1, 2. Po o lona uiga ua lē taulau se faaipoipoga pe a iai ni faafitauli? Faamatala.

 O LE faaipoipoga o se meaalofa mai iā Ieova. E mafai ona maua ai e se tasi se olaga fiafia. Peitaʻi, o faaipoipoga uma lava e iai faafitauli. E ono foliga mai e lē muta na faafitauli, ma e ono avea ma māfuaaga e lē toe māfana ai le tane ma le avā.

² E lē tatau ona faateʻia i tatou pe a tulaʻi mai ni faafitauli i a tatou faaipoipoga mai lea taimi i lea taimi. Peitaʻi, e lē faapea ai ua lē taulau a tatou faaipoipoga. E oo lava i ulugalii sa matuā ogaoga o latou faafitauli, na maua auala e toe faaleleia ai a latou faiā ma faamalosia ai a latou faaipoipoga. E faapefea?

3, 4. O le ā e mafai ona tupu i se faaipoipoga i nisi taimi?

³ O le faaipoipoga e tuufaatasia ai ni tagata eseese se toʻalua. E eseese mea e la te fiafia ma mea e lē fiafia i ai, o manatu, ma auala e faia ai mea. Atonu foʻi e eseese talaaga ma aganuu a se tane ma se avā. E manaʻomia e se ulugalii le taimi ma taumafaiga ina ia iloa ma malamalama lelei ai le tasi i le isi.

⁴ A o faagasolo taimi, e ono uaʻi atu le tane ma le avā  i popolega o le tagata lava ia ma lē lelei ai a la fesootaʻiga. E foliga mai ua fai lava le mea e loto i ai le tagata ia. O le ā e fesoasoani iā i laʻua ina ia māfana ai le la mafutaga?

5. (a) O le ā e fesoasoani i se Kerisiano ina ia mafuta vavalalata ai i lana paaga? (e) E tusa ai o le Eperu 13:4, o le ā le manatu e tatau ona iā i tatou e faatatau i le faaipoipoga?

⁵ Ua saunia mai e Ieova fautuaga e sili ona lelei e fesoasoani iā te oe ma lau paaga, ina ia lua mafuta vavalalata atu ai iā te ia faapea le tasi i le isi. (Salamo 25:4; Isaia 48:17, 18) Ua fetalai mai Ieova: “Ia faamamaluina e tagata uma le faaipoipoga.” (Eperu 13:4) Pe a e faamamaluina se mea, o lona uiga e tāua ma tautele iā te oe. E te lē manatu mamā i ai ae e te puipui i ai. O le auala lenā e finagalo Ieova ia tatou manatu i ai i le faaipoipoga.

6. O le ā ua taʻu mai iā i tatou i le Mataio 19:4-6, e faatatau i le silafaga a Ieova i le faaipoipoga?

⁶ Na faia e Ieova le uluaʻi faaipoipoga. Na fetalai lona Alo o Iesu: “Tou te leʻi faitaulia ea o lē na foafoaina i laʻua i le amataga, na ia faia i laʻua o le tane ma le fafine, ma na ia fetalai atu, ʻO le mea lea e tuua ai e le tane lona tamā ma lona tinā, ae nonofo faatasi ma lana avā, ona avea ai lea o i laʻua ma tino e tasi’? O lea ua lē toe toʻalua ai, ae ua avea i laʻua ma tino e tasi. O ē ua faatasia e le Atua, aua neʻi tuueseeseina e se tagata.” (Mataio 19:4-6) Talu mai le amataga, na finagalo Ieova ia tumau le faaipoipoga, ia māfana, fiafia, ma olioli faatasi le aiga.

7. E faapefea ona faamalosia e tane ma avā a latou faaipoipoga?

⁷ Peitaʻi, ua sili atu faigatā ma faafitauli ua feagai ma ulugalii faaipoipo i aso nei i lo o se isi lava taimi. O nisi taimi ua matuā faigatā nei faafitauli, ma ua manatu ai e lē mafai ona faasaoina a latou faaipoipoga. Ua oo lava foʻi ina mananaʻo e faamuta a latou faaipoipoga. Ae o le malamalama i le finagalo o Ieova e uiga i faaipoipoga, e mafai ona fesoasoani iā i tatou.​—1 Ioane 5:3.

