Enda bua kuleshe mianda i muanka

Enda bua kuleshe kashibo ka mianda i muanka

MUISAMBO WA KULONGA 45

Mushindo awitukuashaa Yehowa bua kulombasha mudimo wetu wa bulungudi

Mushindo awitukuashaa Yehowa bua kulombasha mudimo wetu wa bulungudi

‘Abakashingûla’shi mutemuki baadi munkatshi mwâbo bînyibînyi.’—ES. 2:5, EEM.

LOONO 67 “Lungula Eyi”

KI’ABAKUILA MUANKA a

1. Nkinyi kiatudi balombene kutengiela, na nkinyi kiatudia kushinkamisha?

 TUI balombene kushinkamisha’shi, bangi bantu abaketubingabinga nsaa yatudi mu mudimo wa bulungudi. Kuno kubinguabingua nkulombene nkatama mu mafuku aafiki. (Nda. 11:44; 2 Tim. 3:12; Kibaf. 16:21) Anka tuikaleyi bashinkamishe’shi, Yehowa aketupa bukome buatudi naabo lukalo. Buakinyi? Yehowa akuashaa bafubi baaye misuusa yooso bua kulombasha mudimo wadi muibape, sunga kuatuuka lukalakashi lui bukopo bui naminyi. Bua kupuandikisha, tubandeyi kutaluula ingi mianda ibakitshikile mu nshalelo a mutemuki Esekyele, baadi alungula mukandu wi buwa kui bena Yuda babaadi mu bupika mu Babilone.

2. Mushindo kinyi ubaadi Yehowa muleshe bantu babaadi Esekyele alungula mukandu wi buwa, na nkinyi kiatukataluula mu uno muisambo? (Esekyele 2:3-6)

2 Mbantu ba mushindo kinyi babaadi Esekyele ende mu kulungula mukandu wi buwa? Yehowa muibaleshe bu “bantu batombokye,” “basha eshimba dipape,” na “bantu babi.” Babaadi bubi bu milobo, na masaku bu tuminu. Ngi buakinyi Yehowa baadi mulungule Esekyele misuusa i bungi’shi: “Twekalanga na moo.” (Badika Esekyele 2:3-6.) Esekyele baadi na mushindo wa kulombasha mudimo waye ubabadi bamupe wa kulungula mukandu wi buwa muanda (1) Yehowa baadi mumutume, (2) Efile Mukulu baadi mumupe kikudi kiaye kiselele bua kumunyingisha nsaa yadi mu lukalo, na (3) mayi Efile Mukulu abaadi aanyingisha lukulupilo luaye. Ino mianda isatu ibaadi ikuashe Esekyele mushindo kinyi? Na mushindo kinyi wayitukuasha lelo uno?

YEHOWA BAADI MUTUME ESEKYELE

3. Mmayi kinyi abaadi alombene kunyingisha Esekyele, na mushindo kinyi ubaadi Yehowa mu mushinkamishe bukuashi buaye?

3 Yehowa baadi mulungule Esekyele’shi: “Naakutumu.” (Es. 2:3, 4) Ano mayi abaadi alombene kunyingisha Esekyele. Buakinyi? Kushi mpaka, baadi mutentekieshe’shi Yehowa baadi mufubishe ano mayi amune nsaa ibaadi mutume Moyise na Yeeshaya mutemuki Aaye. (Efi. 3:10; Yesh. 6:8) Esekyele baadi muukie dingi, mushindo ubaadi Yehowa mukuashe bano batemuki babidi bua kulombasha mudimo wabo wi bukopo. Ngi buakinyi nsaa ibaadi Yehowa mulungule Esekyele misuusa ibidi’shi: “Naakutumu,” mutemuki baadi na kabingilo ke buwa kakukulupila mu bukuashi bua Yehowa. Ngi buakinyi mu mukanda wa Esekyele atusangana kishima: “Yehowa bandungwile uno mwanda’shi,” misuusa i bungi. (Es. 3:16, EEM) Na dingi baadi mufunde dingi kishima “Yehowa bandugwile dingi’shi” mu ma mbalo e bungi. (Es. 6:1) Kushi mpaka Esekyele baadi mushinkamishe dingi’shi Yehowa baadi mumutume. Na dingi, Esekyele baadi muana a tshite-muakuidi, na babaadi pangi bamulongieshe kui nshaye mushindo ubaadi Yehowa mukitshine batemuki baaye mianda mu mafuku a kala. Yehowa balunguile Isaake, Yaakobo, na Yeelemiya bino bishima’shi: “Nee noobe.”—Kib. 26:24; 28:15; Yel. 1:8.

