Deteronome 28:1-68

  • Miabi ayitukila mu kukookiela (1-14)

  • Milua ayitukila mu kukutua kua kukookiela (15-68)

28  “Kadi su oteemesha binyibinyi eyi dia Yehowa Efile Mukulu oobe, pa kutumikila na kalolo koso miiya yoso yankutumina eyi lelo uno, Yehowa Efile Mukulu oobe akakutuulu binyibinyi kunundu kua bisamba bioso bia pa nsenga.  Ino miabi yoso ayikafiki kodi na okeyipete, muanda otungunuka na kuteemesha eyi dia Yehowa Efile Mukulu oobe:  “Okedibua miabi mu kibundi kikata, na okedibua miabi ku musoko.  “Bana bobe, bikuba bia mu nsenga yobe, bana ba nyema yobe, bana ba ngombe na ba mikooko yobe abakedibua miabi.  “Kiseele kiobe, n’elonga diobe dia kusobela mikate abikedibua miabi.  “Okedibua miabi nsaa y’otuele na okedibua miabi nsaa y’otuuku.  “Yehowa akakukuasha bua kutshimuna beshikuanyi abakafiki bua kulua nobe. Abakafikila muishinda dimune bua kulua nobe, kadi abakakusukila mu mashinda musambobidi.  Yehowa akelela mashibo oobe a kulamina bintu miabi mpa na midimo yobe yoso y’okitshi, akakuelela miabi muiumbo di’abakupa kui Yehowa Efile Mukulu oobe.  Yehowa akakuikasha bu muilo wi selele buaye’ye nabene, nka bu bibaadi muitshipe kodi, muanda otungunuka na kukookiela miiya ya Yehowa Efile Mukulu oobe na kutambukila mu mashinda aaye. 10  Abikatungu miilo yoso ya pa nsenga imone’shi wetaminyibua muishina dia Yehowa na ayikakutshinyi. 11  “Yehowa akafuimisha bana bobe, nyema yobe, na bikuba bia mu nsenga yobe, muiumbo dibaadi Yehowa muitshipe kui ba nkambua bobe bua nkupa. 12  Yehowa akafungula eyilu, nshibo yaye ya kulamina bintu i buwa, bua kupa eumbo diobe mpeshi mu kipungo kiaye na akelela bioso bi’okitshi miabi. Okeyapusha bisamba bi bungi bintu, kadi obe nabene t’okekala na lukalo lua kuiyapula kintu su nkimune. 13  Su botungunuka na kutumikila miiya ya Yehowa Efile Mukulu oobe yankupa lelo uno bua kuiyikookiela na kuiyilama, Yehowa akakuikasha bu mutue kushi bu mukila, na okekala kunundu kushi kuushi. 14  Tue mulombene kuenda kula na mayi a nkupa lelo uno, ku mboko ibalume sunga ibakashi, bua kulonda bangi b’efile na kuibafubila. 15  Kadi su bopele kuteemesha eyi dia Yehowa Efile Mukulu oobe pa kutumikila na kalolo koso miiya yaye yoso na bitshibilo biaye biankupa lelo uno, tala milua yoso ayikakukuata: 16  “Okedibua milua mu kibundi kikata na okedibua milua ku musoko. 17  “Kiseele kiobe, n’elonga diobe dia kusobela mikate abikedibua milua. 18  “Bana bobe, bikuba bia mu nsenga yobe, bana ba ngombe, na ba mikooko yobe abakedibua milua. 19  “Okedibua milua nsaa y’otuele na okedibua milua nsaa y’otuuku. 20  “Yehowa akakutumina milua, kafutakanyi na dinyoka mu midimo yobe yoso y’okitshi mpa nka na p’obutuka na p’oshimina bukidibukidi, muanda wa bikitshino biobe bi bubi na pa muanda bomulubu. 21  Yehowa akakitshi bi’ashi maladi taakatukanga kodi mpa nka na p’akakushimisha muiumbo di’okapiana. 22  Yehowa akakutumina kikoolo kia kiadi, mukumbo wa mbidi kaalo i bukopo, biulua, kibobo ki bukopo bukile, lupete lua ngoshi, munanga wi bukopo na nkongolo; bino bipupa abikakulondo mpa nka na p’okashimina. 23  Eyilu di kunundu kobe adikala nka bu kiamo kia munyinga, na nsenga i muushi mobe ayikala nka bu kiamo. 24  Yehowa akaluula mpeshi a muiumbo diobe bu lusenga na bu lufufi abikuikila muiyilu mpa na p’okabutudibua. 25  Yehowa akakitshi bia’shi beshikuanyi bobe bakutshokole. Okebatuku ngoshi muishinda dimune, anka okebasuku mu mashinda musambobidi elekene; maumbo oso a pa nsenga aakapusha moo p’aakamono mianda i bubi ayinufikila. 