8, 9. (a) O ā taimi e tatau ona tatou mulimuli ai i taʻiala a Ieova i faaipoipoga? (e) E faapefea ona faaalia e tautele iā i tatou a tatou faaipoipoga?

⁸ O taʻiala a Ieova e mo lo tatou lelei i taimi uma. Ua ia lapataʻi mai: ʻIa faamamaluina le faaipoipoga.’ (Eperu 13:4; Failauga 5:4) E mautinoa o le a tatou maua aogā pe a tatou mulimuli i taʻiala a Ieova e tusa lava pe e faigatā.​—1 Tesalonia 1:3; Eperu 6:10.

 ⁹ Talu ai e tautele iā i tatou a tatou faaipoipoga, o lea e tatou te ʻalofia ai le faia o gaoioiga po o faamatalaga e faaleagaina ai. Nai lo o lea, e tatou te mananaʻo ia faamalosia a tatou faiā ma a tatou paaga faaipoipo. E faapefea ona tatou faia faapea?

10, 11. (a) O le ā le faafitauli matuiā o loo tupu i nisi faaipoipoga? (e) Aiseā e tāua ai le auala e tatou te talanoa ai i a tatou tane po o avā?

¹⁰ E tele auala e ono faatigā ai se tasi i lana paaga. Ua tatou iloa e lē tatau i Kerisiano ona sauā i a latou paaga, pe fai se mea e faamanuʻalia ai i latou. Peitaʻi, e ono faatigā le tasi i le isi e ala i a tatou upu. E mafai ona avea upu ma auupega. Ua faapea mai se tasi fafine: “E fasi aʻu e laʻu tane i upu. Atonu e lē o iloa mai ni manuʻa i loʻu tino, ae ua faamanuʻalia loʻu loto ona o ana faamatalaga tutui e masani ona fai mai, e pei o le ʻUa fai oe ma faalavelave!’ ma ʻE leai sou aogā!’” Ua taʻua e se tasi tane e masani ona fai atu e lana avā faamatalaga e taʻufaatauvaa ma faalumaluma ai o ia. Ua faapea mai o ia: “E lē mafai ona ou faamatala atu i ni tagata e lelei mafaufau, faamatalaga a laʻu avā e fai mai iā te aʻu. O le mea lenā e lē mafai ai ona ou talanoa atu iā te ia, ma e faatoʻā ou alu ese mai i le ofisa ua leva le pō. E sili atu ona malupuipuia le nofo i le ofisa nai lo o le alu i le fale.” Ua taatele i aso nei le faia o upu masoā, upu sauā ma lē alofa lea e māfua ai le loto tigā.

¹¹ Pe a tautatala se tane ma se avā i ni upu sauā, e faapogaia ai faalogona mafatia lea e umi se taimi e toe tau faaleleia ai. E manino mai e lē o le auala lenei e finagalo Ieova e feutagaʻi ai le tane ma le avā. Peitaʻi, e mafai ona  e faatigā i lau paaga e aunoa ma lou iloaina. Atonu e te manatu o loo e agalelei i lau paaga, ae o ā ni ona faalogona? Pe a e fai atu se faamatalaga e faatigā ai i lau paaga, po o le a e lotomalie e sui?​—Kalatia 5:15; faitau le Efeso 4:31.

12. O le ā e mafai ona aafia ai le faiā a se tagata faaipoipo ma Ieova?

¹² E tāua iā Ieova le auala e te talanoa ai i lau paaga, e tusa pe e na o oulua pe a o iai foʻi nisi tagata. (Faitau le 1 Peteru 3:7.) Ua faamanatu mai i le Iakopo 1:26 e faapea: “Afai e manatu se tasi iā te ia lava o sē e toʻaga i le tapuaʻiga ae lē pulea lona laulaufaiva, ua faasesēina e ia lona lava loto, ua lē aogā la lana tapuaʻiga.”