4. Nkukankamika kinyi kubaadi kupe Esekyele bukome?

4 Bena Isaleele babaadi abakitshi naminyi, nsaa ibaadi Esekyele alungula mukandu wi buwa? Yehowa bambile’shi: “Bena Isalêle t’abakakupushîsh’obe, mwanda t’abakyebe kumpushîsha’mi.” (Es. 3:7, EEM) P’abo kusumbushena Esekyele, babaadi basumbushene Yehowa. Ano mayi abaadi ashinkamiishe Esekyele’shi, su bantu babamusumbushena t’abilesha’shi bakutua kukita mudimo waye wa butemuki kalolo nya. Yehowa baadi mushinkamishe dingi Esekyele’shi nsaa ayikalombana uno mukandu wa kiimu okebalungula, bantu ‘bakashingûla’shi mutemuki baadi munkatshi mwabo bînyibînyi.’ (Es. 2:5; 33:33, EEM) Kushi mpaka, kuno kukankamika kubaadi kupe Esekyele bukome bubaadi naabo lukalo, bua kulombasha mudimo waye wa bulungudi.

YEHOWA KUETE ETUTUMU LELO UNO

Anka bu Esekyele, tui balombene kufumankana na mushikua na kubinguabingua, anka atuuku’shi Yehowa e neetu (Tala kikoso 5-6)

5. Muyile Yeeshaya 44:8, nkinyi akiketunyingisha?

5 N’atue namu tui n’eshimba dinyingie, muanda atuuku’shi Yehowa nyi muitutume bua kulungula mukandu wi buwa. Muitupe kineemo pa kuituitanyina bu Tumonyi tuaye. (Yesh. 43:10) Nyi muabi ukata! Anka bu bibaadi Yehowa mulungule Esekyele’shi: “Tootshinanga,” Yehowa kuete etulungula namu’shi: “Tanutshinanga.” Buakinyi ta tui na kabingilo ka kutshina beshikuanyi neetu? Anka bu Esekyele, Yehowa ngi muitutume, na tuina bukuashi buaye.—Badika Yeeshaya 44:8.

6. (a) Yehowa etushinkamisha bukuashi buaye mushindo kinyi? (b) Nkinyi akitunyingishaa?

6 Yehowa etushinkamiisha’shi etukuasha. Bu kileshesho, anka bu bibaadi Yehowa muakule kumpala’shi nui “Tumonyi twande’mi” akula dingi’shi: “Su okìila mu meema, neekala noobe, pookiila mu myeela, twemwiyinyi’be. Su otambukila munkatshi’a kaalo, taakakushiiki, na ndimi ya kaalo taayikupiisha sunga wekala munkatshi mwako.” (Yesh. 43:2) Bu bi’atuende mu mudimo wa bulungudi tui kupeta ingi nkalakashi i bu meema na bu kaalo. Sunga mbiabia na bukuashi bua Yehowa atutungunuka na kulungula mukandu wi buwa. (Yesh. 41:13) Anka bu mu mafuku a Esekyele, bantu be bungi lelo uno bakuete kupela mukandu wi buwa. Atuuku’shi p’abasumbushena mukandu wi buwa ta nkuamba’shi tatukuete kulungula mukandu wi buwa kalolo. Atuipusha’shi tui banyinginshibue muanda atuuku’shi Yehowa asanka nsaa y’atutungunuka na kulungula mukandu waye na lulamato looso. Mpoolo mutumibua bambile’shi “muntu ooso akapeta bweedi bwaye mupuunda mufubo waye’ye nabene.” (1 Kod. 3:8; 4:1, 2, Kilombeeno Kipya 2014) Ungi mukuetu mukashi mbala-mashinda taadi mupue kukita bipua bi bungi amba’shi: “Nekalaa na muloo pakuuka’shi Yehowa etufutaa bua kuikitshisha kuetu.”

