Alu i mataupu o loo iai

Alu i le lisi o mataupu

MATAUPU 1

“E Tatau Ona E Tapuaʻi iā Ieova Lou Atua”

“E Tatau Ona E Tapuaʻi iā Ieova Lou Atua”

MATAIO 4:10

TAULAʻIGA O LE MATAUPU: Le māfuaaga e tatau ai ona toe faafoʻisia le tapuaʻiga mamā

1, 2. Na faapefea ona oo Iesu i le toafa o Iutaia i le tau e afu ai mea i le 29 T.A., ma o le ā na tupu iā te ia i inā? (Tagaʻi i le ata i luga aʻe o le matua.)

 O LOO iai Iesu i le toafa o Iutaia i le itu i mātū o le Sami Mate i le amataga o le tau e afu ai mea i le 29 T.A. Na taʻitaʻia atu o ia i lenā nofoaga e le agaga paia, ina ua mavae lona papatisoga ma lona faauuina. Na iai Iesu mo le 40 aso i lenā nofoaga e tele ai papa ma vanu. Na ia maua ai le taimi toʻafilemu e anapogi, tatalo, ma manatunatu loloto ai. Atonu o le taimi lea na fesootaʻi mai ai Ieova i lona Alo, e sauniunia ai o ia mo mea o le a tutupu.

2 Na vaivai Iesu ona o le fia taumafa i le taimi lenā, ma na faalatalata atu ai Satani iā te ia. O le mea e sosoo ai, e atagia mai ai se mataupu tāua e aafia ai i latou uma e naunau i le tapuaʻiga mamā, e aofia ai ma oe.

“Afai o Oe o se Atalii o le Atua . . . ”

3, 4. (a) Na faapefea ona faatomua e Satani uluaʻi faaosoosoga e lua, ma o le ā na manaʻo Satani ia masalosalo i ai Iesu? (e) E faapefea ona faaaogā e Satani na togafiti i aso nei?

3 Faitau le Mataio 4:1-7. Na faatomua e Satani uluaʻi faaosoosoga e lua i faaupuga faaʻoleʻole nei, “Afai o oe o se atalii o le Atua.” Pe na masalosalo Satani o Iesu o le Alo o le Atua? E leai. Na iloa lelei e lenā atalii fouvale o le Atua, o Iesu o le Atalii ulumatua o le Atua. (Kolo. 1:15) E mautinoa na iloa foʻi e Satani fetalaiga a Ieova mai i le lagi i le papatisoga o Iesu:“O loʻu Atalii pele lenā, o lē ua malie i ai loʻu loto.” (Mata. 3:17) Atonu na manaʻo Satani ina ia masalosalo Iesu pe e maufaatuatuaina lona Tamā, ma manatu mamafa mai iā te ia. I le faaosoosoga muamua o le liua o maa e avea ma falaoa, e tai pei o lea na fesili atu Satani: ʻTalu ai o oe o le Atalii o le Atua, aiseā ua lē fafagaina ai oe e lou Tamā i lenei toafa taalaelae?’ Ae i le faaosoosoga lona lua ina ia oso ese mai i le pā o le malumalu, e tai pei na fesili atu Satani: ʻTalu ai o oe o le atalii o le Atua, pe e te talitonu e mafai moni e lou Tamā ona puipuia oe?’

4 O loo faaaogā foʻi e Satani na togafiti i aso nei. (2 Kori. 2:11) E faatalitali Lē e faaosooso i le taimi e vaivai pe lotovaivai ai tagata tapuaʻi moni, ona ia osofaʻia lea o i latou i auala iloagatā. (2 Kori. 11:14) E taumafai o ia e faasesē i tatou ina ia talitonu e lē taitai alofa pe taliaina e Ieova i tatou. E taumafai foʻi Lē e faaosooso e faatalitonu i tatou e lē maufaatuatuaina Ieova ma e na te lē faataunuuina ana folafolaga o loo i lana Afioga. Peitaʻi, o na mea o ni pepelo taufaaleaga. (Ioa. 8:44) E faapefea ona tatou teena na togafiti?

5. Na faapefea ona tali atu Iesu i uluaʻi faaosoosoga e lua?

5 Seʻi manatu i le tali a Iesu i uluaʻi faaosoosoga e lua. E leʻi masalosalo o ia i le alofa o lona Tamā iā te ia, ma na ia maufaatuatuaina atoatoa lona Tamā. Na vave ona teena e Iesu Satani e ala i le siiina mai o le Afioga faagaeeina a lona Tamā. Na siiina mai e Iesu mau o loo iai le suafa o le Atua o Ieova. (Teu. 6:16; 8:3) E leai se isi auala e sili atu e faaalia ai e le Alo o le Atua lona maufaatuatuaina o lona Tamā, nai lo o le faaaogāina o lona suafa tutasi, lea e faamautinoa mai ai o le a faataunuu e Ieova ana folafolaga uma. *

6, 7. E faapefea ona tatou teena osofaʻiga iloagatā a Satani?

