Alu i mataupu o loo iai

O Lee Gyo-won o se tasi o Molimau a Ieova o loo tuli lona faasalaga e 18 masina i le Daegu Detention Center ona o le teena o le auai i vaegaau. O ia faatasi ma isi e toʻa 100 i le falepuipui o loo faatalitalia le faaiʻuga iā Aokuso 30 mai i le Faamasinoga Maualuga, e faatatau i le mataupu o le solitū.

AOKUSO 24, 2018
South Korea

A o Lata le Faamasinoga, ua Amata Ona Iai le Faamoemoe o se Tasi o Loo Solitū

A o Lata le Faamasinoga, ua Amata Ona Iai le Faamoemoe o se Tasi o Loo Solitū

SEOUL, Korea i Saute—Iā Ianuari 2017, na tulaʻi ai Lee Gyo-won, e 21 ona tausaga i lenā taimi i luma o se faamasino i Korea i Saute, ma sa lelei ona faamoemoega ona na muaʻi filifilia ana upu o le a fai. O le sini o Lee ina ia faatalitonu le faamasino i māfuaaga ua ia matuā teena ai le auai i faigātaua, e lē o se solitulafono, ae e faavae mai i lona solitū ma lona talitonuga e lē auai i faiga sauā.

O Lee o se tasi o Molimau a Ieova, ma e tele ni māfuaaga na itiiti ai lona faamoemoe. A o faia lona faamasinoga, e 392 isi Molimau o loo i le falepuipui ona o lo latou solitū ma pe a tuufaatasi o latou faasalaga, e 588 tausaga. Talu mai le 1950, e silia i le 19,340 uso talitonu o Lee o ē na faafalepuipuiina mo le 36,800 tausaga pe a tuufaatasi. Na tupu lenei mea ona e leʻi faatagaina e le tulafono a Korea māfuaaga e lē auai ai i faigātaua.

Peitaʻi, talu mai le 2004, na iai nisi o faamasino na lē lelei o latou faalogona ona o le faaauau ona faafalepuipuiina o i latou e solitū, ma latou faia ai se faaiʻuga e lē sala le toʻa 90. O se tasi o Faamasino Sinia o Choi Jong-du o le Busan Appellate Court, na ia manatu o le filifiliga a le tagata lava ia e lē auai ai i faigātaua “e faavae i se ʻlotofuatiaifo’ malosi ma lelei ona o ona talitonuga faalelotu.”

Iā Iuni 2018, na faia ai loa e le South Korea’s Constitutional Court le faaiʻuga e tatau ona toe iloilo le Tulafono mo Auaunaga Faavaegāʻau, ina ia maua ai e i latou e solitū se isi auala e faatino ai la latou tautua. * E maua mai lenei faaiʻuga tāua ae ua tuai mo Lee. Na faapea mai Lee: “Ua uma aʻu taumafaiga faaletulafono e apili ai loʻu faasalaga. Ae o lea lava ua tuli loʻu faasalaga i le falepuipui i Daegu Detention Center.” E 18 masina le umi o lona faasalaga.

Ua faaopoopo atu Lee i le toʻatele o isi Molimau Korea na solitū, lea na amata mai lava i le taimi o le pulega a Iapani. Ina ua faafalepuipuiina ni Molimau talavou se toʻalua i Iapani i le 1939 ona o le tetee i le auai i vaegāʻau, na amata taofia ai loa e isi malo ia Molimau i Iapani, Taiwan ma Korea (lea na taʻua muamua o Chosun). Na tetee ia Molimau e toʻa 38 na falepuipui i Korea e avatu ni faaaloaloga faapitoa i le emeperoa o Iapani ma lagolagoina a latou faigātaua. E toʻalima Molimau na faafalepuipuiina na maliliu ona o le leaga o tulaga na latou i ai, ae na faasaʻoloto isi ina ua toʻilalo Iapani i le 1945.

O nisi o le 19,340 o Molimau a Ieova o ē o loo faasala ona o o latou lotofuatiaifo.

Ua silia ma le senituri o solitū pea ia Molimau e lē auai i auaunaga faavaegāʻau. E faavae o latou talitonuga mai i manatu o le Tusi Paia ma faaaʻoaʻoga a uluaʻi Kerisiano, e talitonu Molimau e tatau ona lē auai Kerisiano i faigātaua ona e leai sa latou aiā e fasiotia ai se isi tagata. E lē gata i lea, o loo faaauau pea ona solitū Molimau mai i faiga faapolotiki, ona latou te vaai iā i latou o sui o le Malo o le Atua.