EFILE MUKULU BAADI MUPE ESEKYELE KIKUDI KIAYE KISELELE BUA KUMUNYINGISHA NSAA IBAADI MU LUKALO

Esekyele amono kimonua kia etempu dia muiyilu dia Yehowa, na bino bibamunyingisha na kumupa kishinkamiisho’shi Yehowa amukuasha bua kulombasha mudimo waye wa bulungudi (Tala kikos 7)

7. Esekyele baadi mupushe naminyi, nsaa ibaadi munangushene pabitale kimonua kibaadi mumone? (Tala kifuatulo ki ku kipusu.)

7 Esekyele bamuene mushindo wi bukome bua kikudi kiselele ki’Efile Mukulu. Mu kimonua, bamuene mudimo wa kikudi kiselele ku bukome kua bipangua bia mu kikudi, na ku bipombo bikata bia ku etempu dia muiyilu. (Es. 1:20, 21) Esekyele bakitshine naminyi? Atentekiesha kibaadi kikitshie’shi, “Ami pakumona byabya nakupîle mpala mu nsenga.” Esekyele p’aye kumona biabia, bapushiishe moo ukata n’aye kupona mu nsenga. (Es. 1:28, EEM) Kunyima nsaa ibaadi Esekyele munangushene pabitale kiakia kimonua kia kukaanya, bibaadi bilombene kunyingisha kishinkamiisho kiaye’shi, na bukuashi bua kikudi kiselele ki’Efile Mukulu, mulombene kulombasha mudimo waye wa bulungudi.

8-9. (a) Yehowa baadi mupe Esekyele muiya kinyi? (b) Mushindo kinyi ubaadi Yehowa munyingishe Esekyele bua terituare aaye baadi bukopo?

8 Yehowa balunguile Esekyele’shi: “Mwana a muntu, ebwe wemane nyi na wakukulungula.” Dino Eyi pamune na kikudi kiʼEfile Mukulu, bibaadi bipe Esekyele bukome, bubaadi naabo lukalo bua kuibua mu nsenga mubaadi mupone. Akupu Esekyele bafundile’shi: ‘kikudi kibatwelele munda mwande kibangimikile bwimane.’ (Es. 2:1, 2, EEM) Kunyima pabaadi mu bulungudi, Esekyele baadi mukunkushibue na “mboko” y’Efile Mukulu kuamba’shi kikudi kiselele ki’Efile Mukulu. (Es. 3:22; 8:1; 33:22; 37:1; 40:1) Kikudi ki’Efile Mukulu kibaadi kinyingishe Esekyele bua mudimo ubapetele wa kulungula mukandu wi buwa, kui bantu basha “mitue i bukopo na basha mashimba apape.” (Es. 3:7, NWT) Yehowa balunguile Esekyele’shi: “Namfisha naamu lukyebo loobe lupape bii lukyebo lwabo, mpala yoobe naamu ipape bii mpala yaabo. Naapapisha namu mpala yoobe buu ebwe dya dyaàmaà, dipape kukila munoono; twebatshiinyi toosuusu kumpala kwabo.” (Es. 3:8, 9) Bibaadi nka bu’shi Yehowa baadi alungula Esekyele’shi: ‘Tolekanga mitwe ya bantu i bukopo yakubofusha. Nakakunyingisha.’

9 Kunyima kua paapa kikudi kiselele ki’Efile Mukulu ki baadi kikunkushe Esekyele munda a mafuku e bungi, bua kulungula mukandu wi buwa mu terituare aaye. Esekyele bafundile’shi: “Anka eyaasa dya Yehowa dibaadi pandi bii bukopo.” Mutemuki Esekyele batshile lubingo lushima bua kulonga na kupusha mukandu ubaadi akalungula bua’shi akeulungule na kishinkamiisho kioso. (Es. 3:14, 15) Akupu, Yehowa bamukunkuishe kuibanda na “kikudi kiselele kibatwele mwadi.” (Es. 3:23, 24) Esekyele baadi muilumbuule bua kubanga mudimo wa bulungudi.

