Enda bua kuleshe mianda i muanka

Enda bua kuleshe kashibo ka mianda i muanka

MUISAMBO WA KULONGA 46

Mushindo awitukuasha Yehowa bua kunyingiila na muloo

Mushindo awitukuasha Yehowa bua kunyingiila na muloo

‘Yehowa mmutengyele na lwishinko looso bwa kwinufwila lusa; akeebwo bwa kwinuleesha kalolo kaaye.’—YESH. 30:18.

LOONO 3 Bukome, lukulupilo, na lukumiino lwetu

KI’ABAKUILA MUANKA a

1-2. (a) Nkonko kinyi yatukatalula mu uno muisambo? (b) Nkinyi akitulesha’shi Yehowa e na lukalo lukata lua kuitukuasha?

 YEHOWA mmulombene kuitukuasha bua kukambila nkalakashi ya mu nshalelo eetu, na kupeta muloo mu mudimo wetu wa kishila. Akitaa kinyi bua kuitukuasha? Na mmushindo kinyi watudi balombene kupeta miabi ayitukila ku bukuashi bua Yehowa bu’etupeya? Mu uno muisambo atualula ku ino nkonko. Biabia, kumpala a kutalula ngaluulo, tubandeyi kutalula luno lukonko lui na muulo aluamba’shi: Yehowa akuminaa binyibinyi kuitukuasha su?

2 Kishima kiabadi bafubishe kui Mpoolo mutumibua mu mukanda waye kui Bena-Ebelu, nkilombene kuitukuasha bua kupeta lualulo. Mpoolo bafundile’shi: ‘Yehowa byaadi mukwashi ande; Ntantshiinyi kintu su nkimune. Kilombeene kunkita muntu nkinyi?’ (Eb. 13:6) Bible akula mu uno verse kishima “mukwashi” bua kulesha muntu e na lukalo lua kukuasha mungi muntu e mu lukalo lua bukuashi. Banda kunangushena bi Yehowa na lukalo lua kukuasha muntu kampanda muinyongole. Okashinkamisha na kukumina’shi uno muanda aulesha’shi, Yehowa e na lukalo lukata lua kuitukuasha. Nsaa ayitukuasha Yehowa tui balombene kunyingila nkalakashi yetu na muloo.

3. Mmishindo kinyi isatu ayitukuashaa Yehowa bua kunyingiila nkalakashi yetu na muloo?

3 Mu ingi mishindo kinyi amuitukuashaa Yehowa bua kunyingiila nkalakashi yetu na muloo? Bua kualula ku luno lukonko, tubadikieyi mukanda wa Yeeshaya. Buakinyi? Ku muanda matemuki e bungi abaadi Yehowa mufumbuile Yeshaya bua kuiafunda, bakuete kuiatumikila kui bafubi b’Efile Mukulu lelo uno. Na dingi Yeshaya badi muleeshe bi Yehowa mu bishima bipeele-peele biatudi balombene kupusha kalolo. Tubande kuata kileshesho ki mu Yeeshaya shapitre 30. Mu uno shapitre bafubishe bileshesho bi buwa bukile, bua kulesha mushindo awitukuasha Yehowa bu biatudi muilo waye. Bafundile’shi Yehowa etukuashaa: (1) pa kuteemesha kalolo na kualula ku nteko yetu, (2) pa kuitupa buludiki, na (3) pa kuituelela miabi binobino na mu mafuku aafiki. Tuisambileyi binobino ino mishindo isatu ayitukuashaa Yehowa.