13. O le ā se isi auala e ono faatigā ai e se tasi lana paaga faaipoipo?

 ¹³ E iai isi auala e tatau i se ulugalii ona manatu mamafa ai le tasi i faalogona o le isi. O se faaaʻoaʻoga, o ā ni faalogona o lau paaga pe afai e te faaalu le tele o lou taimi i se isi tagata? E ui lava atonu o loo e faia faapea ona o se māfuaaga lelei, e pei o le galulue faatasi i le faiva pe fesoasoani atu i se faafitauli, ae po o tigā ai faalogona o lau paaga? Na faapea mai se avā Kerisiano: “E tigā oʻu faalogona pe a vaai atu ua tele le taimi o laʻu tane e alu ma uaʻi atu ai i se isi tuafafine i le faapotopotoga. Ou te lagona ai le faatauvaa.”

14. (a) O le ā le mataupu silisili e tatou te aʻoaʻoina mai i le Kenese 2:24? (e) O le ā le fesili e tatau ona tatou fesili ifo ai?

¹⁴ I le avea ai ma Kerisiano, e iai o tatou tiute tauave i o tatou mātua ma uso ma tuafāfine o a tatou faapotopotoga. Peitaʻi, e tatou te faaipoipo loa, o la tatou tiute tauave autū o a tatou tane po o avā. Na fetalai Ieova o le a ʻnonofo faatasi le tane ma lana avā.’ (Kenese 2:24) E tatau ona matuā tāua iā i tatou faalogona o a tatou paaga. Ia fesili ifo: ʻPo o oʻu faaalu le taimi, uaʻi atu, ma faaalia atu le alofa lea e manaʻomia ma e tatau ona maua e laʻu paaga?’

15. Aiseā e tatau ai i se Kerisiano faaipoipo ona ʻalofia le soona māfana atu i se tasi e ese mai i lana paaga faaipoipo?

¹⁵ Pe afai e tatou te soona māfana atu i se isi tagata e ese mai i a tatou paaga faaipoipo, o le a aliaʻe mai ai faafitauli i a tatou faaipoipoga. O le a tatou māfana atu foʻi ma atiaʻe ni faalogona fetosinaaʻi i le isi tagata. (Mataio 5:28) E mafai ona tutupu aʻe na faalogona, ma faapogaia ai oe e faia se gaoioiga e lē faamamaluina ai lau faaipoipoga.

16. O le ā le poloaʻiga a le Tusi Paia e faatatau i le faaipoipoga?

¹⁶ Ina ua uma ona taʻua i le Tusi Paia: ʻIa faamamaluina le faaipoipoga,’ ona faapea atili mai lea: “Ia aua neʻi faaleagaina le moega o le faaipoipoga, auā e faamasino e le Atua o ē e faitaaga ma ē e mulilulua.” (Eperu 13:4) O le “moega o le faaipoipoga,” o loo faasino atu i feusuaʻiga i le va o le tane ma le avā. (Faataoto 5:18) E faapefea ona tatou faaalia le faaaloalo i lenei vala ma lē faaleagaina?

17. (a) O le ā le manatu o le toʻatele i aso nei e faatatau i le mulilua? (e) O le ā le manatu e tatau ona iai i Kerisiano e faatatau i le mulilua?

¹⁷ E manatu nisi i aso nei e lē o se mea sesē le lē faamaoni i a latou paaga. E lē tatau ona taaʻina i tatou i lenā uiga. Ua taʻua manino mai e Ieova e ʻinoʻino o ia i le faitaaga ma le mulilua. (Faitau le Roma 12:9; Eperu 10:31; 12:29) Pe a tatou faia se feusuaʻiga ma se tasi e lē o sa tatou paaga faaipoipo, o le a tatou faaleagaina la tatou faaipoipoga. E faaalia atu ai e tatou te lē amanaʻia tapulaa a Ieova, ma o le a faaleagaina ai la tatou faiā ma ia. O lea, e tatau ona tatou “ʻinoʻino i le leaga,” ma ʻalofia le uia o le laasaga muamua e iʻu atu ai i le faia o le mulilua. E aofia ai le ʻalofia o mafaufauga lē talafeagai e faatatau i le isi tagata.​—Iopu 31:1.

