Enda bua kuleshe mianda i muanka

Enda bua kuleshe kashibo ka mianda i muanka

MUISAMBO WA KULONGA 5

Tufubisheyi nsaa yetu mu mushindo wibuwa

Tufubisheyi nsaa yetu mu mushindo wibuwa

“Dimukangayi bua kutambuka kalolo kushi bu bantu bashina binangu, anka bu bantu bena binangu nufubishe nsaa yenu mu mushindo wibuwa.”​—EF. 5:15, 16, NWT.

LOONO 8 Yehowa nkifwamino kyetu

KI’ABAKUILA MUANKA *

1. Tui kukisha nsaa na Yehowa naminyi?

 ATUKUMINA kukisha nsaa na bantu batudi bafule. Mulume na mukashi beyibakishene na bena muloo abakumina kushaala kiolua bua kukisha nsaa pamune. Ba nsongua namu abasankila kuikala pamune na bakuuku babo. Na oso akuatudi asangeela pakisha nsaa pamune na bakuetu balume na bakashi. Anka kintu kina muulo ukata tuibafule kukisha nsaa n’Efile Mukulu etu. Tui balombene kukita bino nsaa yatumutekie, na yatubadika Eyi diaye, na nsaa yatunangushena ku mpango yaye na ku ngikashi yaye ibuwa. Biabia patukisha nsaa na Yehowa abikala buwa bukile!​—Mis. 139:17.

2. Ndukalakashi kinyi lua tufumankanaa nalo?

2 Atusankila kuela nteko na kubadika Bible. Anka tabikala bibofule nsaa yoso nya, nshalelo etu muule na bibungi biakukita nyi buakinyi bi kuituelela bukopo buatudia kulumbula programe etu bua kupeta nsaa yakukita mianda ya mu kikudi. Midimo ya ku mbidi, mashito a mu kifuko mpa na ingi mianda ilombene kumueneka bu ina muulo, i kuituata nsaa ibungi tuabanga kupusha bu atue bena bibungi bia kukita na kukutua bia kukita luteko, kuilongiela, na kunangushena.

3. Nkingi kintu kinyi kilombene kuituata nsaa yetu?

3 Nkulombene kuikala kingi kintu dingi ki kuituata nsaa yetu. Tui balombene kuikala na bibingi bia kukita biatumono atue banabene bu bishi bubi, kadi bilombene kuitufuishila lukalakashi, na kuituata nsaa yoso yatudi balombene kuifubuila kui Yehowa. Bu kileshesho, tu bande kutala muanda utale kukisha kapapi. Kupeta nsaa ya kuisankisha kuibuwa, Su tuasangula kukisha kapapi kui nka buwa. Anka su tuakisha nsaa ibungi kuanka atukutua nsaa ya kulanguila Yehowa. Abitungu tutentekieshe’shi kukisha kapapi ta nkintu kikambe kuikala na muulo ukata nya.​—Nki. 25:27; 1 Tim. 4:8.

4. Nkinyi kia tukamono binobino?

4 Mu uno muisambo atukamono mianda i na muulo yatudi balombene kutula pa mbalo ya kumpala. Atukamono dingi mushindo wibuwa watudi balombene kufubisha nsaa yetu kalolo na mushindo watudi balombene kukisha nsaa pamune na Yehowa na miabi yatuikupetela su tubafubisha nsaa yetu mu mushindo wibuwa.

SANGULA MIANDA IBUWA YODI MULOMBENE KUTULA PA MBALO YA KUMPALA

5. Kunangushena ku malango atusangana mu Bena-Efeso 5:15-17, kui kukuasha nsongua buadia kusangula kukita mianda ibuwa mu muwa waye naminyi?

