Enda bua kuleshe mianda i muanka

Enda bua kuleshe kashibo ka mianda i muanka

MWISAMBO WA KULONGA 1

“Twekalanga na katshim’a-munda, mwanda nee Efile Mukulu oobe”

“Twekalanga na katshim’a-munda, mwanda nee Efile Mukulu oobe”

“Totshinanga, mwanda nee noobe. Twekalanga na katshim’a-munda, mwanda nee Efile Mukulu oobe. Naakupa bukome; oolo, naakukwasha.”​—YEESHAYA 41:10.

LOONO 7 Yehowa, mbukome bwetu

KYABAKWILA MWANKA *

1-2. (a) Mmushindo kinyi ubadi mayi e mu Yeeshaya 41:10 na bukitshishi kwi mukwetu mukashi abetamina bu Yoshiko? (b) Yehowa badi mulame wawa mukandu bwa ba nnanyi?

UNGI mukwetu mukashi mwina Kidishitu sha lulamato abetamina bu Yoshiko bapetele mukandu wibubi. Doktere aye bamulungwile’shi, kubamushadila myeshi ipela bwa’shi afwe. Bakitshine naminyi? Yoshiko batentekyeshe verse adi mukumine, Yeeshaya 41:10. (Badika.) Aye nkufukamisha eshimba dyaye, nkulungula doktere’shi te na moo, mwanda Yehowa mmumukwate ku mboko. * Mukandu aunyingisha wi mu yawa verse ubakwashile uno mukwetu bwadya kukulupila mwi Yehowa ngofu. Yawa verse umune etukwasha bwatudya kupela kutshina nsaa yatudi na nkalakashi ibungi. Bwa kuuka mushindo ukumbene kwitukwasha uno verse, tubandeyi kutala bwakinyi Efile Mukulu bapele Yeeshaya uno mukandu.

2 Kya kumpala, Yehowa balungwile Yeeshaya bwadya kufunda ano mayi bwa kunyingisha beena Yuda babadi na kya kwenda mu bupika mu Babilone. Dingi, Yehowa bakitshine bwa’shi wawa mukandu ulamibwe bwa kukwasha mpa na bantu boso ba mu aa mafuku kushii penda bena Yuda. (Yeeshaya 40:8; Beena-Looma 15:4) Lelo uno, twi mu “bipungo biibukopo,” twi na lukalo lwa kunyingishibwa na ano mayi e mu mukanda wa Yeeshaya ngofu.​—2 Timote 3:1.

3. (a) Mmilayilo kinyi i mu Yeeshaya 41:10, kifundwe kya kipwa kyabadi basangule bwa 2019? (b) Bwakinyi twi na lukalo na bino bishinkamisho abitupa ino milayilo?

3 Mu uno mwisambo, atukatulu binangu byetu ngofu ku milayilo isatu ya Yehowa i mu Yeeshaya 41:10 ayitukwasha bwa kunyingisha lukumino lwetu: (1) Yehowa ekala netu, (2) nyi Efile Mukulu etu, na (3) aketukwasha. Twi na lukalo lwa bino bishinkamisho * mwanda, nka bu Yoshiko, tukwete kufumankana na nkalakashi mu nshalelo. Tukwete kupeta nkalakashi mwanda myanda ibubi ikwete kukitshika pa nsenga. Bangi ba kwatudi bakwete mpa na kubingwabingwa kwi ma mbulamatadi e bukome. Tubandeyi kutalula bishinkamisho bisatu kimune ku kimune.

“NEE NOOBE”

4. (a) Nkishinkamisho kinyi kya kumpala kyatutalula? (Tala kifwatulo ki ku mbangilo.) (b) Yehowa alesha byapushaa pa mwanda wetu mu mishindo kinyi? (c) Mayi a Efile Mukulu aakutakula mu kupusha naminyi?

