Lendá lá ɔwɔmbɔ w'akambo

Lendá lá akambo lá yombasɛ́

DJAMBA DJƐ WEKELO 38

Toyale la balo lá deko djɛ mvu

Toyale la balo lá deko djɛ mvu

‘Owila wotayala l’ofutano edjinge lako onto woonanyɛki lá ɛnɔnyi wɛsɔ, ladjikɛnde Yehova ɔpɛyɛka mbamba kɛ mpomola.’​—2ƐK. 14:6.

YEEMBO 60 Lɔkɔ longoyala mpanda le wɔ (lá Otetela)

LA YOPASƐ *

1. Wina wɔkɔnge w’okoka ndjala wolo nkambela Yehova?

OKANELƐ mo, etena kɛkɔnge kelekɔ wolo lewɛ djɛ nkambela Yehova, wina woyalɛ l’ekakasano kana wina wingopalekɔ l’ekakasano? Wina woyɛso l’ekakasano, ndeke wɔdju leso djɛ ndapɛyɛ le Yehova. Koko kɛkɔnge koyɛso ladjɛ nangha wina w’oyɛso la mvu lá lowiko lɔso? Iso nkoka nyimɛ yimba djɛ nkambela Ndjambe? Yehova ewoyɛka as’Isariyɛlɛ lá kɛnɛ kelendana l’akambo wakoka ndakomela.​—Mvu. 6:10-12.

Nkfumi Asa ɔsaka n’kano djɛ ntshita n’kɛlɛsiya dj’engolo (Lenda etenyi 2) *

2. Ndjɔmbɔmba kɛkɔnge Nkfumi Asa ndatshike?

2 Nkfumi Asa alekɔ ndjɔmbɔmba kɛ wɔlɔ k’onto wokambisa la balo lá wopo wɔ ndoyawɛkɛ tshɛ te Yehova. Nde atakambela Yehova ngo la n’tena djɛ ndayalaka l’ekakasano toko koko edjinge la deko djɛ mvu. Ngo má bango djɛ lowiko lɔnde, ‘Asa ilaka oloko wɔnde onkfumɔ te Yehova.’ (1 Nk. 15:14, nɔtɛ) Yopo imɔtshi yɛ Asa ndenyɛ djɛnde akambelaki Yehova l’oloko onkfumɔ nde má wopo wɔ ndimɛ n’kɛlɛsiya dj’engolo má Juda. Bible ntepelaka ante ‘nde imɛka todjena tiyatshumbaka elambo t’ase ewila enkina edjinge n’tena djel’adjiko, nde asɛpɛtanyɛka mpengu yɛ l’ave la mpengu yɛ l’etamba.’ (2 Ɛk. 14:3, 5) Nde imɛka edjinge ndoyi kɛnde kɛ womoto Maaka, má ekopo kɛnde kɛ nyangho nkfumi. Ladjikɛnge? Ladjikɛnde nde atshindaki anto djɛ ntɛmɔla isakandole.​—1 Nk. 15:11-13.

3. Kɛkɔnge k’ɔkɔpaso nyɛna la djamba djɛnɛ?

3 Asa atakoma ngo la nyimɛ n’kɛlɛsiya dj’engolo toko. Nde akawoyɛka etolo kɛ nsɔsɔlɔ, akotshɛka ase Juda dj’iwɔ nkalɔ ntɛmɔla Yehova. Yehova atshɔkɔlaka Asa l’ase Isariyɛlɛ la ndapɛyɛ eleko kɛ mvu. * L’ila k’ɛnɔnyi djomi wɛlɔndjɛlɔ kɛ Asa, ‘owila wotayala l’ofutano.’ (2 Ɛk. 14:1, 4, 6) Lá djamba djɛnɛ, tɛna lɔ wopo wɔ Asa ndakambe l’eleko kɛ mvu. Tɔngɛna lonkina ndjɔmbɔmba y’Akristo wal’eleko kɛ ntondo, w’awisa wapɔ má eleko kɛ mvu ngete Asa. L’ekom’ekomo, tongokadjimola lá woopó wɔnɛ: Ntsha tintansɛ l’owila wɔ ewandji wɛ lɛɛta awolawɔ dj’Ewakɛ wɛ Yehova ntɛmɔla, wopo wɔkɔnge okokaso nkamba l’eleko kɛ mvu kɛsɔ?

