Enda bua kuleshe mianda i muanka

Enda bua kuleshe kashibo ka mianda i muanka

MUISAMBO WA KULONGA 28

Bufumu bu’Efile Mukulu bukuete kumunana!

Bufumu bu’Efile Mukulu bukuete kumunana!

“Bufumu bua pa nsenga bubafiki Bufumu bua Muanana eetu, na bua Kidishitu aaye.”​—KIBAF. 11:15, NWT.

LOONO 22 Bufumu bukwete kumunana​—Bufikye!

KI’ABAKUILA MUANKA *

1. Nkinyi kiatudi bashinkamishe, na buakinyi?

 NSAA y’otala mianda ayikitshika mu nsenga, bi kuikadika bibofule bodia kushaala na mueneno e buwa su? Be na bifuko ta ba ki befulenenyi bibabidi kumpala nya. Bantu be bungi bakuete kunyishanga nka kufika bantomboshi, bekumiine abo banabene, na be bukielo. Bantu be bungi mbasangane’shi bino mbibekeele bukopo buabadia kukulupila mu baasha matalua. Anka, ino mianda yoso ngilombene nkupa kishinkamiisho. Buakinyi? Ku muanda bantu bakuete kukita nka bibaabadi bapue kuibitemuka ku matemuki atale “mafuku a kunfudiilo.” (2 Tim. 3:1-5Kilombeeno Kipya 2014) Bi bukopo bua muntu ooso mululame kuelesha mpaka’shi ano matemuki ooso ta ngalombane, muanda akuete kutuusha bishinkamiisho abilesha’shi, Yesu Kidishitu tababangile kumunana bu Mfumu a Bufumu bu’Efile Mukulu. Biabia, buno nyi mbutemuki bumune bua ku matemuki e bungi pabitale Bufumu bu’Efile Mukulu. Bino abikanyingisha lukumiino luetu, bua kutaluula angi matemuki apue kulombana mu bipua bishaale.

Nka bu tupese tua foto tuabadi balungie pamune, matemuki e mu mukanda wa Ndanyele na wa Kibafumbwilwe, e pamune, nka bu tupese tua foto tuabadi balungie bua kutuusha kinfuanyi kalolo kia mianda ikata ayikiebe kukitshika binobino muyile kikiebe ki’eshimba dia Yehowa (Tala kikoso 2)

2. Nkinyi ki’atukataluula mu uno muisambo, na mbuakinyi? (Patuula kifuatulo ki ku kipusu.)

2 Mu uno muisambo atukataluula matemuki asatu, (1) butemuki abuitukuasha buatudia kuuka nsaa ibaabadi batuule Bufumu bu’Efile Mukulu, (2) matemuki aetukuasha bua kupusha bibaadi Yesu muikadikie bu Mfumu a Bufumu bu’Efile Mukulu muiyilu, na (3) butemuki abuitulesha mushindo wi beshikuanyi ba Bufumu b’Efile Mukulu na abikekadika mfudiilo aabo. Atukamono’shi ano matemuki e pamune, nka bu tupese tua foto tuabadi balungie bua kutuusha kinfuanyi kalolo, kia mianda ikata yabadi bapue kutshibila nsaa kui Yehowa.

MUSHINDO WA KUUKA NSAA IBAABADI BATUULE BUFUMU BU’EFILE MUKULU

3. Butemuki buatusangana mu mukanda wa Ndanyele 7:13, 14, abuitupa kishinkamiisho kinyi pabitale Bufumu bu’Efile Mukulu?

3 Butemuki buatusangana mu mukanda wa Ndanyele 7:13, 14 abuitushinkamisha’shi Yesu Kidishitu nyi akekadika Mukunkushi e buwa, a Bufumu bu’Efile Mukulu. Bantu ba miilo yoso abakekadika na muloo wa ‘kumufubila,’ na t’akukekadika ungi Mfumu akamupiana. Bungi butemuki bui mu mukanda wa Ndanyele, bubapuile kutemuka’shi Yesu mmulombene kubanga kumunana mu Bufumu buaye, ku mfudiilo kua bipungo musambobidi. Nyi mbibofule buatudia kuiwuka nsaa ibayikeele Yesu bu Mfumu.

4. Patuula mushindo wi Ndanyele 4:10-17, etulesha kipua kibaadi Yesu mulombene kuikadika bu Mfumu e bukome. (Tala dingi mayi e kushi kua esaki.)

