Enda bua kuleshe mianda i muanka

Enda bua kuleshe kashibo ka mianda i muanka

MUISAMBO WA KULONGA 46

Yehowa etushinkamiisha’shi akekasha nsenga Mpaladiiso

Yehowa etushinkamiisha’shi akekasha nsenga Mpaladiiso

“Ooso akiebe kwiabikiisha mwabi pa nsenga eewutekye mwishina dy’Efile Mukulu a biinyibiinyi.”—YESH. 65:16.

LOONO 3 Bukome, lukulupilo, na lukumiino lwetu

KI’ABAKUILA MUANKA a

1. Mukandu wa Yeshaya kui bena Isaleele naaye ubaadi naminyi?

 MUTEMUKI Yeshaya baadi muleshe Yehowa bu “Efile Mukulu a biinyibiinyi.” Kishima “biinyibiinyi” akipushisha “amene.” (Yesh. 65:16) “Amene” apushisha’shi “bikale nka biabia,” sunga’shi “nnabio.” Kishima “amene” pabadi bekifubishe mu Bible pabitale Yehowa sunga Yesu akitushinkamiisha’shi, muanda kampanda ngua binyibinyi. Biabia mukandu wa Yeshaya kui bena Isaleele naaye ubaadi upushikie kalolo. Bioso abitemukaa Yehowa misuusa yooso abikalaa nka bia kukulupilua. Yehowa mmushinkamishe uno muanda pa kulombasha mulayilo ooso wa ku milayilo yaaye.

2. Buakinyi tui balombene kukulupila mu milayilo wa Yehowa bua mafuku eetu aafiki, na nkonko kinyi y’atukataluula?

2 Tui kuikala na luno lukulupilo lui mumune mu milayilo ya Yehowa bua mafuku eetu aafiki su? Bipua bifikie ku 800 kunyima kua kipungo kia Yeshaya, Mpoolo mutumibua baadi mupatuule buakinyi milayilo y’Efile Mukulu, ayikalaa misuusa yooso ya kukulupilua. Mpoolo mutumibua abanga’shi: ‘Efile Mukulu te bia kudimba nya.’ (Eb. 6:18) Muela umune ta ngulombene kutuusha meema ataale na meema e mungua, mu mushindo umune Yehowa nyi Nsulo ya bia binyibinyi, ta mulombene kudimba. Biabia, abitungu tukulupile mu mianda yooso y’abakula kui Yehowa, mpaa na milayilo yooso ya mafuku eetu aafiki. Mu uno muisambo atukataluula ino nkonko ayilondo: Yehowa mmuitulee kinyi mu mafuku aafiki? Na bishinkamiisho kinyi bi’abetupa kui Yehowa abilesha’shi milayilo yaaye ayikalombana?

YEHOWA MMUITULEE KINYI?

3. (a) Mmulayilo kinyi wi buwa bukile kui bafubi b’Efile Mukulu? (Kibafumbuilue 21:​3, 4) (b) Bangi abakitaa naminyi p’atuibalungula pabitale uno mulayilo?

3 Milayilo y’atukesambila mu uno muisambo i buwa bukile kui bafubi booso b’Efile Mukulu be mu nsenga ishima. (Badika Kibafumbuilue 21:​3, 4.) Yehowa mmulee’shi: “Lufu t’alukekala kuanka dingi, t’akukekala dingi sunga mmaalo sunga nkudila sunga mmitanyo.” Be bungi ba kuatudi ababadikaa ino verse bua kunyingisha bantu batulungula mukandu wi buwa, na kuibalungula abikeekala nshalelo mu Mpaladiiso. Bangi bantu abakitaa naminyi nsaa y’atuibalungula uno mulayilo? Abambaa’shi: “Ino mianda i buwa bukile, anka t’atukulupila’shi i kulombana nya.”

