Enda bua kuleshe mianda i muanka

Enda bua kuleshe kashibo ka mianda i muanka

MUISAMBO WA KULONGA 48

Ikala muilame nsaa ayitompibua lulamato loobe

Ikala muilame nsaa ayitompibua lulamato loobe

‘Ikala mwilame mu bintu byoso.’—2 TIM. 4:5.

LOONO 123 Tulamateyi bukunkushi bwa teokrasi

KI’ABAKUILA MUANKA a

1. Kuilama mu bintu bioso akupushisha kinyi? (2 Timote 4:5)

 NSAA yatupete nkalakashi i bukopo, lulamato luetu mui Yehowa na mui ndumbuluilo aaye ndulombene kutompiibua. Mushindo kinyi watudi balombene kukambila ino nkalakashi? Tui na lukalo lua kushala belame na bapasukie, na bemane pepoo mu lukumiino. (Badika 2 Timote 4:5.) Atuilama nsaa yatushala baumiine, nsaa yatunangushena kalolo, na nsaa yatuitatshisha bua kumona mianda mu mushindo awiyimono Yehowa. Su tubakitshi biabia, biatukitshi tabikala na bukitshishi ku biatunangushena nya.

2. Nkinyi ki’atukataluula mu uno muisambo?

2 Mu muisambo ushale, tuikeele besambile nkalakashi isatu yatudi balombene kufumankana nayo paasha pa kakongie. Mu uno muisambo, atukesambila nkalakashi isatu yatudi balombene kufumankana nayo mu kakongie ilombene kutompa lulamato luetu kui Yehowa. Yaya nkalakashi ngino (1) nsaa y’atuipusha’shi mukuetu mulume sunga mukashi muitukitshine muanda wi bubi, (2) nsaa y’atunyookibua, na (3) nsaa y’atuikitshisha bua kuiubidishena na kushintuluka kui mu ndumbuluilo. Mushindo kinyi watudi balombene kuilama mu bintu bioso na kulama lulamato luetu kui Yehowa na kui ndumbuluilo aaye nsaa y’atupete ino nkalakashi yoso?

NSAA Y’ATUIPUSHA’SHI MUKUETU MULUME SUNGA MUKASHI MUITUKITSHINE MUANDA WI BUBI

3. Tui kukita naminyi nsaa yabadi betuluishishe kui muina Kidishitu netu?

3 Tabadi bakuluishishe namu kui mukuetu mulume sunga mukashi, pangi kui muntu e na mashito mu kakongie? Pangi, mukuetu tabaadi na lukalo lua nkutapa kuishimba. (Lom. 3:23; Shak. 3:2) Pangi bikitshino biaye bibaadi bikufitshishe munda. We mulombene kushimisha tulo penda pa muanda wa kunangushena pabitale wawa muanda. We mulombene kuiyipusha’shi, ‘Bino bibakitshi uno mukuetu, mbinyibinyi tui ndumbuluilo Efile Mukulu?’ Bino nyi abikumiina Satana’shi tunangushene. (2 Kod. 2:11) Kunangushena mu uno mushindo wi bubi, bino nkulombene kuitutakula mu kuiabulushena na Yehowa na ndumbuluilo aaye. Biabia su tubapusha’shi mukuetu mulume sunga mukashi mmuituluishishe, mushindo kinyi watudi balombene kupela kunangushena mu mushindo aukumiina Satana’shi tunangushene?

4. Yosefe baadi muilame mu bintu bioso nsaa ibabadi bamuluishishe naminyi, na ndilongiesha kinyi diatupetela ku kileshesho kiaye? (Kibangilo 50:19-21)