5 Sangula mianda ina muulo mu nshalelo. Ba nsongua abeyipusha biakufubisha muwa wabo mu mushindo wibuwa. Ku lungi lupese balongieshi, bena kifuko bashi ba Temue ba Yehowa be kuibanyigisha buabadia kutuela ku université na binangu bia’shi bamone bia kupeta mudimo wibuwa ulombene kuibapa makuta ebungi. Kino kinangu kia nkakita kilongielo bikata kilombene kuata nsaa ibungi ya mu nshalelo abo. Ku lungi lupese namu, baledi na bangi bakuuku ba mu kakongie mbalombene kunyingisha ba nsongua buabadia kutula muwa wabo oso mu kufubila Yehowa. Nkinyi kilombene kukuasha ba nsongua bafule Yehowa buabadia kuata bitshibilo bibuwa? Kilombene kui bakuasha, nsaa yababadika Bena-Efeso 5:15-17 na kunangushena pa anka. (Badika.) Kunyima kua kubadika ino verse nsongua mulombene kuiyipusha aye nabene luno lukonko: ‘Kikiebe kieshimba kia Yehowa nkinyi? Nkitshibilo kinyi kilombene kumusangasha? Nkitshibilo kinyi kiandi mulombene kuata bua kufubisha nsaa yande mu mushindo wibuwa?’ Abitungu tutentekieshe’shi mafuku ano ebubi na’shi ndumbuluilo abakuete kukunkusha kui Satana afudila binobino. Tui balombene kufubisha nshalelo etu pakukita mianda ibuwa ilombene kusankisha Yehowa.

6. Mariya badi musangule kukita kinyi, na buakinyi kino kibadi musangule kibadi buwa?

6 Tuula mianda ina muulo pa mbalo ya kumpala. Ingi nsaa bua kufubisha nsaa yetu mu mushindo wibuwa, abitungu tusangule pankatshi pa midimo ibidi yatumono bu ibuwa atue banabene. Kileshesho kia Yesu pabadi mutembele Mariya na Maata ku nshibo kuabo akipatuula uno muanda kalolo. Kushi mpaka kutambula Yesu kubadi na muulo ukata kuadi, kubadi kuleshe’shi Maata atambula benyi nyi buakinyi badi muipane mu kuteeka bidibua bibungi. Mu yaya nsaa imune mukuabo mukashi Mariya badi mupetele miabi ibungi, muanda badi mushale pepi na Muanana atemesha malongiesha aye. Nsaa ibadi Maata akalakala bibadi abilesha’shi ena binangu bi buwa, anka Mariya badi musangule “kyakya kikile buwa.” (Luk. 10:38-42) Biabia, Mariya badi mulombene kuiluankana kiakia kidibua kibabadi badie yaya nsaa, anka tabadia kuiluankana malongiesha a Yesu nya. Anka bibadi bisangeele Mariya kukisha nsaa pamune na Yesu n’atue namu atusangeela kukisha nsaa pamune na Yehowa. Kipaso kinyi kiatudi balombene kufubisha ino nsaa mu mushindo wibuwa?

FUBISHA NSAA YOKISHA PAMUNE NA YEHOWA MU MUSHINDO WIBUWA

7. Buakinyi bina muulo kuela nteko, kuilongiela, na kunangushena?

7 Shinkamisha’shi luteko, kuibadikila, na kunangushena nkipindi kia lulanguilo luetu. Nsaa yatuele luteko tukuete kuisamba na Nshetu e muiyilu, muitufule ngofu. (Mis. 5:7) Nsaa yatuibadikila Bible, atupete “kiuukilo kya Efile Mukulu,” muikale nsulo ya binangu. (Nki. 2:1-5) Kunangushena, nkuela binangu bua kumona Yehowa bu muntu a binyibinyi, na pango yaye ibuwa kui bipangua biaye bioso na kuatudi atue bantu baye. Onangushena’shi we mulombene kufubisha nsaa y’obe mu mushindo wibuwa kinyi? Na kinyi kilombene nkukuasha bua buibikita?

We mulombene kupeta mbalo ishi tuleo bua kuibadikila obe nabene su? (Tala kikoso 8-9)

8. Ndilongiesha kinyi diatudi balombene kulongiela mu mushindo ubadi Yesu mufubishe nsaa yaye mu kabaaka?

8 Su kui mushindo kimba mbalo ishi tuleo. Tutaluule kileshesho kia Yesu. Kumpala kua kubanga mudimo waye wa bulungudi pano pa nsenga, Yesu badi mukite mafuku 40 mu kabaaka. (Luk. 4:1, 2) Mu ino mbalo ishi tuleo Yesu badi mulombene kuteka Yehowa na kunangushena ku kikiebe kieshimba kia Nshaye kuadi. Kushi mpaka kukita bino kubadi kulombene kulumbula Yesu bua kitompuanga kiakiebe kupeta. Kileshesho kia Yesu kilombene nkukuasha naminyi? Su we mu kifuko ki bantu bebungi bi nkuelela bukopo bodia kupeta mbalo ishi tuleo mu nshibo. Mu nsaa i bino we mulombene kutuka paasha mu kukimba mbalo ishi tuleo. Bino ngi abikitaa Julie nsaa yakiebe kukisha nsaa pamune na Yehowa mu luteko. Aye na mulume aye abashala mu kashibo kapela mu France, abikala bukopo bua kupeta nsaa ya kushala bupenka kushi lukalakashi. Julie akula’shi: “Nenda mu kuifunya mu park efuku dioso.” Kuakua ne mulombene kuikala bupenka mutule binangu mbalo imune na muiluumbule bua kuakula na Yehowa.