WOPO WƆ ASA NDAKAMBE L’ELEKO KƐ MVU

4. Lá nkilika 2 Ɛkɔndɔ 14:2, 6, 7, wopo wɔkɔnge Asa ndakambe l’eleko kɛ mvu?

4 Wala 2 Ɛkɔndɔ 14:2, 6, 7. Asa ashimelaka owila ante Yehova ndeke ‘lombapɛyɛ eleko kɛ mpomola l’enkoko wɛkɔ enkfumɔ.’ Asa atɔsa eleko kɛ mvu kɛsɔ etengo eleko kɛnsasanga la lowiko toko. Koko, nde atateyɛka mpika ewila, m’pele, n’tange edjinge nkfuke. Nde ashimelaka ase Juda ante: ‘Owila wolekɔ ngo l’akatshi waso.’ Kɛkɔnge kɛ Asa ndakɔpɛ ntepela? Nde akɔpaka ntepela ante, anto walekɔ la lotshungɔ lɔ mpeetaka lá owila wɔ Ndjambe ndombapɛyɛ edjinge mpika ipa la ndjoka wɔma w’antonyi. Nde ashimelaka anto wande djɛ mba wapɔ l’eleko kɛ mvu kɛsɔ.

5. Ladjikɛnge Asa ndafudjɛ lofulo l’angala wande?

5 Asa akambaka lonkina l’eleko kɛ mvu kɛsɔ djɛ nfudjɛ lofulo l’angala wande. (2 Ɛk. 14:8) N’kambo n’tshɔ nyɛnyɛka djɛnde atayawɛkɛki te Yehova? Lako. Koko, Asa ewaki ante, etengo oyɛnde nkfumi, nde alekɔ l’odjito wɔ nkfumba anto wande dj’iwɔ ndjalɔngɔsɔla lá kɛnɛ kelendana l’ekakasano wengakomela. Asa ewaki lonkina ante, eleko kɛ mvu kɛsɛnaki ase Juda kɛsɔ kepangotshikala lotshinda, kɛsɔ ndeke oyisa ndonanghema.

WOPO WƆ AKRISTO WA L’ƐTƐNDƆ KƐ NTONDO IYAKAMBE L’ELEKO KƐ MVU

6. Wopo wɔkɔnge Akristo wa l’ɛtɛndɔ kɛ ntondo iyakambe l’eleko kɛwɔ kɛ mvu?

6 Kaanga iyapomanaka mbala imɔtshi l’ekakasano, Akristo wa l’ɛtɛndɔ kɛ ntondo wayalaki l’eleko kɛ mvu. Kɛkɔnge k’iyananghaka l’eleko kɛ mvu kɛsɔ? Apame la wamato wa n’kɔmano wasɔ, wakindjɛka mpoposanyɛ losango lɔ wɔlɔ ipa la mpekɔ. Onkanda wɔ Elemo ntepelaka dj’iwɔ ‘wakɛndaka lá wɔma wɔ Yehova.’ Iwɔ wakindjɛka mpoposanyɛ losango lɔ wɔlɔ, edjinge eposelo weyalisa la n’kambo n’tshɔ nde, iwɔ ‘wakindjɛka nfula.’ Kɛsɔ nyɛnyɛka djɛ, Yehova atshɔkɔlaka osasalo woyalisa lawɔ l’olemo w’ipoposanyɛ l’eleko kɛ mvu kɛsɔ.​—Ele. 9:26-31.

7-8. Kɛkɔnge kɛ Poolo ny’Akristo ankina iyananghe wina w’iyawa mbamba? Pakisola.

7 Akristo wa l’ɛtɛndɔ kɛ ntondo wananghaki kenkfumɔ kiyakokaka nangha djɛ mpoposanyɛ losango lɔ wɔlɔ. Ndjɔmbɔmba, wina wɔ ɔpɔstɔlɔ Poolo ndɛnyi ante lokfuke lɔ wiso w’ekekete lombodjipɔ lende l’Ɛfɛsɛ, nde akambaka la mbamba kɛsɔ djɛ mpoposanyɛ edjinge nkfumba ambeki l’owila wɔsɔ.​—1 Kɔ. 16:8, 9.