4 Tolamanga ngoo. Yosefe pabaadi ki nsongua, ba tutu baaye babaadi bamuluishishe. Babaadi bamushikue, na bangi babaadi abakimbi’shi bamuipee. (Kib. 37:4, 18-22) Nyi buakinyi babaadi bamupaane bu mpika. Bu kipeta, Yosefe bapetele nkalakashi i bukopo pabalombeshe bipua 13. Yosefe baadi mulombene kuiyipusha su Yehowa mumufule binyibinyi. Na baadi mulombene kuiyipusha su Yehowa mumusumbushene nsaa ibaadi lukalo na bukuashi. Anka Yosefe tabaadi muibalamine nsungu. Anka, baadi muilame mu bintu bioso pa kushaala muumine. Nsaa ibaadi mupete mushindo wa kualuisha bakuabo bubi ku bubi, ntamuibikite nya baadi muibaleshe kifulo na aye nkuibafuila lusa. (Kib. 45:4, 5) Yosefe baadi mukite bino muanda baadi na mushindo wa kunangushena kalolo. Anka pamutue pakutuula binangu biaye ku yaaya mianda, baadi munangushene pabitale akikumiina Yehowa. (Badika Kibangilo 50:19-21.) Bino abitulongiesha kinyi? Su mbakuluishishe, tolaminga Yehowa nsungu, sunga kunangushena’shi mukusumbushene. Pamutue pa biabia, nangushena ku mushindo wadi mukukuashe bua kunyingiila lukalakashi. Dingi, nsaa ayikuluishisha bangi, ekitshishe bua kuibabuikidila bilubilo biabo na kifulo.—1 Mp. 4:8.

5. Mushindo kinyi ubaadi Miqueas muilame mu mianda yoso nsaa ibaadi epusha’shi mbamukitshine mianda ibubi?

5 Tubande kutala kileshesho kia ano etu mafuku kia ungi mukuetu mukulu a mu Amérique du Sud abetanyina bu Miqueas. b Atentekiesha angi mafuku nsaa ibabadi bamuluishishe kui bangi bakuetu babaadi na mashito e bungi mu ndumbuluilo a Yehowa. Amba’shi: “Kashaa ntapetele namu dingi kenyongoshi ke biabia. Naadi muinyongole ngofu. Bufuku ntshinaadi na nalala, na naadi nadidi muanda naadi n’epusha bu shi na kia kukita.” Miqueas batungunukile na kuilama mu mianda yoso na kuikitshisha bua kuleka kudila. Baadi atekie nsaa yoso, bua’shi Yehowa amupe kikudi kiaye kiselele na bukome bua kunyingiila. Baadi akimbi ingi mianda mu mikanda yetu ilombene kumukuasha. Bino abitulongiesha kinyi? Su mukuetu mulume sunga mukuetu mukashi bakuluishisha, shaala muumine na wekitshishe bua kukatusha binangu bioso bibubi bilombene nkufuila. Tue mulombene kuuka muanda kampanda ulombene kutakula muntu bua kuakula sunga kukita kintu kampanda. Biabia, eulungule Yehowa mu luteko na omutekie bua’shi akukuashe bua kumona bi mueneno a yawa muntu. Su bonangushena’shi mukuetu mulume sunga mukuetu mukashi t’ekeele na lukalo lua kukita muanda kampanda wi bubi, omono mushindo wa kumufuila lusa. (Nki. 19:11) Ntentekiesha’shi, Yehowa kuete amono lukalakashi lodi nalo na akakupa bukome bodi nabo lukalo bua kunyingiila.—2 Mya. 16:9; Mul. 5:8.

NSAA Y’ATUNYOOKIBUA NA YEHOWA

6. Buakinyi bi na muulo bua kumona dinyooka dia Yehowa bu kileshesho kia kifulo kiaye? (Bena-Ebelu 12:5, 6, 11)

6 Nsaa ayitunyooko Yehowa tui balombene kupusha bibubi ngofu. Su tubatuulu binangu penda ku bubi buatuipusha, tui balombene kubanga kubepuula dinyooka, na kubanga kupusha’shi ntambatshibe muanda na kululama na babeutshibi mu kipaso ki bubi. Bu kipeta, tui kubanga kushimisha kintu ki na muulo ukata, kukutua kumona dinyooka bu kileshesho kia kifulo kia Yehowa kuatudi. (Badika Bena-Ebelu 12:5, 6, 11.) Na su tubatumu binangu bietu penda ku bubi buatuipusha pabitale dinyooka, atupa Satana mushindo wadia kuituluisha. Akumiina’shi tupele dinyooka, na tuende kula na Yehowa na kakongie kaaye. Su we mupue kupeta dinyooka, we kuilama mu bintu bioso mu mushindo kinyi?