4 Badika Ndanyele 4:10-17. “Bipungo musambobidi” abilesha kipungo kia bipua 2520. Kiakia kipungo kibaadi kibangie mu kipua kia 607 K.B.B., nsaa ibaadi bena Babilone bakatushe mfumu a mfudiilo abaabadi batuule kui Yehowa mu Yelusalema. Na kibaadi kifudiile mu kipua kia 1914 B.B., nsaa ibaadi Yehowa mutuule Yesu bu Mfumu sha “matalua,” a Bufumu bu’Efile Mukulu. *​—Es. 21:25-27NWT.

5. Mmushindo kinyi umune ulombene kuitukuasha butemuki butale “bipungo musambobidi”?

5 Buno butemuki mbulombene kuitukuasha mushindo kinyi? Kuiwuka pabitale “bipungo musambobidi” akuitushinkamiisha’shi, Yehowa alombashaa milayilo yaye, pa nsaa ilombane. Nka bu bibaadi Yehowa muate kitshibilo kia kutuula Yesu bu Mfumu pa kipindi kilombane, yaya nsaa pabayilombene baadi muibikite. Biabia, atuukunyi’shi akalombasha angi matemuki ooso, pa kipindi kilombane kiadi mupue kutshiba. Eyondo, efuku dia Yehowa ‘tadiyisha nya!’​—Aba. 2:3EEM.

MUSHINDO W’ATUUKU’SHI KIDISHITU BAADI MUTUDIIBUE BU MFUMU A BUFUMU BU’EFILE MUKULU

6. (a) Mmianda kinyi y’atumono pa nsenga, ayilesha’shi Kidishitu kuete amunana muiyilu? (b) Butemuki abusanganyibua mu mukanda wa Kibafumbwilwe 6:2-8, abushinkamisha bino naminyi?

6 Peepi na mfudiilo a mudimo waye pano pa nsenga, Yesu baadi mutemukie ingi mianda ikata ayikakitshika pa nsenga, ibaadi ilombene kukuasha balongi baye bu bitunduilo bia kuuka’shi babanga kumunana muiyilu. Mu yaya ingi mianda baadi muteemune ngoshi, bipupa bia nsala, na kutshinkatshika kua nsenga. Yesu baadi mutemukie dingi bua bipupa bia maladi, sunga mikumbo mu “mambalo elekene,” bu kileshesho kipupa kia Corona-Virus ki kano kabidi. Ino yoso mianda ikata ngimune ya ku mianda yabetamina mu Bible bu “kitundwilo” kia kuikala kua Kidishitu. (Mat. 24:3, 7; Luk. 21:7, 10, 11Kilombeeno Kipya 2014) Bipua bikile pa 60 kunyima kua lufu lua Yesu n’aye kualukiila muiyilu, Yesu baadi muleshe Yowano mutumibua mianda ikata ibaadi ilombene kukitshika. (Badika Kibafumbwilwe 6:2-8.) Ino mianda yoso ikata ibamuekiele kubanga pabafikile Yesu bu Mfumu e bukome kubanga mu 1914.

7. Buakinyi malua abekeele pa nsenga, nka nsaa ibabangile Yesu kumunana?

7 Buakinyi mianda i mu nsenga nginyishe kuluila ngofu nsaa ibafikile Yesu bu Mfumu? Mukanda wa Kibafumbwilwe 6:2 awitulesha ingi mianda i na muulo, kintu kia kumpala kibaadi Yesu mukite kunyima kuaye kuikadika bu Mfumu a bufumu bu’Efile Mukulu, nyi ngoshi ibaadi mulue. Baluile ngoshi na ba nanyi? Baluile ngoshi na Diabulu na ba Demo baye. Muyile mukanda wa Kibafumbwilwe 12, Satana baadi mutshokolue, aye na ba Demo baye, babaadi basumbulue pano pa nsenga. Bu kipeta, “malwa pa nsenga.” Muanda Satana e na nsungu i bungi, na kuete alu na bantu ngoshi.​—Kibaf. 12:7-12Kilombeeno Kipya 2014.