4. (a) Nsaa ayitulaa Yehowa mulayilo wa Mpaladiiso auku kinyi akikitshika ano mafuku eetu? (b) Ku katusha kuitupa mulayilo, Yehowa mmuitupe dingi kinyi?

4 Mu binyibinyi, nsaa ibaadi Yehowa muyokiele Yowano mutumiibua buadia kufunda pabitale uno mulayilo wa abikekala nshalelo mu Mpaladiiso, Yehowa baadi muukie’shi atue lelo uno, tui balombene kulungula bantu luno lukulupilo nsaa y’atulungula mukandu wi buwa wa Bufumu. Yehowa baadi mupue kuuka’shi, abikelela bantu be bungi bukopo buabadia kukumiina mulayilo wa ino “myanda ipya.” (Yesh. 42:9; 60:2; 2 Ko. 4:​3, 4) Biabia, mmushindo kinyi watudi balombene kushinkamisha atue banabene na kushinkamiisha bangi bantu’shi miabi yabadi baleshe mu Kibafumbuilue 21:​3, 4 ayikalombana? Yehowa ta muitupe nka penda mulayilo aunyingisha nya, kadi mmuitupe dingi tubingilo tua buakinyi tui balombene kutuula lukulupilo luetu ku wanka. Ntubingilo kinyi tuadi muitupe?

YEHOWA ETUSHINKAMIISHA’SHI MILAYILO YAAYE AYIKALOMBANA

5. Ntubingilo kinyi tuatudi naato tua kukulupila mu mulayilo w’Efile Mukulu wa Mpaladiiso, na mbalo kinyi yatudi balombene kuitupeta?

5 Atupete tubingilo tua kukulupila mu mulayilo wa Yehowa wa Mpaladiiso mu ino verse ayilondo. Atubadika’shi: “Na yawa baadi mushale ku nkuasa a bufumu bambile’shi: ‘Talayi, nkuete kukita bintu bioso bipia.’” Na aye nkuamba dingi’shi: “Funda, muanda ano mayi nga lulamato na nga binyibinyi.” Na bandunguile’shi: “Bibakumbana! Nnami Alfa na Omega, mbangilo na nfudiilo.”—Kbf. 21:​5, 6a.

6. Buakinyi bishinkamiisho bi’atupete mu Kibafumbuilue 21:​5, 6 abinyingisha lukulupilo luetu mu milayilo y’Efile Mukulu?

6 Buakinyi mukandu wa mu Bible aunyingisha lukulupilo luetu mu mulayilo wa Yehowa? Mukanda wa La Révélation: le grand dénouement est proche, awakula bua ino verse ayilondo’shi: “Pano Yehowa nabene e na matalua na mmupue kuela kiala bua bantu baasha lulamato na kuibapa matalua akupeta miabi ya mu mafuku aafiki.” b Ino milayilo y’Efile Mukulu mbeyifunde mu Kibafumbuilue 21:​3, 4. Na dingi, mu verse a 5 na 6, mmuele kiala kiaye bua kuitushinkamiisha’shi biabia biadi mulee, abikalombana binyibinyi. Tubandeyi kutala na kalolo kooso mayi a Yehowa aadi mufubishe bua kuitushinkamiisha.

7. Mmianda kinyi i mu verse 5, na buakinyi ino mianda i pa buayo?

7 Kishinkamiisho ki’Efile Mukulu akibanga na bino bishima ku mbangilo’shi: “Na yawa baadi mushale ku nkuasa a bufumu bambile’shi.” (Kbf. 21:5a) Ano mayi e pa buawo muanda ngakule penda misuusa isatu mu mukanda wa Kibafumbuilue, nsaa ibakuile Yehowa aye nabene mu bimonua. Biabia kino kishinkamiisho kiabadi betupe, t’akifiki ku bukome bua ba mikeyilu, sunga ku lusangukilo lua Yesu nya, kadi akifiki kui Yehowa nabene! Uno muanda aulesha’shi tui balombene kukulupila mu ano mayi ooso aadi muakule aalondo. Buakinyi bi biabia? Muanda Yehowa “ta mulombene kudimba.” (Tt. 1:2) Biabia, mayi atubadika mu Kibafumbuilue 21:​5, 6 aakalombana binyibinyi.