8 Poolo ny’Akristo ankina wawaka mbamba k’enkina kɛ mpoposanyɛ le anto efula l’ɔnɔnyi wɔ 49 Ɛ.K., wina wɔ apɔstɔlɔ la tokokolo telá Jerusalɛmɛ iyɔshi n’kano djelendana la wopelo wɔ ntɛtɔ. (Ele. 15:23-29) M’ɔkɔngɔ w’iwɔ ndjewoyɛ n’tshumano n’kano djɛkɔ, ambeki wananghaka la wolo djɛ mpoposanyɛ ‘losango lɔwɔlɔ lolendana l’otepela wɔ Yehova.’ (Ele. 15:30-35) N’kambo n’tshɔ djalaka l’eposelo wɛkɔnge? Bible ntepelaka ante ‘n’tshumano dj’etakindjɛki ngo nkemba lá djawo ko lofulo l’anto lotahandaki ngo panda lofu la lofu.’​—Ele. 16:4, 5.

TOKAMBE LA ELEKO KƐ MVU KƐ LƆƆKO KƐNƐ

9. Kɛkɔnge kenanghema l’ewila efula lɔɔko kɛnɛ, edjinge kɛkɔnge koyɛso ladjɛ ndaawopola isomɛlɛ?

9 L’ewila efula lɔɔko kɛnɛ, tolekɔ la lotshungɔ lɔ mpoposanyɛ ipa l’ekakasano. Intansɛ nde l’owila wolekɔ la lotshungɔ lá wayi w’ɔtɛmwɛlɔ? Ntsha ee, koyawopola nghɔmɛlɛ ente, ‘wopo wɔkɔnge wokambami la lotshungɔ lɔsɔ?’ L’etsho w’ekomo wɛnɛ, olonganyelo wɔ Yehova wonangha kampanyɛ k’olemo w’ipoposanyɛ la wɔ ndjekɛ anto, la wopo w’andja iyotɛnaka kanga lofu. (Mar. 13:10) Enkambi wɛ Yehova walekɔ l’akambo efula wanangha l’olemo wɔsɔ.

Efula k’anto mbaka ɛtshɔkɔ efula má ntshɔ ntopoposanyɛ l’ewila enkina kana ndakanyɛ anto ankina watepela otepela onkina (Lenda etenyi 10-12) *

10. Kɛkɔnge kɛ 2 Timɔte 4:2 otokeketshɛnde djɛ nangha?

10 Wopo wɔkɔnge w’okokɛ mba wapɔ m’eleko kɛ mvu? (Wala 2 Timɔte 4:2.) Ladjikɛnge ngopashishima wina wɛko edjinge ndenda ntsha wɛ kana ose nkfumbo kɛnyo kɛmɔtshi nkoka ndapɛyɛ efula l’olemo w’ipoposanyɛ, ndjɔmbɔmba nkamba etengo yat’ekalo? Ɔnɛ apalekɔ etena kɛ ndaapɛyɛ djɛmpona djɛ ndjala l’okfudji wɔ n’kete dj’ela demba, n’kete djepangotowikɛ l’efungefunge k’ekekete keyaye.​—Woo. 11:4; Mat. 6:31-33; 1 Dj. 2:15-17.

11. Kɛkɔnge k’anto amɔtshi onanghawɔ djɛ nkotshɛ anto efula djɛ ndjoka losango lɔ wɔlɔ?

11 Ansakodji efula wambeka etepela enkina djɛ nkotshɛ anto ankina dj’iwɔ ndjeka akambo walendana la Yehɔva. Olonghanyelo wɔ Ndjambe womboposɛ n’kete efula djɛ ntokotshɛ djɛ mpoposanyɛ l’etepela efula. Ndjɔmbɔmba, l’ɔnɔnyi wɔ 2010, enkanda wɛso waposaki nsuke l’etepela 500. Lɔɔko kɛnɛ, lofulo lombohanda polo l’etepela ndekana 1 000!