4 Kya kumpala Yehowa etunyingisha na ano mayi: “Totshiinanga, mwanda nee noobe.” * Yehowa alesha’shi e netu pa kwitupasukila na kwitulesha kifulo kyaye. Tala mushindo walesha kifulo kyaye kikata bwetu. Yehowa amba’shi: “We na muulo ukata ku meeso kwande. We na kineemo, na’mi nee mukufule.” (Yeeshaya 43:4) Ta kwi kintu mwiyilu sunga pa nsenga kikumbene kukutshishwa Yehowa kufula bafubi baye nya; lulamato lwaye kwatudi ndukile bukopo. (Yeeshaya 54:10) Kifulo na bu kuuku bwetu naye abitunyingisha ku mashimba ngofu. Etulama lelo uno, nka bibadi mulame Abrame (Abrahame) kuuku aye. Yehowa bamulungwile’shi: ‘Totshinanga, Abrahame. Ami ngi ngabo yobe.’​—Kibangilo 15:1.

Ku bukwashi bwa Yehowa, twibalombene kunyingiila nkalakashi i bu mwela sunga i bu kaalo ke bukopo (Tala kikoso 5-6)  *

5-6. (a) Atuuku naminyi’shi Yehowa akumina kwitukwasha nsaa yatudi mu nkalakashi? (b) Kileshesho kya Yoshiko akitupa dilongyesha kinyi?

5 Atuuku’shi Yehowa mmutule binangu byaye mu kwitukwasha muntu pa bupenka padi na nkalakashi mwanda mmulee bantu baye’shi: “Su okìila mu meema, neekala noobe, pookiila mu myeela, twemwiyinyi’be. Su otambukila munkatshy’a kaalo, taakakushiiki.” (Yeeshaya 43:2) Ano mayi aapatuula kinyi?

6 Yehowa ta mulee kukatusha nkalakashi ayikasha nshalelo bukopo, anka t’atadiila myanda i bu “myeela” bwa’shi itudye sunga kwitumina, mpa na nkalakashi i bu “kaalo” bwayidya kwitukambila bwa looso nya. Mwitushinkamishe’shi ekala netu, etukwasha bwa’shi tumone “bya kukila” na ino nkalakashi. Yehowa akakitshi kinyi? Akafukamisha moo wetu bwa’shi tulame kululama kwetu kwadi sunga twekala kumpala kwa lufu. (Yeeshaya 41:13) Yoshiko atutemunanga kumpala, bamwene’shi mbya binyibinyi. Mwana aye bakwile’shi: “Kuumina kwa Mama kubadi kwitukanyishe. Atumono binyibinyi’shi Yehowa bamupele butaale bwa mwishimba. Mpa na kwifuku dya lufu lwaye, Mama badi esamba na ba munganga mpa na ba sha maladi myanda itale Yehowa na milayilo yaye.” Kileshesho kya Yoshiko akitulongyesha kinyi? Su tubakulupila mulayilo w’Efile Mukulu wa’shi: “Ne kala noobe,” atunyingishibwa na kwikala na bukome bwa kunyingiila mu nsaa ya nkalakashi.

“NEE EFILE MUKULU OOBE”

7-8. (a) Nkishinkamisho kya kabidi kinyi kyatukatalula, na akipatuula kinyi? (b) Bwakinyi Yehowa balungwile bena Yuda babadi mu bupika’shi: “Twekalanga na katshim’a-munda”? (c) Mbishima kinyi bi mu Yeeshaya 46:3, 4 bibadi bilombene kukwasha mwilo w’Efile Mukulu bwa’shi tautshinanga?

7 Tala kishinkamisho kya kabidi ki mu mukanda wa Yeeshaya: “Twekalanga na katshim’a-munda, mwanda nee Efile mukulu oobe.” Uno mwaku aulesha kinyi pabitale kenyongoshi? Mu uno verse mu ludimi lubabadi bamufunde kumpala mwaku “katshim’a-munda” aulesha kwikalanga nka wetala nsaa yoso bwa kupela tala kintu kyakukita bibubi sunga “kupulakana bu muntu e mu masaku.”