“TALAYI, NKUETE KUKITA BINTU BIOSO BIPIA”

8. Yehowa akula kinyi bua kuitushinkamiisha’shi mulayilo waye aukalombana? (Yeeshaya 46:10)

8 Bua binobino, tutaluuleyi kishima “Talayi!” (Kbf. 21:5) Kishima kia mu kiina Greke kiabadi baluule bu “talayi,” mbekifubishe misuusa i bungi mu mukanda wa Kibafumbuilue. Ano mayi mbeafubishe bu mushindo wa kukaka binangu bia bantu’shi: “Bateemeshe kalolo nsaa y’ababadika ano mayi aalondo.” Efile Mukulu akula dingi kinyi? Efile Mukulu amba’shi: “Nkuete kukita bintu bioso bipia.” Mu binyibinyi, Yehowa akula pabitale kushintuluka kua mu mafuku aafiki, muanda buaye’ye, ino milayilo ya binyibinyi ayikalombana bu biadi muakule bua kuno kushintuluka nka bu’shi mbipue kuikala kuanka.—Badika Yeeshaya 46:10.

9. (a) Kishima “kukita bintu bioso bipia” akilesha midimo kinyi ibidi ya Yehowa? (b) Nkinyi akikafikila “eyilu” na “nsenga” bikuanka lelo uno?

9 Tutaluuleyi kingi kishima ki’atupete mu mukanda wa Kibafumbuilue 21:​5, akiamba’shi: “Kukita bintu bioso bipia.” Mu uno shapitre a mu Bible, bino bishima abilesha midimo ibidi ya Yehowa, kupianyikisha na kualushuula. Kia kumpala, Yehowa apianyikisha kinyi? Mu Kibafumbuilue 21:​1, atubadika’shi: “Eyilu dia kala, na nsenga ya kala bibashimiine.” Biabia, “Eyilu dia kala” adileesha bakata ba mbulamatadi na bena politike, abakunkushiibua na Satana na ba demo baaye. (Mat. 4:​8, 9; 1 Yo. 5:19) Nka bu biabadi bebileshe mu Bible, “nsenga” ngilombene kulesha nsenga ishadiibue. (Kib. 11:1; Mis. 96:1) Anka, “nsenga ya kala” ayilesha ndumbuluilo a bantu be bubi lelo uno. Yehowa t’akalumbuula penda “eyilu” na “nsenga” bikuanka lelo uno nya, kadi akebibutula bioso na kuibipianyikisha na bingi. Akapianyikisha eyilu di kuanka binobino na nsenga i kuanka binobino, “n’eyilu dipia na nsenga ipia”, kuamba’shi mbulamatadi mupia akakunkusha bantu balulame.

10. Nkinyi ki’abakeekasha kipia kui Yehowa?

10 Mu Kibafumbuilue 21:​5, atubadika dingi abiakula Yehowa pabitale mianda ipia y’akakitshi. Lamiina’shi Yehowa t’abanga’shi: “Nkuete kukita bintu bipia bioso nya.” Kadi, abanga’shi: “Nkuete kukita bintu bioso bipia.” Biabia, Yehowa akakitshi nsenga ipia na bantu booso bapia pa kuibekasha bapuidikie. Nka bu bibatemukile Yeshaya, akekasha nsenga mbalo i buwa bukile nka bu bibaadi efuba dia Edene. Aketuikasha bapia pa kupaasha ooso akuatudi bua losoo. Bantu balemane, ba mpofu, na tumaama, abakapashiibua. Na dingi, bantu bafue abakabushiibua bua kupeta dingi muwa.—Yesh. 25:8; 35:​1-7.