18. (a) Aiseā e tutusa ai le mulilua ma le tapuaʻi i atua sesē? (e) O le ā le silafaga a Ieova i le mulilua?

¹⁸ I le Tulafono a Mose na tuu atu iā Isaraelu anamua, o le mulilua o se agasala e matuiā tele, e tutusa lona matuiā ma le tapuaʻi i atua sesē. O le faasalaga o nei agasala uma e lua o le oti. (Levitiko 20:2, 10) Na faapefea ona tutusa le mulilua ma le tapuaʻi i atua sesē? Pe afai  na tapuaʻi se tagata Isaraelu i atua sesē, ua ia solia lana folafolaga e faamaoni iā Ieova. Pe afai e mulilua o ia, ua ia solia lana folafolaga e faamaoni i lana paaga faaipoipo. (Esoto 19:5, 6; Teuteronome 5:9; faitau le Malaki 2:14.) E manino mai, i taimi ua mavae, sa silasila Ieova i le mulilua o se agasala e matuiā tele.

19. O le ā e fesoasoani iā i tatou ina ia maumauaʻi ai e lē faia le mulilua?

¹⁹ Ae faapefea aso nei? E ui lava e tatou te lē o toe tausia le Tulafono a Mose, ae e lē o suia ai le silasila a Ieova e faatatau i le mulilua. E pei lava ona lē mafai ona tatou tapuaʻi atu i se atua sesē, e lē tatau foʻi la ona tatou lē faamaoni i a tatou paaga faaipoipo. (Salamo 51:1, 4; Kolose 3:5) Pe afai e tatou te lē faamaoni, ua tatou lē faamamaluina a tatou faaipoipoga ma lo tatou Atua o Ieova.—Tagaʻi i le Faaopoopoga 26.

20. E faapefea ona aogā le atamai i se faaipoipoga?

²⁰ E mafai faapefea ona e faamalosia atili lau faaipoipoga? Ua faapea mai le Faataoto 24:3: “Ua atiaʻe le aiga o i le fale i le atamai, ma ua faamausalīina i le faautaga loloto.” E mafai ona mālūlū ma gaogao se fale, pe māfanafana, lelei, ma saogalemu i le nofo. E tai faapena foʻi se faaipoipoga. O le tagata atamai e na te faamautinoa e malupuipuia, lelei, ma fiafia lana faaipoipoga.

21. E faapefea i le poto ona faamalosia atili ai se faaipoipoga?

²¹ Ua taʻua atili i le Tusi Paia e faatatau i lenā fale: “O le poto foʻi e faatumuina ai potu i totonu i mea tautele ma mea tāua mananaia.” (Faataoto 24:4) E mafai ona faaleleia atili lau faaipoipoga i mea ua e aʻoaʻoina mai i le Afioga a le Atua. (Roma 12:2; Filipi 1:9) Pe a lua faitau faatasi ma lau paaga le Tusi Paia ma a tatou lomiga,  ia talanoa pe faapefea ona lua faatatau mea ua lua aʻoaʻoina. Ia saʻili ni auala e te lua faaalia ai le alofa ma le faaaloalo o le tasi i le isi, ma auala e faaalia ai le agalelei ma le magafagafa. Ia ōle atu iā Ieova e fesoasoani mai e atiaʻe uiga o le a faamalosia ai la oulua faaipoipoga, ma atili ai ona alofa lau paaga iā te oe.​—Faataoto 15:16, 17; 1 Peteru 1:7.

22. Aiseā e tatau ai ona tatou faaalia le alofa, faaaloalo, ma le mamalu i a tatou paaga faaipoipo?

²² E tatau ona tatou faia mea uma e gata ai le mafai, ina ia feutagaʻi ma a tatou paaga faaipoipo i le alofa, faaaloalo, ma le mamalu. O le a atili ai ona māfana ma malosi a tatou faaipoipoga. A o le mea e sili ona tāua, o le a tatou faafiafiaina ai le finagalo o Ieova.​—Salamo 147:11; Roma 12:10.