8 Bwakinyi Yehowa balungwile bena Yuda babadi na kya kwenda mu bupika mu Babilone’shi tabekalanga na “katshim’a-munda”? Mwanda badi auku’shi bantu ba mu dyadya eumbo babadi na kya kupusha moo. Wawa moo ubadya kutukila kunyi? Mu mafuku a nfudilo a kipwa kya 70 kya bupika bwa bena Yuda, bena Mede na bena Perse babadi na kya kutuka bena Babilone ngoshi. Yehowa badi mukumbene kufuba na kino kilwilo bwa kutusha bantu baye mu bupika mu Babilone. (Yeeshaya 41:2-4) Nsaa ibadi bena Babilone na bantu ba ingi miilo ba mu aa mafuku bapushe’shi beshikwanyi nabo bakwete kwifubwila pepi, babatompele kunyinga mashimba abo nkwilungushena’shi: “Nyinga.” Babakitshine b’efile nkishi bebungi, bakulupila’shi ayibakwasha. (Yeeshaya 41:5-7) Akupu, Yehowa badi mubatamishe mashimba a bena Yuda babadi mu bupika pabambile’shi: “Obe naamu, Isaleele [kukatusha bena mutumba nobe] mufubi ande, . . . Twekalanga na katshim’a-munda, mwanda nee Efile Mukulu oobe.” (Yeeshaya 41:8-10) Lamina’shi Yehowa bambile’shi: “Nee Efile Mukulu oobe.” Mu byabya bishima, Yehowa badi ashinkamisha balangwidi baye basha lulamato bwa’shi tabekalakashanga​—e nka Efile Mukulu abo, na babadi nka bantu baye. Bebalungwile’shi: “Nami enutwala . . . na enupasha.” Kushi mpaka aa mayi abadi anyingishe bena Yuda babadi mu bupika.​—Badika Yeeshaya 46:3, 4.

9-10. Bwakinyi ta twi na kyatudya kutshina? Tusha kileshesho.

9 Binobino, bantu betwifunyishe bakwete kukalakashwa ngofu na myanda ya mu nsenga ikwete kulwila. Eyendo’shi, yaya myanda yoso ikwete kwitukwata. Anka ta twi na kyatudya kutshina. Yehowa etulungula’shi: “Nee Efile Mukulu oobe.” Bwakinyi bino bishima bi na bukome bwa kwitufukamisha?

10 Banda kwata kino kileshesho: Bantu babidi bankil’a mashinda, Jim na Ben, be mu ndekye, lupapi lukwete kupuka ngofu. Nsaa yabakwete kukamisha na kwisha ndekye kwi lupapi, pilote balungula bantu boso’shi: “Shitshikayi mikaba yenu. Atukatwele mu mbalo i bukopo.” Jim babanga kupusha moo. Kadi akupu pilote bakula dingi’shi: “Tanwikalanga na katshim’a-munda. Nnami pilote enu akula.” Papa, Jim bapuku mutwe, bamba’shi, “kooko namu nkwitunyingisha?” Sunga mbyabya, pabatala, bamono Ben te na katshim’a-munda. Jim bamwipusha’shi: “Bwakinyi topusha moo?” Ben basepe bamulungula’shi: “Mwanda nauku uno pilote kalolo. Nshami!” Akupu Ben bamba’shi: “Imana nkulungule pabitale nshaami. Eyendo’shi su bomuuku na mushindo watambushaa, totshinyi nya.”

11. Mmalongyesha kinyi atulongo ku kileshesho kya bankil’a mashinda babidi?

11 Kino kileshesho akitulongyesha kinyi? Anka bu Ben, tatutshinyi mwanda atuuku Nshetu e mwiyilu Yehowa kalolo. Atuuku’shi etukwasha bwatudya kunyingiila sunga twapeta nkalakashi ikile bukopo mu mafuku a nfudiilo a ino nsenga. (Yeeshaya 35:4) Atukulupila mwi Yehowa, bilombene twakutwa kutshina nsaa i bangi bantu ba ino nsenga na moo ukata. (Yeeshaya 30:15) Atukitaa nka bu Ben nsaa yatulungula bantu betwifunyishe tubingilo twa kukulupila mwi Efile Mukulu. Akupu abo namu mbalombene kushinkamisha’shi sunga bekala mu nkalakashi kinyi, Yehowa ebakwasha.

“NAAKUPA BUKOME [NA] NAAKUKWASHA”

12. (a) Nkishinkamisho kya kasatu kinyi kyatukyebe kutalula? (b) Mwaku Yehowa “atshokola” awitutentekyesha kinyi?