“ANO MAYI NGA LULAMATO NA NGA BINYIBINYI . . . BIBAKUMBANA!”

11. Yehowa baadi mulungule Yowano buadia kukita kinyi, na buakinyi?

11 Efile Mukulu akula dingi kinyi bua kuitushinkamiisha’shi tui kumukulupila? Yehowa balunguile Yowano’shi: “Funda, muanda ano mayi nga lulamato na nga binyibinyi.” (Kbf. 21:5) Kukatusha kumutumina eyi dia’shi “funda,” Yehowa bamulunguile ingi mianda i bungi. Bamupeele dingi kabingilo. Amba’shi: “Ano mayi nga lulamato na nga binyibinyi” kuamba’shi, mayi a Efile Mukulu nga kukulupila. Tui na lutumbu lukata muanda Yowano baadi mukookiele dino eyi dibaabadi bamutumine bua “kufunda.” Ngi buakinyi, tui na mushindo wa kubadika pabitale milayilo y’Efile Mukulu ya Mpaladiiso, na kunangushena ku miabi i buwa bukile ayitutengiela.

12. Buakinyi Yehowa baadi muakule’shi: “Bibakumbana!”

12 Efile Mukulu akula dingi kinyi? Amba’shi: “Bibakumbana!” (Kbf. 21:6) Binobino, Yehowa aakula nka bu’shi bino bintu bioso biabadi bapue kuteemuna pabitale mulayilo wa Mpaladiiso, mbipue kulombana. Na dingi, e na matalua a kuakula mu uno mushindo muanda ta kui kintu su nkimune kilombene kumukutshishua bua kulombasha mpango yaaye. Akupu, Yehowa mmuakule ungi muanda dingi awitushinkamiisha’shi, mulayilo waye aukalombana binyibinyi. Nkintu kinyi kiadi muakule?

“NNAMI ALFA NA OMEGA”

13. Buakinyi Yehowa amba’shi: “Nnami Alfa na Omega”?

13 Nka bu biabadi bebileshe kunundu, Yehowa aye nabene mmuakule misuusa isatu mu bimonua na Yowano. (Kbf. 1:8; 21:​5, 6; 22:13) Misuusa yooso ya bino bimonua, Yehowa baadi akula nka’shi: “Nnami Alfa na Omega.” Mu alfabe a kina Greke, Alfa ndileeta dia mbangilo, na Omega ndileeta dia nfudiilo. Yehowa p’aye kuakula’shi nnaaye “Alfa na Omega,” baadi akiebe kuitukuasha buatudia kupusha’shi nsaa y’abanga kintu kampanda ekifudishaa.

Su Yehowa babanga muanda kampanda, ekitshishaa buadia kuiulombasha (Tala kikoso 14, 17)

14. (a) Tuusha kileshesho kia mushindo wa nsaa y’akule Yehowa’shi: “Alfa” na nsaa y’akaakula’shi: “Omega.” (b) Nkishinkamiisho kinyi ki’atupete mu Kibangilo 2:​1-3?

14 Kunyima kua Yehowa kupanga Adama na Eeva, baadi muibalungule bi mpango yaaye ya ku kibangilo bua bantu na bua nsenga. Bible amba’shi: “Efile Mukulu bebelêle mwabi’shi: ‘Etandênei, nufwime pa nsenga poso, nwikale bu banfumu bâyo.’” (Kib. 1:​28, EEM) Nsaa i Yehowa abanga mpango yaaye, bi nka bu’shi Yehowa amba’shi: “Alfa.” Nsaa ayikafiki, apakeekala bekulu ba Adama bapuidikie na abakookiela, bauushe nsenga na kuiyaluula bu mpaladiiso. Apakalombana mpango yaaye bi nka bu’shi Yehowa akamba’shi: “Omega.” Kunyima kua Yehowa kupanga “eyilu na nsenga na bioso bi muanka,” Yehowa baakuile kintu kampanda bua kuleesha’shi mpango yaaye ayikalombana binyibinyi. Bino bibaakuile, atuibisangana mu mukanda wa Kibangilo 2:​1-3. (Badika.) Yehowa baakuile’shi efuku dia musambobidi dibaadi efuku dia kishila. Bino abipushisha kinyi? Yehowa etushinkamiisha’shi ta mulombene kukambilua bua kulombasha mpango yaaye bua bantu na bua nsenga. Bino abilesha’shi mpango ya Yehowa bua bantu na bua nsenga, ayikalombana yooso kalolo ku nfudiilo ku’efuku dia musambobidi.