9. Sunga bibadi na bibungi bia kukita Yesu badi muleshe naminyi’shi, badi aata kipuano kiaye na Yehowa na muulo ukata?

9 Yesu badi na bibungi bia kukita mu nshalelo aye. Pabadi akitshi mudimo wa bulungudi pano pa nsenga badi inde mbalo ibadi afumankana na bantu bebungi bena nsaa yakumutemesha. Ungi mususa, “kibundji kioso kishima kibaadi kiibuungye ku kibelo” bua kumumona. Sunga mbiabia, Yesu badi mukimbe nka nsaa ya kulumbula kipuano kiaye na Yehowa. Kumpala a nguba kutunduka badi mupete “mbalo ishii” bantu, kubadi mulombene kukisha nsaa pamune na Nshaye.​—Mak. 1:32-35, Kilombeeno Kipya 2014.

10-11. Muyile Mateo 26:40, 41, elango kinyi dina muulo dibadi Yesu mupe balongi baye muifuba dia Getesemane, na kinyi kibakitshikile?

10 Bufuku bua nfudilo bua muwa waye pa nsenga, bu bibadi bulungudi buaye bufikie ku nfudilo, Yesu badi dingi mukimbe mbalo ishi tuleo yadi mulombene kunangushena na kusambila. Badi mupete yaya mbalo mu efuba dia Getesemane. (Mat. 26:36) Bua uno mususa dingi, Yesu bapele balongi baye dingi elango dina muulo ukata pabitale luteko.

11 Tutale kibakitshikile. Nsaa ibabafikile muifuba dia Getesemane nsaa ibadi ipue kuenda, pangi pepi munkatshi a biloo. Yesu balunguile batumibua baye’shi “Tanulalanga,” na aye kuenda mu kuteka. (Mat. 26:37-39, EEM) Anka nsaa ibadi atekie babaladile. Pabebasangene mbalale, Yesu bebalunguile dimo’shi “tanulalanga tungunukayi na kuteka.” (Badika Mateo 26:40, 41.) Batunduile’shi mbenyingole ngofu na’shi mbakokie. Yesu bu bibadi muitule pa mbalo yabo badi muukie’shi “mbidi ina kubofula.” Yesu bayile dingi misusa ibidi mukuteka, anka nsaa ibalukile basangene balongi baye mbalale pamutue pa kuteka.​—Mat. 26:42-45.

We kuilumbula bua kuteka nsaa yoshi mukookie na yodi na bukome su? (Tala kikoso 12)

12. Tui kukita kinyi nsaa yatuipusha bu benyongole sunga bu bakokie bua kuteka?

12 Sangula nsaa ibuwa. Ingi nsaa n’atue namu tuikupusha kenyongoshi sunga kukoka bua kuteka. Su bino tabidi bikufikile tue bupenka nya. Nkinyi kiodi mulombene kukita? Bangi bena kiubishi kia kuifubuila kui Yehowa mu luteko, mbasangane’shi kuteka ku kiolua akuibapa mushindo wa kukisha nsaa pamune na Yehowa sunga luteko luabo luekala lua kapindi kapela sunga bekala bakookie. Bangi mbasangane’shi bua’shi bekale batuule binangu kalolo ku luteko, abitungu bekale bashale sunga bakuname. Bi kuikala naminyi su opusha kenyongoshi sunga bu mutshobolokie bua kuteka? Lungula Yehowa biopusha. We mulombene kushinkamisha’shi Nshetu sha lusa akupusha.​—Mis. 139:4.