12. Wina w’anto ekameyɛwɔ losango l’Onkfumi l’otepela wɔwɔ wɔ lowotshɔ, oyawokakawɔ ngete mo? Pɛyɛ ndjɔmbɔmba.

12 Wopo wɔkɔnge woyawokaka anto wina wokawɔ Otepela wɔ Ndjambe l’otepela wɔwɔ wɔ lowɔtshɔ? Tokolenda Ndjɔmbɔmba kɛ nkaana kɛso kɛmɔtshi kewisa wapɔ má losanghanyɛ lɔ rɛjɔ lonanghemisa lá Memphis, Tennessee, l’États-Unis. Losanghanyɛ lɔkɔ lonanghemaka l’otepela wɔ Kinyarwanda, otepela wotepelama ngo lá Rwanda, lá Congo (Kinshasa), edjinge lá Uganda. Wina wɔ nkaana kɛsɔ ndakilika losanghanyɛ l’otepela wɔwɔ wɔ lowotshɔ nde atepelaka ante: “Ɔnɛ ndeke mbala kɛ ntondo kɛ momekameyɛ losanghanyɛ lá wopo wɔ wɔlɔ kaanga momintansɛ l’États-Unis l’ila k’ɛnɔnyi 17.” Nyɛnamaka papoo ente, losanghanyɛ lɔkɔ lokotaka oloko wɔ nkaana kɛnɛ ladjikɛnde ekameyɛka losanghanyɛ l’otepela wɔnde wɔ lowɔtshɔ. Ntsha olekɔ la mbamba, okoka ndjeka otepela onkina djɛ wɛ nkotshɛ anto w’eletatshi kɛnyo kɛ looko wapatepelaka otepela wɔnyo? N’kambo n’tshɔ nkoka ndjala wɔndju ladjikɛnde l’etatshi kɛ looko kel’otshumano wɔnyo, anto ndaawokaka wɔlɔ wina wotepelawɔ otepela onkina? Wɛ ladjɛ nangha la wolo djɛ mba ɛtshɔkɔ efula.

13. Wopo wɔkɔnge wananyɔ welá Russie iyakambe la eleko kɛ mvu?

13 Apalekɔ wananyɔ ankfumɔ ndeke lalotshunghɔ lɔ mpoposanyɛ lá n’tshandjawala. L’ewila ɛmɔtshi, wananyɔ waso wapalekɔ la lotshungɔ lɔ mpoposanyɛ lá n’tshandjawala, ladjikɛnde ewandji wɛwɔ wɛ lɛɛta wambashimba dj’ipa nangha olemo w’ipoposanyɛ. Kolenda ndjɔmbɔmba kɛ waananyɔ waso welá Russie. Iwɔ wɛnaka ndjolo l’ila k’ɛnɔnyi efula, koko lá Ngɔndɔ k’asato 1991, ewandji wɛ lɛɛta w’apɛyɛka lotshungɔ lɔ ntemɔla. L’etena kɛsɔ, wayalaka ngo l’asakondji w’Onkfumi 16 000 toko lá Russie. Mɔkɔngɔ w’ɛnɔnyi akum’ape, lofulo l’asakodji lohandaka ndekana 160 000! Nyɛnamaka djɛ, waananyɔ waso wakambaka la balo wina wiyawa lotshungɔ. Eleko kɛ mvu kɛsɔ ketayala ila. Koko kaanga akambo iyatshikitana l’owila wɔkɔ iwɔ watshikalaka l’osasalo te Yehova. Iwɔ wakindjɛ nangha k’enkfumɔ k’okokawɔ nangha djɛ ndokambela.

ELEKO KƐ MVU KEPANGOYALA ILA

M’ɔkɔngɔ wɔ Nkfumi Asa ndɔmba l’eshikikelo, Yehova apɛyɛka Juda mpongo má oloyi w’ekekete w’angala (Lenda etenyi 14-15)

14-15. Wopo wɔkɔnge Yehova ndɛnyɛ nkfulu kɛnde lá wapɔ w’onkambi wɔnde Asa?