KIKUDI KISELELE KI’EFILE MUKULU AKITUNYINGISHA NSAA YATUDI NAKIO LUKALO LELO UNO

Nkinyi kibaadi kikuashe Esekyele, na nkinyi akitukuasha lelo uno bua kulombasha mudimo wa bulungudi? (Tala kikos 10)

10. Tui na lukalo na bukuashi kinyi bua kukita mudimo wa bulungudi, na mbuakinyi?

10 Tui na lukalo na bukuashi kinyi buatudia kukita mudimo wetu wa bulungudi? Bua kualuula ku luno lukonko tubande kunangushena ku kibaadi kikitshikile Esekyele. Kumpala kua kubanga mudimo waye wa kulungula mukandu wi buwa, kikudi kiselele ki’Efile Mukulu kibaadi kimupe bukome bubaadi naabo lukalo. Lelo uno, tui na muanda nka bu ubaadi nao Esekyele, tui balombene kukita mudimo wa bulungudi nka penda ku bukuashi bua kikudi kiselele ki’Efile Mukulu. Buakinyi? Muanda Satana kuete kulua neetu bua’shi emikie mudimo wetu wa bulungudi. (Kibaf. 12:17) Bantu be bungi abanangushena’shi Satana mukile bukome, na’shi tatui kulua naaye ngoshi na kumukambila. Anka ku bukuashi bua mudimo wetu wa bulungudi tukuete kumukambila! (Kibaf. 12:9-11) Mu mushindo kinyi? Nsaa y’atulungula mukandu wi buwa atulesha’shi tatui na moo, ku abitutshinyisha Satana. Nsaa yooso y’atulungula mukandu wi buwa, Satana kuete kukienga muanda bapanga. Nkitshibilo kinyi kiatudi balombene kuikala nakio nsaa y’atusangana’shi, tukuete kutungunuka na kulungula mukandu wi buwa, sunga beshikuanyi neetu betubingabinga? Bino abimueka patooka’shi Yehowa kuete etupa bukome buaye ku bukuashi bua kikudi kiselele, na abilesha’shi tui bakuminyibue naaye.—Mat. 5:10-12; 1 Mp. 4:14.

11. Kikudi ki’Efile Mukulu akiketukitshina kinyi, na mushindo kinyi watudi balombene kutungunuka na kupeta kianka?

11 Kinyi dingi kiatudi balombene kushinkamisha nsaa y’atunangushena pabitale mushindo ubaadi Yehowa mupe Esekyele bukome bubaadi naabo lukalo bua kukita mudimo wa bulungudi? Kikudi kiselele ki’Efile Mukulu, nkilombene kuitupa bukome buatudi naabo lukalo bua kukambila lukalakashi looso luatudi balombene kufumankana naalo mu mudimo wetu wa bulungudi. (2 Kod. 4:7-9) Nkinyi dingi kiatudi balombene kukita bua kuikala na kishinkamiisho’shi atutungunuka na kupeta kikudi kiselele ki’Efile Mukulu? Abitungu tutekie nsaa yooso bua kuikipeta, na bashinkamishe’shi, Yehowa apusha nteko yeetu. Yesu balongieshe balondi baaye’shi: “[Tungunukayi NWT] na kuteka, . . . tungunukayi na kukimba, . . . tungunukayi na kukokola.” Mu lualuulo, Yehowa akapa “kikudi kiselele kwi baaba abamutekye kianka.”—Luk. 11:9, 13; Bik. 1:14; 2:4.