6 E mafai ona tatou teena osofaʻiga iloagatā a Satani, e ala i le faalagolago i le Afioga a Ieova ma manatunatu loloto i le uiga o le suafa o le Atua. E mafai ona tatou teena le pepelo a Satani e faapea e lē taitai alofa pe taliaina i tatou e Ieova, pe afai e tatou te iloa e faatatau mai iā i tatou faamatalaga a le Tusi Paia i le alofa o Ieova, ma lona manatu mamafa i ona tagata tapuaʻi e aofia ai ē ua lotovaivai. (Sala. 34:18; 1 Pete. 5:8) O lo tatou manatuaina e gaoioi Ieova i taimi uma e ōgatusa ma le uiga o lona suafa, o le a tatou mautinoa ai e mafai ona tuu atu atoatoa lo tatou faatuatuaga i Lē e faataunuuina folafolaga.—Faata. 3:5, 6.

7 O le ā le sini autū o Satani? O le ā e manaʻo Satani e tatou te faia? Na amata ona manino mai tali o na fesili, ina ua faia e Satani le faaosoosoga lona tolu iā Iesu.

“Tau Lava Ina E Faapaʻū ma Tapuaʻi Mai iā te Aʻu”

8. Na faapefea ona faailoa mai e Satani le mea na ia manaʻo ai i le faaosoosoga lona tolu?

8 Faitau le Mataio 4:8-11. I le faaosoosoga lona tolu, na faailoa manino mai ai e Satani le mea o loo ia manaʻo i ai. Na faaali atu e Satani iā Iesu (atonu e ala i se faaaliga) “malo uma o le lalolagi ma o latou mamalu,” ae e leʻi faaalia ai a latou faiga faapiʻopiʻo. Na ia faapea atu iā Iesu: “Ou te avatu nei mea uma iā te oe, pe afai e tau lava ina e faapaʻū ma tapuaʻi mai iā te aʻu.” * O le mea lenā na manaʻo i ai Satani, o le tapuaʻiga. Na manaʻo Satani e tuua e Iesu lona Tamā, ae avea Lē e faaosooso ma ona atua. Na ofo atu e Satani iā Iesu se olaga e foliga mai e faigofie. O le uiga o le tala a Satani, e mafai ona maua e Iesu le pule ma le tamaoaiga o atunuu, e aunoa ma le oo iā te ia o puapuaga e pei o le pale tuitui, sasaina faamoʻamoʻa, ma le faasala i le laau e faapuapuagatia ai. Sa faia moni lava e Satani lenei ofo, ma e leʻi fesiligia e Iesu le pule a Satani i malo o le lalolagi. (Ioa. 12:31; 1 Ioa. 5:19) Sa maumauaʻi Satani e faia so o se mea ina ia liliuese ai Iesu mai i le tapuaʻiga mamā i lona Tamā.

9. (a) O le ā e matuā naunau ai Satani mai i tagata o le tapuaʻiga moni, ma ua faapefea ona ia taumafai e faaosoosoina i tatou? (e) O le ā e aofia ai i la tatou tapuaʻiga? (Tagaʻi i le pusa “O le ā e Uiga i ai le Tapuaʻiga?”)

9 O loo matuā naunau foʻi Satani i aso nei e tatou te tapuaʻi atu iā te ia, i se auala tuusaʻo po o se auala foʻi e iloagatā. I le avea ai o ia ma “atua o lenei faiga o mea a le lalolagi,” e peiseaʻī o loo avatu iā te ia le tapuaʻiga sesē a lotu a Papelonia le Aai Tele. (2 Kori. 4:4) Ae e lē o faamalieina o ia i le faitau piliona o tagata o loo auai i tapuaʻiga sesē. Ua naunau o ia e faaosoosoina tagata o le tapuaʻiga moni ina ia lē usiusitaʻi i le finagalo o le Atua. Ua ia taumafai e maileia i tatou e saʻilia le tamaoaiga ma le pule i lana lalolagi, nai lo o le ola i le olaga faa-Kerisiano lea e aofia ai le puapuagatia “ona o le amiotonu.” (1 Pete. 3:14) Pe a tatou lolo atu i lenā faaosoosoga ma tuulafoaʻia le tapuaʻiga mamā, ae avea ma vaega o le lalolagi a Satani, o lenā ua tatou ifo atu ma tapuaʻi iā Satani ma avea ai o ia ma o tatou atua. E faapefea ona tatou teena se faaosoosoga faapena?