14 L’etsho wɛ Asa, ekomo k’eleko kɛ mvu k’ekomaka. Oloyi w’ekekete w’angala ndekana miliyɔ enanɛyi wayɛka m’Etiyɔpiya. Owandji wɔwɔ w’angala, Zerah, ayashikikɛka djɛnde ny’angala wande wangɔlɛmbɛ ase Juda. Koko, Nkfumi Asa atɛkɛ oloko wɔnde te lofulo l’angala koko te Ndjambe kɛnde, Yehova. Asa alɔmbaka ante: ‘Ee, Yehova Ndjambe kɛso, otokotshɛ ladjikɛnde tomboyawɛkɛ lewɛ edjinge lá djiina djɛko ndeke isomboyɛ djɛ ndonanyɛ oloyi w’anto wɔnɛ.’​—2 Ɛk. 14:11.

15 Kaanga ase Etiyɔpiya iyafudjɛ lofulo l’angala wawɔ mbala ipe, Asa ewaki ante Yehova alekɔ la nkfulu edjinge l’akoka wa nkotshɛ owila wɔnde. Ko Yehova akotshɛka enkambi wɛnde, ase Etiyɔpiya wanɔka washi.​—2 Ɛk. 14:8-13.

16. Wopo wɔkɔnge ewaso ente eleko kɛ mvu kengoyala l’ekomo?

16 Etengo isopewe wɔlɔ kɛnɛ ketokongela lá ntondo, iso ndjewaka ente eleko k’enkfumɔ kɛ mvu k’owila wɔ Ndjambe kengoyala itenyi. Mvungɔ ente, Yeso ewoyɛka ambeki wande ante l’etsho w’ekomo, anto ‘wel’ewila enkfumɔ wangatona.’ (Mat. 24:9) Kaanga, ɔpɔstɔlɔ Poolo atepelaka ante ‘anto ankfumɔ wákombolá nsɛna imama lá Ndjambe esanga la Kristo Yeso wangopomana l’ekakasano.’ (2 Ti. 3:12) Satana alekɔ ‘la nkɛlɛ kɛ wolo,’ edjinge alekɔ wolo dj’iso mpengɔ nkɛlɛ kɛnde.​—Ndj. 12:12.

17. Wopo wɔkɔnge djawo djɛso okokawɔ mbembama?

17 L’etsho weyaye, isankfumɔ tongopomana l’akambo wangilá n’kɔmano djɛso l’ohemba. Lak’ila, andja wangoyala ‘l’efungefunge k’ekekete wopo wotananghemaka ntondo ntateyɛ má bango dj’andja polo wina wɔnɛ.’ (Mat. 24:21) Lá wina wɔsɔ, ase nkfumbo yɛso nkoka ntonanyɛ edjinge olemo wɔso nkoka nshimbama. (Mat. 10:35, 36) Wɛ ongoyawɛkɛ lá wolo edjinge lá okotshɔ wɔ Yehova etengo Asa ndananghe?

18. Lá nkilika Hebero 10:38, 39, kɛkɔnge kengotokotshɛ dj’iso ndalɔngɔsala l’ekomo k’eleko kɛ mvu?

18 Yehova atolɔngɔsɔla má winɔsɔ djɛ djawo djɛso ndjala wolo. Nde alɔndjɛ ‘fumbe kɛ n’kɔmano la n’kɛsɔ’ djɛ ntɔpɛyɛ n’kete djɛndɛ djɛ lonyuma ‘l’etena kelɔmbama’djɛ ntokotshɛ’ dj’iso ntshikala la n’kɔmano l’otshumano wɔso. (Mat. 24:45) Koko onto onkfumɔ ladjɛ nangha kɛnɛ kokokande nangha djɛ djala la djawo djɛ wolo te Yehova.​—Wala Hebero 10:38, 39.

19-20. Mɔkɔngɔ wɔ mbala 1 Ɛkɔndɔ 28:9, weepó wɛkɔnge woyɛso ladjɛ ndawopola, edjinge ladjikɛnge oyɛso ladjɛ ndawopola?

