Alu i mataupu o loo iai

Alu i le lisi o mataupu

Le lalolagi fou ofoofogia o le a foafoaina e le Atua

Le lalolagi fou ofoofogia o le a foafoaina e le Atua

Vaega 10

Le lalolagi fou ofoofogia o le a foafoaina e le Atua

1, 2. O le ā o le a tupu pe a mavae le taua e faamamāina ai o Amaketo?

A MAVAE le taua a le Atua e faamamāina ai o Amaketo, ona ā lea? Ona amata ai loa lea o se vaitaimi fou ofoofogia. O le a taʻitaʻiina atu i latou o ē faasaoina atu ia Amaketo i totonu o le lalolagi fou, ona ua uma ona faamaonia lo latou faamaoni i le pulega a le Atua. Maeu se vaitaimi fou faafiafia loto o le a iai i talafaasolopito, a o faasolo mai aogā ofoofogia mai le Atua mo le aiga faaletagata!

2 I lalo o le faatonutonuga a le Malo o le Atua, o le a amata ai loa ona atiina aʻe le parataiso e i latou e faasaoina atu. O le a tuutoina atu o latou malosi i sailiga e lē manatu faapito e aogā mo i latou uma o le a ola ai. O le a amata ona faaliliuina le lalolagi i se nofoaga matagofie, toafilemu, ma le faamalie loto mo le fanau a tagata.

Suia le Amioleaga i le Amiotonu

3. O le ā le mapusaga o le a mauaina loa pe a mavae Amaketo?

3 O le a mafai ona faia na mea uma e ala i le faaumatiaina o le lalolagi a Satani. O le a lē toe iai ni lotu sese fevaevaeai, o faiga faavafealoai, po o ni malo. O le a lē toe iai ni aʻoaʻoga faasatani e faaseseina ai tagata; o ē uma lava sa latou faia o le a faaumatia faatasi ma le faiga o mea a Satani. Seʻi manatu i ai: o le a tafiesea le siomaga aoao e mataʻutia le leaga o le lalolagi a Satani! Maeu se mapusaga o le a iai!

4. Faamatala le suiga i aʻoaʻoga o le a faia.

4 Ona suia ai lea o faufauga faaleaga mea o pulega faaletagata i aʻoaʻoga e faalaeiauina mai le Atua. “E aʻoaʻoina lau fanau uma lava e Ieova.” (Isaia 54:13) O le a “tumu le lalolagi i le malamalama o Ieova, e pei ona ufitia o le iliti tai i le suāsami,” ona o nei aʻoaʻoga aogā i tausaga taitasi. (Isaia 11:9) O le a lē toe aʻoaʻoina e tagata mea leaga, ae o le a “aʻoaʻoina e o nonofo i le atu laulau [i le amiotonu].” (Isaia 26:9) O le a avea ma masani i aso uma manatu ma gaoioiga e faalaeiauina ai.​—Galuega 17:31; Filipi 4:8.

5. O le ā o le a tupu i le amioleaga ma tagata amioleaga uma?

5 O lea, o le a lē toe iai ē fasioti tagata, sauā, toso teine, faomea, po o so o se isi lava solitulafono. E lē toe iai se tasi e mafatia ona o amioga leaga a isi. Ua faapea mai le Faataoto 10:30: “O le ua amiotonu e le faagaeetia lava o ia e faavavau; a o e amio leaga, e le mau i latou i le [lalolagi].”

Faafoisia le Soifua Malōlōina Lelei Atoatoa

6, 7. (a) O le ā le mea moni e faigata o le a faaiʻuina e le pulega a le Malo? (e) Sa faaalia faapefea e Iesu lena mea a o iai i le lalolagi?

6 I le lalolagi fou, o le a aveesea ai āuga leaga uma o le uluai fouvalega. Mo se faaaʻoaʻoga, o le a faamutaina e le pulega a le Malo, maʻi ma le olaga matua. I aso nei, e tusa lava po o e fiafia ona o le soifua malōlōina, ae o le mea moni e faigata, a o faasolo ina e matua, o le a puaoa lau vaai, pala ou nifo, lē lelei lau faalogo, maanuminumi lou paʻu, faaletonu ou totoga, seia oo lava ina e maliu.