T’atusangeelaa mikandu i bubi y’atupusha nya, anka p’atumono kulombana kua matemuki a mu Bible, abitupa kishinkamiisho kia’shi Bufumu bu’Efile Mukulu bukuete kumunana (Tala kikoso 8)

8. Bu bi’atumono kulombana kua ano matemuki pabitale Bufumu mbilombene kuitukuasha mushindo kinyi?

8 Ano matemuki ooso ngalombene kuitukuasha naminyi? Kui mianda i bungi ikata ikuete kukitshika mu nsenga ishintule binangu bia bantu ilombene kuitukuasha buatudia kutundula’shi, Yesu bayikeele Mfumu. Biabia kasha bayikeele bu Mfumu atumono bikitshino bia bantu bia butomboshi na biakuikumiina abo banabene, bino abitutentekiesha’shi bikitshino biabo bikuete kulombasha butemuki bua mu Bible. Eyondo Bufumu bukuete kumunana! (Mis. 37:1) Na atumono bantu biabanyinsha kuinyongola mu uno ndumbuluilo bu bikuete kuifubuila Armagedone peepi. (Mak. 13:8; 2 Tim. 3:13) Tui na lutumbo lukata lua’shi Nshetu e muiyilu sha kifulo mmuitukuashe buatudia kupusha buakinyi kui nkalakashi i bungi mu uno ndumbuluilo.

MUSHINDO AUKEKADIKA MFUDIILO A BESHIKUANYI BA BUFUMU BU’EFILE MUKULU

9. Butemuki bui mu mukanda wa Ndanyele 2:28, 31-35, abulesha mfudiilo a bukome bua nsenga ishima na bibaabudi bubangie kuikala kuanka mushindo kinyi?

9 Badika Ndanyele 2:28, 31-35. Tukuete kumonanga dingi kulombana kua ano matemuki lelo uno. Nabukondnezore baadi muloote kilootua kibaadi kileshe kilombeene kukitshika, “mu mafuku a ku nfudîlo” kunyima kua Kidishitu kubanga kumunana. Beshikuanyi ba Yesu be pa nsenga be mu kipindi kia mfudiilo kia bukome bua mu nsenga ishima kiabadi batemukie mu Bible, akilesha “ngwa kipindji ya nkyaamo kipindji ky’ema.” Buno bukome bua mu nsenga ishima, tabubapuile kubanga kumunana kala. Buno bukome bua mu nsenga ishima, bubabangile kuikala kuanka kubanga mu Ngoshi ya kumpala ya Nsenga ishima, nsaa ibaadi Grande-Bretagne na États-Unis bakite kipuano ki pabuakio. Nkishi a mu kilootua kia Nabukondnezore baadi dingi muleshe bintu bibidi pabitale buno bukome bua nsenga ishima bibaadi bilombeene kuibuikasha builekeene na angi mafumu abaadi kumpala kuabo.

10. (a) Mmushindo kinyi wi butemuki bua Ndanyele abulesha kilombeno kia Bukome bua nsenga ishima bua Angleterre na bena Amérique? (b) Mmasaku kinyi aatungu’shi tusuukie? (Tala kashibo akamba’shi “ Dimukila ema!”)

10 Kia kumpala, mbuilekeene na makome a mu nsenga ishima, abaadi kumpala kuambo abadi bateemune mu kino kilootua, kilombeno kia bukome bua nsenga ishima bua Angleterre na bena Amérique nyi nkia mu kinfuanyi, taki bukopo bu kiamo na òlo nya, sunga bu kiamo kia ebakanyi, anka nyi kisangibue na kiamo na ema. Ema adilesha “kekulu ka bantu,” sunga bantu be mu kintu kimune. (Nda. 2:43NWT) Nka bu bi’abimueka lelo uno, bukitshishi bui na bantu nsaa ya kusangula ba Mfumu ba kuibamuna na nsaa yabakitshi kampanye kui muilo, na bantu be bungi biabakuete kupela, na bukitshishi buinabo ba cyndicat, bikuete kubofusha bono bukome bua nsenga ishima biabudia kulombasha mudimo wabo wa politike.

11. Kumunana kua Bukome bua Nsenga ishima bua Angleterre na bena Amérique, akunyingisha kishinkamiisho kietu kia’shi tui mu mafuku a ku mfudiilo naminyi?

11 Kia kabidi, anka bu biabadi baleshe ngua ya uno nkishi mukata, mbukome bua nsenga ishima bua Angleterre na bena Amérique ngi bukome bua mu nsenga ishima bua mfudiilo buabadi batemukie mu Bible. T’abakebupiana kui bungi bukome bua politike nya. Biabia, abo nyi abukende mpaa na ku mfudiilo kua Armagedone, nsaa ayikafiki bukome bu’Efile Mukulu, mu kusoosa mafumu ooso a bana ba bantu. *​—Kibaf. 16:13, 14, 16; 19:19, 20.

