tagata ia ola aʻe i le luafulu tausaga, atonu o le isi luafulu po o le tolu sefulu tausaga, ia maua ai le poto ma le masani, ma toeitiiti mulimuli ane ai, ina ua amata ona agai ina tagata matua, ona apoia lea i maʻi ma oti ai? Pe ai se a e ao ai ona faapea ona puupuu le olaga o le tagata, a o se laumei, pe ola i se olaga o le lua selau tausaga a o se laau foi pe sili atu ona umi ona ola? Na faia e le Atua le tagata ia ola, ia lē oti. Ua folafola e Lē na faia mea e toeitiiti ona mafai lea ona olioli i le ola faavavau, iinei lava i le lalolagi. (Isaia 25:8) Paga se fiafiaga o le a i ai faatasi ma e tuaoi alolofa i le filemu, soifua maloloina lelei, ma gaoioiga e malie ai e faatutumuina ai o tatou olaga!

6. Pe mafai faapefea ona tatou mautinoa o le a oo mai lenei faiga fou?

⁶ Po o ua mafai faapefea ona e mautinoa o le a oo  mai lenei faiga fou? Po ua mafai faapefea ona e mautinoa ua le na o se miti lenei mea? Ua mafai ona e mautinoa aua ua folafolaina mai e le Atua o Lē ona le malosi uma lava. Ua tuuina mai e Lē na faia mea ma taofia le vateatea lana faamaoniga o le a oo mai lea mea. “O le Atua e le mafai ona tala pepelo.” (Tito 1:2) E le taitai lava ona le faataunuuina ana Afioga.—Iosua 23:14.

7. E ui lava ina sa faaaogaina tagata e tusi le Tusi Paia, pe ai se a ua mafai ai ona tatou vaai ai ma le faamaoni lava i lea mea, o le “afioga a le Atua”?

⁷ Ua maua nei upu moni faamaniti tino i le Afioga a le Atua le Tusi Paia. E leai se isi puna o faamatalaga ua faaavaina mai i le tagata e faamatalaina ai i se auala e faamalieina moni ai le pogai o mea na tutupu i le lalolagi ma le fuafuaga a le Atua mo le fanau a tagata. A o faaaogaina tagata e tusia le Tusi Paia, sa faapea ona latou faia i lalo o le faatonutonuga o le mana galue malosi o le Atua po o le agaga paia, o lea ua faapea ai “o Tusi Paia uma lava e mai le Agaga o le Atua ia.” (2 Timoteo 3:16) E pei lava o se ʻave leitiō lē vaaia e mafai ona aumaia faamatalaga i a te oe, e faapea foi le malosi galue le vaaia o le Atua, ona faatonutonuina tusitala o le Tusi Paia e tusia i lalo mea ua ia finagalo i ai ia iloa e le fanau a tagata. O le pogai lea ua mafai ai ona faapea mai le tasi o ia tusitala, le aposetolo o Paulo: “Aua na talia e outou le afioga a le Atua na outou faalogo mai ai ia i matou, ua le talia e outou o le upu a tagata, a e peitai o le upu a le Atua, (e moni lava lea).”—1 Tesalonia 2:13; tagaʻi foi i le 2 Peteru 1:20, 21.

UA LATA LE SUIGA O LE LALOLAGI TELE

8. Po o a ni mea na tutupu na fetalai i ai Iesu e faailoga aʻi aso mulimuli o lenei faiga amioleaga?

⁸ Ua taʻu mai i a i tatou ma le matua manino lava e le Afioga a le Atua o le upu moni faapea o loo ua tatou lise atu nei i se suiga o le lalolagi tele. Ua faaalia i a i tatou o tatou aso o le taimi lea sa i le finagalo o Iesu Keriso ina o ia muai taʻu mai le iʻuga o nei faiga amioleaga. Tele mea na muaʻi taʻuina mai e Iesu e ao i ona tagata i le lumanaʻi ona mataʻia, aua  o le a faapea oa latou iloa ai pe a lata le iʻuga. Na ia fetalai o ia aso mulimuli o lenei faiga leaga o le a faailogaina lava e ia mea o taua o le lalolagi, oge, faateleina le lē taupulea, ma tupu aʻe le leai o se faatuatua i le Atua. (Mataio 24:3-12) Na ia fetalai foi o le a i ai, “le atuatuvale o nuu i le fememeaʻi.” (Luka 21:25) Ua tatou vaaia le faataunuuga o ia valoaga i le taimi o tatou olaga.

9. Aumai se faaaʻoaʻoga po o le lua o mea ua fai mai ai tagata o e suʻesuʻe i mea tutupu o le lalolagi e uiga i o tatou taimi?