12 Tala kishinkamisho kya kasatu ki mu mukanda wa Yeeshaya: “Naakupa bukome; oolo, naakukwasha.” Yeeshaya badi muleshe mushindo wabakanyingisha bantu kwi Yehowa mu bino bishima: “Yehowa afiki na bukome, . . . na bwedi bwa kutshokola kwaye.” (Yeeshaya 40:10) Uno mwaku “Mboko NWT” awitutentekyesha’shi Yehowa nyi Nfumu sha bukome. Bafubile na bukome bukile makome oso bwa kukwasha na kukalwila bafubi baye ba kala, na atungunuka na kunyingisha na kulama baba bakulupile mwadi lelo uno.​—Miiya Ikituulwe 1:30, 31; Yeeshaya 43:10.

Ta kwi kina ngoshi akikala na ngobesha ya kukambila bukome bwa Yehowa bwa kwitukalwila (Tala kikoso 12-16) *

13. (a) Nsaa kinyi ayilamaa Yehowa mulayilo waye wa kwitunyingisha? (b) Mmulayilo kinyi awitupa bukome na kwitunyingisha?

13 Bikishekishe nsaa yabetulwisha kwi beshikwanyi netu, Yehowa mmulame mulayilo waye wa’shi: “Nakunyingisha.” Mu angi ma mbalo lelo uno, beshikwanyi netu bakwete kutompa kwimika mudimo wetu wa bulungudi sunga kwimika ndumbulwilo etu. Sunga mbyabya, tatukwete kwinyongola ngofu bwa bwabwa bulwishi nya. Yehowa mmwitupe mulayilo awitunyingisha na kwitupa bukome. Mwitulee’shi: “Kilonda kyooso kifushiibwe bwa kulwa noobe ngoshi taakikitshi kintu’kyo.” (Yeeshaya 54:17) Bino bishima abitutentekyesha myanda isatu i na muulo.

14. Bwakinyi t’atukaanya p’atumono beshikwanyi n’Efile Mukulu abalu netu?

14 Kya kumpala, bu byatudi balondji ba Kidishitu, atushingula’shi abetushikwa. (Mateo 10:22) Yesu badi mutemukye’shi balondji baye abakebakyengyesha ngofu mu mafuku a nfudiilo. (Mateo 24:9; Yowano 15:20) Kya kabidi, butemuki bwa Yeeshaya abwitudimusha’shi beshikwanyi netu tabemena penda pa kwitushikwa nya; abafubisha bi na ngoshi bilekene bwa kwitulwisha. Beshikwanyi netu mbakumbene kufwamisha madimi abo bwa’shi amwekye bu bya binyibinyi, mbalombene kwitudimbiila sunga kwitubingabinga. (Mateo 5:11) Yehowa tatosha beshikwanyi netu bwabadya kufuba na bi na ngoshi byabo bwa kulwa netu nya. (Beena-Efeso 6:12; Kibafumbwilwe 12:17) Anka t’abitungu tutshine nya. Bwakinyi?

15-16. (a) Mmwanda kinyi wa kasatu autungu’shi tutentekyeshe, na mmushindo kinyi wabeushinkamisha mu Yeeshaya 25:4, 5? (b) Mushindo kinyi aulesha Yeeshaya 41:11, 12 akifwila boso betushikwe?

15 Tala kintu kya kasatu kyatudya kutentekyesha. Yehowa bambile’shi: “Kilonda kyooso” kyabafubisha bwa kulwa noobe “taakikukitshi kintu’kyo.” Anka bu lubumbo lwitushikiile ku bukome bwa kipapi kikata kya mpeshi, Yehowa mwitulame ku “muuwa wa baa-sha-kifita.” (Badika Yeeshaya 25:4, 5.) Beshikwanyi netu tabe kobesha kwitukita kintu kibubi bwa looso nya.​—Yeeshaya 65:17.

16 Dingi Yehowa anyingisha lukulupilo lwetu pa kwitulesha kantu pa kantu abikakitshikila boso ‘betushikwe.’ (Badika Yeeshaya 41:11, 12.) Sunga beshikwanyi netu betulwisha naminyi sunga ngoshi yabo yekala bukopo naminyi, akwibafwila nka kintu kimune: Beshikwanyi n’Efile Mukulu boso “abesheete, dingi bafwe.”

LUKULUPILO LWETU LWI KUNYINGA MWI YEHOWA NAMINYI?