We kuikitshisha bua kuleka kualula ku mesaje na ku ma appele nsaa ayikitshika bisangilo su? (Tala kikoso 13-14)

13. Mushindo kinyi ulombene kamo ketu kuitukutshishua kukisha nsaa pamune na Yehowa?

13 Totulanga binangu ku ingi mianda nsaa yokuete kuilongiela. Ta nka penda luteko ngi luikale bu mushindo watudi balombene kufubisha bua kunyigisha kipuano kietu na Yehowa nya. Kuibadikila Eyi di’Efile Mukulu na kutuela mu bisangilo bia kakongie nkulombene dingi kuitukuasha buatudia kuifubuila pepi n’Efile Mukulu. Kui kingi kintu kiodi mulombene kukita bua’shi kikukuashe nsaa ywebadikila sunga wokisha mu bisangilo bia kakongie su? We mulombene kuiyipusha obe nabene bino: ‘Nkinyi akitula binangu biande ku ingi mianda nsaa yandi mu bisangilo bia kakongie sunga nsaa yanebadikila?’ Bi kuikala nsaa yotambula appele, kubadika mesaje ku kamo kobe, sunga ku tungi tuamo? Lelo uno midiyo ya bantu bakuete kufubisha tuamo mu uno mushindo. Bangi bantu abakimbula mianda, abalesha’shi nsaa yatutompo kutula binangu ku mudimo su tuina kamo mbuipi nkalombene kuitukatusha binangu ku mudimo watukitshi. Ungi mulongieshi alongiesha psychologie amba’shi: “Totuulu binangu ku mudimo okuete kukita nya.” ‘Obanga kunangushena ku bingi bintu.’ Kumpala kua kikongeeno kia efuku dimune sunga mafuku asatu atulungula bantu biabadi balombene kushintula tuamo tuabo mu mushindo wa’shi tatukalakashanga bangi. Na atue namu tatui balombene kukita bino nsaa yatudi bupenka bua’shi kamo ketu taketukalakashanga sunga kuitukutshishua kukisha nsaa yetu na Yehowa su?

14. Muyile Bena-Fidipe 4:6, 7, mushindo kinyi awitukuasha Yehowa buatudia kutula binangu ku kiatukitshi?

14 Teka Yehowa akukuashe otule binangu ku biokitshi. Su bosangana’shi binangu biobe bikuete kuwumbakana nsaa yokuete kuibadikila sunga yodi mu bisangilo bia kakongie teka Yehowa akukuashe. Su tui benyongole sunga bakalakashue, bilombene kuikala bukopo buatudia kutula mianda ya bisumanga ku lupese bua’shi tuipane ku mianda ya mu kikudi, anka kukita mianda ya mu kikudi ngi kui na muulo. Teka bua’shi opete butaale, tabulama nka penda eshimba diobe nya kadi abulama dingi “binangu byenu.”​—Badika Bena-Fidipe 4:6, 7.

KUKISHA NSAA PAMUNE NA YEHOWA AKUITUPETESHA MIABI

15. Muabi kinyi watupete patukisha nsaa pamune na Yehowa?

15 Su buata nsaa ya kuisamba, kutemesha, na kunangushena pabitale Yehowa, okapete miabi ibungi. Mu mushindo kinyi? Kia kumpala atuata bitshibilo bibuwa. Bible etushinkamisha’shi: “Atambuka mu mulongo wa ba sha binangu eekala sha binangu.” (Nki. 13:20) Biabia su tubakisha nsaa pamune na nsulo ya binangu Yehowa, n’atue namu atukekala basha binangu. Atuuku mushindo wa kumusankisha na wa kuleka kukita mianda ayimuinyongosha.

16. Mushindo kinyi ulombene kukisha nsaa pamune na Yehowa kulumbula kulongiesha kuetu?

16 Kia kabidi, atuikala balongieshi bebuwa. Su atulongo na muntu Bible, kamune ka kutuipatshila tuina muulo nkakukuasha mulongie a Bible bua’shi efubuile kui Yehowa. Su tubanyisha kuisamba na Nshetu e muiyilu, na kifulo kietu muadi akinyisha kutama na atuikala na mushindo wa kukuasha mulondi etu a Bible buadia kumufula. Banda kunangushena ku kileshesho kia Yesu. Badi muakule pabitale Yehowa, mu mushindo aulesha muloo, aulesha kifulo, biabidia kukuasha balongi baye bua’shi nabo namu bafule Yehowa.​—Yo. 17:25, 26.