⁹ Ua talitonu ma le mautinoa tagata e toatele o e suʻesuʻe i mea tutupu i le lalolagi faapea ua faamaonia ma le mautinoa lava se suiga tele o loo ua faia. Fai mai le tusitala taʻutaʻua o Walter Lippmann: “Ua soona nunumi ma le mataʻutia le pulea ma e le taumate ua le mafai lava ona pulea mo i tatou le lalolagi. Ua i ai lava i mea uma le popole tele ma le fememeaʻi.” Na ia toe faaopoopo mai foi faapea o nei mea uma o “faailoga, ou te talitonu, o le mea moni faatalatuufaasolo o loo ua tatou ola aʻe i le mataupu faaiʻu o le ala faavaeina ma faauputuu o le olaga.” * Atoa foi ma lenei, e pei ona talaina mai i tua i le 1960, e se Failautusi muamua o le Malo o le Iunaite Setete, o Dean Acheson, na ia alagaina faapea o lo tatou taimi ua “o se vaitaimi o le lē māumāu o afa o faufauga ua le mafaatusatusaina o sauaga le mafaatatauina.” Ma ua ia lapataʻi mai: “Ua lava loʻu iloa o mea o loo ua faia e faamaoni atu ai i a te outou faapea i le sefulu ma le lima tausaga mai le asō, o loo ua agaʻi atu lenei lalolagi ina matua mataʻutia tele ona ola ai.” *

10. (a) Faapefea ona tatou iloa ua matua lata tele mai le suiga o le lalolagi? (e) Po o le a le uiga o le faaumatiaga i le suiga o le lalolagi o sau?

¹⁰ O le tele o mea uma ua taʻuina mai e le Afioga a le Atua o le upu moni ua faasino lea i le taimi mo le suiga o le lalolagi o loo i o tatou luga tonu lava i le taimi nei! O mea ua tatou vaaia ua faia aoao i le faataunuuga o valoaga o le Tusi Paia ua faaalia ai lo tatou taimi o le taimi lava lea o le a vaai i le faaumatiaga o lenei faiga amioleaga atoatoa. O le a aveesea malo o  aso nei ae faaava le ala mo le pulea o tagata uma o le lalolagi e le malo o le Atua. (Tanielu 2:44; Luka 21:31, 32) E leai lava se mea e mafai ona taofia lenei suiga, aua ua fuafua ma faatatauina lea mea e le Atua.

UPU MONI E TAʻITAʻIA AI I LE OLA FAAVAVAU

11. (a) Pe mafai ona tatou sosola i le saua ai i le suiga o le lalolagi o sau? (e) Afai, tatou te mananaʻo i le ola, po o le a e tatau ona tatou fai e tusa i le 1 Timoteo 2:4, ma le Ioane 17:3?

¹¹ O le a aafia tagata taʻitoatasi uma o i le lalolagi i le oo mai o le suiga o le lalolagi e aofia ai ma oe. Afai la e te alofa i le ola ma e manaʻo i le ola, e ao ina e faataalise atu i le aveina i totonu o le poto saʻo o le Atua, ana fuafuaga ma mea ua ia finagalo ai. O lena le mea ua finagalo ai le Atua i a te oe ia e fai, aua o lena lona finagalo “ia faaolaina o tagata uma lava, ma ia oo ina iloa lelei le upu moni.” (1 Timoteo 2:4) O le a mafai e le poto saʻo mai le Afioga a le Atua o le upu moni ona faasaoina tagata loto faamaoni i le iʻuga o lenei faiga amioleaga. (Sefanaia 2:3) O le a faaalia ai foi le ala i le ola faavavau i le faiga fou sili a le Atua. Na fetalai Iesu Keriso i le tatalo i le Atua: “O le ola e faavavau foi lenei, ia latou iloa oe le Atua moni e toatasi, atoa ma le na e auina mai, o Iesu Keriso lea.”—Ioane 17:3, tagaʻi foi i le Ioane 4:14.

12. Po o a mafuaaga malolosi ua i a i tatou mo le manaʻo ia aʻoaʻoina le upu moni mai le Tusi Paia?

¹² Paga le faalaeiau o le iloa ua toeitiiti ona tatou vaaia lea o le iʻuga o faalavelave uma o le lalolagi! Maeu le faamaniti tino o le iloa ua i a i tatou le faamoemoe ua toe o se aga le ulufale atu i se faiga fou tatou te olioli ma fiafia ai faavavau i le ola atoatoa! E ao ona fai lenei mea ma mafuaaga po o le pogai malosi i a i tatou taʻitoatasi uma ia naunau ai ma mananaʻo ia aʻoaʻoina le upu moni mai le Tusi Paia. I le sailia o lenei upu moni, ua amataina ai ona tuu “le faavae lelei mo aso atali, ina ia latou fetagofi atu i le ola faavavau,” “ola faavavau” i le faiga fou o mea a le Atua.—1 Timoteo 6:19.

[Faaopoopoga i lalo]

[Fesili mo le Suʻesuʻega]

 [Ata i le itulau 4]

“E sōloiesea foi e le Atua loimata uma i o latou mata; e leai foi se toe oti, po o se faanoanoa, po o se aue, e leai foi se toe puapuaga; auā ua mavae atu mea muamua.”—Faaa. 21:3, 4.