Atunyingisha lukulupilo lwetu mwi Yehowa nsaa yatubadika Bible efuku dyoso (Tala kikoso kya 17-18) *

17-18. (a) Kubadika kwa Bible nkulombene kunyingisha lukulupilo lwetu mwi Efile Mukulu naminyi? Tusha kileshesho. (b) Kunangushena ku kifundwe kya mutwe wa mwanda wa kipwa kya 2019 kwi nkukwasha naminyi?

17 Atunyingisha lukulupilo lwetu mwi Yehowa pa kumwiuka kalolo. Na mushindo penda umune watudya kuuka Efile Mukulu kalolo nyi mpa kubadika Bible kalolo na kunangushena ku byatubadika. Mu Bible mwi miisambo ya kukulupila ayilesha mushindo ubadi Yehowa mukalwile mwilo waye mu mafuku a kala. Yaya miisambo ayitupa lukulupilo’shi etupasukila namu binobino.

18 Banda kwata kileshesho kibuwa kyatupete mu mayi a Yeeshaya bwa kulesha abitukalwilaa Yehowa. Ayitamina Yehowa bu mulami a mikooko na bafubi b’Efile Mukulu namu ebetamina bu twana twa mikooko. Yeeshaya akula pabitale Yehowa’shi: “Eyibungu na mboko yaaye; atwala twana twa mikooko mu kyaadi kyaaye.” (Yeeshaya 40:11) P’atupusha mboko i bukome ya Yehowa ngitukwate, atupusha’shi twi balamibwe, na mashimba etu ngafukame. Bwa kwitukwasha tulekye kutshina sunga twafumankana na myanda i naminyi, mpika a kishima na mupatulukye mmusangule Yeeshaya 41:10 bu mutwe wa mwanda wa kipwa kya 2019 awamba’shi: “Twekalanga na katshim’a-munda, mwanda nee Efile Mukulu oobe.” Nangushena ku ano mayi aakankamika, aakunyingisha nsaa yokapete nkalakashi mu mafuku e kumpala.

LOONO 38 Akakunyingisha

^ par. 5 Mutwe wa mwanda wabadi basangule bwa kipwa kya 2019 awitupa tubingilo tusatu atulesha bwakinyi twi kushaala kushii moo nsaa ayitukitshikila myanda ibubi mu muwa wetu sunga ayikitshika mu nsenga. Uno mwisambo awisambila twatwa tubingilo na kwitukwasha bwa’shi tatukambanga kwinyongola tutuule lukulupilo lwetu mwi Yehowa. Nangushena ku mutwe wa mwanda wa kipwa. Weulamiine su kwi mushindo. Aukunyingisha pabitale nkalakashi ilombene nkufwila mu mafuku e kumpala.

^ par. 1 Tala Kitenta kya Mulami, kya mweshi wa Musambo 2016, esk. 18.

^ par. 3 KISHIMA KYABADI BAPATUULE: Kishinkamisho nyi binyibinyi sunga mulayilo aulesha’shi kintu kampanda akikitshika. Bishinkamisho abitupa Yehowa mbilombene kwitukwasha bwa kupela kwikalakasha ngofu pabitale myanda ayikitshika mu nshalelo etu.

^ par. 4 Mayi e kuushi kw’esaki Mwaku “Totshinanga” ausanganyibwa misusa isatu, mu Yeeshaya 41:10, 13, na 14. Ma verse aatemuna misusa ibungi mwaku “Nee” (bwa kulesha Yehowa). Bwakinyi Yehowa ku bukwashi bwa kikudi kiselele badi mutakule Yeeshaya mu kufunda’shi: “Nee” misusa ibungi? Bwa kulesha mwanda wi na muulo​—twi balombene kukutwa kutshina nka su twi bakulupile mwi Yehowa.

^ par. 52 BI MU BIFWATULO: Bena kifuko abapete nkalakashi ku mudimo, ku mbidi, mu bulungudi, na ku kalasa.

^ par. 54 BI MU BIFWATULO: Ba mpulushi abatwele mu bisangilo byabakitshi kwi ba Temwe mu nshibo ya muntu, anka bakwetu balume na bakashi ta mbatshine nya.

^ par. 56 BI MU BIFWATULO: Kukitanga kwa lulangwilo lwa mu kifuko akwitupa bukome bwa kunyingiila.