26  Bitanda bienu abikafiki bu bidibua bia tonyi toso tua muiyilu na nyema ya pa nsenga, t’akuikala muntu su ngumune eyitshinyisha bua’shi isuukie. 27  “Yehowa akakutumina biulua bu bia bena Ejipitu: nsadi, kinkuse, na ingi mikumbo ya pa kikoba yoshi bia kubuka. 28  Yehowa akakutumina mombe, bu mpofu, na kafutakanyi. 29  Okakunkakana mu kanya elangalanga nka bu abikunkakanaa mpofu bufuku, t’okobesha mu muanda su ngumune okitshi; abekala nka abakunyengie bintu na nkuiba, t’akuikala muntu su ngumune a kukupaasha. 30  Okabangila mukashi, anka ungi muntu akamulaala pa bukopo. Okebaka nshibo anka t’okemushala. Okakunu nfinyo anka t’okadi su ntukuba tuayo tua kumpala. 31  Abakayipaa ngombe oobe mu meso mobe, anka t’okadi ka muita kaye su nkapeela. Abakayibi mpunda oobe mu meso mobe, anka t’akalukiila kodi. Abakapa beshikuanyi bobe mukooko oobe, kadi tu’ekala na muntu a kukupaasha. 32  Abakapa bana bobe balume na bana bobe bakashi bangi bantu mu meso mobe, okekala mafuku oso na lukalo lui bukopo lua kuibamona, anka t’okekala na kia kukita. 33  Abakadi bimuma biobe na bintu bioso bia mu nsenga yobe kui bantu bosh’ouku, abakekala nka abakunyengie bintu na kukuashina. 34  Okapauka mombe bua mianda y’omono. 35  “Yehowa akakutumina biulua bi busungu na bish’abipu ku makunungu na ku matankanta,* kubanga muushi mua ngua mpa na munkatshi mua mutue. 36  Yehowa akakukunkusha obe na nfumu odi muisanguile ku kisamba kiosh’ouku, sunga kishibaadi ba nkambua bobe abauku, na kuakua okafubila bangi b’efile, b’efile ba mitshi na ba mabue. 37  Bantu boso abakapusha moo pa muanda wa abikenufikila, abakenuele miele na abakenusepe munkatshi mua miilo yoso y’abakenutumu kui Yehowa. 38  “Okakunu ntete i bungi muifuba diobe, anka okaumbula bintu bipeela, muanda mpasu ayikebidi. 39  Okadimi efuba na kuimukuna mitshi ya nfinyo, anka t’okatomo nfinyo ya kuanka sunga kuumbula kintu, muanda misanda ayikeyidi. 40  Okekala na mitshi ya olive mu nsenga yobe yoso, anka t’okefikinya muimu pa mbidi, muanda tukuba tobe tua olive atukapono. 41  Okatanda bana balume na bana bakashi, anka t’abakashala bu bobe, muanda abakebakuata bende nabo mu dingi eumbo. 42  Bibumbu bia tuishi abikaulu ku mitshi yobe yoso na ku bikuba bia mu nsenga yobe. 43  Muenyi mushale munkatshi muenu ekala akaamina nka kukaamina kunundu kobe, obe namu okekala nka onyisha kuika. 44  Akekala nka akuiyapusha bintu, anka obe t’okamuiyapusha nya. Aye ekala nka bu mutue, obe namu nka bu mukila. 45  “Ino milua yoso ayikafiki kodi ikulonde na ikukuate mpa nka na p’okabutuka, muanda tue muteemeshe eyi dia Yehowa Efile Mukulu oobe pa kulama miiya yaye, na bitshibilo biaye bibaadi mukutumine eyi. 46  Ino milua ayikashala kodi na kui bekulu bobe bu kitunduilo na bu kudimushua bua loso, 47  muanda tue mufubile Yehowa Efile Mukulu oobe na disanka na muloo kuishimba pobodi na biabia bintu bioso bi bungi. 48  Yehowa akakutumina beshikuanyi, na okebafubila aku we na nsala na nyota, kushi bilamba na we mukutue bintu bioso. Akakutuulu kikumbo kia kiamo mu nshingo mobe mpa nka na p’akakubutula. 49  “Yehowa akakuibueshela kisamba ki kula akikatukila ku nfudiilo kua nsenga, kisamba kioshi’opusha ludimi luakio; akikenutuku mu kabasamushi nka bu mumba, 50  kisamba ki na bukielo kish’akikanemeka bantu bakulu sunga kupusha bana bakinga lusa. 51  Abakadi bana ba bimunuanga biobe na bikuba bia mu nsenga yobe mpa nka na p’okabutudibua. T’abakakulekiela ntete su ngipeela, nfinyo ipia sunga muimu, bana ba mikooko sunga ba ngombe mpa nka na p’abakakubutula. 