YEHOWA ETUTEEMESHAA

4. (a) Mmushindo kinyi ubaadi Yehowa muleshe bena Yuda ba mu mafuku a Yeshaya, na nkinyi kibaadi mulee’shi akikakitshika? (b) Ndukulupilo kinyi lubaadi Yehowa mupe baaba boso babaadi na lulamato kuadi? (Yeeshaya 30:18, 19)

4 Mu mayi a mbangilo e mu Yeshaya shapitre 30, Yehowa baadi muleshe bena Yuda bu “baana bantomboshi” na bu “abatentekaa bubi pabukuabo.” Atungunuka na kuakula’shi: ‘Mmwilo utombokye, . . . bashyaakyebe kuteemesha miiya ya Yehowa.’ (Yesh. 30:1, 9) Ku muanda bantu babaadi abapele kumuteemesha, Yeshaya baadi mutemukie’shi Yehowa akebalekiela bakiengie. (Yesh. 30:5, 17; Yel. 25:8-11) Na baadi muakule dingi’shi, abakebakuata bende nabo mu bupika mu Babilone. Anka sunga mbiabia, kubaadi bangi babaadi na lulamato munkatshi mua bena Yuda. Na Yeshaya baadi muibalungule mukandu wa lukulupilo. Yehowa baadi muibalungule’shi dingi efuku, akebakumiina na ebalushe bakashale dingi mu Yelusaleme. (Badika Yeeshaya 30:18, 19.) Bibakitshikile nka bino, Yehowa baadi muibafungushe kui bena Babilone. Anka kubakidile bipua bi bungi kumpala kua’shi Yehowa ebatushe mu bupika. Uno muaku “Yehowa atengiela na luishinko looso bua nkulesha kalolo,” aulesha’shi nkulombene kukila nsaa i bungi kumpala kua’shi Yehowa apaashe bafubi baye basha lulamato. Biabia bena Isaleele babaadi bakishe bipua 70, mu bupika mu Babilone kumpala kuashi balekiele bangi balukile mu Yelusaleme. (Yesh. 10:21; Yel. 29:10) Nsaa ibadi bena Isaleele mu bupika mu Babilone, babaadi abadidi muanda wa makienga. Anka nsaa ibabalukile mu kibundi kiabo, babadidile, muanda babaadi na muloo ukata.

5. Yeeshaya 30:19, etupa kishinkamiisho kinyi?

5 Lelo uno tui balombene kunyingishibua na mayi aamba’shi: ‘Paanwele musaase, eenukitshiina kalolo ku musaase wenu wa kumuteka bukwashi. (Yesh. 30:19) Yeshaya etushinkamisha’shi Yehowa akateemesha na kalolo nsaa yatumuididila na etualuula kushi kunyengakana ku nteko yetu. Yeshaya alombasha dingi’shi: “Akualuula nka’ye kyapusha musaase oobe.” Bino bishima abitunkankamisha’shi, Nshetu e muiyilu e na lukalo lukata lua kukuasha baba booso abamutekie bukuashi. Kuuka bino, akuitukuasha buatudia kunyingiila na muloo.

6. Mmushindo kinyi aulesha mayi a Yeshaya’shi Yehowa ateemeshaa luteko lua mufubi aaye ooso a kuatudi?

6 Nkinyi dingi akitushinkamisha uno verse pabitale nteko yetu? Yehowa ateemeshaa nteko ya muntu ooso a kuatudi na kalolo kooso. Buakinyi tui kuamba bino? Mu kipindi kia kumpala kia shapitre 30, a mukanda wa Yeeshaya, kishima “anue” mbekifubishe ku bungi muanda Yehowa baadi alungula muilo waye mu kisaka. Anka mu verse 19, kishima “obe” mbekifubishe bua kulungula muntu pa bupenka. Mukandu wabadi bafunde kui Yeshaya, aulungula muntu pa bupeenka’shi: “Tokadidi dimo nya,” “akakulesha kalolo,” “akakualula.” Pa muanda Yehowa Nshetu sha kifulo, te bia kulungula muanaye mulume sunga mukashi mutshobolokie’shi: “We mulombene kuikala na bukome bu bakuenu balume na bakashi.” Pamutue pa biabia, aye amonaa muntu ooso a kuatudi pa bupenka na ateemeshaa nteko ya muntu ooso a kuatudi na kalolo.—Mis. 116:1; Yesh. 57:15.