Pa muanda wa’shi Mpiele baadi muiyishe na kukumiina elango, Yehowa baadi mumufubishe ngofu (Tala kikoso 7)

7. (a) Anka bu biabebilesha mu kifuatulo, mushindo kinyi ubaadi Yehowa mufubishe Mpiele kunyima ku’aye kukumiina dinyooka? (b) Kileshesho kia Mpiele kibakulongiesha kinyi?

7 Kumiina dinyooka, na oshintuule mianda ayitungu. Yesu baadi mutopekie Mpiele kumpala kua bangi balongi misuusa ibungi. (Mak. 8:33; Luk. 22:31-34) Pangi bino bibaadi bitakule Mpiele mu kuipusha bu bayishibua milongo! Anka, Mpiele bashadile na lulamato kui Yesu. Baadi mukumiine dinyooka na aye kulongiela ku bilubilo biaye. Bu kipeta, Yehowa baadi mufute lulamato lua Mpiele na aye nkumupa mashito e na muulo mu kakongie. (Yo. 21:15-17; Bik. 10:24-33; 1 Mp. 1:1) Atulongiela kinyi ku kileshesho kia Mpiele? Abitukuasha atue banabene na kukuasha bangi nsaa y’atupele kuimeena penda pa bubi buatupusha pabitale dinyooka, anka tuidikumiine, na kushintuula mianda ayitungu. Su tubakitshi biabia, atuikala na muulo wi bungi kui Yehowa na kui bakuetu.

8-9. Aye kiakatuka mu kupeta dinyoka, Bernardo bapushiishe naminyi, anka nkinyi kibamukuashishe bua kushintuula binangu biaye?

8 Tutaleyi kibaadi kifikile mukuetu mulume Bernardo a mu Mozambique. Babaadi bamukatushe bu mukulu. Bernardo baadi mupushe naminyi abo bakiabamukatusha? Amba’shi: “Naadi muibakuatshile nsungu muanda ntshinaadi nakumiina diadia dinyooka dinampetele.” Baadi akamba kuikalakasha nka pabitale mushindo aumumono bangi mu kakongie. Alombasha dingi’shi: “Bibangatshile mieshi ipeela buandia kuikala dingi na mueneno ebuwa pabitale uno muanda na kukulupila dingi mui Yehowa na mui ndumbuluilo aaye.” Nkinyi kibaadi kikuashe Bernardo bua kushintuula mueneno aaye a mianda?

9 Bernardo baadi mushintuule binangu biaye. Apatuula’shi: “Nsaa inaadi nafubu bu mukulu, naadi nafubisha Bena-Ebelu 12:7 buandia kukuasha bangi buabadia kuikala na mueneno e buwa pabitale dinyoka dia Yehowa. Naadi muiyipushe ami nabene’shi: ‘Nnanyi e na lukalo lua kutumikila kino kifundue?’ Mbafubi booso ba Yehowa, mpa n’ami.” Na dingi Bernardo baadi mushintuule ingi mianda na kunyingisha lukulupilo luaye mui Yehowa na mui ndumbuluilo aaye. Baadi mutamishe kiubishi kiaye kia mu kikudi kia kuibadikila Bible na kunangushena ngofu. Sunga mbiabia, baadi muntungunukie na kuikalakasha pabitale abimumono bakuetu balume na bakashi, baadi afubu nabo mu mudimo wa bulungudi na kualuula mu bisangilo bia kakongie. Kunyima kua mafuku, babaadi baluishe Bernardo mashito aaye a bu mukulu. Nka bu mukuetu Bernardo, su bopete dinyoka, ekitshishe bua kupela kutuula binangu ku bubi buepusha, anka, kumiina elango na oshintuule ingi mianda ayitungu. c (Nki. 8:33; 22:4) Su bokitshi bino, we mulombene kushinkamisha’shi Yehowa akafutu lulamato loobe kuadi na kui ndumbuluilo aaye.