MAYI A EFILE MUKULU ABAADI AANYINGISHA LUKUMIINO LUA ESEKYELE

12. Muyile Esekyele 2:9–3:3, uno mufungofungo ubaadi aufiki kunyi, na nkinyi kibaadi kifundibue muanka?

12 Kikudi ki’Efile Mukulu kibaadi kimupe eshimba dinyinge dibaadi naadio lukalo bua kulungula mukandu wi buwa. Eyi di’Efile Mukulu dibaadi dinyingishe dingi lukumiino lua Esekyele. Mu kimonua, Esekyele bamuene eyaasa dikuate mufungofungo. (Badika Esekyele 2:9–3:3.) Uno mufungofungo ubaadi aufiki kunyi? Ubaadi ufunde mianda kinyi? Mushindo kinyi ubaudi unyingishe Esekyele? Tubandeyi kutaluula. Mufungofungo ubaadi aufiki ku lupuna nsulu lu’Efile Mukulu. Mu mushindo umune, Yehowa baadi mufubishe umune a ku ba mikeyilu bananka, babaadi Esekyele mumone kumpala, baadi mumoluele eyasa dikuate mufungofungo. (Es. 1:8; 10:7, 20) Muamua mu mufungofungo mubaadi mufunde mayi Efile Mukulu, mpa na mukandu wa kiimu, ubaadi Esekyele nakiakulungula batomboshi babaadi mu bupika. (Es. 2:7) Uno mukandu ubaadi ufundibue ku mpese yooso ibidi kumpala na kunyima kua mufungofungo.

13. Yehowa balunguile Esekyele bua kukita kinyi na mufungofungo, na buakinyi ubaadi nsaasa?

13 Yehowa balunguile mutemuki aaye bua kudia na “kuikuta” uno mufungofungo. Na kukokiela kooso, Esekyele badiile mufungofungo ooso. Kino kipindi kia kino kimonua akipushisha kinyi? Esekyele baadi na lukalo lua kupusha uno mukandu kalolo buadia kumona bia nkeulungula bangi. Baadi mulombene kukumiina uno mukandu, na ubadia kumutakula bua nkeulungula bangi. Na dingi kubadia kukitshika muanda wa kukaanya. Esekyele baadi mutundule’shi mufungofungo ‘ubaadi nsâsa mukanua nka bu bûki.’ (Es. 3:3, EEM) Buakinyi? Muanda kulesha mpala ya Yehowa kubaadi bu kineemo kikata, bua Esekyele ki baadi bu nsaasa, akimusankisha sunga muanda ukata wadi mumone. (Mis. 19:8-11) Baadi na lutumbu lukata muanda Yehowa baadi mumukumiine na kumufubisha bu mutemuki aaye.

14. Nkinyi kibaadi kikuashe Esekyele buadia kuikala muilumbuule buadia kubanga mudimo waye?

14 Kunyima Yehowa balunguile Esekyele’shi: “Tambula mwishimba dyoobe, teemesha na matwi oobe miaku yooso yankulungula.” (Es. 3:10) Ano malango abaabadi bape Esekyele kui Yehowa abaadi amukuashe, buadia kutentekiesha mianda yooso ibaadi ifunde mu mufungofungo na kunangushena pa yanka. Nsaa ibaadi Esekyele mukite bino, lukumiino luaye lubanyingile. Na dingi, bino bibamupeele bukome buadia nkalungula bantu uno mukandu. (Es. 3:11) Bu bibaadi na uno mukandu w’Efile Mukulu muishimba diaye na mukanua muaye, Esekyele baadi muilumbuule bua kubanga uno mudimo na kuiulombasha.—Puandikisha na Misambo 19:14.

EYI DI’EFILE MUKULU ADINYINGISHA LUKUMIINO LUETU LELO UNO

15. Bua kunyingiila, nkinyi kiatudi nakio lukalo bua “kutambula muishimba” dietu?

15 Bua kunyingiila mu mudimo wetu wa bulungudi, tui na lukalo n’atue namu lua kutungunuka na kudishibua n’Eyi di’Efile Mukulu. Tui na lukalo na “kutambula muishinba” dietu mianda yooso yabetulungula kui Yehowa. Lelo uno, Yehowa kuete kuakula neetu ku bukuashi bu’Eyi diaye difundibue, Bible. Mushindo kinyi watudi balombene kushinkamisha’shi Eyi di’Efile Mukulu aditungunuka na kuikala na bukitshishi mu binangu bietu, bi’atuipusha, na bikitshino bietu?