Nkinyi akikiebe kuamba Yeeshaya nsaa y’amba’shi: “Tanulekanga [Yehowa] ayikisha”? (Tala kikoso 7)

7. Mmushindo kinyi ubaadi Yeshaya na Yesu bashimikie kasele pa muulo wa kutungunuka na kuteka nsaa yooso?

7 Nsaa yatutekie Efile Mukulu, na atumulungula mianda kampanda aitukalakasha, Yehowa etupa kia kumpala bukome buatudi nabo lukalo bua kunyingiila. Su lukalakashi luetu ta ndupue bukidi bu bi’atutengielanga, abitungu tutungunukie na kuteka Yehowa bua’shi etupe bukome bua kunyingiila. Etutekie buatudia kukita biabia. Bino ngi abikiebe kupushisha ano mayi a Yeshaya aamba’shi: “Tanulekanga [Yehowa] ayikisha.” (Yesh. 62:7, EEM) Bino abikiebe kulesha kinyi? Abikiebe kulesha’shi abitungu kuteka Yehowa nsaa yooso anka butue abamba’shi, t’atumulekielanga ayikishe. Mayi a Yeshaya aetutentekiesha kileshesho kia Yesu pabitale luteko luatupete mu Luka 11:8-10, 13. Pano Yesu etunyingisha buatudia “kuteka nsaa yooso” na “[kutungunuka, NWT] na kuteka” kikudi kiselele. Tui balombene dingi kuisendela Yehowa, bua’shi etupe buludiki buatudi nabo lukalo bua kuata bitshibilo bi buwa.

YEHOWA ETUKUNKUSHA

8. Mu mafuku a kala, mushindo kinyi ubaadi ulombane mayi e mu Yeeshaya 30:20, 21?

8 Badika Yeeshaya 30:20, 21. Nsaa ibaadi basalayi ba bena Babilone befunyishe Yelusaleme munda a kipua kimune na kipindi, bantu babaadi bapete kenyongoshi kakata, kababafikile mpa na mu kuiwubishena nako, nka bu mukate na meema. Muyile verse 20 na 21, Yehowa baadi mulee bena Yuda’shi su b’elanga na bashintuluka, mulombene nkekadika mupashi aabo. Yeshaya p’ayitanyina Yehowa bu “Mulongieshi aaye Mukata,” Yehowa mulombene kuibalongiesha mushindo wa kumulanguila mu mushindo wadi mukumine. Ano mayi ooso abalombene nsaa ibabadi bafungule bena Yuda mu bupika. Yehowa baadi muileshe kuabadi bu Mulongieshi Mukata, na ku bukunkushi buaye, babaadi bobeshe kualushula lulanguilo luiselele. Tui na muabi ukata wa kuikala na Yehowa bu Mulongieshi etu Mukata lelo uno.

9. Mmushindo kinyi umune watukuete kupeta buludiki abufiki kui Yehowa lelo uno?

9 Mu uno verse Yeshaya amba’shi tui nka bu balongi babalongiesha kui Yehowa mu mishindo ibidi. Wa kumpala, Yeshaya akula’shi: “Anukemuena Mulongieshi eenu Mukata na meeso enu.” Mu kino kileshesho abalesha mulongieshi bu muimane kumpala kua balongi. Tui na kinemo kikata kia kulongieshibua n’Efile Mukulu etu lelo uno. Yehowa etulongiesha mushindo kinyi? Etulongiesha ku bukuashi bua ndumbuluilo aaye. Tui na lutumbu lukata bua malongiesha aapushika kalolo atukuete kupeta, aatukila kui ndumbuluilo a Yehowa! Ano malongiesha tukuete kuiapeta mu bisangilo bia kakongie, mu bikongeno bia mafuku abidi sunga asatu, mu mikanda yetu, mu televizio a JW, na mu bingi bintu bi bungi bikuete kuitukuasha bua kunyingila nkalakashi na muloo.

