Enda bua kuleshe mianda i muanka

Enda bua kuleshe kashibo ka mianda i muanka

Nkonko ya bantu ababadikaa

Nkonko ya bantu ababadikaa

Mbikunyi biatudi balombene kupusha muiya watupete mu Bena-Levi 19:16 wa kupela “kudimibila ungi muntu bua’shi bamwipê”, na ndilongiesha kinyi diatudi balombene kupetela mu uno verse?

Yehowa balunguile bena Isaleele buabadia kuikala muilo wiselele. Bua’shi ebakuashe bekale beselele bebalunguile’shi: “Muntu akwanudi tapalakêshanga mwina eumbo’né nkumo ya madimi, muntu akwanudi tadimbilanga mwi’ne’shi bamwipê. Nami Yehowa.”​—Lv. 19:2, 16, EEM.

Uno muaku “kudimbiila mwi’ne’shi bamwipê” mbeuleshe kalolo mu bifundue bia kina Ebelu bia ku mbangilo, biabia aulesha kinyi? Ungi mukanda wa bena Yunda awakula pabitale bena Levi’shi: “Kino kipindi kia uno verse . . . Kilukalakashi muanda ki bukopo kui kipatuula, muanda bi bukopo bua kupatuula kina muanda ki mu miele ya mu ngakuilo a mu kinfuanyi a mu kina Ebelu [atupete muanka] bua kuakula kishima ku kishima ‘tuekalanga kunundu kua, lupese lua, pepi na.’”

Bangi bantu balongie mianda ya mu Bible abatala kuipushena kui mu kipindi kia uno verse na verse e kunundu amba’shi: “Tanutshibanga bîmu mu kipaso kishi kilulame. Nwela balanda sunga bantu banême mongo. Anka bitshibilo bienu bîkale bilulame.” (Lv. 19:15, EEM) Mu uno muanda, muiya watusangana mu verse 16 awamba’shi, “muntu tadimbilanga mwi’ne” bua’shi bamuipe ngulombene kupatula’shi bafubi b’Efile Mukulu ta mbalombene kukitshina muntu muanda wi bubi, bu kumutuala ku mbulamatadi, ku mianda wa busuunga, sunga ku mianda wa mu kifuko, na dingi ta mbalombene kukita mianda ya kukutua kululama bua nka’shi mianda ikale bua buwa buabo nya. Mu binyibinyi, tatui balombene kukita mianda i bino nya, kadi kui mushindo wibuwa watudi balombene kupusha uno muaku mu verse 16.

Tubandeyi kuisambila kipindi kia kumpala kia uno verse. Efile Mukulu badi mutoshe muilo waye bua kuenda mu kupalakasha mianda ya madimi. Tuukieyi’shi kudimbiila muntu madimi kui bubi kukila kubalakana bisumanga, sunga kuinyi bubalakana namu akutusha bilumbu. (Nki. 10:19; Mul. 10:12-14; 1 Tim. 5:11-15; Shak. 3:6) Muntu adimbilaa bangi, akula mianda ya madimi pabitale ungi muntu na kepatshila ka kuluisha nkumu yaye. Biabia muntu adimbila bangi mianda, atuala bu kamoni bua madimi pabitale, ungi muntu sunga buabua ku kamoni buatula muwa wa yawa muntu mu masaku. Tutentekiesheyi kileshesho kia bantu babadi badimbile Nabote madimi, abo nkutula bu kamoni bua madimi bibadi bifuishishe mpa na mu kumuashisha mabue aye nkufua kuashi musole muanda. (1 Bf. 21:8-13) Muntu adimbila bangi madimi mulombene kudimbila muntu bua’shi bamuipe, nka biabadi bebileshe mu kipindi kia kabidi kia Bena-Levi 19:16.

Na dingi, kudimbila muntu mianda, kileshesho kia mushikua. Mu 1 Yowano 3:15 atubadika bino: “Yawa ooso mushikwe mukwabo nyi ayipaana, na anuwuku’shi muntu ayipaana su ngumune tee na muwa wa looso munda mwaye nya.” Tulamine’shi kunyima kua Efile Mukulu kuakula ano mayi aalondo atupete mu verse 16 batentekiele angi mayi aamba’shi: “Tanwikalanga na muntu mushikwa.”​—Lv. 19:17, EEM.

Nyi buakinyi kipindi kia kabidi kia verse 16, kia Bena-Levi 19:16 akitusha elango bua kudimusha bena Kidishitu. Abitungu tusumbule muikielo oso wa kuelela bantu binangu bi bubi na kui badimibila mianda. Su tuadimbila mukuetu madimi bua’shi bamuipe pa muanda wa kukutua kifulo sunga pa muanda wa luabi, biabia abishinkamisha’shi tuibamushikue. Abitungu bena Kidishitu basumbule uno muikelo wi bino.​—Mat. 12:36, 37.