10. Na faapefea ona tali atu Iesu i le faaosoosoga lona tolu, ma aiseā?

10 Seʻi mātau le auala na tali atu ai Iesu i le faaosoosoga lona tolu. Na ia faaalia le faamaoni atoatoa iā Ieova, e ala i le vave teena o Lē e faaosooso i le faapea atu: “Inā alu ese ia oe Satani.” E pei ona ia faia i uluaʻi faaosoosoga e lua, na sii mai loa e Iesu se mau mai i le Teuteronome o loo iai le suafa o le Atua: “Ua tusia, ʻE tatau ona e tapuaʻi iā Ieova lou Atua, ma e na o ia foʻi e tatau ona e avatu i ai le auaunaga paia.’” (Mata. 4:10; Teu. 6:13) Na teena e Iesu le faatosinaga o le mauaina o se tulaga taʻutaʻua i le lalolagi mo se taimi puupuu, ma se olaga faigofie e aunoa ma puapuaga. Na iloa e Iesu e na o lona Tamā e tatau ona tapuaʻia, ma o le tau ina faapaʻū ma tapuaʻi atu iā Satani e faaalia ai lona gauaʻi iā te ia. Na maumauaʻi Iesu e teena le avea o Lē e faaosooso ma ona atua. O le maumauaʻi o Iesu, ʻna alu ese ai le Tiapolo.’ *

“INĀ ALU ESE IA OE SATANI” (Tagaʻi i le palakalafa 10)

11. E faapefea ona tatou teena Satani ma ana faaosoosoga?

11 E mafai ona tatou teena Satani ma faaosoosoga a lana lalolagi leaga, auā i le pei o Iesu, e iai la tatou filifiliga. Ua tuuina mai e Ieova iā i tatou le meaalofa tautele, o le filifiliga saʻoloto. O lea, e leai se isi e mafai ona faamalosia i tatou e tuulafoaʻia le tapuaʻiga mamā, e oo lava i Lē e faaosooso, o se foafoaga agaga leaga ma malosi. Pe a tatou ʻtutumau e tetee atu iā Satani ma mausalī i le faatuatua,’ e pei lenā ua tatou faapea atu: “Inā alu ese ia oe Satani.” (1 Pete. 5:9) Ia manatua, na alu ese Satani ina ua maumauaʻi Iesu e teena o ia. Ua faamautinoa mai foʻi i le Tusi Paia: “Ia tetee atu i le Tiapolo, ona sola ese ai lea o ia mai iā te outou.”—Iako. 4:7.

E mafai ona tatou filifili e teena faaosoosoga a le lalolagi a Satani (Tagaʻi i palakalafa 11, 19)

Le Fili o le Tapuaʻiga Mamā

12. Na faapefea ona faaalia e Satani i le faatoʻaga i Etena o ia o le fili o le tapuaʻiga mamā?

12 O le faaosoosoga faaiʻu, na faamautinoa mai ai e Satani o ia o le uluaʻi fili o le tapuaʻiga mamā. I le faitau afe o tausaga muamua atu i le faatoʻaga o Etena, na faailoa mai ai e Satani lona ʻinoʻino i le tapuaʻiga iā Ieova. Na faasesēina Eva ma mulimuli ane ia tauanauina Atamu ia lē usitaʻi i le faatonuga a Ieova, ma iʻu ai i le avea o Satani ma o la taʻitaʻi ma pule. (Faitau le Kenese 3:1-5; 2 Kori. 11:3; Faaa. 12:9) O le mea moni, na avea o ia ma o la atua, ma na la tapuaʻi iā te ia e ui lava e la te lē iloa lelei lē na faasesēina i laʻua. O le fouvalega foʻi i Etena, e lē gata na luʻia ai e Satani le pule silisili ese a Ieova po o lana aiā e pule ai, ae na ia osofaʻia ai foʻi le tapuaʻiga mamā. E faapefea?