7 Peitai, o na āuga tigā na tatou maua mai i o tatou uluai mātua, ua toeitiiti ona avea lea ma mea e tuanai atu. O e manatua foi le mea na faaalia e Iesu e uiga i le soifua malōlōina, a o iai i le lalolagi? Ua faamatala mai e le Tusi Paia: “Ona o mai ai lea ia te ia o le motu o tagata e toatele, ua ia te i latou o e pipili, o e tauaso, o e gūgū, o e mumutu, atoa ma nisi e toatele, ua latou tuu atu ia i latou i vae o Iesu; ona faamalolo ai lea e ia o i latou. Ona taufaiofo ai lea o le motu o tagata ina ua latou iloa atu o e sa gūgū ua tautala, o e sa mumutu ua atoatoa, o e sa pipili ua savavali, o e sa tauaso foi ua vaai.”​—Mataio 15:30, 31.

8, 9. Faamatala le fiafiaga o le a maua i le lalolagi fou, pe a toe faafoisia le soifua malōlōina lelei atoatoa.

8 Maeu se fiafiaga tele o le a maua i le lalolagi fou ona o le a aveesea mea uma sa tatou tigā ai! O le a lē toe faapologaina i tatou i mafatiaga e pogai mai i le lē lelei o le soifua malōlōina. “E le fai mai foi se tasi ua mau ai, Ou te maʻi.” “Ona faapupulaina ai lea [o] mata o e tauaso, e faalogoa foi taliga o e tutuli; ona osooso ai lea o le pipili e pei o le aila, e pese foi le laulaufaiva o le gūgū.”​—Isaia 33:24; 35:5, 6.

9 Pe e lē o se mea faafiafia loto ea le ala aʻe i taeao taitasi ma iloa ai ua e mauaina le soifua malōlōina lelei? Pe e lē o se fiafiaga ea mo tagata matutua le iloa ua toe faafoisia i latou i le malosi atoatoa o le talavou, ma ua mauaina le lelei atoatoa na muai olioli ai Atamu ma Eva? Fai mai le folafolaga a le Tusi Paia: “E toe ola lelei ai lona tino e sili i le tama itiiti, e toe foi o ia i ona po o lona taulealea.” (Iopu 33:25) Maeu se fiafiaga o le a iai pe a tatiai ese na matatioata, o mea faalogo, o tootoo, o nofoa faataavalevale, ma vailaau faafomaʻi! O le a lē toe manaomia lava ni falemaʻi, fomaʻi, ma fomaʻi nifo.

10. O le ā o le a tupu i le oti?

10 O tagata o ē olioli i sea soifua malōlōina lelei o le a lē toe mananao e maliliu. Ma e lē mafai ona toe maliliu i latou, auā o le a lē toe pulea le fanau a tagata e le lē lelei atoatoa ma le oti tuufaasolo. E tatau ia Keriso “ona pule o [se tupu], seia tuuina e ia ona fili uma lava i lalo o ona vae. O le toe fili e faaumatia, o le oti lea.” “O le ola e faavavau, o le mea foaifuaina mai lea e le Atua.”​—1 Korinito 15:25, 26; Roma 6:23; tagai foi i le Isaia 25:8.

11. Ua faapefea ona aoteleina e le Faaaliga aogā o le lalolagi fou?

11 I le aoteleina o aogā o le a faasolo mai e le Atua alofa mo le aiga faaletagata i le Parataiso, ua faapea mai le tusi mulimuli o le Tusi Paia: “E sōloiesea foi e le Atua loimata uma i o latou mata; e leai foi se toe oti, po o se faanoanoa, po o se aue, e leai foi se toe puapuaga; auā ua mavae atu mea muamua.”​—Faaaliga 21:3, 4.