15. Buakinyi Satana baadi anangushena’shi e na ngobesha ya kukutshishua kulombana kua mpango ya Yehowa bua bantu?

15 Kunyima kua Adama na Eeva kutomboka, babafikile ba nkitshishi a miluisho, na abo nkulekiela bekulu baabo muluisho na lufu. (Lom. 5:12) Biabia, Satana baadi apuandikisha’shi, bi kuelela Efile Mukulu bukopo buadia kulombasha mpango yaaye ya kuusha nsenga na bantu bapuidikie na abakookiela. Abimueneka’shi, Satana baadi apuandikisha’shi, mmulombene kuikala na ngobesha ya kukutshishua Yehowa kulombanasha mulayilo waye buadia kuakula’shi “Omega.” Satana baadi anangushena’shi Yehowa te bia kulombasha mulayilo waye. Satana baadi anangushena pangi’shi, Efile Mukulu mmulombene kuipaa Adama na Eeva na kupanga ungi mulume na mukashi bapuidikie bua kulombasha mpango yaaye bua bantu. Su Efile Mukulu baadia kukita biabia, Diabulu badia kudimbiila Efile Mukulu’shi nshaa madimi. Buakinyi? Muanda nka bu abilesha mukanda wa Kibangilo 1:​28, Yehowa baadi mulungule Adama na Eeva’shi bekulu baabo abakausha nsenga.

16. Buakinyi Satana baadi anangushena’shi mmulombene kudimbiila Yehowa’shi te kapu?

16 Satana baadi anangushena’shi Efile Mukulu mmulombene kuata ingi mpango kinyi? Pangi Satana baadi anangushena’shi, Yehowa mmulombene kutadiila Adama na Eeva buabadia kutanda bana bashi bapuidikie, na bashanapete mushindo wa kuikala bapuidikie. (Mul. 7:20; Lom. 3:23) Uno muanda, Diabulu badia kuikala adimbiila Yehowa kushi mpaka’shi te kapu ka kulombasha mpango yaaye. Buakinyi? Muanda kukita bino, ta kubaadi kulombene kulombasha mpango ya Yehowa ya’shi nsenga ikale iwule na bekulu ba Adama na Eeva bapuidikie, na abakookiela mu Mpaladiiso nya.

17. Yehowa mmualuule Satana na bantu ba kumpala mushindo kinyi, na ku nfudiilo nkinyi kiadi mukite? (Tala dingi kifuatulo.)