13. E faapefea ona aafia le tapuaʻiga mamā i le finauga i le pule silisili ese?

13 O le finauga i le pule silisili ese e aafia ai le tapuaʻiga mamā. E na o le Pule Silisili Ese moni o Lē na “foafoaina mea uma,” e tatau i ai le tapuaʻiga. (Faaa. 4:11) Na foafoaina e Ieova tagata lelei atoatoa o Atamu ma Eva ma tuuina i laʻua i le faatoʻaga o Etena. O lona finagalo ia faasolosolo ona faatumulia le lalolagi i tagata lelei atoatoa, o ē e lotomalilie e avatu le tapuaʻiga mamā iā te ia mai i o latou lotomamā. (Kene. 1:28) Na luʻia e Satani le pule silisili ese a Ieova, ona na ia manaʻonaʻo i le tapuaʻiga lea e na o le Alii Pule Silisili Ese o Ieova e tatau ona avatu i ai.—Iako. 1:14, 15.

14. Pe na taulau Satani i lana osofaʻiga i le tapuaʻiga mamā? Faamatala.

14 Pe na taulau Satani i lana osofaʻiga i le tapuaʻiga mamā? Na mafai ona ia faaliliueseina Atamu ma Eva mai i le Atua. Talu mai lenā taimi, ua faasagatau Satani i le tapuaʻiga moni, ma ua ia taumafai e faaliliuese le toʻatele o tagata mai iā Ieova le Atua. Sa faaauau taumafaiga a Satani e faaosoosoina tagata tapuaʻi o Ieova a o lumanaʻi le faa-Kerisiano. I le uluaʻi senituri T.A., na ia faapogaia le liliuese o tagata mai i le tapuaʻiga moni lea na faaleagaina ai le faapotopotoga Kerisiano, ma foliga ai ua faasolosolo ona mou atu le tapuaʻiga mamā. (Mata. 13:24-30, 36-43; Galu. 20:29, 30) I le amataga o le senituri lona lua T.A., na amata ai ona saisaitia faaleagaga mo se taimi umi tagata tapuaʻi i Papelonia le Aai Tele, le emepaea o lotu sesē o le lalolagi. Peitaʻi, e leʻi taulau Satani i le taofia o le finagalo o le Atua mo le tapuaʻiga mamā. E leai se mea e mafai ona taofia le Atua mai le faataunuuina o lona finagalo. (Isa. 46:10; 55:8-11) O lenei mea e aafia ai lona suafa, ma e gaoioi o ia i taimi uma e ōgatusa ma le uiga o lona suafa. E taulau manuia Ieova i le faataunuuina o lona finagalo!

O Lē e Puipuia le Tapuaʻiga Mamā

15. Na faapefea ona taulima e Ieova le ʻaufouvale i Etena ma faamautinoa e faataunuu lona finagalo?

15 Na vave gaoioi Ieova i le faatoʻaga i Etena e taulima le ʻaufouvale ma faamautinoa e faataunuu lona finagalo. (Faitau le Kenese 3:14-19.) A o iai lava Atamu ma Eva i le faatoʻaga, na faailoa mai ai e Ieova faasalaga o nei ʻaufouvale e toʻatolu e amata mai i lē na muamua agasala, o Satani, sosoo ai Eva ae mulimuli ai Atamu. A o fetalai tuusaʻo atu iā Satani o lē e lē vaaia lea na faapogaia le fouvalega, na valoia ai e Ieova le oo mai o le “fanau” o le a aveesea aafiaga o le fouvalega. E matuā tāua le matafaioi a lenā “fanau” folafolaina, i le faataunuuina o le finagalo o Ieova mo le tapuaʻiga mamā.

16. Na faapefea ona faaauau ona galue Ieova e faataunuu lona finagalo ina ua mavae le fouvalega i Etena?

16 Ina ua mavae le fouvalega i Etena, na faaauau ona galue Ieova e faataunuu lona finagalo. Na ia faia faatulagaga ina ia mafai ai e tagata lē lelei atoatoa ona tapuaʻi iā te ia i le auala e na te taliaina, e pei o le a talanoaina i le mataupu o loo sosoo mai. (Epe. 11:4–12:1) Na ia faagaeeina foʻi tusitala o le Tusi Paia e pei o Isaia, Ieremia, ma Esekielu e faamaumauina valoaga mataʻina e faatatau i le toe faafoʻisiaina o le tapuaʻiga mamā. O lenā toe faafoʻisiaga o se tasi o matua tāua o le Tusi Paia. O na valoaga o le a faataunuuina uma e ala i le “fanau” folafolaina, lea e avea ai Iesu Keriso ma vaega autū. (Kala. 3:16) O le tali atu a Iesu i le faaosoosoga lona tolu, na faaalia manino mai ai o ia o lē e puipuia le tapuaʻiga mamā. Ioe, na filifilia e Ieova Iesu e na te faataunuuina valoaga o le toe faafoʻisiaga. (Faaa. 19:10) O le a ia laveaʻia tagata o le Atua mai i le saisaitia faaleagaga, ma toe faafoʻisia le tapuaʻiga mamā i lona tulaga e tatau ona iai.