16. Abitungu tukite kinyi n’Eyi di’Efile Mukulu, na mushindo kinyi watudi balombene kuiditambula muishimba dietu?

16 Nsaa y’atudi bidibua bia ku mbidi na abifubu, mbidi yeetu ayinyingaa, na nsaa y’atubadika Eyi di’Efile Mukulu na kunangushena ku dianka, lukumiino luetu alunyingi. Tulamiine mu binangu dino dilongiesha pabitale mufungofungo. Yehowa akumiina’shi “tuikute” Eyi diaye, nyi nkuamba’shi tupushe Eyi diaye kalolo. Tui kuibikita ku bukuashi bua luteko, kuibadikila, na kunangushena. Bua kubanga, atutekie bua kulumbuula eshimba dietu buatudia kutambula binangu bi’Efile Mukulu. Akupu, atubadika kifundue kia mu Bible. Ku mfudiilo, atuikisha na kunangushena na kupusha kalolo pabitale bibatubadika. Nkinyi akikitshika dimo? P’atunyinsha kupusha Eyi di’Efile Mukulu kalolo, lukumiino luetu namu alunyinsha kunyinga.

17. Buakinyi bi na muulo wa kunangushena ku biatubadika mu Bible?

17 Buakinyi bi na muulo bua kubadika Bible na kunangushena ku bibatubadika? Kukita bino akuitupa bukome buatudi naabo lukalo bua kulungula mukandu wi buwa wa Bufumu kubanga binobino, na nkalungula mukandu wa kiimu autapa kuishimba mu mafuku e kumpala aku. Na dingi, nsaa y’atunangushena pa ngikashi ikata ya Yehowa, kipuano kietu naye akinyinsha kutama, na atunyinsha kuifubuila kuadi. Bu kipeta, atuikala na kintu kampanda ki nsaasa, sunga akisankisha, kuamba’shi butaale bua binyibinyi na kusanka na kiatudi naakio.—Mis. 119:103.

BIBAMUTAKUILE MU KUNYINGIILA

18. Nkinyi akikeuku bantu ba mu terituare eetu, na buakinyi?

18 Esekyele baadi mutemuki, atue takui batemuki nya. Anka atue, tui na kitshibilo kia kutungunuka na kulungula mukandu wi buwa, uyokielue wa Yehowa ubaadi mulame na kuiufundisha Muiyi diaye, bua kukita mudimo wa kulungula mukandu wi buwa, mpa na p’akamba aye nabeene’shi kubaapu. Apakalombana nsaa ya kiimu, bantu ba mu terituare eetu tabakekala na kabingilo ka kuamba’shi atue tabetudimushe, na’shi Efile Mukulu muituiluankane. (Es. 3:19; 18:23) Anka, mu kuilekeena na biabia abakatundula’shi mukandu ubatudi atuibalungula ubaadi aufiki kui Efile Mukulu.

19. Nkinyi akiketupa bukome bua kulombasha mudimo wetu wa bulungudi?

19 Nkinyi akiketupa bukome bua kulombasha mudimo weetu wa bulungudi? Nyi mianda isatu ibadi inyingishe namu na Esekyele. Atutungunuka na kulungula mukandu wi buwa muanda atuuku’shi, Yehowa nyi muitutume, na atunyingishibua na bukome bua kikudi kiselele ki’Efile Mukulu, na atudishibua n’Eyi diaye. Ku bukuashi bua Yehowa, atutungunuka na kulungula mukandu wi buwa, na kunyingiila “mpaa na ku nfudiilo.”—Mat. 24:13, Kilombeeno Kipya 2014.

LOONO 65 Enda nka kumpala!

a Mu uno muisambo, atukataluula mianda isatu ibaadi ikuashe mutemuki Esekyele, bua kulombasha mudimo waye ubabamupeele wa kulambukisha mukandu wi buwa. Bu biatutaluula mushindo ubaadi Yehowa mukuashe mutemuki aaye, abikanyingisha lukulupilo luetu’shi, Yehowa etukuasha mu mudimo wetu wa bulungudi, bu bibaadi mukuashe namu Esekyele.