52  Abakakuifunyisha, bakufungile mu bibundi bienu bioso muiumbo dienu dioso dishima mpa nka na apakapono bimano bienu bila na binyingishibue ngofu bi’anukulupila. Eyendo, abakenuifunyisha binyibinyi mu bibundi bienu bioso bia muiumbo dienu dishima dibaabadi benupe kui Yehowa Efile Mukulu eenu. 53  Paapa okadi bana bobe obe nabene, mbidi ya bana bobe balume na bana bobe bakashi babadi bakupe kui Yehowa Efile Mukulu oobe, muanda abekala benuifunyishe bi bukopo na kuinumuesha malua kui beshikuanyi benu. 54  “Sunga muntu e na kalolo kakile na nshalelo e buwa a munkatshi muenu, t’akapusha lusa bua mukuabo mulume, mukashi aaye adi mufule sunga bua bana baye bashale, 55  t’akebapa ka muita su nkapeela ka ku mbidi ya bana baye yakuete kudia, muanda t’ekala na kingi kintu pa muanda wa kuabadi benuifunyishe bi bukopo na malua abenumuesha kui beshikuanyi benu mu bibundi bienu. 56  Sunga muana mukashi e na kalolo kakile na nshalelo e buwa a munkatshi muenu, shi mulombene kuela binangu su nkapeela bua kuashina luao luaye mu nsenga pa muanda e na kalolo kakile, t’akapusha mulume aaye adi mufule lusa sunga muana aaye mulume, sunga muana aaye mukashi, 57  sunga bua kitandilo akituuku munkatshi mua mikoolo yaye, sunga bua bana baye balume baadi mutande, muanda akebidi ku bufiefie pa muanda wa kuabadi benuifunyishe bi bukopo, na malua abenumuesha kui beshikuanyi benu mu bibundi bienu. 58  “Su tue mukookiele na kalolo koso mayi oso a mu ino Miiya afundibue mu uno mukanda, na tu’emutshine dino eshina dia ntumbo na dia kukaanya dia Yehowa Efile Mukulu oobe, 59  Yehowa akakutumina bipupa bikata obe na bekulu bobe, bipupa bi bukopo na bish’abipu, na maladi e bukopo asha apu. 60  Akakutumina maladi oso a mu Ejipitu obodi otshinyi, na aakakulamata binyibinyi. 61  Yehowa akakutumina mpa na maladi oso na bipupa biabashi bafunde mu mukanda wa ino Miiya mpa nka na p’okabutudibua. 62  Sunga nuafuima nuafika bu nyenyenyi ya muiyilu, anukashala nka bantu bapeela, muanda ta nui bateemeshe eyi dia Yehowa Efile Mukulu eenu. 63  “Na nka bu bibaadi Yehowa na muloo bua kuyiisha mianda yenu kumpala na kuinufuimisha, Yehowa akekala na muloo wa kuinubutula na kuinushimisha; na abakenukatusha muiumbo ditanukiebe kuata. 64  “Yehowa akakupalakasha munkatshi mua miilo yoso, kukatukila ku nfudiilo kua nsenga mpa na ku ingi nfudiilo ya nsenga, na kuakua, okafubila b’efile ba mitshi na ba mabue, b’efile boshibodi ouku sunga bashibaadi ba nkambua bobe abauku. 65  T’okekala mu butaale munkatshi mua biabia bisamba na t’okekala na mbalo y’ashi luao lobe luikishe. Anka Yehowa akakuikasha n’eshimba kuiyilu, akakupa meso akookie na binangu bia kuipusha bu shi na lukulupilo. 66  Muwa oobe aukekala mu masaku akata, na okekala na moo bufuku na kanya; na t’okauku’shi opanda. 67  Ku nakashika okamba’shi: ‘Su tubadia kuikala ku kiolua baboo!’ Na ku kiolua okamba’shi: ‘Su tubadia kuikala ku namashika baboo!’ pa muanda wa moo aukaulu muishimba diobe na pa muanda wa bi’okamono. 68  Yehowa akakualusha mu Ejipitu mu buato, muishinda dibadi mukulungule’shi: ‘Tue mulombene kuidimona’nyi efuku sunga dimune,’ kuakua okepaana obe nabene kui beshikuanyi bobe bu mpika mulume sunga bu mpika mukashi, kadi takuikala muntu a kukuula.

Mayi e mushi mwesaki

Sunga “matankanyi.”