12. Nkingi kishinkamiisho kinyi ki mu butemuki bua ndanyele akitunyingisha na kuitupa lukulupilo?

12 Buno butemuki mbulombene kuitukuasha mushindo kinyi? Butemuki bua Ndanyele abuitupa kingi kishinkamiisho akitulesha’shi, tui mu mafuku a ku mfudiilo. Nkupue kukila bipua 2 500 na Ndanyele kutemuka’shi kunyima kua Babilone mafumu a nsenga ishima ananka, ngalombene kuikadika na bukitshishi bukata, kui muilo y’Efile Mukulu. Nyi bua kinyi baadi muleshe’shi, Bukome bua Nsenga ishima bua Angleterre na bena Amérique abukeebo, ku mfudiilo kua ano makome ooso. Bino abitunyingisha na kuitupa lukulupilo lua’shi, mu kapindi kapeela amu Bufumu bu’Efile Mukulu abukabutula mafumu ooso a bana ba bantu na bukamunane pa nsenga yoso ishima.​—Nda. 2:44.

13. Nkinyi kiabakuete kukita kui “mfumu a mwanda” na “bamfumu ekumi” babadi bateemune mu Kibafumbwilwe 17:9-12 mu kinfuanyi, na buno butemuki mbulombane naminyi?

13 Badika Kibafumbwilwe 17:9-12. Kuluishibua kua bintu, ku Ngoshi wa kumpala wa Nsenga ishima, nkulombashe butemuki bubaabadi batemukie mu Bible pabitale mafuku a ku mfudiilo. Bakunkushi ba mu nsenga, abashinkamisha’shi mbakumiine kufuisha butaale mu mafuku aafiki. Biabia mu mueshi wa 1/1920, babaadi batuule Société des Nations abaabadi bapiane kui Organisation des Nations unies (ONU) mu mueshi wa 10/1945. Uno ndumbuluilo ngi abadi betanyine bu “mfumu a mwanda.” Anka ta mbungi mukome bua nsenga ishima nya. Bukume buaye na bukitshishi buaye mbikulupile nka makome a bena politike aamukuatshishena. Ano ooso makome Bible e etanyina bu ‘mafumu ekumi.’

14-15. (a) Mukanda wa Kibafumbwilwe 17:3-5 aulesha kinyi pabitale “Babilone Mukata”? (b) Nkinyi akikakitshikila bano booso abakuatshishena lulanguilo lua madimi?

14 Badika Kibafumbwilwe 17:3-5. Ku bukuashi bua kikudi ki selele Yowano mutumibua bamuene kimonua kia ndumba, “Babilone Mukata,” alesha ampire abipuilo bioso bia madimi bia mu nsenga ishima. Kino kimonua akilesha kinyi? Bipuilo bia madimi tabibafubile kubanga kala na makome a politke a mu nsenga ishima na kuibakuatshishena. Mu kapindi kapeela’mu, Yehowa ‘akeele mu mashimba’ a bena politike ‘kinangu kiaye.’ Abikatuusha kipeta kinyi? Ano ooso makome a politike ekadikie “mfumu ekumi,” aakalulukila bipuilo bioso bia madimi na kuibibutula.​—Kibaf. 17:1, 2, 16, 17.

15 Mmushindo kinyi w’atuuku’shi, mfudiilo a Babilone Mukata taadi peepi? Buatudia kualuula ku luno lukonko, abitukuasha buatudia kutentekiesha’shi kibundi kia kala kia Babilone, kibaadi kikaluilue na mema a muela ukata wa Efrate. Mukanda wa Kibafumbwilwe aupuandikisha midiyo ya bantu bakuete kukuatshishena Babilone Mukata bua kumukaluila na “meema.” (Kibaf. 17:15) Anka abilesha dingi’shi mema ngalombene ‘kukama,’ abilesha’shi ampire mukata abipuilo bia madimi bi mu nsenga ishima, mmulombene kushimisha bantu be bungi abamukuatshishena. (Kibaf. 16:12) Lelo uno, buno butemuki bukuete kulombana, muanda bantu be bungi t’abakiabatuelenyi mu bipuilo biabo, tabakimbi angi ma mbalo bua kupudisha mianda yabo.

