Enda bua kuleshe mianda i muanka

Enda bua kuleshe kashibo ka mianda i muanka

Bia kukuasha baaba be na nkalakashi ya mu binangu

Bia kukuasha baaba be na nkalakashi ya mu binangu

BIBLE AMBA’SHI: ‘Kuuku a binyibinyi aleshaa kifulo mafuku ooso, [nyi] mukwabo na muntu e kwanka bwa kumukwasha mu kenyongoshi.’​—NKINDJI 17:17EEM.

Ki’abipatuula

Tui kuikala batondekue ngofu, nsaa i kuuku eetu kuete akiengie bua maladi a mu binangu. Anka tui kulesha mushindo w’atumupasukila ngofu pa kumukuashanga bua’shi anyingiile kenyongoshi ka lukalakashi luaye lua mu binangu. Mmushindo kinyi?

Mushindo ulombene bino nkukuasha

‘Eekala na kupusha kwa bukidi.’SHAKE 1:19.

Umune wa ku mishindo i buwa bua kukuasha kuuku oobe p’akumiina kukulungula muanda, nyi nkumuteemesha. Tuekalanga omualuula ku kintu kioso ki’akula. Mutadiile aukie’shi okuete kumuteemesha kalolo na’shi okuete kumupasukila. Ekitshishe bua kupusha mushindo w’epusha, na todilanga kumutshibila kiimu. Uuka’shi mmulombene kuakula bintu bish’abipushika kadi kunyima abanga kukaanya.​—Yoobo 6:2, 3.

‘Akula bishima abisambana.’​—1 BENA-TESALONIKA 5:14.

Kuuku oobe mmulombe kuikala muinyongole, sunga kuikala na maladi aamupushisha bu shi na muulo. P’omushinkamiisha’shi okuete kumupasukila, we mulombene kumusamba na kumunyingisha sunga t’opusha kiinyi ki’akula kalolo.

‘Kuuku a binyibinyi aleshaa kifulo mafuku ooso.’​—NKINDJI 17:17, EEM.

Tuusha bukuashi. Pa mutue pa kutengiela’shi oukie kia kukuasha, ipusha kiodia kukita. Su kuuku oobe abimuelela bukopo bua kukulungula kiadi nakio lukalo, we kumupa binangu bia kukita kintu kampanda pamune naye, bu kuenda naye mu kutemba. Sunga’shi we kumukuasha puende mu kisalue mu nkamudila bintu, kumusuluila bintu, sunga kukita ingi midimo.​—Bena-Ngalatea 6:2.

‘Ikala na lwishinko.’1 BENA-TESALONIKA 5:14.

Pangi kuuku oobe te na muloo wa kuakula. Mushinkamiishe’shi we na muloo wa kumuteemesha p’apusha bia kuakula. Pa muanda wa maladi aaye, e kuakula sunga kukita mianda ayikutapa kuishimba. Mmulombene kuluisha bintu bianudilanga kukita booso, sunga kukufiitshila munda. P’okuatshishena kuuku oobe ku nkalo yaaye, ikala na luishinko na kumupusha kalolo.​—Nkindji 18:24.

Bukuashi boobe mbulombene kukuasha kuuku oobe

“Nemushinkamishe’shi ne loole abadi balombene kukulupila kui loole ande. Sunga ntshi naadi na kia kukita ku nkalakashi yaye, naadi nekitshisha bua kupusha kalolo akikiebe kuakula loole ande. Ne musangane’shi, kioso kibaadi nakio lukalo, mpenda muntu a kumuteemesha kalolo bua’shi epushe bi buwa.”​—Farrah, a loole ande baadi akiengie na lukalakashi lua kukutua kua kudia kalolo, kenyongoshi ka mu binangu na lukalakashi lua mu binangu lu’abetanyina bu dépression.

“Umune a ku ba loole bande baadi na kalolo na anyingisha. Baadi angitanyina kuaye bua kukadia kidibua ki buwa. Baadi mumfule ngofu, ngi buakinyi bibaadi bimbofuile bua kumulungula bianepusha. Bino bibaadi binyingishe ngofu!”​—Ha-eun, baadi akiengie na lukalakashi lua mu binangu lu’abetanyina bu dépression.

“Luishinko lui na muulo. Pa baadi mukashi ande akitshi ingi mianda ikutuene nami, naadi nauku ami nabene’shi bino bi’akitshi abilesha maladi aaye, ta ngi biekalaa nya. Bino mbinkuashe buandia kuleka kukuata nsungu na kuata mukashi ande na kineemo kikata kia kumukuasha.”​—Jacob, sha mukashi baadi akiengie na lukalakashi lua mu binangu lu’abetanyina bu dépression.

“Mukashi ande baadi ankuasha ngofu na kunsamba. Nsaa inaadi mutondekue na kenyongoshi ka mu binangu, mukashi ande ta baadi ankitshisha pa bukopo kintu kiansh’ankumiina kukita nya. Ingi nsaa abilesha’shi ta baadi akitshi kintu kiadi mukumiine kukita nya. Kinangu kiaye kia kuipaana na kalolo kaye ka kupaana, bibaadi abitukila kuishimba.”​—Enrico, baadi akiengie na lukalakashi lua kenyongoshi ka mu binangu.

a Angi mashina mbeashintule.