NSAA YATUIKITSHISHA BUA KUIUBIDISHENA NA KUSHINTULUKA KUA MU NDUMBULUILO

10. Nkushintuluka kua mianda kinyi ya mu ndumbuluilo kubadi kutompe lulamato lua bangi bana balume ba mu Isaleele?

10 Kushintuluka kua mu ndumbuluilo kui kutompa lulamato luetu. Su tatui badimukie, tui balombene kutadiila kuakua kushintuluka kuetuabuula na Yehowa. Bu kileshesho, nangushena pabitale bibaadi mianda ayishintuluka mu ndumbuluilo na bukitshishi bubayidi nayo kui bangi bena Isaleele. Kumpala kua’shi Yehowa ebape muiya, mfumu a kifuko badi akitshi mudimo ubaabadi abakitshi kui tshite-muakuidi. Babaadi abebaka bilambuilo na kutuusha bitapilo bua bifuko biabo. (Kib. 8:20, 21; 12:7; 26:25; 35:1, 6, 7; Yob. 1:5) Anka, kunyima kua’bo kutuula muiya, mfumu a kifuko tabaadi dingi na buabua bushito nya. Yehowa baadi asangula ba tshiite-muakuidi ba mu kifuko kia Aarone bua kutusha milambu. Kadi kunyi kua kushintuula ino mianda, su nfumu a kifuko shibaadi muikulu a Aarone, abanga kufuba mudimo wa bu tshite-muakuidi, babaadia kumuipaa. d (Lv. 17:3-6, 8, 9) Pangi kuno kushintuluka, nyi kubaadi bu tubingilo tubaadi tutakule Kora, Dathane, Abirame, na bangi bantu 250 buabadia kutombokiela matalua a Moyise na a Aarone su? (Mb. 16:1-3) Tatui balombene kuibishinkamisha nya. Anka kiatuuku nkia’shi, Kora na bangi bantu babamulondele babaadi bakutue kushala na lulamato kui Yehowa. Su kushintuluka kua mu ndumbuluilo kubatompo lulamato lobe, we kukita kinyi?

Nsaa ibapetele bena Kehate kushintuluka mu mudimo wabo, babaadi bakumiine kufuba u tuyimba,bu ba nsaamo, sunga kulama mashibo e na bintu (Tala kikoso 11)

11. Nkinyi kiatudi balomene kulongiela ku kileshesho kia bangi bena Levi bena Kehate?

11 Kuiubidishena na kushintuluka kooso kui mu ndumbuluilo. Mu luendo luabo, bena Kehate babaadi na mudimo wi na muulo. Musango oso ubadi bena Isaleele abafiluka, bangi bena Kehate babaadi abapasukila mushete wa kilombeno kumpala kua bantu boso. (Mb. 3:29, 31; 10:33; Yos. 3:2-4) Babaadi na kineemo kikata! Anka mianda ibaadi ibashintulukile nsaa ibaadi ifikie bena Isaleele mu Nsenga ya Mulayilo. Mushete wa kilombeno taubadi dingi na lukalo lua kuiufilusha nsaa yooso nya. Anka mu kiakia kipungo, Solomone babangile kukunkusha bu mfumu, bangi bena Kehate babapetele mudimo wa bu tuyimba, bangi namu bu ba nsaamo ba ku kiibi, na bangi namu babaadi abalama mashibo e na bintu. (1 Mya. 6:31-33; 26:1, 24) Takui mbalo su ngimune ayilesha’shi bena Kehate babaadi na kuidiladila, sunga kuteka’shi bebakumbashile ungi mudimo wi na muulo, muanda’shi babaadi na mudimo wi pa buawo kumpala. Bino abitulongiesha kinyi? Kuatshishena kushintuluka kua mu ndumbuluilo a Yehowa n’eshimba diobe dioso, mpa na kushintuluka kui na bukitshishi ku mudimo oobe. Ikala na muloo bua mudimo ooso wabadi bakupe. Tentekiesha’shi nta mudimo oobe aukuikasha na muulo kui Yehowa. Yehowa aata na muulo kukookiela koobe, kukila mudimo ooso wabadi bakupe.—1 Sam. 15:22.