16. Kupusha ano matemuki pabitale kumueka kua Nations Unies na mfudiilo a Babilone Mukata akuitukuasha naminyI?

16 Ano ooso matemuki ngalombene kuitukuasha naminyi? Kutuuka kua Nations Unies na bantu basha bakuatshishena ndanguilo ya madimi, abinyisha kushinkamisha’shi tui mu mafuku a ku mfudiilo. Biabia, mema a mu kinfuanyi aakuatshishena Babilone akuete kukama, mfudiilo a ndumbuluilo a bipuilo bia madimi, akafiki mu mishindo ilekeenelekeene. Nka biabadi bebiteemune kunundu, Yehowa akeele mu mashimba a “ba mfumu ekumi,” bakata ba politike bakuete kukuatshishena Nations Unies ‘kinangu kiaye.’ Mfudiilo a bipuilo bia madimi akekadika bu kabasamushi kui miilo, na bino abikakaanyisha bantu be bungi. * (Kibaf. 18:8-10) Kuluishibua kua Babilone Mukata, akukatshinkisha nsenga na nkulombene nkafuisha nkalakashi i bungi, anka muilo w’Efile Mukulu aukekadika na tubingilo tubidi tua kuikala na muloo. Uno muishikuanyi a kala a Yehowa Efile Mukulu t’akela kuanka dimo, na mu kapindi kapeela atukapashibua mu ino nsenga i bubi!​—Luk. 21:28.

IKALA NA LUKUMIINO’SHI YEHOWA AKAKALUILA MUILO WAYE MU MAFUKU AAFIKI

17-18. (a) Tui kutungunuka na kunyingisha lukumiino luetu naminyi? (b) Nkinyi ki’atukesambila mu muisambo aulondo?

17 Ndanyele batemukile’shi “kiwukilo kia binyibinyi” nkilombene “kutama.” Na nkipue kutama! Binobino tukuete kupusha matemuki pabitale kipingo kietu. (Nda. 12:4, 9, 10) Kuipushena kua ano ooso matemuki akuitutakula mu kutshina Yehowa, na kunemeka Eyi diaye diyokielue. (Yesh. 46:10; 55:11) Tungunuka na kunyingisha lukumiino loobe pa kuibadikilanga Bible efuku dioso, na kukuasha bangi bua’shi, batamishe lukumiino luabo bua’shi bakuminyibue na Yehowa na kuikala naye mu kipuano. Yehowa akapaasha baaba booso bakulupile muadi na akebapa “butaale bushina mpuilo.”​—Yesh. 26:3NWT.

18 Mu muishambo aulonda, atukesambila matemuki pabitale tukongie tua bena Kidishitu mu mafuku a ku mfudiilo. Nka bu bi’atukebilongo, ano matemuki ooso aalesha binyibinyi’shi, tui mu mafuku a ku mfudiilo. Atukamono, bingi bishinkamiisho abilesha’shi Yesu, ngi Mfumu eetu kuete kumunana, kuete kufuba pamune na balongi baye baasha lulamato.

LOONO 61 Anwe ba Temwe ndayi nka kumpala!

^ Tui bashaale mu kipungo ki bukopo kisha ikeele dingi mu nshalelo a bantu! Bufumu bu’Efile Mukulu bubaadi butudibue, nka bu bibaabadi bebitemukie mu matemuki e bungi a mu Bible. Mu uno muisambo atukataluula angi matemuki, alombene kuitukuasha bua kunyingisha lukumiino luetu mui Yehowa, na kuitukuasha buatudia kushaala baumiine na lukulupilo kubanga binobino, na mu mafuku e kumpala.

^ Tala dilongiesha dia 32 mu ka mutue ka muanda ka 4 ka mukanda wa We kuikala na muloo bua loso! na kubandila video e mu jw.org, amba’shi: Le royaume de Dieu a commencé à gouverner en 1914.

^ Bua kuuka ingi mianda i bungi pabitale butemuki bua Ndanyele, tala Kitenta kia Mulami kia mu 15/6/2012, esak. 14-19, mu mfualase.

^ Bua kuuka mianda i bungi pabitale akiebe kukitshika mu mafuku e kumpala aku, tala shapitre 21 a mukanda wa Bufumu bw’Efile Mukulu bukwete kumunana!