19 Etengo Nkfumi Asa, iso ladjɛ ‘mpona Yehova.’ (2 Ɛk. 14:4; 15:1, 2) Iso mbangaka mpona Yehova wina w’ekaso akambo walendana lande edjinge w’ɔsaso batisimo. Iso nanghaka k’enkfumɔ k’oyɛso ladjɛ nangha djɛ nkembɛ ngandji k’okaso Yehova. Djɛ ndenda wopo wonanghaso lá nkambo n’tshɔ, iso nkoka ndaawopola nghɔnɛ: ‘Lemi langingelake mbala la mbala lá nsanghanyɛ y’otshumano?’ Wina wingelaso lá nsanghanyɛ y’olonghanyelo wɔ Yehova ɔlɔngɔsɔlawɔ, iso mbaka ekeketshelo ke lá nyuma edjinge iso nkindjɛka nkambela Yehova. (Mat. 11:28) Toyawopole lonkina ente: ‘Lemi ndekɔ la nonghanyi kɛ wɔlɔ kɛ w’ekelo wɔ Bible w’onto nyɔmɛlɛ?’ Ntsha olekɔ esanga la nkfumbo kɛko, ongonanghake ɔtɛmwɛlo wɔ nkfumbo lombengo tshɛ? Ntsha oyɛnde nghɔmɛlɛ, ongɔsake wina djɛ ndjeka Bible etengo oyɛnde lá nkfumbo? Lonkina, ongonanghake la wolo wɔmi onkfumɔ djɛ ndjila lɔwɔ l’olemo w’ipoposanyɛ edjinge wɔ ndjekɛ anto ambeki?’

20 Ladjikɛnge oyɛso ladjɛ ndawopola weepó wɛnyi? Bible ntoshimelaka ante Yehova nshishimaka tokanyi tɔso edjinge kɛnɛ kelekɔ l’eloko wɛso, djɛko ndeke iso ladjɛ nangha wopo wok’ɔmɔ. (Wala 1 Ɛkɔndɔ 28:9.) Ntsha tɛna ente tolekɔ la djonyi djɛ nangha etshikitano ɛmɔtshi l’akano waso, eyalelo kɛso, kana tokanyi tɔso, iso ladjɛ ndɔmba Yehova djɛnde ntokotshɛ djɛ nangha etshikitano wɛsɔ. Ɔnɛ ndeke wina woyɛso ladjɛ ndalɔngɔsɔla lá nkambo dj’ehemba wetokongela lá ntondo kɛso. Totawolake kaanga ekete kɛmɔtshi ntoshimba djɛ nkamba la balo l’eleko kɛ mvu!

YEEMBO 62 Yeembo yɛ bango (lá Otetela)

^ par. 5 Intansɛnde l’owila woyɛwɔ la lotshungɔ lɔ ntɛmɔla Yehova la mvu? Ntsha Ee, wopo wɔkɔnge okambɛ l’eleko kɛ mvu kɛsɔ? Djamba djɛnɛ djengotokotshɛ djɛ nyɛna wopo wokokaso ndjokola Nkfumi kɛ Juda Asa edjinge Akristo wa l’ɛtɛndɔ kɛ ntondo. Iwɔ wakambaka wɔlɔ la eleko ketayala l’ovungusano.

^ par. 3 DJƐ NDJOKA WƆLƆ: Otepela “mvu” apatepela ng’osambo w’ambandji. L’otepela w’ase Hebero nkadjimolaka, demba mvu, lotoyi ntshitshi, edjinge lowiko lɔ wɔlɔ.

^ par. 57 NSAKISO Y’ASANGO: Nkfumi Asa imɛka edjinge ndoyi kɛnde kɛ womoto Maaka, má ekopo kɛnde kɛ nyangho nkfumi ladjikɛnde nde atshindaki anto djɛ ntɛmɔla isakandole. Ankambi wa n’kɔmano w’Asa wakilikaka ndjɔmbɔmba kɛnde edjinge watshitaka tosakandole.

^ par. 59 NSAKISO Y’ASANGO: Wadji la wome wálekɔ l’osasalo wambo tshika nsɛnɔ yɛwɔ onghanghunya djɛ ntokotshɛ l’edjena koyɛwɔ l’ohomba w’ansakodji.