Enda pane zvauri kuda

Enda pakanzi zviri mukati

Ndingaita Sei Kuti Ndisarara Nomunhu Wandisina Kuroorana Naye?

Ndingaita Sei Kuti Ndisarara Nomunhu Wandisina Kuroorana Naye?

Vechiduku Vanobvunza Kuti . . .

Ndingaita Sei Kuti Ndisarara Nomunhu Wandisina Kuroorana Naye?

“Pandakanga ndava nemakore 19, ndakarara nomumwe mukomana wokuchikoro. Handigoni kukutsanangurirai kuti zvakanditambudza zvakadini. Ndakasara ndichinzwa sendisingakoshi.”—Laci. *

“TIZAI ufeve,” Bhaibheri rinorayira kudaro. (1 VaKorinde 6:18) Zvisinei, zvinoita sokuti vechiduku vashomanana nhasi vanoda kuteerera mashoko eBhaibheri uye havarari nomumwe munhu kusvikira varoorana naye. Kufanana naLaci, vamwe vakakurirwa nemanzwiro avo uye vakazotambura nokurwadziwa uye hana yavo inovanetsa.

Kutaura zvazviri, hazvisi nyore kuti munhu azvidzore kana achinzwa kuda kurara nomumwe munhu. Sezvinotaura bhuku rinonzi Adolescent Development, kuchinja kwemakemikari omuviri pakuyaruka kunotoguma “nokuwedzera kwemanzwiro okuda kurara nomumwe munhu.” Paul anobvuma kuti, “Dzimwe nguva, pfungwa dzokuda kurara nomumwe munhu dzinopinda mumusoro mangu pasina kana chikonzero chaicho.”

Asi, purofesa wezvirwere zvevana vaduku anonzi Howard Kulin anoti: “Kupomera makemikari omuviri kuti ndiwo anokanganisa mufambiro wevari kuyaruka kutaura zvisizvo.” Anotsanangura kuti zvimwe zvinhu zvisiri zvomumuviri zvine zvazvinoitawo. Chokwadi, zvinhu zvisiri zvomumuviri—kunyanya kufurirwa nevezera ravo—kunogona kunyengera kwazvo.

Mubhuku rake rinonzi A Tribe Apart, mumwe munyori anonzi Patricia Hersch anotaura kuti “vechiduku vakaumba nzanga yavo voga. . . . Harisi boka revanhu vezera rimwe chete bedzi, asi rinotozova boka rakazviparadzanisa [nevanhu vakuru], inzanga ine tsika dzayo nemitemo yayo.” Zvisinei, “tsika” ne“mitemo” zvevechiduku vakawanda nhasi zvinowanzokurudzira kuti munhu atevedzere manzwiro ake okuda kurara nomumwe munhu pane kuzvidzora. Saka vakawanda vanganzwa vachimanikidzwa kuedza kurara nomumwe munhu wavasati varoorana naye.

Kunyange zvakadaro, pwere dzechiKristu nouchenjeri dzakatsunga kusaita marudzi ose oufeve, dzichiziva kuti Mwari anohushora se“mabasa enyama.” * (VaGaratiya 5:19) Zvisinei, ungaramba wakachena sei paunotarisana nezvinetso zvakakura?

Tsvaka Shamwari Dzakachenjera

Sezvineiwo, kunyange zvazvo vamwe vanhu vachigona kukukanganisa, shamwari dzakanaka dzinogona kukukurudzira kuita zvakanaka. Zvakafanana nezvinotaurwa neBhaibheri, kuti: “Fambidzana navakachenjera, ugova wakachenjerawo.” (Zvirevo 13:20; 1 VaKorinde 15:33) Mushumo weWorld Health Organization (WHO) wakataura kuti “vachiri kuyaruka vanenge vaine ukama hwakanaka nevabereki vavo, uye nevamwe vanhu vakuru pamwe chete nevezera ravo vane hanya” uye “vanodzidziswa tsika uye vanoudzwa pokugumira . . . kashoma kuti vazova ivo vanotanga kukumbira kurara nomumwe munhu.”

Kuva noukama hwakanaka nevabereki vako kunogona kuguma nezvakanaka. Joseph anoyeuka kuti, “Vabereki vangu vakandibatsira chaizvo kuti ndikurire pfungwa yokuda kurara nomunhu.” Chokwadi, vabereki vanotya Mwari vanogona kukudzidzisa tsika dzinobva muShoko raMwari uye kukuratidza pokugumira. (VaEfeso 6:2, 3) Vanogona kukutsigira pakuedza kwaunoita kuramba wakachena.