Toetutū mai Ē Na Maliliu

12. Sa faaalia faapefea e Iesu lona malosi mai le Atua e uiga i le toetu?

12 E sili atu mea na faia e Iesu na i lo na ona faamalōlōina o ē mamaʻi ma ē pipili. Na ia toe faatutūina foi tagata mai tuugamau. Sa ia faaalia ai le ofoofogia o le malosi o le toetū na tuuina atu e le Atua ia te ia. O e manatua ea le taimi na alu atu ai Iesu i le fale o se tamaloa sa maliu lona afafine? Na fetalai atu Iesu i le teine maliu: “Funa e, ou te fai atu ia te oe, ia tulai” ia! O le ā le iʻuga? “Ona tulai loa lea o le teine ua savali.” Ina ua iloa atu e tagata lena mea, “ona segia lea o latou mauli.” Sa lē mafai ona taofia lo latou fiafia!​—Mareko 5:41, 42; tagai foi i le Luka 7:11-16; Ioane 11:1-45.

13. O ā ituaiga o tagata o le a toe faatutūina mai?

13 I le lalolagi fou, “o le a toe tutū mai [ai] e ua oti, o e ua amiotonu atoa ma e ua amioletonu.” (Galuega 24:15) O le a faaaogā e Iesu i lena taimi lona malosi mai le Atua e toe faatutūina ai ē ua maliliu, auā e pei ona ia fetalai, “O aʻu nei o le toe tu ma le ola; o lē faatuatua mai ia te au, e ui lava ina oti, a e ola lava ia.” (Ioane 11:25) Na ia fetalai foi: “E faalogo . . . i lona leo [Iesu] o i latou uma ua i tuugamau [e manatua e le Atua], ma latou o mai ai.”​—Ioane 5:28, 29.

14. Ona o le a aveesea le oti, o ā mea o le a lē toe i ai?

14 O le a tele le olioli i le lalolagi atoa pe a faafoisia mai i le ola, vaega taitasi o tagata na maliliu ina ia faatasi ma ē pele ia i latou! O le a lē toe iai ni faasilasilaga o ē ua maliliu e aumaia ai le faanoanoa i ē faasaoina. Na i lo lena, atonu o le a tuufaafeagai: i faasilasilaga o ē e toe faatutūina e aumai ai le olioli ia i latou o ē alolofa ia i latou. O lea, o le a lē toe iai ni falelauasiga, fale maliu, fale e susunu ai tino maliu, po o fanua tanu!

Se Lalolagi e Filemu Moni

15. O le a faapefea ona faataunuuina atoa le valoaga a Mika?

15 O le a iai le filemu moni i vaega uma o le olaga. O le a avea taua, o ē faamaʻiteina taua, ma le gaosia o meatau ma mea o le a tuanai atu. Aiseā? Auā o le a lē toe iai ni fevaevaeaiga i atunuu, ituaiga ma lanu. Ma, o lona uiga atoa, “e le sii atu foi le pelu e le tasi nuu i le tasi nuu, latou te le toe aʻoaʻo foi i taua.”​—Mika 4:3.

16. O le ā o le a fai e le Atua ina ia lē toe faia ai ni taua?

16 Atonu o se mea mataʻina lenei pe a manatu atu i talafaasolopito faamasaa toto o tagata ona o taua faifai pea. Ae ua mafua ona oo i lena tulaga ona o loo i lalo le fanau a tagata i pulega a tagata ma temoni. I le lalolagi fou, o le mea lenei o le a tupu i lalo o le pulega a le Malo: “Ina o mai ia, ina vaavaai i galuega a Ieova, . . . Ua faaiua e ia o taua e oo lava i tuluʻiga o le lalolagi; ua gagau e ia le aufana, ma vavae le tao; ua susunuina foi e ia kariota [tau] i le afi.​—Salamo 46:8, 9.

17, 18. I le lalolagi fou, o le ā le faiā o le a i ai i le va o tagata ma manu?