10. Mu mushindo kinyi muatupusha “eyi kumongo kuetu”?

10 Yeshaya ateemuna mushindo wa kabidi, w’abetulongiesha kui Yehowa. Amba’shi: “Matui enu aapusha Eyi adiakula kumongo kuenu.” Mutemuki alesha Yehowa pano bu mulongieshi e buwa atambuka kunyima kua balongi baaye ebaludika eshinda diabadia kutambukila. Lelo uno tukuete kupusha Eyi di’Efile Mukulu kumongo kuetu. Mushindo kinyi? Eyi di’Efile Mukulu diyokielue dibaadi difundibue mu Bible bipua bi bungi bipue kukila. Biabia nsaa y’atubadika Bible, bi nka butue abateemesha Eyi di’Efile Mukulu. Aditukila kumongo kuetu.—Yesh. 51:4.

11. Buatudia kunyingila na muloo mianda kinyi ibidi ayitungu’shi tukite, na buakinyi?

11 Buludiki bua betupa kui Yehowa na ndumbuluilo aye, n’Eyi diaye mbulombene kuitukuasha naminyi? Lamina’shi Yeshaya akula bua mianda ibidi. Wa kumpala, ‘Talayi eshinda.’ Wa kabidi, ‘Edilondeyi.’ (Yesh. 30:21, EEM) Ta bi bukopo bua kuuka “eshinda,” tui na lukalo lua kuidilonda. Ku bukuashi bu’Eyi dia Yehowa, na bi’abetupatuluila kui ndumbuluilo aye, tukuete kulonda ki’abetutekie kui Yehowa. Tukuete kulonga dingi mushindo wakutumikila mianda yatulongo. Buatudia kunyingiila na muloo mu mudimo wetu watufubila Yehowa, abitungu tukite ino mianda yooso ibidi. Biabia su tubalongo na kutumikila biabia biatulongo tui balombene kushinkamisha’shi Yehowa aketufutu.

YEHOWA ETUELELA MIABI

12. Muyile Yeeshaya 30:23-26, mushindo kinyi ubaadi Yehowa muelele muilo waye muabi?

12 Badika Yeeshaya 30:23-26. Mushindo kinyi ubaadi buno butemuki bulombane kui bena Yuda, babalukile muiumbo dia Isaleele kunyima kuabo kutuka mu bupika mu Babilone? Yehowa baadi muibape bintu bi bungi bibaadi bibakuashe buabadia kuikala na muwa na buabadia kutungunuka na kumufubila. Yehowa baadi muelele muilo waye muabi, eupa bidibua bia ku mbidi bi bungi. Kintu ki na muulo ukata, baadi muibape kintu kioso kibaabadi nakio lukalo buabadia kuifubuila peepi naye na kubanguula dingi lulanguilo luiselele mu mushindo w’akumina. Miabi ya mu kikudi ibaadi muilo w’Efile ausangeela mu aa mafuku, ibaadi ikile kintu kioso kibabadi abapete kumpala. Verse 26 alesha’shi, Yehowa baadi mutamishe etaata dia mu kikudi, dibaadi dilombene kuibakuasha bua kupusha Eyi diaye. (Yesh. 60:2) Miabi ya Yehowa ibaadi ikuashe muilo waye buaudia kutungunuka na kumufubila na muloo na bukome muanda wa “muloo ubaadi mu mashimba aabo.”—Yesh. 65:14.

13. Mushindo kinyi ulombane buno butemuki bua kualushuula luilanguilo luiselele mu ano mafuku etu?

13 Butemuki pabitale kualushuula lulanguilo luiselele, mbuitutale namu lelo uno su? Oolo! Mu mushindo kinyi? Kubanga mu 1919 bino bipungo bietu, (B.B.), midiyo ya bantu ngitukie mu bupika bua Babilone mukata, ampire a lulanguilo lua madimi lua mu nsenga ishima. Mbakunkushibue mu mbalo ibuwa bukile kukila Nsenga ya Mulayilo ibaadi nayo bena Isaleele. Mbakunkushibue mu mpaladiiso a mu kikudi. (Yesh. 51:3; 66:8) A winyi mpaladiiso a mu kikudi nkinyi?