A o faagasolo le Taua Muamua a le Lalolagi, na fesagaʻia ai e Molimau (o ē na taʻua o Tagata Aʻoga o le Tusi Paia) ia le tele o faigatā ona o lo latou lē lagolagoina o faigātaua. I Peretania, e pe ā ma le 400 Molimau na teena lo latou auai atu i le vaegāʻau. Ae i le Taua Lona Lua a le Lalolagi, na faia aʻe i Molimau i le Iunaite Setete le vaega pito i toʻatele o ē na solitū i le falepuipui, e pe ā ma le 4,440 i latou.

O se tasi o vala sili na faailoa ai le loloto o talitonuga o Molimau, o lo latou talaaga i sauāga a le ʻau Nasi. Na fasiotia e le ʻau Nasi le pe ā ma le 400 Molimau, ona o lo latou solitū. E silia ma le toʻa 1,000 isi Molimau na maliliu ona o sauāga ma le leaga o tulaga na nonofo ai i nofoaga mo faasalaga ma falepuipui, ona o lo latou faatuatua. Na faapea mai se tusitala o le talafaasolopito o Robert Gerwarth, “ua na o le pau lenei o le vaega na sauāina i lalo o le Third Reich ona o o latou talitonuga faalelotu.”

Ua lauiloa ia Molimau i Korea i le aupito i umi ona latou fesagaʻia faasāsāaga ona o o latou lotofuatiaifo. Na maliu le tamā o Lee Gyo-won i le valu o ona tausaga i se faalavelave, ae na aʻoaʻoina o ia e lona tinā e faatatau i le Tusi Paia ma le tāua o le mulimuli i lona lotofuatiaifo. Na faapea mai Lee “Pe a ou malamalama i le māfuaaga na foafoaina ai i tatou, ua atili ona ou alofa ai iā Ieova loʻu Atua. E mai i lenā taimi, ua ou matuā talitonu i le mea e ao ona ou faia.”

I le iloa e Lee o le a iai le taimi e falepuipui ai o ia, na ia filifilia ai loa se galuega o le fausia o totonu o fale. Na ia fuafua e fai ana ia galuega pe a māeʻa ona tuli lona faasalaga, ona e mautinoa e faigatā ona maua sana galuega ona ua faamauina o ia o se tagata solitulafono ona sa faafalepuipui.

Na faapea mai Lee e faatatau i le aso o lona faamasinoga, “Na ou matuā naunau lava e faamaonia ou te lē solitulafono, ona o laʻu lava filifiliga e tusa ai ma loʻu faatuatua ma loʻu lotofuatiaifo.” Na mafaufau o ia i uluaʻi Kerisiano o Setefano ma Paulo, o ē na puipuia lo la faatuatua a o faamasinoina i laʻua. Na faapea mai Lee, “Na tele atu taimi na ou tautala ai nai lo o aʻu upu na aʻo.”

Iā Aokuso 30, 2018, o le a faatautaia ai e le Faamasinoga Maualuga a Korea i Saute lenei faamasinoga, ma iloilo ai le faaiʻuga a le Faamasinoga e Iloiloina Tulafono Faavae, ina ia faia se fuafuaga i le tulafono mo tagata e solitū ona o o latou lotofuatiaifo. O le faaiʻuga mai i le faamasinoga maualuga o le a aafia ai mataupu e 900 o loo iai i faamasinoga eseese. E lē gata i lea, e 117 Molimau o loo solitū, e aofia ai ma Lee o loo faaauau pea ona iai i le falepuipui e faatali ai pe faamagaloina i latou e le peresitene o Korea i Saute. E ui atonu o le a iai pea Lee i le Daegu Detention Center iā Aokuso 30, ae e naunau atu pea i iʻuga o na faamasinoga.

E ui na faasalaina o ia e le faamasinoga, ma teena lana apili, ae o loo faamoemoe pea o ia mo se iʻuga lelei mo ona uso talitonu. “E talosia ou te lavea i le vaega mulimuli o le a faafalepuipuiina ona o le solitū, o se olaga i le falepuipui na māfua ona o loʻu alofa mo isi, ae e silisili ai loʻu alofa mo le Atua ma ana mataupu silisili.”

Faafesootaʻi Mai mo Mataupu Tau Faasalalauga:

Faavaomalo: Paul S. Gillies, Ofisa o Faamatalaga mo le Lautele, +1-845-524-3000

Korea i Saute: Hong Dae-il, +82-31-690-0055

^ pala. 5 Tagaʻi i le mataupu “Toe Faasaʻo ni Faaiʻuga Sesē na Feagai ma Ē na Solitū Ona o o Latou Lotofuatiaifo: O se Faaiʻuga a le Faamasinoga o Tulafono a Korea i Saute ua Leva Ona Faatalitalia.”