17 O le a iai foi le filemu i le va o tagata ma manu, e pei ona sa iai i Etena. (Kenese 1:28; 2:19) Ua fetalai mai le Atua: “O le aso foi lea matou te osi ai ma i latou le feagaiga ma manu feai, ma manu felelei, ma mea fetolofi i le eleele; . . . o aʻu e taooto ai i latou ma le filemu.”​—Hosea 2:18.

18 E faapeī le tele o le a iai lena filemu? “E nofo faatasi le luko ma le tamai mamoe, e taoto foi le nameri faatasi ma le tamai ʻoti; e faatasi foi le tamai povi ma le leona taanoa atoa ma le manu peti, e taʻitaʻiina foi i latou e le tama itiiti.” O le a lē toe faamataʻuina e manu tagata po o isi foi manu. E “ʻaina ʻau o saito e le leona e pei o le povi”!​—Isaia 11:6-9; 65:25.

Faafoisia le Lalolagi i se Parataiso

19. O le ā o le a toe faafoisia i ai le lalolagi?

19 O le a faafoisia le lalolagi atoa e fai ma nofoaga faaparataiso mo le fanau a tagata. O le pogai lena sa mafai ai e Iesu ona folafola atu i le tagata o lē na talitonu ia te ia e faapea: “Ta te faatasi ai ma oe i parataiso.” Ua faapea mai le Tusi Paia: “E olioli . . . le vao lafulafua, ma le nuu naumati; e fiafia le toafa, ma fua mai e pei o le aute. . . . auā e oso mai le vai i le vao lafulafua, ma vaitafe i le toafa.”​—Luka 23:43; Isaia 35:1, 6.

20. Aiseā o le a lē toe āfaina ai le fanau a tagata i le molemanava?

20 I lalo o le Malo o le Atua, o le a lē toe aafia ai le faitau miliona i le molemanava. “E taumafa o saito i le nuu i tumutumu lava o mauga.” “E fua mai le laau o le fanua lona fua; e fua mai foi le laueleele lona fua; latou te nonofo filemu foi i lo latou nuu.”​—Salamo 72:16; Esekielu 34:27.

21. O le ā o le a tupu i tagata e leai ni aiga, nuu matagā, ma vaipanoa leaga?

21 O le a lē toe iai se mativa, tagata e leai ni aiga, nuu matagā, po o vaipanoa e tumu i solitulafono. “Latou te faia fale, ma latou mau ai; latou te totō tovine, ma latou aai i o latou fua. Latou te le fai fale ina ia mau ai nisi; latou te le totō ina ia ʻai ai nisi.” “A e taitasi ma nofo i lalo o lona vine, ma lalo o lona mati; e leai foi se na te faamatau mai.”​—Isaia 65:21, 22; Mika 4:4.

22. Ua faamatala faapefea e le Tusi Paia faamanuiaga o le pulega a le Atua?

22 O le a faamanuiaina tagata i na mea uma, ma isi mea e sili atu, i le Parataiso. Ua faapea mai le Salamo 145:16: “O loo e [Atua] faamafola lou aao, ma faamaoona le manao o mea ola uma lava.” E lētioa ona folafola mai e le valoaga a le Tusi Paia, e faapea: “O e agamalu, e fai mo latou le [lalolagi]; e faafiafia foi i latou ia te i latou ona o le manuia e tele. . . . E fai lava le [lalolagi] mo tagata amiotonu, e nonofo ai pea i latou.”​—Salamo 37:11, 29.

Aveesea Mea ua Mavae

23. O le a aveesea faapefea e le Malo o le Atua puapuaga uma ua oo ia i tatou?

23 O le a aveesea e le pulega a le Malo o le Atua mea uma lava na faaleagaina ai le aiga faaletagata mo le ono afe tausaga ua mavae. O le a sili mamao atu le olioli i lena taimi na i lo o so o se puapuaga lava na oo i tagata. O le a lē toe ōia le olaga i so o se mafaufauga leaga e uiga i puapuaga ua mavae. O le a avea manatu ma gaoioiga e faalaeiauina ai olaga o tagata i aso fai soo, ma itu e faasolosolo ai ona aveesea mafaufauga tigā.