14. Mpaladiiso a mu kikudi nkinyi, na mbananyi be muanka lelo uno? (Tala Kishima kiabadi Bapatuule.)

14 Kubanga mu 1919 (B.B.), bedibue muimu mbasangeele kushala mu mpaladiiso a mu kikudi. b Bu bi nsaa ikuete kuanda na kukila, bano bena lukulupilo lua pa nsenga ingi mikooko, bakuete nabo kusangeela mpaladiiso a mu kikudi na kusangeela miabi ikile bungi ya Yehowa.—Yo. 10:16; Yesh. 25:6; 65:13.

15. Mpaladiiso a mu kikudi e mbalo kinyi?

15 Nsenga ya mu kikudi, sunga mpaladiiso i mbalo kinyi lelo uno? Balanguidi ba Yehowa atuibapete mu bipindi bioso bia nsenga ishima. Biabia uno mpaladiiso a mu kikudi abadi bashale, atumupete mu nsenga ishima. Biabia, lelo uno sunga tuekala bashale mbalo kinyi pa nsenga, tui nka mu mpaladiiso a mu kikudi bu bi’atukiatukuatshishena lulanguilo lua binyibinyi.

Mushindo kinyi ulombene ooso a kuatudi kukuatshishena ku buwa bua mpaladiiso a mu kikudi? (Tala kikoso 16-17)

16. Mushindo kinyi watudi balombene kutungunuka na kutala buwa bua mpaladiiso a mu kikudi?

16 Munkatshi mua bintu biatudi balombene kulama bua kushaala mu mpaladiiso a mu kikudi, nkuikala na lutumbu bua kakongie ka bena Kidishitu ka mu nsenga ishima. Tui kuibikita naminyi? Pa kutuula binangu bietu ku buwa bua kakongie, kushi kuibituula ku kukutua kua kupuidika kua be muanka. (Yo. 17:20, 21) Buakinyi bi na muulo? Tubande kupuandikisha. Tui balombene kumona mitshi ilekenelekene mu parke ebuwa, sunga mu lupango. Mu mushindo umune, mu tukongie tua mu mpaladiiso a mu kikudi lelo uno, mbemulongamishe na bantu belekenelekene babadi bapuandikishe na mitshi. (Yesh. 44:4; 61:3) Abitungu tushinkamishe’shi tukuete kutungunuka na kutuula binangu bietu ku buwa bua “parke,” kushi ku kukutua kua kupuidika kua bantu be bu “mitshi” be muanka. Tatulekanga kukutua kua kupuidika kuetu na kua bangi mu kakongie, kuitukatushe binangu ku buwa na buumune bua kakongie ka bena Kidishitu ke mu nsenga ishima.

17. Nkinyi kilombene kukita muntu ooso a kuatudi bua kukuatshishena ku buumune bua kakongie?

17 Muntu ooso a kuatudi e kutungunuka na kukita kinyi bua kulama buumune bua kakongie? Mpa kuikala bantu abafuishaa butaale. (Mat. 5:9; Lom. 12:18) Nsaa yooso yatuata mpango ya kutuesha butaale mu kipuano kietu na bangi mu kakongie, atukuatshishena ku buwa bua mpaladiiso a mu kikudi. Atutuulu na kulamiina mu binangu bietu’shi Yehowa akakaa muntu ooso mushaale mu mpaladiiso a mu kikudi mu lulanguilo luiselele. (Yo. 6:44) Banda kunangushena muloo winao Yehowa nsaa y’etumono atuikitshisha bua kunyingisha butaale na buumune munkatshi mua bafubi baaye be na muulo kuadi!—Yesh. 26:3; Ang. 2:7.

