Enda bua kuleshe mianda i muanka

Enda bua kuleshe kashibo ka mianda i muanka

Kimba bukuashi

Kimba bukuashi

Kimba bukuashi

“Su muntu mmulombeene kwobesha ee buupenka, anka babidi abamushinamina.”​Mulungudi 4:12.

PATUDI na bukuashi bua mungi muntu, tui balombene kukambila muishikuanyi, sunga ekala naminyi. Biabia su we na lukalo lua koobesha kuleka kutoma nfuanka, mbilombene kuikala buwa bua’shi okimbe bukuashi mu kifuko kiobe na kui ba kuuku boobe​—sunga kui mungi muntu amueneka’shi akumiina nkukusha na kuikala na luishinko noobe.

Kimba bukuashi kui bantu abaadi abatomo nfuanka kadi bapue kuleka, ta mbalombene penda nkupushiisha nya mbalombene dingi nkukuasha. Torben, mungi muina Kidishitu a mu Danemark amba’shi: “Bukuashi bua bangi bubaadi na muulo ukata kuandi. Abraham, mushalele mu Inde baadi mufunde’shi: “Kifulo kia binyibinyi kia kifuko kiande mpana bena Kidishitu nami nkinkuashe bua kuleka kutoma nfuanka.” Anka ingi nsaa t’abitungu kuimeena pa bukuashi bua kifuko na ba kuuku nya.

Mungi muana mulume abetamina bu Bhagwandas amba’shi: “Ne mutome nfuanka munda mua bipua 27 anka pa muanda wa kulonga abiamba Bible pabitale biubishi bibubi, natshile kitshibilo kia kuleka kumutoma. Natompele kupeelesha misusa bungi ya kumutoma. Nashintuluile ba kuuku bande. Nayile mpa na mu kukimba malango. Kushi koobesha. Ku nfudiilo, dingi efuku bufuku naadi mufunguile Yehowa Efile Mukulu eshimba diande mu luteko, namuteka buadia kunkuasha ndekie kutoma nfuanka. Akupu, ami nkoobesha!”

Kingi kintu ki na muulo kia kukita nyi nkuilumbuula ku nkalakashi ikumbene kumueka. Bu nkalakashi kinyi? Muisambo aulondo awiyipatuula.

[Kashibo ke mwisaki 5]

WE MULOMBENE KUTOMA MANGA?

Manga aakuasha bua kuleka kutoma nfuanka, bu buno buabetamina bu patch à la nicotine, abutuesha makuta ebungi biabia. Kumpala kua kuata kitshibilo kia kuibuula eyele ino nkonko:

Mbukuashi kinyi bui kukanka? Mishindo ibungi ya kubukiibua ayipeelesha mishindo ya koobesha pa kupeelesha akitakula muntu bua kuleka kutoma. Bantu bebungi t’abakumiina’shi ngalombene kukuasha nya.

Mmasaku kinyi e kuanka? Angi manga ngalombene kufuishila muntu bintu abikalakasha bu kulasa, lukalakashi lua mu binangu, lukalo lua kuiyipaa, na ingi nkalakashi. Lamiina’shi mbintu bia kubuka nabio nicotine abimutuesha mu mbidi mu ungi mushindo, abifuisha mpa na masaku mu mbidi. Mu kuakula kua kalolo muntu kuete kuibitoma ashaala ku bupika buabio.

Mbukuashi kinyi bungi bui kuanka? Muyile biabadi bakimbuule, bantu 88 pa lukama boobeshe kuleka kutoma nfuanka abalesha’shi, mpa kumuleka musango umune, kushi kutoma buanga.