Chokwadi, kutaura navo pamusoro penyaya dzokurara nomumwe munhu chingava chinhu chakaoma pakutanga. Asi ungashamisika kuti vanonzwisisa sei manzwiro aunoita. Yeuka kuti, ivowo vaimbova vaduku. Naizvozvo, Sonja anorayira vamwe vechiduku kuti, “Taurai nevabereki venyu, uye musanyara kutaura navo nezvokurara nomumwe munhu.”

Zvakadini kana vabereki vako vasingateveri zvinodiwa neBhaibheri? Kunyange zvazvo uchivakudza, ungada kutsvaka mazano kune vamwe vanhu vasiri vemhuri yenyu. Paul, ambotaurwa pakutanga, anoti, “Panyaya iyi ndinobatsirwa nevaKristu vakaroorana vane ruzivo.” Kenji, musikana muduku ana amai vasingatendi, anotiwo, “Kana ndichida zano, ndinoenda kune vane ruzivo vanokurudzira mune zvokunamata.” Asi anonyevera kuti, “Handishamwaridzani nevaya vasina tsika dzakanaka, kunyange vachitaura kuti vanotenda zvandinotendawo.”

Pane dzimwe nguva, ungafanira kungwarira shamwari dzako muungano yechiKristu. Bhaibheri rinotiyeuchidza kuti paboka rakakura ripi neripi, pachava nevamwe vasingazozvibati zvakanaka. (2 Timoti 2:20) Unofanira kuitei kana ukaona kuti dzimwe pwere muungano yenyu, ‘dzinovanza zvadziri’? (Pisarema 26:4) Usashamwaridzana nevakadaro, uye tsvaka shamwari dzichatsigira kutsunga kwako kuramba uine tsika dzakachena.

Ramba Mashoko Anokuvadza

Unofanirawo kuedza kuzvidzivirira pamifananidzo inonyadzisira uye kutaura zvepabonde nechibhende zvatekeshera mumabhuku, magazini, mavhidhiyo enziyo, mitambo yemavhidhiyo, mafirimu uye paIndaneti. Zvinhu zvinobudisa nhau zvinoratidza kurara nomumwe munhu musati maroorana sechinhu chinonakidza, chinofadza, uye chisina ngozi. Zvinoguma nei? Kenji, ane mashoko ambotaurwa pamusoro apa, anobvuma kuti: “Ndaiona purogiramu yakanga ichingobudisa zvepabonde pose pose, uye ichitobudisa zvinhu zvoungochani. Pakupedzisira, ndakatanga kukanganwa kuti Jehovha anokoshesa sei nyaya idzi.”

Chokwadi ndechokuti, varaidzo yakakurumbira inovanza zvinoitika chaizvo vanhu pavanorara vose vasina kuroorana—pamuviri pasingadiwi, kuroorana musati magadzirira, uye zvirwere zvinotapuriranwa pabonde. Saka usanyengedzwa nevaya “vanoti zvakaipa ndizvo zvakanaka, uye zvakanaka kuti ndizvo zvakaipa.”—Isaya 5:20.

Yeuka mashoko aZvirevo 14:15, anoti: “Usina mano unotenda mashoko ose; asi wakangwara unongwarira mafambiro ake.” Kana ukasanganidzana nemifananidzo inoratidza zvepabonde kana kuti inoita kuti ude zvepabonde paunenge uchiverenga, uchitsvaka mashoko paIndaneti, kana kuti uchiona TV, kurumidza kuita chimwe chinhu! Vhara bhuku racho, vhara kombiyuta yako, kana kuti chinja chiteshi chacho! Ibva watanga kufunga nezvechimwewo chinhu—chimwe chinhu chakanaka. (VaFiripi 4:8) Kana ukaita izvozvo, uchadzivisa pfungwa dzakaipa dzisati dzawana nguva yokukura.—Jakobho 1:14, 15.

Ngwarira Mamiriro Ezvinhu Angakuisa Pamiedzo

Pane wauri kudanana naye here? Saka unofanira kungwarira. Bhaibheri rinotinyevera kuti: “Mwoyo unonyengera kupfuura zvinhu zvose, wakaora chose.” (Jeremia 17:9) Zviri nyore kuti kuratidzirana rudo kugume kwava unzenza. Ronga nzira dzinoshanda dzokuzvidzivirira, dzakadai sokuva nomuperekedzi akakodzera kana kuti kuonana muine vamwe vanoita zvakanaka. Musava moga munzvimbo dzingakuisai pamuedzo.