18. Abitungu tunangushene ngofu pabitale kinyi, na buakinyi?

18 Yehowa kuete apa bafubi baaye bintu bi bungi bibuwa. Biabia, mmushindo kinyi wabidi bilombene kuitukuasha? Abitungu tunangushene ngofu pabitale biatubadika muiyi di’Efile Mukulu na mu mikanda yetu ayipatuula Bible. Nsaa yoso y’atuibadikila na kunangushena abitukuasha bua kudima ngikashi ya buina Kidishitu ayitutakula mu kuileshena “kifulo kia bu baana na baana” na “kwileleena muntu na mwinaye” mu kakongie. (Lom. 12:10, Kilombeeno Kipya 2014) Nsaa y’atunangushena pa miabi yatukuete kupeta, atunyingisha kipuano kietu na Yehowa. Na nsaa y’atunangushena pabitale mianda ibuwa itulee Yehowa bua kuitupa mu mafuku aafiki, atulama lukulupilo luetu lua kumufubila bua looso bu lua binyibinyi kuatudi. Bino bioso abitukuasha bua kufubila Yehowa na muloo binobino.

TUIKALEYI NA KITSHIBILO KIA KUNYINGIILA

19. (a) Muyile Yeeshaya 30:18, nkinyi kiatudi balombene kushinkamisha? (b) Nkinyi akiketukuasha buatudia kunyingiila na muloo?

19 Yehowa, “akeboo” bua kuikala ku lupese luetu nsaa y’akafuisha mfudiilo a uno ndumbuluilo ebubi. (Yesh. 30:18) Tui bashinkamishe’shi Yehowa, “Efile Mukulu a kululama,” t’akalekiela ndumbuluilo a Satana bua kutungunuka na kuikadika kuanka bua looso. (Yesh. 25:9) Atutengiela Yehowa na luishinko looso bua kufika kua diadia efuku dia kupoososhibua kuetu. Patuki’atutengiela, tuikaleyi na kitshibilo kia kutungunuka na kusangeela kinemo kia luteko, kia kulonga na kutumikila Eyi di’Efile Mukulu, na kia kunangushena ku miabi yetu. Su tubakitshi biabia, Yehowa aketukuasha buatudia kunyingiila na muloo patukuete kumulanguila.

LOONO 142 Tukwate lukulupilo lwetu pepoo

a Mu uno muisambo atukataluula mianda isatu, ikale Yehowa akuasha nayo bafubi baye buabadia kunyingila nkalakashi ya mu nshalelo abo na muloo. Atukatalula Yeeshaya shapitre 30, bua kulonga bibungi pabitale ino mianda isatu. Patuende na kutaluula uno shapitre, atutentekiesha muulo wi nao kuteka Yehowa, kubadika Eyi diaye, na kunangushena ku mianda ibuwa ikuete Yehowa kuitukitshina binobino, na yaketukitshina mu mafuku aafiki.

b KISHIMA KIABADI BAPATUULE: “Mpaladiiso a mu kikudi” akilesha mbalo yatudi mu bulami yatulanguila Yehowa mu buumune. Mu ino mbalo Yehowa kuete etulongiesha kintu kioso kiatudi nakio lukalo bua kuuka bia kumufubila kushi madimi a bipuilo. Na tui na muloo wa kukita uno mudimo wa kulungula mukandu wibuwa wa Bufumu bu’Efile Mukulu. Tui na muloo wa kuikala mu kipuano kibuwa na Yehowa na kushala mu butaale na bakuetu balume na bakashi abetukuasha bua kunyingila mu nkalakashi ya mu nshalelo na muloo. Atutuele mu mpaladiiso a mu kikudi nsaa yatubanga kulanguila Yehowa mu mushindo wibuwa na nsaa yatukitshi muetu moso bua kumuambula.