O le ā o le a E Faia?

17. Aiseā e tāua ai iā i tatou valoaga o le Tusi Paia e faatatau i le toe faafoʻisiaga?

17 O se fiafiaga le iloiloina o valoaga o le Tusi Paia e faatatau i le toe faafoʻisiaga, ma e faamalosia ai lo tatou faatuatua. E tāua iā i tatou na valoaga, auā e tatou te tulimataʻia le taimi o le a autasi ai foafoaga uma i le lagi ma le lalolagi i le tapuaʻiga mamā i le Alii Pule Silisili Ese o Ieova. E tatou te maua ai foʻi le faamoemoe, auā o loo aofia ai nisi o faamautinoaga faamāfanafanaloto o loo i le Afioga a le Atua. O ai se isi o i tatou e lē fia vaai i le faataunuuga o folafolaga a Ieova, e aofia ai le toetutū mai o ē pele iā i tatou ua maliliu, se lalolagi parataiso, ma le ola e faavavau i le soifua mālōlōina lelei atoatoa?—Isa. 33:24; 35:5, 6; Faaa. 20:12, 13; 21:3, 4.

18. O le ā o le a tatou iloiloina i lenei lomiga?

18 I lenei lomiga, o le a tatou iloiloina ai valoaga mataʻina o loo i le tusi o le Tusi Paia o Esekielu. O loo taulaʻi le tele o na valoaga i le toe faafoʻisiaina o le tapuaʻiga mamā. O le a tatou talanoaina le fesootaʻiga o valoaga a Esekielu i isi valoaga, le auala e faataunuuina ai e ala i le Keriso, ma le auala e tatou te aafia ai.—Tagaʻi i le pusa “Se Aotelega o le Esekielu.”

19. O le ā ua tatou faanaunau e fai, ma aiseā?

19 I le toafa o Iutaia i le 29 T.A., e leʻi mafai e Satani ona faaliliuese Iesu mai i le tapuaʻiga mamā. Ae e faapefea i tatou? Ua sili atu ona maumauaʻi Satani e faaliliuese i tatou mai i le tapuaʻiga moni. (Faaa. 12:12, 17) Tau ina ia fesoasoani lenei lomiga e faamalosia ai lo tatou faanaunauga e tetee atu i Lē e faaosooso. Tau ina ia faaalia foʻi i a tatou upu ma gaoioiga o loo tatou ioe atoatoa i upu nei, “E tatau ona e tapuaʻi iā Ieova lou Atua.” O le faia faapea, o le a tatou vāai ai i le faataunuuga o le finagalo mamalu o Ieova, o le autasi lea o foafoaga i le lagi ma le lalolagi i le avatu o le mea e tatau iā Ieova, o le tapuaʻiga mamā lea mai i ē e lotomamā!

^ E manatu nisi, o le uiga o le suafa o Ieova “E Gaoioi o Ia e Tusa ai ma Tulaga Manaʻomia.” E talafeagai lelei ma le matafaioi a Ieova, o Lē na foafoaina mea ma o Lē e faataunuuina lona finagalo.

^ Ua faapea mai se lomifefiloi faale-Tusi Paia e faatatau i faaupuga a Satani: “E pei o le uluaʻi faaosoosoga lea e leʻi taulau ai Atamu ma Eva . . . , o loo taulaʻi atu le fesili i le filifili po o le manaʻo o Satani po o le finagalo o le Atua, lea e aofia ai le avatu o le tapuaʻiga a lē o le tasi po o le isi. Ua faaauiluma e Satani o ia lava o se atua e suitulaga i le Atua moni e toʻatasi.”

^ E ese le auala o loo faatulaga ai e le Evagelia a Luka faaosoosoga, ae i le Evagelia a Mataio o loo faatulaga e tusa ma taimi na tutupu ai. Seʻi mātau mai māfuaaga nei e tolu. (1) Na faatomua e Mataio le faaosoosoga lona lua i le upu “ona,” e faailoa ai le mea e sosoo ai. (2) E talafeagai ona o faaosoosoga faaʻoleʻole e lua na amata i le faaupuga “Afai o oe o se atalii o le Atua,” ona sosoo ai lea ma le faaosoosoga ina ia solia ai le uluaʻi poloaʻiga. (Eso. 20:2, 3) (3) O le fetalaiga a Iesu “Inā alu ese ia oe Satani,” ua talafeagai ina ua uma le faaosoosoga lona tolu ma o le faaosoosoga mulimuli foʻi lea.—Mata. 4:5, 10, 11.