17. Buakinyi luteko na kuilongiela abitukuasha bua kunyingisha lukumino luetu?

17 kia kasatu, lukumino lobe alunyingi. Banda kunangushena kilombene kukitshika nsaa yotekie Efile Mukulu bukunkushi, bukome, sunga bukuashi. Nsaa yoso ayaluula Yehowa ku ino nteko yoso lukumino lobe alunyisha kutama muadi. (1 Yo. 5:15) Nkinyi dingi kilombene nkukuasha bua kunyingisha lukumino lobe? Kuilongiela pa bupenka. Tentekiesha’shi, ‘lukumiino alufiki ku kiakia kiopusha.’ (Lom. 10:17, Kilombeeno Kipya 2014) Biabia bua kunyingisha lukumino tabitungu nka penda kupeta kiukilo nya kadi abitungu kuuka mianda ibungi. Nkinyi dingi akitungu’shi tukite?

18. Tusha kileshesho akilesha buakinyi abitungu tunangushene.

18 Abitungu tunangushene ku mianda yatukuete kulonga. Tubande kutala muanda ubadi umone mufundi a Misambo 77. Badi muinyongole muanda badi apusha’shi aye na bena Isaleele naye tabaki bakuminyibue dingi na Yehowa. Tabadi mulombene kulala bufuku muanda badi ekalakasha ngofu. (Verse 2-8) Nkinyi kibakitshine? Badi mulungule Yehowa’shi: “Naatentekyesha byakukanya bikite Yehowa, oolo naatentekyesha bipaso byobe bya kala.” (Verse 12) Kayimba ka misambo badi anangushena ku mianda ibadi Yehowa mukitshine muilo waye mu mafuku a kala anka batungunukile na kuiyongola p’aye kuakula’shi: “Efile Mukulu baalubu bya kwitufuila lusa, nsungu ngyanye eshimba dyaaye su?” (Verse 10) Kayimba ka misambo badi anangushena ku bikitshino bia Yehowa na ku lusa na kulekiela kubadi kuleshe Yehowa mu mafuku a kala. (Verse 11) Kipeta kinyi kibatukile? Kayimba ka misambo bafikile munkashinkamisha’shi Yehowa tamulombene kusumbushena muilo waye. (Verse 15) Ponangushena ku mianda ibadi Yehowa mukitshine muilo waye kala, na mianda yadi mupue nkukitshina namu obe nabene, yaya nsaa lukumino lobe alunyisha kutama.

19. Muabi kinyi dingi watudi balombene kupeta patukisha nsaa na Yehowa?

19 Kia kananka, na kina muulo ukata, nkifulo kiobe bua Yehowa akinyisha kutama. Bu bikale kifulo, nyi eyikashi dikile mayikashi oso, akikakutakula bodia kukokiela Yehowa bodia kuisumina ingi milo bua kumusankisha na bua kunyingila kitompuanga kia mushindo oso wawa. (Mat. 22:37-39; 1 Kod. 13:4, 7; 1 Yo. 5:3) Takui kintu su nkimune ki na muulo kilombene kukila kipuano kiobe na kifulo kiobe na Yehowa!​—Mis. 63:1-8.

20. Mushindo kinyi weluumbula bua kulama nsaa ya kukisha pamune na Yehowa?

20 Tentekiesha’shi luteko, kuibadikila, na kunangushena nkipindi kia lulanguilo luetu. Ambula Yesu pa kukimba mbalo ishi tuleo bua kukisha nsaa pamune na Yehowa. Katusha bintu bilombene kuumbakasha binangu biobe. Teka Yehowa akukuashe bodia kutula binangu biobe pamune nsaa yokitshi mianda ya mu kikudi. Su bofubisha nsaa yobe mu mushindo wibuwa Yehowa akufutu kubanga binobino, na muwa wa ikalaika mu nsenga ipia y’Efile Mukulu.​—Mak. 4:24.

LOONO 28 Twikale bakuuku ba Yehowa

^ Yehowa kuuku etu ebuwa. Atukumina kuikala bakuuku baye, na atukumina kumuiuka kalolo. Bua kuuka muntu kampanda abiataa nsaa ibungi. Bimumune na nsaa yatukumina kutungunuka na kutamisha kipuano kietu na Yehowa. Bu biatudi na mianda ibungi yakukita ya mu nshalelo ano mafuku, mushindo kinyi watudi balombene kupeta nsaa ya kuifubuila kui Nshetu e muiyilu, na miabi kinyi yatudi balombene kuikupetela nsaa yatuibikitshi?