24, 25. (a) O le ā le mea na valoia e Isaia o le a tupu? (e) Aiseā e mafai ai ona tatou mautinoa o le a mou atu mafaufauga e uiga i puapuaga ua mavae?

24 Ua folafola mai e le Atua alofa: “Ou te faia le lagi fou [se pulega faalelagi fou i luga o le fanau a tagata] ma le lalolagi fou [se sosaiete amiotonu a tagata]; e lē toe manatua mea na muamua, e le alu ae foi i le loto. A e peitai ia outou olioli ma fiafia e faavavau i le mea ou te faia.” “Ua mapu le lalolagi uma, ua filemu lava; ua latou alalaga ma le fiafia.”​—Isaia 14:7; 65:17, 18.

25 O lea e ala i lona Malo, o le a suia atoatoa ai e le Atua le tulaga leaga ua loa ona iai. I le gasologa e faavavau, o le a ia faaalia ai lona alofa silisili mo i tatou e ala i le faatotōina ifo o faamanuiaga e sili mamao atu na i lo so o se mea e fetaui ma tigā na oo ia i tatou i le taimi ua mavae. O le a mou atu faalavelave na muai oo ia i tatou, e lē toe manatua i lena taimi, ae ailoga foi tatou te toe fia manatunatu i ai.

26. Aiseā o le a tauia ai i tatou e le Atua mo so o se puapuaga ua mavae?

26 O le auala lena o le a tauia ai i tatou e le Atua mo puapuaga atonu o loo tatou onosaia i lenei lalolagi. Ua ia silafia e lē o so tatou sese, ua tatou fananau mai ai ma le lē lelei atoatoa, auā na tuufaasolo mai ia i tatou le lē lelei atoatoa mai o tatou uluai mātua. E lē o so tatou sese foi na tatou fananau mai ai i lenei lalolagi faasatani, auā ana fai e faamaoni Atamu ma Eva, semanū tatou te fananau mai i totonu o se parataiso. O lea, ona o le tele o lona alofa, o le a faia ai e le Atua e sili atu na i lo na o se mea e faafetaui ai ma mea leaga ua mavae na oo ia i tatou.

27. O ā valoaga o le a tatou vaaia lo latou faataunuuga ofoofogia i le lalolagi fou?

27 I le lalolagi fou, o le a maua ai e le fanau a tagata le saolotoga sa valoia i le Roma 8:21, 22: “Ia tuusaunoa ia lava mea na faia ia le faapologaina e le iu vale, a e oo i le saolotoga o le fanau a le Atua e manuia ai. Auā ua tatou iloa, ua oi faatasi, ma oono faatasi mea uma lava na faia, ua oo mai lava i ona po nei.” O le taimi lena o le a vaaia ai loa e tagata le faataunuuga atoa o le tatalo e faapea: “Ia oo mai lou malo. Ia faia lou finagalo i le lalolagi, e pei ona faia i le lagi.” (Mataio 6:10) O le a faaalia ai e tulaga ofoofogia i le Parataiso, tulaga o loo iai i le lagi.

[Fesili mo le Suʻesuʻega]

[Ata i le itulau 23]

I le lalolagi fou, o le a toe maua ai e ē matutua le malosi o talavou

[Ata i le itulau 24]

O le a aveesea maʻi ma tigā uma i le lalolagi fou

[Ata i le itulau 25]

I le lalolagi fou, o le a toe faatutūina ai i le ola ē ua maliliu

[Ata i le itulau 26]

ʻLatou te lē toe aʻoaʻo foi i taua’

[Ata i le itulau 27]

O le a maua e tagata ma manu le filemu atoa i le Parataiso

[Ata i le itulau 27]

ʻO le a faamafola e le Atua lona aao ma faamalieina manaoga o mea ola uma’

[Ata i le itulau 28]

O le a sili faafia atu mea e faia e le Malo o le Atua ina ia tauia ai puapuaga uma ua tatou onosaia