12. Mushindo kinyi ubaadi Zaina muipushe pabaadi mukatukie ku Betele?

12 Tutaluuleyi kileshesho kia ungi mukuetu mukashi Zaina, a mu Moyen-Orient, baadi mupete kushintuluka mu mudimo waye, na’ye nkushimisha mashito abaadi mufule. Kunyima kua’ye kufuba ku Betele munda mua bipua bikile pa 23, babaadi bamualushe bua kufubila mu kakongie. Akula’shi: “Kushintuluka kua mudimo wande kubaadi kuntape ngofu kuishimba. Naadi muipushe bu shi na muulo, na’ami nkutungunuka na kuiyipusha ami nabene’shi: ‘A mbalo kinyi yanshi moobeshe?’” Muanda wa malua, bangi bakuetu balume na bakashi mu kakongie, babaadi banyishe dingi kumutapa kuishimba, pa kumungula’shi: “Su bodia kuikala muntu e buwa, ndumbuluilo baadia kukutadiila oshala’nka ku Betele.” Ingi nsaa eshimba dibaadi adifudiila Zaina bibaadi adidi nka bufuku booso. Kadi akula’shi: “Kasha ami nabene ntangikeele na mpaka pabitale ndumbuluilo sunga kifulo kia Yehowa.” Mushindo kinyi ubaadi Zaina na ngobesha ya kuilama ku bintu bioso?

13. Zaina mmukite kinyi buadia kukambila binangu biaye bibubi?

13 Zaina baadi na ngobesha ya kukambila binangu biaye bibubi. Mu mushindo kinyi? Baadi mubadikie muisambo mu mikanda yetu ubaadi awakuila lukalakashi lubaadi mupete na ubamukuashishe bua kunyingiila. Muisambo awamba’shi: Vous pouvez vaincre le découragement! mu Kitenta kia Mulami kia mu 1/2/2001, ubamukuashile ngofu. Uno muisambo ubaadi aupatuula mushindo ubadi mufundi a Bible Maako mulombene kuikitshisha na luno lukalakashi lumune nsaa ibapetele kushintuluka mu mudimo waye. Zaina atentekiesha’shi: “Kileshesho kia Maako, kibaadi nka bu buanga bubaadi bunkuashe bua kukambila kutshoboloka.” Zaina baadi dingi muifubuile peepi na ba loole baaye. Tabaadi mulekie kuibunga na ba loole baaye nya; sunga kuleka kulungula mukandu wi buwa na bakuetu balume na bakashi, na tabaadi mushale pa bupenka na kuinyongola nya. Bafikile mu kutundula’shi, kikudi kiselele kikuete kukunkusha bitshibilo biabaata mu ndumbuluilo a Yehowa, na’shi bakuetu babaadi abakunkusha babaadi bamupasukile ngofu. Mmusangane dingi’shi abitungu ndumbuluilo a Yehowa, akite mudimo wibuwa bua’shi kikebe kieshimba dia Yehowa kilombane.