Zvisinei, pamwe wakatovimbisana kuroorana nomumwe munhu uye unofunga kuti kuratidzirana rudo kungava kwakakodzera. Kunyange zvakadaro, mumwe mushumo weWHO unonyevera kuti: “Vanhukadzi vazhinji vanenge vanorara nevarume vasina kuvaroora pavanenge vava pedyo nokuchata, kunyange munzvimbo mazvisingabvumirwi.” * Naizvozvo, zivai pokugumira pakuratidzirana rudo uye mukadaro munozvidzivirira pakurwadziwa mwoyo pasina chikonzero.

Kunyange zvazvo zvichivhundutsa, pwere zhinji—kunyanya vasikana vaduku—vanowanzomanikidzwa kurara nomumwe munhu. Maererano nokumwe kuongorora, “60 muzana yevasikana vokuU.S. vari kuyaruka vakanga varara nevakomana vasati vasvika makore 15, uye izvi vakazviita vasingadi.” Vanhu vanoita zvakaipa vanowanzoshandisa simba kuti vamanikidze vamwe kuita zvavanoda. (Muparidzi 4:1) Somuenzaniso, Bhaibheri rinotiudza kuti Amnoni mwanakomana waMambo Dhavhidhi ‘akada’ hanzvadzi yake Tamari akamunyengera kuti amumanikidze kurara naye.—2 Samueri 13:1, 10-16.

Izvi hazvirevi kuti zvakaoma kunzvenga kubatwa chibharo kana kuti kumanikidzwa kurara nomumwe munhu. Kana ukangwarira ngozi, ukadzivisa mamiriro ezvinhu anoedza, ukakurumidza kuita chimwe chinhu paunenge wava kuda kubatwa chibharo, ungaita zvakawanda kuti uzvidzivirire. *

“Batanidza” Mwoyo Wako

Tinovimba kuti mazano atakurukura pano achakubatsira pakurwisa kwako kuti urambe wakachena. Asi pakupedzisira, zviri mumwoyo mako zvichatema mufambiro wako. Jesu akati “mumwoyo munobuda . . . ufeve.” (Mateu 15:19) Naizvozvo unofanira kuramba muitiro wokuva “nemwoyo miviri” (asingaoneki paari kana unyengeri) panyaya iyi inokosha kwazvo.—Pisarema 12:2; 119:113.

Kana ukazombonzwa kutsunga kwako kusisina kusimba kana kuti wava nemwoyo miviri, nyengetera sezvakaita Dhavhidhi paakateterera kuti: “Batanidzai mwoyo wangu kuti nditye zita renyu.” (Pisarema 86:11) Pashure paizvozvo, ita maererano nezvaunonyengeterera nokudzidza Bhaibheri nemabhuku eBhaibheri uye kushandisa zvauri kudzidza. (Jakobho 1:22) Lydia anoti: “Ndinokurudzirwa kudzivisa miedzo yokuda kurara nomumwe munhu nokugara ndichifunga kuti ‘hapana chifeve kana munhu asina kuchena ane nhaka ipi neipi muumambo hwaMwari.’”—VaEfeso 5:5.

Kurega kurara nomumwe munhu wausina kuroorana naye kungasava nyore. Asi uchibatsirwa naJehovha, unogona kuramba wakachena uye ungazvidzivirira iwe nevamwe pakurwadziwa zvikuru nokutambura zvakanyanya.—Zvirevo 5:8-12.

[Mashoko Omuzasi]

^ ndima 3 Mazita akachinjwa.

^ ndima 8 Ona nyaya inoti “Vechiduku Vanobvunza Kuti . . . Zvakaipei Kurara Mose Musati Maroorana?” iri mumagazini yedu yaAugust 8, 2004.

^ ndima 21 Ona chitsauko 29 chebhuku rinonzi Mibvunzo Inobvunza Vechiduku—Mhinduro Dzinoshanda, rakabudiswa neZvapupu zvaJehovha.

^ ndima 23 Mazano ane chokuita nenyaya iyi akataurwa munyaya dzinoti “Vechiduku Vanobvunza Kuti . . . ” “Kushupwa Mune Zvevatano—Ndinogona Kuzvidzivirira Ndimene Sei?” uye “Ndingaita Sei Kuti Mukomana Wangu Asandibata Zvakaipa?” dziri mumagazini yedu yaSeptember 8, 1995 neyaJuly 8, 2004.

[Mufananidzo uri papeji 29]

Kutaurira vabereki vako manzwiro aunoita kunogona kukubatsira kuti urambe wakachena

[Mufananidzo uri papeji 30]

Kuva nevamwe vane mufambiro wakanaka paunenge uine waunodanana naye kungakudzivirira