17 Satana ta baadi mulombene kuuka kilombene kukita Yehowa nya. Yehowa ngi awuku mushindo wi buwa wadia kulombasha mpango yaaye, sunga mbibaadi bitombokie Satana, Adama na Eeva. (Mis. 92:5) Bua kulesha’shi Satana nshaa madimi, Yehowa baadi mulekiele Adama na Eeva batande bana bua kulesha’shi aye nyi Efile Mukulu a binyibinyi. Na dingi Yehowa baadi muleshe’shi su akula bua kukita kintu kampanda, ta kui kintu kilombene kumukutshishua bua kuikilombasha. Baadi mushinkamishe’shi mpango yaaye, ayikalombana p’aye kutuusha “muikulu” mulombene kupaasha bekulu ba Adama na Eeva abakookiela. (Kib. 3:15; 22:18) Uno muikulu, baadi mulombene kutuusha muwa waye bu nkuulo bua kupaasha bantu. Satana ta baadi apuandikisha’shi Yehowa ekuata ino mpango i bino nya. Buakinyi? Muanda ino mpango ayileesha kifulo kikata. (Mat. 20:28; Yo. 3:16) Satana ta mulombene kuikala na dino eyikashi nya, muanda mmuifule aye nabene. Biabia, nkinyi akikakitshika bua biabadi baate mpango ya nkuulo? Ku nfudiilo kua bipua Kinunu, bekulu ba Adama na Eeva bapuidikie na abakookiela, abakashaala pa nsenga mu Mpaladiiso, nka bu bibaadi mpango ya Yehowa ya ku kibangilo. Mu kiakia kipungo, abikekala nka bu Yehowa bamba’shi: “Omega.”

BIA KUNYINGISHA LUKULUPILO LUETU MU MULAYILO WA YEHOWA WA MPALADIISO

18. Mbishinkamiisho kinyi bisatu biabadi betupe kui Yehowa? (Tala dingi kashibo akamba’shi: “ Tubingilo tusatu tua kukulupila mu milayilo ya Yehowa.”)

18 Muyile bibatukatuka mu kumona, nkishinkamiisho kinyi kiatudi nakio na kiatudia kulungula baaba booso be na mpaka ya’shi, mulayilo wa Yehowa wa Mpaladiiso t’aukalombana? Kia kumpala, Yehowa aye nabene ngi mutuushe uno mulayilo. Mukanda wa Kibafumbuilue awamba’shi: “Na yawa baadi mushale ku nkuasa a bufumu bambile’shi: ‘Talayi, nkuete kukita bintu bioso bipia.’” Yehowa e na binangu, bukome, na lukalo lua kulombasha mulayilo waye. Kia kabidi, muyile mueneno a Yehowa mushindo wadi mushinkamishe’shi milayilo yaaye ayikalombana, i nka bu ipue kulombana. Ngi buakinyi amba’shi: “Ano mayi nga lulamato na nga binyibinyi. . . . ‘Aakalombana!’” Kia kasatu, su Yehowa babanga kukita kintu kampanda, ekitshishaa na muaye mooso bua’shi ekilombashe, ngi buakinyi bakuile’shi: “Nnami Alfa na Omega.” Na Yehowa akaleesha Satana’shi nsha madimi na te kapu.

19. Su bantu abeele mpaka pabitale mulayilo w’Efile Mukulu wa Mpaladiiso, we kukita kinyi?

19 Tentekiesha’shi, nsaa yooso y’olungula bantu bofumankana nabo mu mudimo wa bulungudi, pabitale kishinkamiisho ki’Efile Mukulu, lukulupilo loobe mu milayilo ya Yehowa alunyiisha kutama. Ngi buakinyi, ungi musuusa okabadika uno mulayilo aunyingisha pabitale kufika kua Mpaladiiso, bu biabadi bebileshe mu Kibafumbuilue 21:​4, su ungi muntu aakula’shi: “Uno mulayilo wi buwa bukile” anka t’aukalombana nya, we kukita kinyi? Buakinyi tue mulombene kumubadikila verse a 5 na 6 na kumupatuluila? Muleshe mushindo witushinkamiishe Yehowa pabitale uno mulayilo na biadi muele kiala pa wanka, kuamba’shi kuela kiala kiaye aye nabene.—Yesh. 65:16.

LOONO 145 Mulayilo w’Efile Mukulu wa mpaladiiso

a Mu uno muisambo, atukamono bishinkamiisho biabadi betupe kui Yehowa abitushinkamiisha’shi mulayilo waye wa Mpaladiiso aukalombana. Misuusa yooso y’atulungula bangi pabitale kino kishinkamiisho, lukulupilo luetu mu mulayilo w’Efile Mukulu alunyiisha kutama.