14. Vlado baadi mukalakashue bua kuiubidishena na kushintuluka kinyi kua mu ndumbuluilo, na kinyi kibaadi kimukuashe?

14 Vlado, ungi mukulu mu kakongie taadi na bipua 73 a mu Slovénie, baadi mukalakashue nsaa ibaabadi basangie kakongie kaabo na kangi kakongie, na abo nkufunga ku Nshibo ya Bufumu ibaabadi abatuelela bisangilo. Akula’shi: “Ntshinaadi napusha buakinyi ino Nshibo yetu ya Bufumu i buwa bui bino ngilombene kufungibua nya. Bibaadi bintape kuishima muanda tubaadi bakatukie mu kuiyilumbuula nka binobino. Ne nseeshi a mabaaya, na ne mukite bingi bintu bipia bia ku yaaya nshibo. Dingi kuno kusanga kua tukongie, akutekie kushintuluka kua mianda kui bungi, nta mbibofule bua’tue balungudi babaapu kukula.” Nkinyi kibaadi kikuashe Vlado bua kukuatshishena buno buludiki? Apatuula’shi: “Kuiubidishena na kushintuluka kuabatusha kui ndumbuluilo a Yehowa akuitutuadilaa’nka miabi misango yoso. Ino mianda yoso ayitulumbuula bikishekishe bua kushintuluka kukata akukafiki mu mafuku e kumpala.” Obe namu okuete kukalakashua na kushintuluka akufiki ku kusanga kua tukongie sunga ku mudimo oobe su? Ikala mushinkamishe’shi Yehowa auku biokuete kuipusha. Nsaa yokuatshishena kuno kushintuluka na kushala na lulamato kui Yehowa na kui ndumbuluilo aaye akuete kufubisha. Ikala mushinkamishe’shi akakuelela miabi.—Mis. 18:25.

TUNGUNUKA NA KUILAMA MU BINTU BIOSO

15. Mushindo kinyi watudi balombene kuilama ku bintu bioso, nsaa yatufumankana na nkalakashi mu kakongie?

15 Bu biatukuete kuifubuila ku mfudiilo kua uno ndumbuluilo e bubi a mianda, tui balombene kutengiela kupeta nkalakashi ayitukila mu kakongie. Ino nkalakashi ngilombene kutompa lulamato luetu kui Yehowa. Biabia, abitungu tuilame mu bintu bioso. Su mbakuluishishe kui muina Kidishitu noobe, tolekielanga’shi mianda ikuluikile nya. Su bopete dinyoka, totuulanga binangu biobe ku bubi buepusha, kumiina elango, na oshintuule mianda ayitungu. Na nsaa ayitunsha ndumbuluilo a Yehowa kushintuluka kampanda kui na bukitshishi ku nshalelo oobe, ekukumiine n’eshimba diobe dioso na okookiele buludiki.

16. We kushala mukulupile mui Yehowa na mui ndumbuluilo aaye naminyi?

16 Shaala mukulupile kui Yehowa na ndumbuluilo aaye nsaa ayitompiibua lulamato loobe. Biabia bua kukita bino, abitungu welame mu bintu bioso, kuamba’shi oshaale muumiine, onangushene kalolo, na kumona mianda mu mushindo awinyimono Yehowa. Ata kitshibilo kia kulonga pabitale bileshesho bia bantu ba mu Bible babaadi bobeshe kukambila nkalakashi i mumune na yobe na onangushene ku bianka. Teka Yehowa bukuashi. Na tuelamuunanga mu kakongie. Na dingi, sunga kuakitshika muanda kinyi, Satana tekalanga na ngobesha ya kukuabuula kui Yehowa na ndumbuluilo aaye.—Shak. 4:7.

LOONO 126 Pasukaayi, kankamanayi, nyingaayi!

a Lulamato luetu kui Yehowa na kui ndumbuluilo aaye ndulombene kutompibua, bikishekishe nsaa yatupete nkalakashi ayitukila mu kakongie. Mu uno muisambo atukataluula nkalakashi isatu, na kiatudi balombene kukita bua kushala na lulamato kui Yehowa na kui ndumbuluilo aaye.

b Angi mashina mbeashintule.

c We mulombene kupeta ingi mianga ayikukuasha mu muisambo awamba’shi: “Pouvez-vous de nouveau exercer des responsabilités?” mu Kitenta kia Mulami kia mu 15/8/2009, Esak. 30, mu nfualase.

d Muiya ubaadi autekie ba mfumu ba bifuko, babaadi abakumiina kulambula nyema bua kuenda na nyema ku kilambuilo. Ba mfumu ba bifuko babaadi batadiile bua kukita bino, anka baaba babaadi kula na kilambuilo.—Miy. 12:21.